Morgunblaðið - 21.01.1990, Blaðsíða 2

2 FRÉTTIR/INNLENT
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 21. JANÚAR 1990
Garðar að
Landsbanka
GARÐAR Sigurðsson, fyrrverandi
alþingismaður, var á íostudag ráð-
inn í starf eftirlitsmanns afurða-
lána við Landsbankann að sögn
Sverris Hermannssonar banka-
stjóra.
Garðar Sigurðsson hóf störf við
bankann fyrir nokkrum dögum,
og áður en umsóknarfrestur vegna
nefndrar stöðu rann út. Sverrir Her-
mannsson sagði að sér hefði verið
talin trú um að ekki þyrfti að aug-
lýsa stöðuna. Ætlunin hefði þá verið
að fá Garðar í hana. „En annað kom
á daginn, staðan var auglýst og
menn áttu jafna möguleika. Niður-
staðan varð að Garðar skyldi ráð-
inn,“ sagði Sverrir.
Víðtæk leit
á Öræfajökli
Björgunarmenn við Öræfajökul
fundu eftir hádegi í gær í Hval-
vörðugili dýnu sem talið er að
tilheyri Bretanum William Steven
Reader sem lagði á Hvannadals-
hnjúk á mánudag. Á annað hundr-
að manna tók þátt í leit að mann-
inum í gær og eftir að dýnan
fannst leitaði þorri þeirra á svæði
uppaf gilinu en án árangurs síðast
þegar fréttist.
AÞyrlur fluttu skíðamenn upp á
jökulinn í birtingu í gærmorgun
og einnig var leitað á snjóbílum.
Bæri leitin ekki árangur var áætlað
ieitarmenn kæmu til byggða um
klukkan 17 og að þá yrði ákveðið
hvort skipulagðri leit yrði haldið
áfram í dag, að sögn Guðbrands
Jóhannssonar leitarstjóra.
Verðlagsráð:
Forsætisráð-
herra spurðnr
um tileftii yfir-
lýsingarinnar
VERÐLAGSRÁÐ sjávarútvegsins
hefur samþykkt að inna forsætis-
ráðherra skriflega eftir því hvert
tilefni yfirlýsingar hans um að
oddamaður í yfirnefnd ráðsins sé
ekki _ fulltrúi ríkisstjórnarinnar
þar. I yfirlýsingu sinni segir for-
sætisráðherra hana til komna af
gefhu tilefhi, en skýrir það ekki
frekar.
Verðlagsráðið kemur saman til
fundar eftir helgi, en innan þess
eru töluvert skiptar skoðanir um
mögulegar leiðir til ákvörðunar fisk-
verðs. Stofnun aflamiðlunar, sem
reyndar var ákveðin fyrir mörgum
mánuðum, en er ekki orðin að veru-
leika enn, ræður þar nokkru.
Fundur hjá
sáttasemjara
Samninganefndir ASÍ, VMSS og
VSÍ koma saman til formlegs fund-
ar hjá sáttasemjara klukkan 14 í
dag í fyrsta skipti í meira en viku.
Þess er vænst að viðræður komist
nú á skrið og síðar í vikunni verði
tjóst hvort samningar takist sem
hafi það að höfuðmarkmiði að
halda verðbólgu í lágmarki eins
og rætt hefur verið um síðustu 2
mánuði.
Forystumenn verkalýðshreyfing-
arinnar hafa undanfarnar vikur
kynnt umbjóðendum sínum þær hug-
myndir sem ræddar hafa verið og
munu þær hafa hlotið góðar undir-
tektir. Full samstaða er innan for-
ystu verkalýðshreyfingarinnar um
að reyna til þrautar að ná samning-
um á þessum grundvelli, takist sam-
komulag við vinnuveitendur um
tryggingu slíks samnings.
Morgunblaðið/Arni Sæberg
Hluthafafundur Stöðvar 2 hófst um tíuleytið í gærmogun, en vegna
þess hve sunnudagsblað Morgunblaðsins fer snemma í prentun stóð
fundurinn enn, þegar vinnslu blaðsins lauk. Þessi mynd var tekin,
þegar menn mættu til fundarins í gærmorgun. Á henni eru Harald-
ur Haraldsson, Garðar Siggeirsson, Jón Ottar Ragnarsson og Jón
Ólafsson.
Stöð 2:
Nýir eigendur vilja
almenningshlutafélag
STEFNA meirihluta eigenda Stöðvar 2 er að gera fyrirtækið að
almenningshlutafélagi. Engar ákvarðanir liggja fyrir um hversu
mikið hlutafé verður aukið umfram það sem nú er, en ný stjórn, sem
kosin var á hluthafafundi Stöðvar 2 í gær, mun taka ákvarðanir um
framkvæmd hlutafjáraukningar og hvenær af því getur orðið.
annig mun öllum þeim, sem
vilja stuðla að auknum fram-
gangi, boðið upp á hlutabréfakaup
í Stöð 2. Aðalfundur félagsins, sem
væntanlega verður haldinn í febrúar
eða mars tekur ákvörðun um hversu
mikið hlutafé verður aukið og hve-
nær af því verður að ný hlutabréf
verði boðin á fijálsum markaði, en
samkvæmt hluthafafundi 31. des-
ember 1989, er nú heimild fyrir 500
milljóna króna hlutafé í fyrirtæk-
inu,“ segir Haraldur Haraldsson,
forstjóri Andra hf., formaður Félags
ísienskra stórkaupmanna og einn
hinna nýju eigenda í Stöð 2.
Ranghermt var í frétt Morgun-
blaðsins í gær, að Tryggingamið-
stöðin væri aðili að sameignarfélag-
inu Fjölmiðlun sf. Tryggingamið-
stöðin hf. er hluthafi í Stöð 2, en
ekki aðili að Fjölmiðlun sf.
Sjá viðtal við Harald Haralds-
son á bls 10 og 11.
Áhorfendasal Þjóðleikhússins verður breytt:
Byggingamefiid falið að hefja firam-
kvæmdir fyrir 350 milljónir króna
í undirbúningi að leigja sal af Háskólabíói
SVAVAR Gestsson, menntamálaráðherra, fól í gær byggingarnefiid
Þjóðleikhússins að hefja framkvæmdir á lagfæringum og breytingum
á Þjóðleikhúsinu samkvæmt tillögum byggingarnefhdar. I tillögunum
felst m.a. að halla á áhorfendasalnum verður breytt og einar svalir
verði stað tveggja. Áætlaður kostnaður við framkvæmdir á þessu
ári er 350 milljónir króna. Með breytingunum fækkar sætum í sal
úr 659 í 495 auk þess sem kostur verður á því að bæta við 55 sætum
í hljómsveitargryfju sem á að stækka. Aðalsviði Þjóðleikhússins verð-
ur lokað i febrúarlok næstkomandi en ráðgert er að hefja sýningar
að nýju í Þjóðleikhúsinu í lok desember á þessu ári.
Sá verkþáttur sem byggingar-
nefnd hefur gert tillögur um
hljóðar upp á 540 milljónir króna
og er ráðgert að ljúka honum í
sumarlokun hússins árið 1991.
Stærsti hluti fjárveitingar Alþingis
fer í viðgerð á húsinu, lagnakerfi
þess og öðru sem úr sér er gengið,
en um það bil 12% fjárveitingarinn-
ar fara í breytingar og lagfæringar
á hljómsveitargryfju, framsviði, sal-
argólfi og sölum.
Acfalbreyting í sal varðar stækk-
un hljómsveitargryfju, endurnýjun
sviðsbúnaðar og hækkun salargólfs
með einum svölum. Framkvæmdum
vegna uppsetningar lyftu fyrir fatl-
aða hefur verið frestað og er sú
framkvæmd ekki inni í þessum
verkþætti.
„Ég er mjög ánægður með þessa
ákvörðun því ég tel að þetta sé for-
senda fyrir uppbyggingu Þjóðleik-
hússins," sagði Gísli Alfreðsson,
Þjóðleikhússtjóri.
„Þetta er lengsta lokun sem hlýst
af viðgerð hússins sem fram fer
bæði baksviðs og annars staðar-en
þær framkvæmdir geta állar farið
fram í sumarlokun leikhússins án
þess að starfsemi þess leggist nið-
ur. Þarna verða gerðar verulegar
lagfæringar á sviðsopi, hljómsveit-
argryfju og ljósabúnaði en þessar
breytingar tel ég einna mikilvæg-
astar í þessum framkvæmdum. At-
hyglin hefur beinst mest að breyt-
ingu á halla í salnum en ég tel að
aðrir þættir framkvæmdanna, sem
eru mun mikilvægari fyrir leik-
húsið, hafi ekki hlotið nægilega
umfjöllun. Ég er viss um að Guðjón
Samúelsson hefði ekki viljað láta
friða galla þessa húss,“ sagði Gísli
Alfreðsson.
Gísli sagði að lokunin hefði engin
áhrif á störf leikara við Þjóðleik-
húsið. Verið er að ganga frá samn-
ingi við Háskólabíó um leigu á
stærsta salnum af þremur sem þar
eru í byggingu undir leiklistarstarf-
semi. Þá eru í undirbúningi tvö stór
verkefni sem sett verða upp á aðal-
sviði Þjóðleikhússins þegar það opn-
ar á ný um næstu jól.
Iðnaðarbankinn:
Arði úthlutað
til hluthafa
IÐNAÐARBANKINN var rekinn
með hagnaði árið 1989 og er ráð-
gert að hagnaðurinn skiptist á
milli hluthafa, að sögn Brynjólfs
Bjarnasonar, fyrrum formanns
bankaráðs Iðnaðarbankans.
Hann sagði rétt að Iðnaðarbank-
inn ætti eigið fé umfram þann
hlut sem hann leggi til við stofnun
íslandsbanka en ekki verður upplýst
hver sú upphæð er fyrr en á hluthafa-
fundi í lok apríl. „Það á eftir að
meta bankann inn í samstarfið við
hina bankana þijá en Iðnaðarbank-
inn, er stærsti bankinn í því sam-
starfi,“ sagði Brynjólfur.
Að éta sig gegnum kjötQallið
HVERS vegna var ársgamalt kindakjöt selt í verslunum fyrir
jólin þegar sláturtíð var nýlokið og nóg til af nýju kjöti?
essi spurning hefur heyrst
undanfarin ár og svo virðist
sem margir hafi fengið það á til-
finninguna að eingöngu sé gam-
alt kjöt á boðstólum í búðum. Og
kindakjöt er dýrt og þegar aðeins
munar 12 krónum á smásölukíló-
verði ársgam-
als kjöts og
nýs, er von að
fólk kaupi eitt-
hvað annað,
jafnvel þótt
ársgamalt
kindakjöt þurfi ekki að vera verra
en nýtt.
Það hefur hlaðist upp kjötfjall,
vegna þess að neyslan hefur sífellt
verið að minnka en framleiðslan
ekki dregist saman í sama mæli.
Á milli 2.000 og 3.000 tonn af
kjöti eru til á hveiju hausti þegar s
slátrun hefst og afurðastöðvar
reyna að koma því kjöti á markað-
inn áður en sala þess nýja hefst
fyrir alvöru. Til samanburðar er
gert ráð fyrir því að 9.700 tonn
hafi fallið til við síðustu slátrun.
Það virðist vera sjálfsögð krafa
nútímaneytenda að á boðstólum
sé alltaf nýtt hráefni, en í þessu
tilfelli er það ekki svo einfalt.
Ríkið hefur gert samning við
bændasamtökin um að ábyrgjast
fullt afurðaverð til bænda árlega
fyrir ákveðna framleiðslu. Ríkið
hefur þannig í raun keypt það
kjöt sem ekki er étið á árinu og
á því kjötfjal-
lið. Og þessi
eign er býsna
kostnaðarsöm
fyrir ríkið sem
greiðir vexti af
afurðalánum
og kostnað við að geyma kjötið í
frystigeymslum afurðastöðva.
Því er raunar haldið fram að
til að tryggja framboð þurfi um„
1.000 tonn að vera til á lager
þegar slátrun hefst. En aðrir telja
að óskastaðan sé sú að það verði
kjötlaust í ágúst svo hægt sé að
byija að slátra ,þá.
Én hvers vegna er ekki reynt
að losna við þetta umframkjöt í
eitt skipti fyrir öll, til dæmis með
því að selja það til útlanda, í stað
þess að velta því sífellt áfram með
tilheyrandi kostnaði og óþægind-
um?
Svarið er að það kostar meiri
peninga en ríkið er tilbúið að
greiða á einu bretti, nú á tímum
krafna um samdrátt í ríkisútgjöld-
um. Þegar kindakjöt er selt til
útlanda fæst aðeins fyrir það hluti
af því verði sem ríkið greiðir
bændum, eða 15-35%. Mismunur-
inn er svonefndar útflutnings-
bætur sem er ekki vinsæll fjár-
lagaliður. Að auki svíður íslend-
ingum að borga kindakjöt ofan í
útlendinga.
Það má spyija hvort ekki sé
hægt að losna við kindakjötið með
því að senda það til bágstaddra
landa í stað beinna fjárframlaga.
Þetta mun hafa verið rætt, en
komið í ljós að er illframkvæman-
legt. Afríkulönd hafa ekki aðstöðu
til að taka við kindakjöti og dreifa
því, nema það sé þurrkað eða nið-
ursoðið og það kostar peninga.
Og einnig eru þjóðir mishrifnar
af þessari vöru. Þannig var Pól-
veijum boðið kindakjöt sunnan
úr Evrópu í haust en þeir frábáðu
sér slíkt.
Þá verður að reyna að losna
við kjötið hér innanlands. En ef
við eigum að éta meira kindakjöt
þarf að lækka verðið, og það kost-
ar peninga. Ríkið hefur raunar
sett gamalt kindakjöt á útsölur
og þannig grynnkað á birgðunum,
þótt mörgum þyki verðið hafi
ekki verið lækkað nóg. Bent hefur
verið á, að hægt sé að lækka út-
söluverðið verulega með því að
selja kjötið beint frá sláturhúsun-
um og losna þannig við millijiða-
kostnað, en þá missir smásölu-
verslunin spón úr aski sínum.
Er þá ekki hægt að henda
umframkjötinu? Það er viður-
kennt að í sumum tilfellum sé
ódýrast að henda kjötinu strax
og það fellur til við slátrun, til
dæmis feitu ærkjöti sem enginn
vill og er fleygt fyrir refi eftir
árið. En að öðru leyti sé það frá-
leitt. Og landbúnaðarkerfið hefur
varla jafnað sig enn eftir reynsl-
una af því þegar rúmum hundrað
tonnum af nær ónýtu kjöti var
hent á haugana fyrir 2-3 árum.
íslendingar sætta sig hreinlega
ekki við að mat sé hent, og við-
brögð almennings við þessu voru
slík að það verður ekki reynt aft-
ur í bráð.
Við verðum því væntanlega að
éta okkur smátt og smátt gegnum
kjötfjallið, hvernig sem það svo
gengur. Rfkið stefnir raunar að
því að minnka það talsvert á þessu
ári, með niðurgreiðslum og út-
flutningi, þannig að um 1.500
tonn verði eftir í haust.
BAKSVIÐ
Gudmundur Sv. Hermannsson
i
)
]