Morgunblaðið - 12.07.1991, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR, 12. JÚLÍ 199,1
13
Athugasemd frá
AF INNLENDUM
VETTVANGI
AGNES BRAGADÓTTIR
Atla Viðari Jónssyni | pSmákóngar sjávar-
plássanna vilja
kki afsala sér völdum
Ég vil byija á að þakka Agnesi
fyrir áhugann á landsbyggðarmál-
efnum og vil trúa því að tilgangur-
inn sé góður. Vissar efasemdir gera
þó vart við sig þegar hún grípur
einhverstaðar hendingu úr hreppa-
rígnum og segir „Hraðfrystihús
Grundarfjarðar hefur fjórum sinn-
um orðið gjaldþrota". Þetta er al-
rangt. Og ekki veit ég hvað henni
gengur til. Niðurstöður ársreikn-
inga á síðastliðnum 20 árum gefa
til kynna að hlutfall eiginfjár af
heildarfjármagni í fyrirtækinu er
að jafnaði á milli 45% og 55%. Ef
niðurstöður rekstrarreikninga eru
skoðaðar fyrir sama tímabil, þá
sést að hagnaður hefur verið af
starfseminni öll árin að undanskildu
árinu 1975, þá varð lítilsháttar
rekstrarhalli, og síðan árið 1987
og 1988. Öll hin árin skilaði fyrir-
tækið umtalsverðum hagnaði. Hins
vegar getur verið að lausafjárstaða
hafi á köflum ekki verið góð, og
þá oftast vegna uppbyggingar-
starfs. En því var m.a. mætt með
hlutafjáraukningu.
Ef litið er á ástæður taprekstrar
árið 1987 og 1988 þá er vert að
geta þess að Grundfirðingar missa
togara héðan úr byggðarlaginu á
árinu 1985. Þessi togari var ekki í
eigu Hraðfrystihússins (u.þ.b. 30%
eignaraðild), en hins vegar aðal
hráefnisöflunartæki hússins. Af-
leiðing þess að togarinn var seldur
var síðan fjárfesting frystihússins
í öðrum togara. Þessari fjárfestingu
var mætt m.a. með auknu hlutafé.
I kjölfar þessara togarakaupa koma
svo erfið rekstrarár, þ.e. árin 1987
og 1988.
Kannski má leiða að því getum
að ef stjórnvöld hefðu tekið eins á
málum þess fyrirtækis sem gerði
út þennan togara, eins og gert var
fyrir Hraðfrystihús Grundarfjarðar
á árunum 1989 og 1990 (þ.e. með
hlutafjáraukningu m.a. Hlutafjár-
sjóðs og stærstu hluthöfum) þá
hefðu erfiðleikarnir á árunum 1987
og 1988 hugsanlega orðið minni,
jafnvel engir. Það er ekki nægjan-
legt að leysa eitt vandamál og búa
til annað. Svona má endalaust velta
fyrir sér hlutunum en það breytir
ekki orðnum hlut. Stundum eru
teknar rangar ákvarðanir.
Aðra tilvitnun í mig og mín orð
vil ég leiðrétta þ.e. þar sem blaða-
maður hefur mig fyrir því að um-
talsverð eignasala gæti átt sér stað
við hugsanlega sameiningu. Það er
einmitt þveröfugt. Ég tel að um
tiltölulega litla eignasölu yrði að
ræða, t.d. tel ég illmögulegt miðað
við núverandi forsendur að losa um
fasteignir fyrirtækjanna. Hins veg-
ar þyrfti sameinað fyrirtæki á stór-
um hluta véla og tækja að halda,
þannig að ekki yrði svo mikill sparn-
aður í sölu véla og tækja. Þá er
eftir að tala um kostnað við sam-
ræmingu vinnslulína og ýmiskonar
breytingar sem eru fylgihlutir ha-
græðingar.
Ég er ekki með þessum orðum
að segja að sameining sé ekki mög-
uleiki, heldur vil ég leiðrétta það
sem eftir mér er haft. Stjórn Hrað-
frystihúss Grundarfjarðar gekk til
sameiningarviðræðna með opnu,
jákvæðu hugarfari, en ekki náðist
samkomulag, a.m.k. að sinni.
Sú umræða sem átt hefur sér
stað um sameiningu fyrirtækja er
góðra gjalda verð. En það er með
þá hugmynd eins og aðrar góðar
hugmyndir svo sem laxeldi, refa-
rækt o.fl. að stundum er farið af
meira kappi en forsjá. Ég tel að
þessi mál þurfi að fá að þróast eðli-
lega, þá geti menn séð þá kosti og
galla sem í þeim felast. Við höfum
sem betur fer líka dæmi um vel
rekin og vel stæð lítil fyrirtæki og
einkafyrirtæki m.a. hér í Grundar-
firði.
Að öðru leyti tel ég umræðu um
þessi mál og önnur af hinu góða
ef reynt er að fara með rétt mál
og halla ekki á neinn.
Með vinsemd og virðingu.
Athugasemd
— vegna skrifa Jakobs F. Ásgeirssonar
Hr. ritstjóri!
í Morgunblaðinu síðastliðinn
sunnudag 7. júlí ritar Jakob F.
Ásgeirsson opnugrein sem hann
kallar „Hetja í anda Gandhis" og
er um hina hugrökku konu Aung
San Suu Kyi og baráttu hennar
fyrir lýðfrelsi í Búrma. í greininni
veitist Jakob harkalega að fyrirtæk-
inu Heillaráð hf. sem kallað var
Expert-Ice Ltd. á ensku og fram-
kvæmdastjóra þess, Sigfús Jónssyni
og sakar hann og aðra aðstandend-
ur fyrirtækisins um að hafa ætlað
að hagnast á starfsemi sem nyti
stuðnings herforingjastjórnarinnar
í Rangoon. Hér fer Jakob með raka-
lausan þvætting. Heillaráð hf. vinn-
ur ekki að neinum verkefnum í
Búrma nú né áður. Fyrirtækið
kannaði að beiðni erlendra aðila
þátttöku í fiskveiðiverkefni þar í
landi snemma á síðasta ári þegar
framundan voru kosningar og svo
virtist sem lýðræðisöflin í landinu
ætluðu að sigra. Allar þær hug-
myndir sem að baki verkefninu lágu
miðuðu við að stjórnarhættir þróuð-
ust í átt til lýðræðis. Svo fór ekki
og því varð ekki úr verkefninu. Fjár-
mögnunaraðilar verkefnisins og
Heillaráð hf. drógu sig út úr því
nokkrum mánuðum eftir kosningar
í maí í fyrra þegar ljóst varð að
herforingjastjórnin ætlaði ekki að
láta af völdum. Heillaráð hf. hætti
endanlega öllum athugunum á
þessu verkefni í október á síðasta
ári enda grundvöllur fyrir því brost-
inn.
Skrif Jakobs F. Ásgeirssonar nú
um fyrirtækið og framkvæmda-
X-Jöföar til
XX fólks í öllum
starfsgreinum!
Höfundur er framkvæmdastjóri
Hraðfrystihúss Grundarfjarðar
hf.
Athugasemd blaða-
manns
Atli Viðar Jónsson, framkvæmd-
astjóri Hraðfrystihúss Grundar-
fjarðar, segir í athugasemd sinni
að vissar efasemdir geri vart við
sig um að tilgangurinn sé góður á
bak við áhuga minn á málefnum
landsbyggðarinnar þegar „húp
grípur einhvers staðar hendingu úr
hrepparígnum og segir „Hraðfrysti-
hús Grundarfjarðar hefur Ijórum
sinnum orðið gjaldþrota“. Þetta er
alrangt. Og ekki veit ég hvað henni
gengur til.“ Það er rétt hjá Atla
Viðari að fyrirtækið hefur aldrei
verið tekið til formlegra gjaldþrota-
skipta en frá því að Sambandið
eignaðist H.G. hefur það ítrekað
með þátttöku Regins og Byggða-
stofnunar komið H.G. á starfhæfan
rekstrargrundvöll á nýjan leik, þeg-
ar gjaldþrot blasti við. „Ég kalla
það gjaldþrot þegar menn fara ít-
rekað í nauðungarsamninga,“ sagði
Soffanías Cecilsson, einn af stofn-
endum Hraðfrystihúss Grund-
arfjarðar, við mig.
Það var í dómsmálaráðherratíð
Hermanns Jónassonar að ákveðnir
Grundfirðingar sem voru hluthafar
í H.G. fengu umboð Ingvars Vil-
hjálmssonar og Hafsteins 'Berg-
þórssonar, sem áttu talsverðan hlut,
og ákváðu að auka hlutafé félagsins
og tóku ákvörðun um að selja Sam-
bandinu meirihluta H.G. Sigurður
Ágústsson, Soffanías Cecilsson og
einingarhugmyndir sjávarútvegsfyrirtækja á Snséfellsnesi lagðar á hiUi
Hraðfrystihúsa ÓUfsvíkur varð meðal annan kveikjan
n umræðum um liagræðingu, endurskipulagningu, *am-
i fyrirtækía, aamvinnu eða sameiningu sveitarfélaga og
S aé til ráða þegar einn burðarás atvinnulífsins i sjávar-
in» og Ólafsvik lamaat. SnæfeUingar sem og aðrir landa-
i hafa ákveðnar tkoðanir á þvi á hvern veg akuli brugðat
r þær akoðanir eru margvislegar. Einhvern veginn virðist
A Vj ÓLafsvíkingar sjálfir vilji sjá eða ráðast i *em minnat-
. | lyölfar þessa og nánast einblina á að rekatur
-' i áfram meA^ámÉBLeða ððrum 1—
Guðmundur Runólfsson, sem allir
voru í hópi stofnenda H.G., kærðu
þessa málsmeðferð til þáverandi
dómsmálaráðherra, Hermanns Jón-
assonar, sem eftir langa athugun
komst að þeirri niðurstöðu að það
væri ekkert við það að athuga að
Sambandið seldi sjálfu sér meiri-
hluta í fyrirtækinu án þess að bjóða
öðrum hluthöfum. Þar með eignað-
ist Sambandið húsið á þennan óvið-
urkvæmilega hátt.
í grein minni sem birtist sl.
þriðjudag segir: „Atli Viðar segir
að við sameiningu fyrirtækjanna
væri hægt að losa nýtt fyrirtæki
við allmiklar eignir.“ í athugasemd
sinni leiðréttir Atli Viðar þessa til-
vitnun í eigin orð. Viðtalið sem ég
tók við Atla Viðar var hljóðritað
og skrifað niður. Orðrétt segir Atli
Viðar á segulbandinu:
„Ef við værum staðsettir þannig
að hægt væri að losa fyrirtækið við
töluvert af eignum, þá er komin
upp allt önnur staða. Éins og málin
standa í dag, er sú staða ekki fyrir
hendi. Því hefur verið varpað fram
hvort einhveijir möguleikar væru á
því að fá einhveija starfsemi í hús-
in, sem gæti gert þetta hagkvæmt."
- í beinu framhaldi þessara orða
Atla Viðars spurði ég hann hvort
ekki gæti komið til athugunar að
nýta eitthvað af þeim húsakosti sem
fyrir hendi yrði, við sameiningu
undir fiskmarkað. Hann svaraði:
„Ég hef persónulega mikinn áhuga
á því að finna einhver not fyrir allt
þetta húsnæði sem hér er fyrir
hendi. Ég get ekki leynt því, en það
er ekkert skilyrði. Ef aðrar lausnir
finnast þá er ég opinn fyrir því.“
Við vinnslu greinar sem þessarar
er eðli málsins samkvæmt nauðsyn-
legt að umorða og stytta tilvitnanir
og frásagnir. Viðmælendur mínir
höfðu í sumum tilvikum mjög svipuð
eða áþekk sjónarmið, og reyndi ég
eftir megni að gefa rétta heildar-
mynd af viðhorfum þeirra. Ég get
ekki litið á athugasemd Atla Viðars
• sem leiðréttingu á skrifum mínum,
en tel þó vissulega að styttingin og
umorðunin hefði gefið nákvæmari
mynd af afstöðu Atla Viðars hefði
ég skrifað þyrfti í stað væri hægt.
Þannig hefði þá setningin litið út:
„Atli Viðar segir að við sameiningu
fyrirtækjanna þyrfti að losa nýtt
fyrirtæki við allmiklar eignir.“
Atli Viðar verður að eiga um það
við sjálfan sig, þegar hann hefur
efasemdir um að áhugi minn á
málefnum landsbyggðarinnar sé
einlægur. Raunar tel ég að dylgjur
hans í þá yeru að tilgangur skrifa
minna sé vafasamur segi meira um
hann en skrif mín.
Agnes Bragadóttir
stjóra þess, sem hóf störf hjá því í
september í fyrra og er ekki einn
af stofnendum þess, vekja furðu.
Það er ótrúleg óskammfeilni af
hans hálfu að ata saklausa aðila
auri í sömu andrá og fjallað er um
einhveija grimmustu herforingja-
stjórn í Asíu. Jakob skreytir sig sem
rithöfund og mann í doktorsnámi í
stjórnmálafræðum við háskólann í
Oxford. Vinnubrögð hans í þessum
skrifum um íslenskt fyrirtæki og
forsvarsmenn þess, bera þess ekki
merki. Ekki stoðar að kenna vafa-
sömum fréttaflutningi í blaðinu
News From Iceland um ósannindin,
því að rithöfundurinn og doktors-
neminn hefði átt að kanna heimild-
ir sínar betur.
Vonandi sér Jakob F. Ásgeirsson
að sér og biðst afsökunar á þessu
frumhlaupi sínu því annars er hætt
við að ekki verði hægt að taka skrif
hans alvarlega í framtíðinni.
F.h. stjórnar Heillaráðs hf.
Stefán Þórarinsson
Njóttu sólarinnar!
Láttu ekki vind og regn valda þér óþægindum
Gefðu fyrirtækinu nýtt, áhrifamikið og
aðlaðandi útlit.
Kynntu þér kosti VIKING sólþakanna. Á
sólríku sumri er gott að geta temprað heita
sólargeislana.
Þetta á t.d. við um verslanir, skrifstofur,
veitingahús, heimili og sumarbústaði.
VIKING sólþökin eru einmitt hönnuð
til að skapa skjólgott og þægilegt umhverfi til
að geta notið góða veðursins í ríkum mæli,
jafnt úti sem inni.
Þessi fallegu og sterku sólþök eru fáanleg í
mörgum gerðum og litum auk þess sem hægt
er að fá þau áprentuð með merkjum verslana
og fyrirtækja.
SAMNOR, (ALNO-ELDHÚS)
Grensásvegi 8, 105 Reykjavík, sími 814448 / helgarsími 641090