Morgunblaðið - 29.10.1988, Side 18

18____________;______MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 29. OKTÓBER 1988_
„Ellefu hundruð manna
kór er orðínn náttúruafl“
Fjallað um fyrirhugaðan samsöng 22 íslenskra kóra í Langholtskirkju og
Laugardalshöll
Morgunblaðið/Sverrir
Stjórn Landssambands blandaðra kóra. F.v. Björgvin Valdimarsson, Sigríður J. Pétursdóttir, Sólveig
Ólafsdóttir, Garðar Cortes formaður, Jón Stefánsson og Sigurbjörg Hjörleifsdóttir.
Það er orðið kvöldsett og
Langholtskirkja eyðileg og dimm
þegar ég kem þangað til þess að
eiga spjall við stjórn Landssam-
bands blandaðra kóra sem nú
hefur í mörgu að snúast við und-
irbúning söngleika sem til stend-
ur að efha til föstudaginn 4. og
laugardaginn 5. nóvember nk.
Ég heyri þó álengdar daufan óm
af mannsröddum en get ekki átt-
að mig á hvaðan hljóðið kemur.
En til hægri fyrir enda kirkju-
skipsins liggja tröppur niður í
herbergi og þar finn ég fram-
kvæmdastjóra söngleikanna, Sig-
urbjörgu Hjörleifsdóttur. Hún
segir mér að hinir fímm stjórnar-
félagamir séu önnum kafnir við
að sitja fyrir á ljósmynd og
hverfúr að því búnu fram til að
láta vita af mér. Meðan ég bíð
virði ég fyrir mér fjórar grínagt-
ugar teikningar af séra Sigurði
Hauki Guðjónssyni og tvær álíka
af Jóni Stefánssyni organista
Langholtskirkju. Gluggi er upp
við loft á herberginu og í honum
stendur nóvemberkaktus sem er
að búa sig undir að blómstra.
Það blómstrar hér sem sé ýmis-
legt fleira en sönglífið. Smátt og
smátt fara sexmenningarnir að
tínast inn og samtalið hefst.
FVam kemur að það var Jakob
Tryggvason þáverandi söngstjóri
IOGT sem hóf máls á því á félags-
fundi í júní árið 1938 að þörf væri
að stofna landssamband með blönd-
uðum kórum og kvennakórum er
þá störfuðu hér á landi og lagði til
að söngfélag IOGT gengist fyrir
þessu máli. Þetta var samþykkt og
skipuð nefnd til að að vinna að
framkvæmd málsins. 7. desember
sama ár var sambandið stofnað og
voru fimm eftirtaldir kórar stofn-
kórar: Kantötukór Akureyrar,
Söngfélag IOGT, Vestmannakórinn
í Vestmannaeyjum, kór Róberts
Abrahams á Akureyri og Sunnukór-
inn á ísafirði. Sá síðasttaldi er sá
eini sem enn er starfandi og hann
tekur þátt í söngleikunum núna.
Fimm kórar að auki koma frá lands-
byggðinni, Jöklakórinn sem er sam-
steypa þriggja kóra af Snæfells-
nesi. Kóramir slógu sér saman í
tónleikaferð til ísraels fyrir tveimur
árum og notuðu þá þetta nafn og
sameinaðir koma þeir til söngleik-
anna í ár. Þá mæta til leiks Kirkju-
kór Akraness, Samkór Selfoss, Ar-
neskórinn úr Gnúpveijahreppi, Kór
Fjölbrautaskólans á Suðurlandi og
Kór Landakirkju í Vestmannaeyj-
um. Engir kórar koma frá Austur-
Iandi og Norðurlandi. Fjórtán kórar
af höfuðborgarsvæðinu taka þátt í
söngleikunum. Í þessum kómm er
fólk á öllum aldri en í Landssam-
bandi blandaðra kóra em nú 36
kórar. Söngleikar eins og þeir sem
nú em fyrirhugaðir vom haldnir á
30 ára afmæli sambandsins árið
1968 og á 40 ára afmælinu 1978.
Kóramir 22 sem syngja í Lang-
holtskirkju og í Laugardalshöll em
með sér dagskrár, sumir í kirkjunni
og aðrir í Laugardalshölinni en á
laugardeginum munu allir kóramir
syngja saman og verður það 1.100
manna blandaður kór sem þá lætur
í sér heyra.
í skrifum eftir Jón Ásgeirsson
frá sambærilegum tónleikum árið
1978 segir hann samsönginn vera
„einn áhrifamesta söng sem undir-
ritaður hefur heyrt“. Þama kveður
Garðar Cortes mikið sagt því Jón
sé alla jafna ekki stórorður. „Það
er stórkostleg lífsreynsla að taka
þátt í svona söngveislu," segir
Garðar. „Bæði það að standa meðal
hópsins og syngja og eins það að
hlusta." Jón Stefánsson tekur orðið
og segir: „Ellefu hundmð manna
kór er orðinn náttúmafl."
Þeim stjómarfélögum kemur
saman um að um þessar mundir sé
mikill áhugi meðal fólks að taka
þátt íkórstarfi. „Við getum valið
um,“ segir Björgvin Valdimarsson
og Jón 'segir að 50 manns hafi sótt
um að komast í Langholtskórinn
síðast þegar auglýst var eftir rödd-
um þannig að hægt hafi verið að
velja þær raddir úr sem best hent-
uðu. Garðar lagði áherslu á að á
síðustu ámm hefði mun meira feng-
ist í kórstarf af fólki sem kann sitt-
hvað fyrir sér í nótnalestri og hefur
fengið raddþjálfun. Þetta em allir
sammála um að létti söngstjómm
mikið starfíð og að auki verði mun
betri hljómur í söng kóranna.
Sigríður Pétursdóttir gat þess að
Landssamband blandaðra kóra
stæði, auk söngleika sem fyrr hefur
verið rætt um, fyrir námskeiðum
og haldi kóramót á þriggja ára
fresti. Þá séu fengnir kennarar og
fólki hóað saman til náms og skrafs.
Þessar samkomur ganga undir
nafninu ísklang. Nafngiftin er
mnnin frá Nordklang sem em sam-
komur norrænna kórasamtaka sem
einnig halda samkomur á þriggja
ára fresti. Þangað mega koma
1.000 þátttakendur frá öllum Norð-
urlöndunum. „Við íslendingar höf-
um 50 manna kvóta en það hafa
aldrei farið svo margir héðan, 16
fóru þegar flest var,“ segir Sigríður.
Á söngleikunum sem senn verða
haldnir verður m.a. fmmflutt verk
eftir Hjálmar H. Ragnarsson fyrir
kór og lúðrasveit. Það er Lúðra-
sveitin Svanur sem leikur með í
þessu verki og nokkmm öðmm.
Fimmtíu manna hljómsveit leikur
undir söng kóranna í Laugardals-
hðU.
Texti: Guðrún Guðlaugsdóttir
Ný frímerki 3. nóvember nk.
ÍSLAND 24 oo
ÍSLAND
2000
Frímerki
Jón Aðalsteinn Jónsson
Fyrir nokkmm dögum hækkuðu
almenn póstburðargjöld hér innan-
lands og til Norðurlanda um eina
krónu, þ._ e. úr 18 krónum í 19
krónur. Áður en það gerðist, var
hið eina 18 króna frímerki, sem út
kom í júní síðastliðnum, að mestu
þrotið í pósthúsum landsins. Og
engin 19 króna frímerki vom til,
þegar hækkunin átti sér stað á
dögunum. Ur því verður hins vegar
bætt á fímmtudag í næstu viku,
því að þá koma út tvö frímerki með
því verðgildi. Eins kemur þá út 24
króna frímerki, og það bætir úr
brýnni þörf fyrir það verðgildi.
Áhugi var mikill á skiptifúndi safiiara í Prag.
Síðustu íslenzku frimerki þessa árs.
i
i
>
i
)
>
>
>
>
>
>
>
>
>
Heilbrig'ði allra árið 2000
Árið 1988 hefur verið helgað
fræðslu- og kynningarstarfsemi um
heilbrigði, heilbrigðar lífsvenjur og
forvamarstarf undir kjörorðinu:
HEILBRIGÐI ALLRA - ALLT
FTRIR HEILBRIGÐI. Er þetta gert
af því tilefni, að á þessu ári em 40
ár liðin, síðan Alþjóðaheilbrigðis-
stofnunin tók til starfa. Með henni
hófst þá alheimsátak og samstarf
til að vemda og efla heilbrigði
manna. Samkvæmt stofnskrá
stofnunarinnar felst í orðinu heil-
brigði það að vera laus við sjúkdóma
og heilsubrest. Markmið hennar er
því andleg og félagsleg vellíðan
allra manna.
Aðildarríki Alþjóðaheilbrigðis-
stofnunarinnar em 166, og vilja þau
minnast þessara tímamóta í sögu
hennar með samhentu átaki stjóm-
valda og margs konar stofnana og
félaga og eins einstaklinga til þess
að örva framfarir í heilbrigðismál-
um. Er það gert undir kjörorðinu
HEILBRIGÐI ALLRA ÁRIÐ 2000.
Bent er á, að í heilbrigði felist
bæði efnahagslegt gildi og félags-
legt réttlæti.
Póst- og símamálastofnunin gef-
ur af þessu tilefni út sérstakt
frímerki, þar sem fyrrgreint kjörorð
um heilbrigði allra árið 2000 stend-
ur skýmm stöfum. Jafnframt er
merki Alþjóðaheilbrigðisstofnunar-
innar sett í merkið. Myndefni merk-
isins er vel valið, þar sem móðir
heldur á ungu bami sínu og horfir
á það með blíðum og ástúðlegum
augum. Það hlýtur einnig að vera
göfugt hlutverk hverra foreldra að
vernda böm sín sem bezt og gæta
heilbrigði þeirra á alla lund í válynd-
um heimi. Verðgildi þessa merkis
er 19 krónur, sem er almennt burð-
argjald undir einfalt bréf hér á landi
og eins til Norðurlanda. Að mínum
dómi er sjálfsagt að velja einmitt
þess konar burðargjald á þau
frímerki, sem flytja eiga einhvem
ákveðinn boðskap til almennings. Á
þann hátt nær útgáfa slíks merkis
tilgangi sínum, þar sem það hlýtur
að koma fyrir augu fjölmargra á
almennum póstsendingum.
Tryggvi T. Tryggvason hefur
teiknað þetta frímerki, og á ég von
á, að það þyki bæði sérstætt og
fallegt meðal íslenzkra frímerkja.
Frímerkið er prentað hjá Courvoisi-
er S.A. í Sviss með þeirri prentað-
ferð, sem kölluð hefur verið rasta-
djúpþrykk. Eins og ég hef svo oft
nefnt áður, er ég enn þeirrar skoð-
unar, að stálstunguprentun hefði
átt hér betur við og merkið hefði
fyrir bragðið orðið enn fallegra.
Jólafrímerki ársins 1988
Síðustu frímerki íslenzku póst-
stjómarinnar á þessu ári verða tvö
jólafrímerki. Eins og frímerkjasafn-
arar vita, hefur um mörg ár einum
listamanni verið falið það verk
hveiju sinni að teikna og túlka
myndefni jólafrímerkjanna eftir
sínu höfði. Ekki hefur það alltaf
gengið hljóðalaust fyrir sig og á
stundum orðið vanþakklátt verk.
Ég álít sjálfur eðlilegt og hef rætt
það áður í þessum þáttum, að hér
hafi listamenn þeir, sem leitað er
til*með öllu óbundnar hendur. Við
það eykst ijölbreytni jólafrímerkj-
anna, enda hljóta þau ævinlega að
bera svipmót þeirra listamanna,
sem fengnir eru til verksins.
Að þessu sinni fékk Kjartan Guð-
jónsson, listmálari og “grafiker",
þetta hlutverk á hendur. Ekki segir
margt um myndefni þessara merkja
í tilkynningu póststjórnarinnar,
enda hygg ég þau skýri sig nokk-
um veginn sjálf. Ég ætla þó, að
eftirfarandi orð séu að mestu skýr-
ing listamannsins, þar sem segir
svo: „Að þessu sinni sýna jólafrí-
merkin fiskimenn að störfum á höf-
um úti. Lærisveinar Krists voru
fískimenn og íslenzkir sjómenn hafa
um mörg jól þurft að vera við störf
á hafí úti, fjarri ástvinum sínum."
Ekki verður annað sagt en þetta
þema, ef nota má það orð í þessu
sambandi, fari einmitt vel á jóla-
frímerkjum. Kjartan Guðjónsson er
svo kunnur listmálari, að þess ger-
ist ekki þörf að kynna hann nánar
hér í þættinum. Hann kenndi um
aldarfjórðung við Myndlista- og
handíðaskóla Islands. Hann er vel
kunnur fyrir margar grafískar
teikningar, t. d. með myndefni úr
íslenzkum fomsögum og þjóðsög-
um. Þá hefur hann myndskreytt
fjölda bóka.
Engu skal hér spáð um, hveijar
undirtektir eða viðtökur þessi nýju
jólafrímerki fá hjá frímerkjasöfnur-
um og öðrum. Sjálfum finnst mér
þau hin eftirtektarverðustu, enda
mjög frábrugðin fyrri jólafrímerkj-
um okkar. Hins vegar álít ég, að
.