Morgunblaðið - 21.02.1987, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 21. FEBRÚAR 1987
Sameinuðu þjóðirnar;
Bandaríkin ætla að greiða
gjöld sín að fullu að nýju
- að uppfylltum ákveðnum skilyrðum
Sameínuðu þjóðunum. AP.
BANDARIKJASTJÓRN hefur
uppi áform um að greiða gjöld
sín hjá Sameinuðu þjóðunum
að fullu á þessu ári, að sögn
bandaríska sendiherrans þar,
Vernons A. Walters. Á síðasta
ári var framlag Bandaríkjanna
til stofnunarinnar skorið niður
Mario Cuomo rikisstjórí New York-ríkis.
Reuter
Cuomo tekur ekki þátt í
forkosningum Demókrata
New York. Reuter. ^ J
New York, Reuter.
MARIO CUOMO, ríkisstjóri New
York-rikis, tilkynnti i gær að
hann hygðist ekki gefa kost á sér
i forkosningum Demókrata-
flokksins vegna forsetakosning-
anna á næsta ári. Ákvörðun
Cuomos kom á óvart og þykir
staða Garys Hart hafa styrkst
mjög við þetta.
Stjómmálaskýrendur töldu Mario
Cuomo skæðasta keppinaut Harts
og er almennt talið að með þessu
muni minni spámönnum gefast
betra tækifæri en ella til að kynna
sjónarmið sín. Auk Harts er vitað
að þeir Richard Gephardt, Bruce
Babbitt, fyrrum ríkisstjóri Arizona,
Joseph Biden, þingmaður frá
Delaware, og blökkumannaleiðtog-
inn Jesse Jackson hafa allir hug á
forsetaembættinu. Jesse Jackson
tók þátt árið 1984 og lenti í þriðja
sæti á eftir Walter Mondale, sem
var kjörinn fulltrúi flokksins og
tapaði fyrir Reagan forseta, og
Gary Hart.
Mario Cuomo, sem er 54 ára
gamall, kvaðst telja að ákvörðun
hans um að taka ekki þátt kæmi
sér best fyrir hann sjálfan, fjöl-
skyldu hans og Demókrataflokkinn.
„Ég tel flokkinn hafa marga fram-
Hefja sölu á ein-
nota myndavélum
New York, AP.
Fyrirtækin Kodak og Fuji sem
framleiða bæði myndavélar og
filmur, hafa ákveðið að hefja
sölu á ódýrum einnota myndavél-
Myndavélarnar sem Fuji hyggst
framleiða munu kosta innan við
fjögurhundruð krónur og nota 35
mm filmur líkt og notaðar eru í
betri myndavélum en í vélamar hjá
Kodak verða notaðar filmur eins
og tíðkast í einfaldari myndavélum.
Myndavélarnar hjá Kodak verða
ódýrari og munu líklega kosta um
tvöhundruð og áttatíu krónur. Jap-
anska fyrirtækið Fuji segir að
vélamar þeirra muni verða tilbúnar
næsta vor. Kodak hyggst hefja
framleiðslu síðar á árinu.
Fuji kynnti nýju myndavélina á
blaðamannafundi í gær en Kodak
náði forskoti á keppinautinn og
kynnti sína vél á fímmtudaginn.
“Þegar viðskiptavinurinn klárar fíl-
muna fer hann með alla myndavél-
ina í framköllun og hann fær hana
ekki aftur því að hún er einnota,“
sagði talsmaður Kodak, Henry
Kaska. Myndavélin er aðeins til
Noregur;
Nýr ráð-
herra verka-
lýðsmála
Osló. Reuter.
WILLIAM Engselh, hefur verið
skipaður verkalýðsmálaráð-
herra í ríkisstjórn Noregs, að
þvi er embættismenn stjórnar-
innar skýrðu frá í Osló í gær.
Tekur hann við embætti af
Leif Haraldseth, sem nú verður
forseti norska alþýðusambands-
ins, en Tor Halvorsen, sem gengt
heftir því embætti hefur látið af
störfum vegna heilsubrests.
þess að taka myndir utandyra og :
dagsljósi en ekki innandyra.
bærilega fulltrúa á sínum snærum,
sem munu geta stýrt þjóðinni far-
sællega í framtíðinni," sagði
Cuomo. Aðspurður vildi hann ekki
lýsa yfír stuðningi við einhvem einn
hugsanlegan frambjóðanda en
sagðist reiðbúinn að veita þeim
aðstoð sem hana vildu þiggja. Kat-
hleen Meehan, einn helsti talsmaður
Marios Cuomo, sagði að aðstoðar-
mönnum hans hefði ekki verið
kunnugt um þessa ákvörðun en
kvað hana ekki hafa komið sér svo
mjög á óvart.
Frambjóðandi Demókrataflokks-
ins mun Ííkast til heyja baráttu um
forsetaembættið við George Bush,
varaforseta, en samkvæmt skoð-
anakönnunum nýtur hann mestra
vinsælda fulltrúa Repúblikana-
flokksins. Ronald Reagan Banda-
ríkjaforseti má lögum samkvæmt
ekki gefa kost á sér í þriðja skiptið.
Auk Cuomos hefur Edward
Kennedy tilkynnt að hann muni
ekki gefa kost á sér í forkosningum
flokksins.
og lá við gjaldþroti hennar af
þeim sökum.
„Við munum að öllum líkindum
fara fram á óskert framlag fyrir
þetta ár,“ sagði Walters á fundi
með fréttamönnum. „Og við
munum enn fremur viðurkenna
gjaldfallnar skuldir okkar."
Óskert framlög af hálfu
Bandaríkjanna verður samt „háð
því að ákveðnar ráðstafanir í §ár-
málum og skipulagsmálum nái
fram að ganga,“ sagði sendiher-
rann.
Bandaríkjaþing hefur sett
fram ákveðin skilyrði. Þar er
fyrst og fremst um að ræða kröfu
um, að Allshetjarþingið samþykki
að taka upp þá reglu, að at-
kvæðavægi við íjárveitingatillög-
ur fari eftir framlagi einstakra
ríkja.
Allsheijarþingið hefur þegar
samþykkt að breyta reglum þar
að lútandi frá því sem nú er (þar
sem hvert ríki hefur eitt at-
kvæði) í því skyni að verða við
þessum kröfum. Skipuð hefur
verið sérstök fjárveitinganefnd,
þar sem 21 fulltrúi á sæti, og
verða ákvarðanir hennar bundnar
almennu samkomulagi nefndar-
manna.
Þessi nýja skipan mun í reynd
veita öllum nefndarmönnunum
neitunarvald og auka þannig
áhrif þeirra ríkja, sem greiða
stærstu framlögin til samtak-
anna.
Walters kvaðst halda, að
Bandaríkjaþing mundi telja þetta
fullnægjandi ráðstöfun.
Kiijálabotn:
Olíuhreinsunin er
varla framkvæmanleg
Frá Lars Lundsten, fréttaritara Morgunblaðsins í Helsinki.
ÞAÐ virðist vera vonlaust í bráð
að hreinsa olíuna sem lak úr sov-
éska olíuskipinu Antonio
Gramsci í Kirjálabotni fyrír
tveimur vikum. Síðan á miðviku-
daginn hefur veður þó aftur leyft
að finnska olíuvarnarskipið
Hylje (Selurínn) reyndi á ný að
safna saman oliunni.
Olíuflákinn hefur tvístrast í sund-
ur í hafísnum svo að fýrsta tilraun
Hylje á miðvikudaginn bar varla
neinn árangur. Auk Hylje eru tvö
sovésk olíuvamarskip mætt á svæð-
ið, en ekki er vitað um árangur af
starfsemi þeirra. Umhverfísmála-
ráðuneytið sem sér um stjóm
olíuhreinsunarinnar hefur lýst því
yfir að það vanti töluverðar auka-
fjárveitingar til olíuvama. Það fé
sem er til nægir ekki, að koma í
veg fyrir að olíumengun af þessu
tagi eyðileggi náttúruna í skerja-
garðinum.
Utanríkisráöherra Frakka á
afvopnunarráðstefnunni í Genf;
Afvopnunarviðræður ein-
skorðist við raunhæfa valkosti
- en ekki draumórahugmyndir frá Reykjavíkurfundinum
Gcnf, AP.
JEAN-BERNARD Raimond, ut-
anríkisráðherra Frakklands,
sagði á fimmtudag á fundi af-
vopnunarnefndar 40 ríkja í Genf,
að afvopnunarviðræður ættu að
einskorðast við raunhæfa val-
kosti en ekki við „draumalands-
tillögur" á borð við þær, sem
reynt hefði verið að semja um á
Reykjavíkurfundinum.
„í afvopnunarviðræðum er nauð-
synlegt að einbeita sér að því sem
er raunhæft, mögulegt og æski-
legt,“ sagði franski utanríkisráð-
herrann. Hann ítrekaði það
sjónarmið Frakka að kjarnorkufæl-
ing væri forsenda friðar í Evrópu.
Varði hann þá stefnu Frakka að
byggja upp sitt eigið kjamorku-
vopnabúr og sagði að útrýming
kjamavopna „myndi gera stríð með
hefðbundnum vopnum og efna-
vopnastríð í Evrópu bæði mögulegt
og, án alls efa, líklegt."
Raimond sagði að á Reykjavíkur-
fundinum hefðu leiðtogar stórveld-
anna skiptst á draumórakenndum
tillögum og gagntillögum sem væru
fjarri því að geta orðið að vemleika.
Franski utanríkisráðherrann lýsti
stuðningi við þá skoðun Bandaríkja-
manna að kjamorkusprengingar í
tilraunaskyni væru nauðsynlegar til
þess að tryggja áreiðanleika vopn-
anna, sem fyrir hendi væm. Hann
sagði Frakka hafa sprengt 10 til-
raunasprengjur og hefðu þær allar
verið undir 150 kílótonnum og því
í samræmi við samninga stórveld-
anna um tilraunir með kjarnorku-
vopn.
Raimond sagði að ríkisstjóm
Frakklands íhugaði að koma sér
upp birgðum af efnavopnum, sem
hefðu fælingarmátt. Málið væri þó
ekki enn komið til kasta franska
þingsins og því gerði hann ekki
grein fyrir áætlunum stjómarinnar.
Að sögn Raimonds hafa Frakkar
komið sér upp lítilsháttar birgðum
af efnavopnum í vísindaskyni. Hann
sagði að í samningum, sem kynnu
að verða gerðir í framtíðinni um
bann við efnavopnum og eyðingu
þeirra, yrði að taka tillit til fjölda
vopna hvers ríkis svo þau ríki, sem
minna ættu af vopnunum, yrðu
ekki afvopnuð löngu á undan þeim
sem stærst búrin hefðu. Tillaga um
bann við efnavopnum hefur verið
til umræðu á Genfarráðstefnunni
um 18 ára skeið.
Átök í Burma
Bankok, AP.
HERMENN ríkisstjórnar Burma
réðust á búðir skæruliða nálægt
thailensku landamærunum og
felldu 13 þeirra, að sögn thai-
lensku landamæralögreglunnar.
10 stjórnarhermenn féllu í átök-
unum.
Stjómarhermenn efndu til
þriggja daga aðgerða gegn fjórum
skæruliðahópum í þessari viku. Að
undanförnu hefur ríkisstjómin í
Rangoon átt í höggi við fjölda
skæruliðahópa er krefjast meira
sjálfstæðis og jafnvel þess að viss
landsvæði öðlist fulla sjálfsstjórn.
Pólland:
2000 stúdentar
mótmæla í Kraká
Varsjá. AP.
UM 2000 námsmenn í pólsku
borginni Kraká efndu í fyrra-
kvöld til mótmæla eftir messu
og hrópuðu vígorð til stuðnings
Samstöðu. Var þetta haft eftir
andófsmönnum i borginni í gær.
Félagar í óháðum samtökum
námsmanna, sem bönnuð voru með
setningu herlaganna, skoruðu á
fólk að koma til messu í kirkju, sem
er skammt frá háskólanum, og að
henni lokinni safnaðist fólkið saman
á háskólalóðinni. Fjölgaði í hópnum
þegar á leið og er talið, að um
2000 stúdentar hafi tekið þátt í
mótmælunum. Hrópuðu þeir nafn
Lech Walesa, leiðtoga Samstöðu,
og báru borða með stuðningsyfírlýs-
ingum við Samstöðu, við samtökin
Frjálst Pólland, sem eru and-
kommúnísk, og við aðra hópa, sem
stjómvöld hafa bannað. Óeinkenn-
isklæddir lögreglumenn fylgdust
með því, sem fram fór, en höfðust
ekki að.
Stúdentar við háskólann í Varsjá
og nokkrar aðrar menntastofnanir
gáfu í gær út yfírlýsingu um stofn-
un sameiginlegrar nefndar til að
beijast fyrir auknu akademísku
frelsi og rétti til að stofna sín eigin
félög.
Bretland:
Metverð fyr-
ir Constablé
London, Reuter.
TEIKNING eftir enska listmálar-
ann John Constable var seld á
uppboði í gær fyrir 62,7oo pund
(um fjórar milljónir íslenskar
krónur) hjá Sotheby's uppboðs-
fyrirtækinu. Er þetta hæsta verð
sem fengist hefur fyrir teikningu
hjá fyrirtækinu.
Agnew’s fyrirtækið í London keypti
teikninguna sem er frá árinu 1818
og sýnir kirkju í austur Bergholt
og grafreit foreldra listamannsins.
Blýantsteikning þessi var boðin
upp ásamt 400 öðrum teikningum
og vatnslitamyndum úr safni sir
John Witt og eiginkonu hans lafði
Margaret Witt. Samtals fengust um
það bil fímmtíu og tvær milljónir
króna fyrir verkin. Witt sem var
auðugur lögmaður, lést árið 1982
og kona hans tveimur árum síðar.
Witt byijaði að safna listaverkum
meðan hann var í skóla og hann
og kona hans voru þekktir listunn-
endur í Bretlandi.