Morgunblaðið - 28.09.1988, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 28. SEPTEMBER 1988
Allsheijarþing Sameinuðu þjóðanna:
Reagan krefst þess að notk-
un efnavopna verði bönnuð
Sameinuðu þjóðunum. Reuter.
RONALD Reagan Bandarikja-
forseti lagði á það rika áherslu
í ræðu við setningu 43. Allsheij-
arþings Sameinuðu þjóðanna á
mánudag að samþykkt yrði al-
gert bann við notkun efiiavopna
í afvopnunarviðræðunum i Genf.
Forsetinn sagði að meint notkun
efiiavopna í striðinu milli írans
og íraks bryti i bága við sið-
ferðislegar og lagalegar skorður
á notkun slíkra vopna sem dugað
hefðu allt fi-á fyrri heimsstyij-
öld. í desember i fyrra hófu
Bandarikin framleiðslu á efiia-
vopnum eftir 18 ára hlé.
Aðstoðarmenn forsetans hðfðu
boðað stefnumarkandi ræðu í utan-
ríkismálum Bandaríkjanna en ræð-
an einkenndist fremur af því að
Mafían:
Dómari skotinn
til bana á Sikiley
Róm. Reuter.
ANTONINO Saetta, dómari frá
Sikiley á Ítalíu sem dæma átti i
máli 338 mafiumanna næsta vor,
var skotinn til baná í umsátri á
sunnudag. Saetta var i bíl, ásamt
35 ára gömlum þroskaheftum
syni sínum, þegar vélbyssu-
skothríð hófst. Morðið hefur
valdið óhug á Ítalíu og virðist
skjóta ítölskum dómurum skelk
í bringu áður en umfangsmikil
mafiuréttarhöld heQast.
Saetta hafði réttað í nokkrum
mafiumálaferlum og dæmt höfuð-
paurinn Michele Greco í lífstíðar-
fangelsi fyrir morð á rannsóknar-
dómara.
Reagan undirstrikaði sín helstu
áhersluatriði í utanríkismálum.
Hann ítrekaði stuðning Bandaríkja-
stjómar við geimvamaáætiunina og
sagði Nicaragua vera eina dæmið
um svæðisbundna deiiu þar sem
ekki hefðu orðið framfarir að und-
anfomu. Reagan sagði einnig að
líkur væra á samkomulagi risaveld-
anna um niðurskurð langdrægra
kjamavopna á næsta ári.
Helst kvað við nýjan tón í afstöð-
unni til Sameinuðu þjóðanna. Reag-
an sagði Sameinuðu þjóðimar hafa
stuðlað að friði á mörgum átaka-
svæðum í heiminum. „Þér, herra
framkvæmdastjóri, hafið með festu,
þolinmæði og viljastyrk í deilunni
um Afganistan og varðandi Persa-
flóa-stríðið sýnt hversu mikilvæg
stoftiun yðar getur verið," sagði
Reagan er hann beindi orðum sínum
til Perez de Cuellars.
Samskipti Sameinuðu þjóðanna
og Bandaríkjastjómar hafa verið
nokkuð stirð vegna skulda Banda-
ríkjanna við stofnunina sem nema
nú 700 milljónum Bandaríkjadala.
Fyrr í mánuðinum tilkynnti Reagan
að brátt yrði greiddur hluti af þess-
um skuldum.
Reuter
Skothríð í barnaskóla
Ljósmyndari lögreglunnar kannar holu eftir byssukúlu á rúðu
barnaskóla í Greenwood I Suður-Carolinu f Bandaríkjunum. Vopn-
aður maður réðst mn f skólann á mánudag, hóf skothrfð og varð
einum nemanda að bana. Átta nemendur og tveir kennarar særð-
ust.
sem tilgangur þess hafi verið að
Ráðherra skot-
inn á Sri Lanka
Aðeins sólarhring síðar myrti
mafían Mauro Rostagno, sem barist
hefur gegn uppgangi mafíunnar.
Mauro Rostagno, sem rak með-
ferðarstofnun fyrir eiturlyfjasjúkl-
inga á Sikiley, réðst gegn mafíunni
í útvarpsútsendingu.
Colombo. Reuter.
RÁÐHERRA f ríkisstjóminni á
Sri Lanka var skotinn til bana á
mánudag og leikur grunur á, að
skæruliði úr röðum kommúnista
hafi verið þar að verki.
Lionel Jayatilake, sem farið hefur
með endurhæfíngar- og endurreisn-
armál í ríkisstjóminni, var drepinn
þegar maður nokkur, sem virtist
vera einn síns liðs, skaut á bfl hans
í borginni Kuliyapitiya. Telur lög-
reglan líkiegt, að morðinginn sé
félagi í svonefndri Frelsisfylkingu
alþýðunnar en hún er sögð bera
ábyrgð á rúmlega 400 morðum í
fyrra. Er hún mjög andvíg friðar-
samkomulagi, sem gert var við
tamfla, og kallar það svik við sin-
halesa, meirihlutaþjóðflokkinn á
eynni.
Morðið á Rostagno olli þó minna
uppnámi á Ítalíu en morðið á Sa-
etta, sem talið er bein ögran við
ríkið.
Þetta er í fyrsta sinn sem mafían
myrðir starfandi dómara. Hins veg-
ar hafa glæpasamtökin myrt fímm
rannsóknardómara á síðasta ára-
tug.
■ ■I
ERLENT,
Ekkja Allendes
Hortensia Bussi, ekkja Salvadors Allendes, fyrrum forseta Chile,
er myrtur var af byltingarmönnum Pinochets hershöfðingja árið
1973, kom fyrir skömmu til heimalands síns f fyrsta skipti í 15 ár.
Á mánudag fór hún að gröf eiginmanns sfns og sést hér þurrka
tár af hvörmum sér.
Búrma:
Stj órnarandstæð-
ingar íhuga ft’amboð
Bangkok. Reuter.
Sósialistaflokkurinn i Búrma, sem sat að völdum f aldarQórðung,
breytti um nafii á mánudag og kallast hann nú Þjóðeiningarflokkur-
inn. Heimildir úr röðum stjómarandstæðinga sögðu að þeir sem
fylkja sér um breytingar f Iýðræðisátt ætli í framboð í komandi kosn-
ingum en Aung San Suu Kyi, nýútnefdur ritari Lýðræðisfylkingarinn-
ar sem áður var Sameinaða lýðræðisfylkingin, sagði að ekki væri
tímabært að binda það fastmælum enn sem komið er.
Sameinaða lýðræðisfylkingin
breytti nafni sínu í Lýðræðisfylking-
una á þriðjudag í kjölfar þess að
Sósíalistaflokkurinn breytti sínu
Grænland:
Fá leyfi til
níóbín-leitar
Nuuk. Frá N. J. Bruun, fréttaritara Morg-
unbladsins.
TVÖ fyrirtæki, kanadfskt og
bandariskt, hafa fengið leyfi til
að leita málmsins nióbín i ná-
grenni við Sykurtoppinn f Vest-
ur-Grænlandi. Er um að ræða
fyrirtækin Hecla Minerals og
Platinova Resources.
Dansk-grænlenska auðlinda-
nefndin gaf fyrirtækjunum leyfíð
en formaður hennar er Jonathan
Motzfeldt, formaður landsstjómar-
innar. Tekur leyfið aðeins til málm-
leitar að sinni en f janúar nk. verð-
ur ákveðið hvort fyrirtækin fá
vinnsluleyfi. Á þá að vera búið að
kanna áhrif slíkrar vinnslu á um-
hverfíð. Málið snýst I raun um það,
að við málmvinnslu á Grænlandi
vill geislavirkt úran oft fylgja sem
aukaafurð og stóra stjómmála-
flokkamir, Siumut og Atassut, vilja
ekki láta málmvinnsluna stranda á
því. Vinstriflokkurinn Ataqatigiit
vill aftur á móti banna alla starf-
semi þar sem úran kemur við sögu.
nafni í Þjóðeiningarflokkinn.
Vestrænir stjómarerindrekar í
Rangoon segja að stuðningsmenn
Ne Wins, stofnanda Sósíalista-
flokksins í Búrma, muni beijast til
þrautar í kosningum sem herstjóm-
in hefur lofað að halda innan þriggja
mánuða, og ætli þeir sér valdastöð-
ur í Búrma.
Herinn í Búrma steypti, að því
er virtist, ríkisstjóm sósíalista af
stóli 18. september síðastliðinn.
Stjómarerindrekar segja þó að að-
gerðir hersins hafí aðeins miðast við
að lægja ófriðaröldur í landinu.
Völdin séu enn í höndum fyrrver-
andi ríkisstjómar.
Náinn samstarfsmaður Tins Oos,
fyrrverandi vamarmálaráðherra,
sagði að flokksmenn hans í Samein-
uðu lýðræðisfylkingunni myndu inn-
an tíðar hafa samband við kjömefnd
herstjómarinnar og bjóða fram í
öllum kjördæmum.
í síðustu viku neituðu þrír kunnir
stjómarandstæðingar að taka þátt
í kosningunum. Þeirra á meðal var
Aung San Suu Kyi, dóttir þjóðfrels-
ishetjunnar Aungs Gyi. Hún hafnaði
því að efnt væri til kosninga meðan
fólk væri skotið á götum úti.
Á mánudag var allt með kyrram
kjöram á götum í Rangoon en að-
faramótt sunnudags trafluðu
stjómarandstæðingar útsendingar
ríkissútvarpsins í Rangoon. Heim-
ildir herma að svo virðist sem þeir
hafí notað lítinn sendi og sent út á
sömu bylgjulengd og ríkissútvarpið.
Verið var að endurútvarpa ávarpi
Saws Maungs, hins nýja leiðtoga
herstjómarinnar, þegar hrópað var:
„Þetta er allt lygi". í ávarpi sínu
sagði Saw Maung að herinn hefði
ekki sóst eftir völdum og að efnt
yrði til kosninga innan tíðar þar sem
margir flokkar yrðu I framboði.
A-vítamínskortur veld-
ur blindu hjá börnum
Genf. Reuter.
Heilbrigðismálastofiiun Sameinuðu þjóðanna, WHO, áætlar að
um 200 miHjónir barna víðs vegar um heiminn eigi á hættu að
missa sjónina og deyja af völdum A-vítamínsskorts.
Heilbrigðismálastofnunin vill
að þegar verði hafist handa um
að útvega bömum í 37 löndum í
Afríku, Asíu og Suður-Ameríku
vítamín.
Orsakir sjúkdómsins, sem
þekktur er undir nafninu xeroph-
thalmia eða „þurr augu", má rekja
til óheilsusamlegs mataræðis og
smitsjúkdóma, einkum mislinga.
Böm undir sex ára aldri era við-
kvæmust fyrir sjúkdóminum.
Heilbrigðismálastofnunin telur
að 500.000 böm missi sjónina á
ári hveiju vegna A-vítamínsskorts
og að tveir þriðju hlutar þeirra
deyi fáeinum vikum eftir að blinda
sækir að þeim.