Morgunblaðið - 21.01.1990, Blaðsíða 38

KONIIR
Með besef-
ann að vopni
Eg las um daginn í grein um
bókmenntir „að sú upp-
götvun karlmannsins að hann
geti notað kynfæri sin sem
vopn til að vekja ótta verði að
’gmmmm—mmm teljast ein af
merkustu upp-
götvunum for-
sögulegs tíma.
Nauðgun hafi
síðan gegnt
þýðingarmiklu
hlutverki til að
kúga konur til
hlýðni.“ Vitnað
eftir Sigurð G.
Tómosson
er i erlenda bók um nauðgun
og það notað sem inngangur
að samanburðarbókmennta-
fræði á verkum kvenna og
karla. Ekki er þess getið hvar
þessi uppgötvun er í röðinni
ef litið er til annars sem talið
er marka tímamót í sögu
mannkynsins á frumskeiði
þess. Er hún til dæmis frá því
áður eða eftir að menn lærðu
að hagnýta sér eldinn? '
Enn er haft eftir hinum er-
lenda fræðimanni að: „Þegar
karlmenn hafi uppgötvað að
þeir gætu nauðgað byijuðu
þeir að nauðga."
Og „niðurstaða Brownmill-
ers (en svo heitir hinn erlendi
höfundur sem vitnað er í,
innsk. sgt) er sú að nauðgun
sé hvorki meira né minna en
- >aðferð sem vísvitandi er notuð
til að niðurlægja konur og gefi
öllum körlum vald til að halda
öllum konum í stöðugum ótta.“
En það læðast líka að manni
efasemdir, þótt það sé auðvitað
dirfska, þegar um virta út-
lenda fræðimenn er að ræða.
Þá hef ég í huga þau atvik þeg-
ar þetta vopn, sem á að sögn
að hafa verið undirstaða ógn-
aijafnvægis í kynferðismálum
um þúsundir ára, lafir, lúpu-
legra en nokkurt tófuskott,
eiganda sínum til sárrar raun-
ar og armæðu. Við nefnum
auðvitað engin nöfn. En sá her
^þætti víst varla vel vígur, sem
í vopnabúnaði væri háður
þeim ótrúlegu duttlungum sem
þetta líffæri leyfir sér einatt
að sýna vongóðum eigenda
sínum á örlagastundu.
Eins og fyrr segir eru þessar
tilvitnanir notaðar sem inn-
gangur að samanburði á verk-
um tveggja íslenskra rithöf-
unda, karls og konu. Bók-
menntafræðingurinn kemst
að þeirri niðurstöðu að karlin-
um hafi „þrátt fyrir góðan
ásetning, mistekist að setja sig
j í spor konu sem er nauðgað
og lýsa upplifun hennar“. Höf-
undur varpar síðan fram þeirri
spurningu hvort nokkur karl-
maður geti það. Af eðlislægri
blygðunarsemi leiði ég hjá mér
að ræða það nánar. En þessi
spurning er í beinu framhaldi
af mikilli umræðu síðari ár um
kynhneigð í ritverkum karla,
beina og óbeina, dulda og ljósa.
Og á endanum hlýtur sú
spurning að vakna hvort karl-
ar geti yfirleitt, vegna þessarar
fötlunar sem þeim er ásköpuð
og sést til að mynda ljóslega í
sturtuböðum, lýst nokkru því
sem hendir konur eða snertir
líf þeirra. Og þá í því framhaldi
hvort karlkyns rithöfundar
eigi þá að vera fást við það sem
þeir eru augljóslega svo ófærir
um frá náttúrunnar hendi.
Kannski ættu karlar að ein-
beita sér að skrifum um kyn-
bræður sína, veröld þeirra og
áhugamál, en konur að skrifa
um konur fyrir konur. Og þá
er þessi blekberi hér víst
greinilega á rangri hillu. .
MORGUNBLAÐIÐ
FÓLK í FRETTUM sunnudagur 21. janúar 1990
KNATTSPYRNA
íslendingur slær í gegn í
bandarísku knattspymunni
Vestur í Bandaríkjunum hefur
það gerst í fyrsta skipti, að
íslendingur hefur verið valinn í
úrvalslið háskóla yfir gervöll
Bandaríkin og er það ekkert lítil-
ræði, því þótt Bandaríkjamenn
hafi lengst af verið fremur lágt
skrifaðir sem knattspyrnuþjóð, þá
hafa háskólaliðin verið styrkt með
úrvalsleikmönnum frá Evrópu.
Umræddur íslendingur er Georg
Rögnvaldsson, eða „Goggi“ eins
og Kanarnir uppnefna hann eins
og þeim einum er lagið. Goggi leik-
ur með University of South Alab-
ama, hann er miðhetji og marka-
skorari mikill. Svo mikill, að hann
var markhæsti leikmaður í há-
skóladeildum Bandaríkjanna á
síðasta ári. Roy Patton, norður
írskur þjálfari USA-liðsins segir
Gogga svo slyngan að hann gæti
hæft húsflugu á þverslánni með
skoti af 20 metra færi.
Georg hefur verið hælt á hvert
reipi og meðal annars var hann
Goggi Rögnvaldsson.
tilnefndur sem leikmaður ársins. í
tengslum við það var það tíundað
að hann hefði leitt lið sitt til 50
sigra í 60 leikjum, 7 jafntefli og
aðeins þtjú töp á þremur keppn-
istímabilum og allan tímann var
hann markhæsti leikmaður liðsins
og markhæstur yfirleitt síðasta
árið. Þá hafði hann skorað 23
mörk í 17 leikjum og auk þess átt
11 sendingar sem gáfu mörk, en
Bandaríkjamenn eru ólmir í alla
staistík og telja slíkt með og kalla
„assist“, eða aðstoð.
Það þykir tiltökumál vestra
hversu sterkur evrópskur keimur
er af liði USA og þess getið í einni
af mörgum úrklippum sem Morg-
unblaðinu hefur borist, að hinn
írski þjálfari hafa Ínnan vébanda
sinna 19 leikmenn sem eru ýmist
frá íslandi, Skotlandi eða írlandi.
Auk Gogga eru nefndir Stefán
Steinsen og Sigfús Kárason, sem
báðir hafa leikið með liðinu og
skorað töluvert af mörkum, eink-
um Stefán sem var meðal mark-
hæstu leikmanna háskóladeildar-
innar með 11 mörk. Sagt er að
Sigfús sé „lunkinn" og Stefán vinni
eins og „vitfirringur" á vallarmiðj-
unni. Bandaríkjamenn hafa aldrei
verið í vandræðum með lýsingar-
orðin. í einni úrklippu er Kristján
Pálsson og nefndur.
En mesta athygli hefur Goggi
Rögnvalds vakið. í úrklippunum
er vitnað í hina og þessa þjálfara
og er það samdóma álit þeirra að
það sé voðalegt að leika gegn liði
með slíkan leikmann innanborðs.
Þjálfari USA, Roy Patton segir um
Georg: Goggi er jafnvigur marka-
skorari á báða fætur. Ég hef sömu
unun að þjálfa hann og að fylgjast
með honum í leik. Jay Miller, þjálf-
ari South Florida, segir Gogga
hörkuleikmann, „menn raða ekki
inn svona aragrúa marka fyrir til-
viljun," segir hann, og David Hol-
mes þjálfari Western Kentucky
segir Gogga seigan leikmann,
óeigingjaman og með ríka tilfinn-
ingu fyrir staðsetningum. Hann sé
frábær markaskorari og að sínu
viti eins fullkominn leikmaður og
hægt er að hugsa sér. Já, sól
Gogga Rögnvalds skín skært og
hátt á himni vestur í Bandaríkjun-
um. Verður fróðlegt að sjá til hans
ef hann kemur heim og tekur til
við að leika í íslensku deildar-
keppninni...