Morgunblaðið - 21.01.1990, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 21. JANÚAR 1990
21
Það má kallast tímanna tákn, að þegar mig bar að garði voru verð-
irnir í óþrifalegu kvennafangelsinu í Santo Domingo-stræti að lesa
eitt róttækasta stjórnarandstöðublaðið í Santiago. Það var þó ekki
við það komandi að hleypa mér inn. „Því miður, herra minn. Við
höfum okkar fyrirmæli. Engir útlendir gestir.“ Síðan var mér vísað
burt með kurteisum en ákveðnum hætti.
Ifangelsinu eru eingöngu konur,
sem hafa verið dæmdar fyrir
pólitískar sakir, og ég var kominn
þangað til að heimsækja Ledy
Castro. Hún hefur verið í haldi síðan
1984 en eftir byltinguna 1973 var
hún í nokkur ár í pólitískri útlegð
í Bretlandi. Eiginmaður hennar og
15 ára gamall sonur búa enn í
Exeter.
Árið 1982 sneri Ledy aftur heim
ásamt syni sínum en tveimur árum
síðar, þegar hún var í þann veginn
að 'fara aftur til Bretlands, réðust
starfsmenn leyniþjónustunnar,
CNI, inn á heimili hennar og sök-
uðu um samstarf við kommúnísk
byltingarsamtök, Manuel Rodrigu-
ez-þjóðfylkinguna.
Ledy og hennar mál komust í
fréttirnar fyrir skömmu þegar
breska sendiráðið gaf út yfirlýsingu
þar sem dómstólar í Chile voru
harðlega gagnrýndir og er það í
fyrsta sinn, sem erlent sendiráð í
landinu tekur opinberlega upp
hanskann fyrir chílenskan þegn.
Þá var yfirlýsingin ekki síður
merkileg í ljósi þess hvað bresk
sendiráð eru vön að fara varlega í
málum sem þessum.
Yfirlýsingin var gefin eftir að
Ledy hafði verið dæmd fyrir her-
dómstóli í fimm ára fangelsi fyrir
„ólöglegt samstarf". Þá var hún
einmitt búin að sitja inni í þennan
tíma en henni var samt ekki sleppt
vegna þess, að borgaralegur dóm-
stóll átti eftir að fjalla um svipaðar
sakargiftir.
Þetta mál sýnir vel hvað Patricio
Aylwin, nýr forseti í Chile, hefur
við að glíma þegar sem mannrétt-
indabrot hersins eru annars vegar.
í landinu eru 540 pólitískir fangar
og eru sakirnar allt frá því að hafa
komið til landsins með ólöglegum
hætti til grunsemda um aðild að
samsæri gegn Pinochet hershöfð-
ingja. Segja lögfræðingar mann-
réttindasamtaka, að undantekn-
ingalaust hafi fangarnir verið pynt-
aðir.
„Þegar ég var fangi CNI var ég
barin, pyntuð með rafmagni um
allan líkamann, neydd til að undir-
rita falsaðar játningar og það logið
að mér um örlög sonar míns,“ seg-
ir Ledy Castro í bréfi, sem henni
tókst að koma út úr fangelsinu.
öllu illu verði það reynt.
„Ef hróflað verður við einhverj-
um minna manna er úti um lögin,“
sagði Pinochet nýlega og andstæð-
ingar líta á þau orð sem hótun um
annað valdarán.
? I$ Ifc Ik &
líj) Ií)) li?) lí) liji
5) Iíj\ lí) lí)
Ií^i Ifr lí) lij) &
IíSi \!j\ lí) lij)
l/$) l& li$) lí) %
Pinochet heitir böðl
unum vernd sinni
Aylwin forseti hefur lofað að
sleppa öllum pólitískum föngum,
sem ekki eru sakaðir um ofbeldis-
verk, og önnur mál á að taka upp
aftur fyrir borgaralegum dómstól-
um. Fangarnir hafa hins vegar illan
bifur á borgaralegu dómstólunum
líka og margir halda því fram, að
réttlætanlegt sé að beita ofbeldi
gegn ofbeldisstjórn. Hægriflokk-
arnir á þingi vilja auk þess ekki
beita sér fyrir neinum breytingum
í þessum málum.
Annað mál og erfiðara eru svo
aftökumar í stjórnartíð Pinochets
og þeir mörgu fangar, sem horfið
hafa sporlaust. Gustavo Villalobos,
yfirmaður lagadeildar mannrétt-
indastofnunar kaþólsku kirkjunnar,
segir, að kirkjan hafi í sínum skrám
nöfn 900 manna, sem háfi horfið,
og 1.500 manna, sem hafi verið
teknir af lífi án dóms og laga.
Mörg þessara mála hafa verið
tekin upp fyrir rétti og Villalobos
telur, að þau verði komin eitthvað
á þriðja þúsundið innan skamms.
Mesti þröskuldurinn eru hins vegar
lögin um uppgjöf saka, sem her-
stjórnin setti árið 1978, og tóku til
fyrstu áranna eftir byltingu hers-
ins. Var tilgangurinn með þeim
fyrst og fremst sá að fría herinn
við lögsókn síðar meir. Stjórnarand-
staðan hefur heitið að breyta eða
afnema þessi lög en herinn hótar
_|2>.
7 y?
o A/

XN
Ættingjar þeirra mörg hundruð manna, sem hurfu á valdatíma Pinochet, vonast nú til, að nýr forseti
beiti sér fyrir rannsókn á örlögum þeirra.
ÖLL LAUGARDAGSKVÖLD FRÁ OG MEÐ
27. JAN. TIL VORS
Þeim sem vilja skemmta sér ærlega er nú boöiö í ógleymanlega
„sjóferð" meö MS Sögu. Landgangurinn er opnaður kl. 19.
Kvöldsiglingin hefst meö þríréttaöri veislumáltíð (vai á réttum). Síö-
an er stefnan tekin á stanslaust fjör og haldið suöur til Horrimol-
inos. Skipstjórinn er grínfræöingurinn Halli og skemmtilegustu
menn landsins, Laddi og Ómar, bregöa sér í allra sjókvikinda líki.
Meöal farþega eru gleðimennirnir Eddi og Elli, Leifur óheþþni, hin
þokkafulla Elsa Lund, Marteinn Mosdal,, pokapresturinn fjöl-
þreifni, Magnús og Mundi, HLÓ-flokkurinn og magadansmær
sem iðar í yndislegu skinninu.
Stígum ölduna - stígum í vænginn á MS Sögu
laugardagskvöld!
Einsdæmi og Ragnar Bjarnason leika fyrir dansi
frá kl. 23.30 til 03. Miðaverð eftir kl. 23.30 750 kr.
Miöaverö (skemmtun + veislumatur) 3.900 kr.
Tilboð á gistingu.
Nánari upplýsingar í síma 91-29900.