Morgunblaðið - 27.02.1998, Blaðsíða 14

14 FÖSTUDAGUR 27. FEBRÚAR 1998
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Skýrsla umhverfísráðherra um mengun frá fískimjölsverksmiðjum
Meirihluti með viðunandi
mengunarvarnabúnaðj 14
3.000 fm
spenni-
stöð
risin
í SKÝRSLU sem Guðmundur
Bjarnason umhverfísráðherra lagði
fyi'ir Alþingi á miðvikudag um
mengun frá fiskimjölsverksmiðjum
kemur fram að þrátt fyrir að verk-
smiðjunum hafi faekkað úr 43 í 27
frá árinu 1985 hafi heildarafköst
þeirra aukist og að mikill meirihluti
afkastagetu þeirra sé nú með viðun-
andi mengunarvarnabúnað. Skýrsl-
an var unnin að beiðni þingmanna
Aiþýðubandalagsins og óháðra.
Fram kemur að rekstur fiski-
mjölsverksmiðja á Islandi hafi verið
háður miklum sveiflum, meiri en í
flestum öðrum greinum sjávarút-
vegs. Á sjöunda áratugnum hafi átt
sér stað mikil uppbygging í þessum
iðnaði, verksmiðjum fjölgað og af-
köst aukist. Á þeim tíma hafi um-
hverfismál vart verið á dagskrá og
þannig hafi t.d. engin verksmiðja
verið með búnað til þess að draga
úr eða eyða lykt.
Tækni til algerrar lyktareyðing-
ar ekki fyrir hendi
Eftir hrun síldarstofnanna voru
flestar verksmiðjurnar verkefnalitl-
ar og gætti þá mikillar varúðar við
fjárfestingar og framkvæmdir og
varð þessa vart allt fram á þennan
áratug. Þá var fjárhagsleg afkoma
einnig slakari en nú, sem aftur hafði
áhrif á viðhald, endumýjun og þró-
un verksmiðjanna.
Fyrir tíu árum var aðeins ein
fiskimjölsverksmiðja á landinu búin
sæmilegum tækjakosti til lykt-
areyðingar en að þvi er fram kemur
í skýrslunni er nú mikill meirihluti
afkastagetu verksmiðjanna með við-
unandi mengunarvarnabúnað og
hefur þessi árangur að mestu náðst
á sjðustu fimm árum.
I skýrslunni er tekið fram að
tækni tíl algerrar lyktareyðingar á
útblæstri frá fiskimjölsverksmiðj-
um sé ekki fyrir hendi, a.m.k. ekki
með viðráðanlegum kostnaði, en
fullkomnasti lyktareyðingarbúnað-
ur sem nú sé völ á breyti ástandinu
hins vegar mjög til batnaðar. Við
vinnslu á lélegu hráefni gæti þó
ólyktar þrátt fyrir fullkomnasta
mengunarvarnabúnað. Þá kemur
fram að lyktin stafi af lyktarefnum
sem myndist í fiskinum við
geymslu, þannig að ferskleiki hrá-
efnisins sé grundvallaratriði í þessu
sambandi.
Gæði afurða ekki meiri en sem
nemur gæðum hráefnisins
Stærsta vandamálið við mengun
frá verksmiðjunum stafar af lélegu
Veitingastaðurinn Yegas ekki sviptur veitingaleyfí
Frestur veittur með
ákveðnum skilyrðum
SKIPAÐUR lögreglustjóri í Reykja-
vfk vegna máls veitingastaðarins Ve-
gas, Karl Gauti Hjaltason, hefur
ákveðið að staðurinn verði ekki
sviptur veitingaleyfi vegna breytinga
sem eigendur staðarins gerðu á hon-
um án samþykkis yfírvalda.
Karl Gauti hefur tilkynnt borgar-
stjóra í Reykjavík og lögmanni veit-
ingastaðarins um þá ákvörðun sína
að veitingamanni verði gefinn frest-
ur til þess að leggja fyrir bygginga-
fulltráa borgarinnar teikningar til
samþykkis, og skuli hann gera það
„án ástæðulauss dráttar", eins og
það er orðað.
Vafí lék á burðar-
þoliog eldvörnum
Málavextir voru þeir að forsvars-
menn veitingastaðarins gerðu
breytingar á staðnum fyrir um
tveimur árum, án þess að leitað
væri heimildar byggingafulltráa
Reykjavíkur. Meðal annars var
burðarveggur fjarlægður og í hans
stað settur stálbiti og stálsúlur.
Ekki var upplýst um málið fyrr en í
janúar síðastliðnum þegar bygg-
ingafulltrái gerði borgarlögmanni
grein fyrir því í bréfi að breyting-
arnar hefðu verið gerðar án heim-
ildar bygginganefndar og hefðu leitt
til þess að draga mætti í efa burðar-
þol hússins og stöðu eldvarna.
I kjölfarið samþykkti borgarráð
tillögu borgarlögmanns um að aft-
urkalla ætti veitingaleyfið og var
málinu þá skotið til embættis lög-
reglu. Á meðan á þessu stóð starfaði
staðurinn samkvæmt bráðabirgða-
leyfi.
Þar sem lögreglustjóri í Reykja-
vík, Böðvar Bragason, var vanhæf-
ur til að fjalla um málið vegna
tengsla við einn eigenda staðarins,
var ákveðið að skipa settan lög-
reglustjóra vegna málsins.
Aðgerðir drógust í hálft ár
„Byggingafulltrúi eða starfmenn
hans vissu um málið í maí á seinasta
ári en aðhafðist ekkert fyrr en í jan-
úar síðastliðnum. Það er spurning
af hverju ekkert var gert í millitíð-
inni, einkum þar sem embættið hef-
ur víðtækar heimildir til að fram-
kvæma hinar ýmsu ráðstafanir,"
segir Karl Gauti.
Hann kveðst telja réttmætt að
gefa veitingamönnum staðarins
frest til að koma málum sínum í lag,
ekki síst þar sem þeir hafi fengið
verkfræðistofu til að kanna breyt-
ingamar og hún hafi staðfest að
burðarþol innanhúss hafi ekki beðið
skaða af þeim. „Þá hefur verkfræði-
stofan jafnframt staðfest ásamt til-
greindum arkitekt, að teikningarn-
ar verði lagðar fyrir bygginganefnd
aftur um leið og búið er að endur-
skoða þær.
Einnig að teikningarnar sem
gerðar voru árið 1996 hafi verið
gerðar af til þess bærum aðila, þótt
svo að þær hafi ekki farið rétta leið í
gegnum kerfið,“ segir Karl Gauti.
hráefni sem unnið er á sumarvertíð
og á þetta ekki einungis við um lykt
heldur einnig vökvamyndun í hrá-
efni.
Helsta leiðin til að bæta úr þessu
er samkvæmt skýrslunni að kæla
hráefnið í skipunum og þá helst með
því að ísa það.
„Við framleiðslu á bræðsluafurð-
um gildir það sama og um flestar
greinar fiskvinnslu, þ.e. að gæði af-
urða geta ekki orðið meiri en sem
nemur gæðum hráefnisins sem unn-
ið er úr.
Bætt hráefnismeðferð bæði á sjó og
í landi, einkum á sumarloðnu,
mundi þannig ekki aðeins draga úr
mengun heldur einnig stuðla að
auknum gæðum hráefnisins, betri
afköstum verksmiðjanna og meiri
verðmætasköpun," segir ennfremur
í skýrslu umhverfisráðherra.“
STARFSMENN verktakafyrirtæk-
isins Lavo hf. fögnuðu því á mið-
vikudaginn að þá var lokið við að
reisa um 3.000 fm spennistöð fyrir
fyrirhugaða álverksmiðju Norður-
áls á Grundartanga.
I tilefni dagsins voru fánar
dregnir að húni á báðum stöfnum
nýju spennistöðvarinnar og segist
Kristján Sigurðsson, verksljóri hjá
Lavo, alla tíð hafa haft það fyrir
sið að flagga þegar ný hús, sem
hann hefur starfað við, eru risin.
Fyrsti hluti spennustöðvarinnar,
sem er stálgrindarhús, var reistur
15. janúar og þremur dögum síðar
var lokið við að reisa allt húsið og
klæða það að hluta.
Kristján verkstjóri sést hér
ásamt samstarfsmönnum í lyftu
við gaflinn á spennistöðinni. Yfir
mæninum blaktir íslenski fáninn
við hún.
Morgunblaðið/Eyjólfur M. Guðmundsson
Morgunblaðið/Arni Sæberg
Framkvæmdir hafnar við Laugaveg
FRAMKVÆMDIR vegna endur-
byggingar Laugavegar frá
Frakkastíg að Barónsstíg hófust á
miðvikudag.
Laugavegur verður í fyrstu lok-
aður fyrir bílaumferð frá Frakka-
stíg að Vitastíg og umferð beint
um Grettisgötu og Hverfisgötu.
Sérstakar ráðstafanir verða gerð-
ar til þess að auðvelda gangandi
vegfarendum að komast yfir og
eftir götunni.
Áætlaður verkkostnaður er 160
milljónir króna og er stefnt að
verklokum 15. júli'.
Bændur sam-
þykktu samninga
ATKVÆÐAGREIÐSLU bænda
um samning Bændasamtaka ís-
lands og ríkisstjórnar Islands um
starfsskilyrði mjólkurframleiðslu
fram á árið 2005 er nú lokið.
Á kjörskrá voru 2.249 framleið-
endur mjólkur og nautakjöts. At-
kvæði greiddu 1.121 eða 49,8%.
Samningurinn var samþykktur
með 814 atkvæðum (72,6%). Á
móti voru 235 (21,0%) og auðir og
ógildir seðlar voru 72 (6,4%).
Atkvæðagreiðslan fór fram með
póstsendingum og voru 1.896
mjólkurframleiðendur á kjörskrá.
Atkvæði greiddu 1.067 eða 56,3%.
Samningurinn var samþykktur
með 948 atkvæðum (88,8%). Á
móti voru 96 (9,0%) og auðir og
ógildir seðlar voru 23 (2,2%).
Þetta er í fyrsta skipti sem al-
menn atkvæðagreiðsla fer fram
um búvörusamning en samningur-
inn var undirritaður 17. desember
sl. með fyrirvara um samþykki í al-
mennri atkvæðagreiðslu mjólkur-
framleiðenda og nauðsynlegar
lagaheimildir Alþingis.
Samhliða atkvæðagreiðslunni
um búvörusamninginn greiddu
kúabændur atkvæði um samstarfs-
samning Bændasamtaka íslands
og Landssambands kúabænda.
Markmiðið með þeim samningi er
að koma greinargóðri skipan á
samskipti þessara tvennra sam-
taka þannig að verkaskipting
þeirra á milli sé sem skýrust og
saman fari ábyrgð og forræði á
þeim málaflokkum sem undir
hvorn aðila heyra.
Þar sem sámningurinn kveður á
um atriði er Varða framkvæmd bú-
vörulaga þurfti sþv. samþykktum
Bændasamtaka íslands að sam-
þykkja hann með 2/3 hlutum
greiddra atkvæða bænda í bú-
greininni.