Morgunblaðið - 27.02.1998, Blaðsíða 28

28 FÖSTUDAGUR 27. FEBRÚAR 1998
AÐSENDAR GREINAR
MORGUNBLAÐIÐ
R-listatollur á
Grafarvogsbúa
HRANNAR Arnars-
son, frambjóðandi R-
listans og einn helsti
forystumaður hans,
skrifaði grein í Morg-
unblaðið sl. miðviku-
dag, þar sem hann
reynir að gera tor-
tryggilegar hugmyndir
okkar í D-lista sjálf-
stæðismanna um leiðir
til að flýta lagningu
Sundabrautar. Við vilj-
um flýta Sundabraut
vegna þess að hennar
verður þörf von bráðar,
en hún er ekki á vegaá-
ætlun fyrr en eftir 12 ár.
Við höfum varpað fram
þeirri hugmynd að borg-
in gæti t.d. lagt fjármuni til þessar-
ar mikilvægu samgönguæðar með
því að borga notkunargjald fyrir
akstur íbúa Grafarvogshverfa og
nýrra hverfa í Geldinganesi, Álfs-
nesi og á Kjalarnesi. Þannig gætum
við stutt einkaframkvæmd, sem
miðast fyrst og fremst að því að
koma brautinni mun fyrr í notkun.
Við höfum hvergi lagt til notenda-
gjöld (vegatolla) á íbúana og þykir
mér miður að Hrannar Amai'sson
skuli hefja störf sín í borgarpólitík-
inni á útúrsnúningum. Þetta er ódýr
og ósanngjöm pólitík.
Staðreyndin er sú að umferðar-
mannvirkin í borginni ráða ekki við
aukna umferð og í ljós hefur komið
að borgarstjóri og R-listinn hafa lít-
inn áhuga á samgöngumálum borg-
arbúa. Hugmyndafræði þeirra er að
sem flestir ferðist með strætisvögn-
um eða á reiðhjólum og því fara
svör Grafarvogsbúa fljótt út í þá
kaldhæðni hvort ætlast sé til að þeir
taki Akraborgina til vinnu!
Sundabraut er
forgangsverkefni
Ef R-listinn hefði
unnið heimavinnuna
sína myndi honum hafa
verið Ijóst að Sunda-
braut er algjört for-
gangsverkefni fyrir
borgarbúa. Staðreynd-
in er sú að flest bendir
til að Gullinbrúarleiðin
verði aftur sprunging
eftir aðeins 4 ár, þrátt
fyrir breikkun. Fyrir
því liggja tvær ástæð-
ur:
Eftir þrjú til fjögur ár
verður íbúafjöldi á Graf-
ahvogssvæðinu farinn að
nálgast 20 þúsund. Þá er gert ráð
fyrir að umferð um Gullinbm hafi
Mesti tollurirm á
Grafarvogsbúa, segir
Arni Sigfússon, að sé
aðgerðaleysi,
hugmyndaleysi og
forystuleysi R-listans í
samgöngumálum.
aukist úr núverandi 25 þúsund bif-
reiðum á sólarhring í 35 þúsund.
Ennfremur mun aukin íbúðar-
byggð við Grafarholt og í Mosfells-
bæ og aukin umferð frá lands-
byggðinni auka álag inn á Vestur-
landsveg. Sú umferð mun streyma
yfír sömu gatnamót og öll umferð
frá Gullinbrú sem endar á Vestur-
landsvegi.
Árni
Sigfússon
Merkur dómur
FIMMTUDAGINN
19. febrúar s.l. var
kveðinn upp í Hæsta-
rétti merkur dómur,
sem ég hef lítið séð
fjallað um í fjölmiðlum.
Þar var félagsmaður í
Lögmannafélagi ís-
lands sýknaður af kröfu
félagsins um greiðslu
félagsgjalds, sem hann
átti ógreitt.
Svo sem kunnugt er
kveða lög um málflytj-
endur á um skyldu
starfandi lögmanna til
að vera félagar í Lög-
mannafélagi íslands.
Talið hefur verið að
Mannréttindasáttmáli
Evrópu, og þar með nú orðið íslensk
lög, tryggðu mönnum réttinn til að
standa utan félaga. Frá því væru þó
þær undantekningar, að skylda
mætti menn til aðildar að félögum,
sem samkvæmt lögum væri fengið
hlutverk á sviði stjórnsýslu gagn-
vart þeim hópi manna, sem í hlut
ætti. Hafa úrlausnir mannréttinda-
stofnananna í Strassborg byggst á
þessu. Leikur ekki vafí á að Lög-
mannafélag íslands er félag með
slíkt hlutverk og er þess vegna
heimilt að skylda lög-
menn til aðildar að því.
I dómsmálinu neitaði
lögmaðurinn í sjálfu sér
ekki þessari skyldu
sinni. Hann mótmælti
hins vegar þvingun til
þátttöku í ýmiss konar
starfsemi félagsins,
sem sýnilega félli utan
við þau stjórnsýslu-
verkefni sem væru talin
réttlæta skylduaðild
hans að félaginu. Fé-
lagið gat ekki í málinu
upplýst, hversu stór
hluti félagsgjaldanna
gengi til að standa
straum af kostnaði við
stjómsýsluverkefnin og
hversu stór hluti í kostnað af
annarri starfsemi. Þetta leiddi til
þess að lögmaðurinn var sýknaður
af kröfunni um félagsgjöldin. Var
m.a. sagt í forsendum dómsins, að
skylduaðildin heimilaði ekki stjórn
félagsins að krefja félagsmenn um
önnur gjöld en þau, sem þurfi til að
gegna hinu lögboðna hlutverki þess.
Með dómi þessum er gengið einu
skrefi lengra í átt til félagafrelsis en
mannréttindastofnanirnar í Strass-
borg hafa gengið til þessa. Má segja
Jón Steinar
Gunnlaugsson
Opnun Sundabrautar innan fjög-
urra til fimm ára er því nánast skil-
yrði fyrir viðunandi samgönguleið-
um fyrh' tugþúsundir borgarbúa
innan fárra ára. Hún léttir umferð-
arþunga af Vesturlandsvegi og leys-
ir mál Grafarvogsbúa. Verði ekki
strax hafist handa við undirbúning
er einnig ljóst að ný og áhugaverð
byggingasvæði, s.s. í Geldinganesi,
Gunnunesi, Álfsnesi og á Kjalar-
nesi, verða ekki aðlaðandi kostir
vegna samgönguleysis í næstu
framtíð. Slíkt er mjög alvarlegt fyi'-
ir þróun og tekjustöðu Reykjavíkur
framtíðarinnar.
Tollheimta R-listans
R-listinn hefur látið reka á reið-
anum í samgöngumálum borgarbúa.
Lítill og lélegur undirbúningm- að
breikkun Gullinbrúar segir allt sem
segja þarf. R-listinn hugðist aldrei
ljúka framkvæmdum við Gullinbrú
á þessu kjörtímabili. Borgarstjóri
hafði tækifæri til þess strax árið
1995 en notaði það ekki og reynir nú
að klína sökinni á samgönguráð-
herra og jafnvel minnihlutann í
borgarstjórn.
En R-listinn hefur ráð undir rifi
hverju þegar kemur að því að afla
fjár til framkvæmdanna. Hrannar
Árnarsson, reynir nú að hræða
Grafarvogsbúa sérstaklega með
vegatollum. Þetta er dæmigerður
hugsunarháttur vinstri manna.
Þeim einum dettur í hug að skatt-
leggja hverfisbúa með slíkum
hætti. Það vita borgarbúar því þeir
hafa séð fasteignagjöldin hækka
um 30% á kjörtímabilinu, nýjan
heilbrigðiseftirlitsskatt og 100%
hækkun strætisvagnagjalda fyrir
aldraða og unglinga, svo nokkuð sé
nefnt.
Mesti tollurinn á Grafarvogsbúa
er aðgerðaleysi, hugmyndaleysi og
forystuleysi R-listans í samgöngu-
málum hverfisins og allra Reykvík-
inga.
Höfundur er oddviti sjálfstæðis■
manna í borgarstjórn.
Auðlindagjald
í nefnd
UM SÍÐUSTU helgi
var fjallað um tillögu
Alþýðubandalagsins
auðlindamálum í tveim-
ur dagblöðum.
Reykj avíkurbréfi
Morgunblaðsins sagði
m.a.: „Frá sjónarhóli
Sjálfstæðisflokks og
Framsóknarflokks get-
ur varla verið æskilegt
að kosningabaráttan
eftir rúmt ár snúist um
þetta mál.“ Þetta er
laukrétt.
Stjórnarflokkarnir
vilja alls ekki að kosið
verði um þetta mál.
Gjafakvótakerfið er við
lýði vegna þess að Sjálf-
stæðis- og Framsóknarflokkur verja
það pólitískt. Tillaga Alþýðubanda-
lagsins er mjög varfærin nálgun að
sjónarmiðum jafnaðarmanna.
Fjögur stig auðlindagjalds
Gjaldtöku af sameiginlegum auð-
lindum má skipta í fernt. Fyrsta stig
auðlindagjalds er sú ákvörðun hvort
greiða eigi fyrir afnot af sameiginleg-
um auðlindum. Þetta er grundvallar-
atriði.
Annað stigið er að ráðstafa gjald-
inu einungis innan atvinnugreinar-
innar, t.d. í rannsóknir og eftirlit. Þá
er um þjónustugjald að ræða.
Þriðja stig auðlindagjalds er að
skipta gjaldinu á sanngjaman hátt til
allra landsmanna. Hér er gjaldtakan
orðin skattlagning, t.d. á útgerðarfyr-
iifæki sem fá veiðiheimildum úthlutað.
Fjórða stig auðlindagjaldtöku er að
hækka gjaldið eftir því sem arður af
nýtingu auðlinda eykst og nota auð-
lindagjaldið í stað annarra skatta.
Jafnaðai’menn hafa lagt íram út-
færðar hugmyndir um öll þessi fjögur
stig og skilgreint þær auðlindir sem
um ræðir, bæði fiskimið og virkjanir.
Nú á að svæfa
Jónas Kristjánsson,
ritstjóri, skrifaði leiðara
í DV á laugardaginn og
telur hann að stjórnar-
flokkamir ætli að nota
ótimasetta tillögu Al-
þýðubandalagsins til að
slá málinu á frest. Það
er hárrétt.
Mikilvægast við veiði-
leyfagjald er ekki stig 1
og 2 heldur stig 3 og 4,
þ.e. dreifa arði auðlind-
anna til almennings og
láta auðlindagjald koma
smátt og smátt í stað ann-
arra skatta. Þeir sem sjá
að ekki er lengur hægt að
hafna auðlindagjaldi vilja nú fallast á
stig 1 og stig 2 að hluta og þannig sé
málið afgreitt. Það er misskilningur.
Það verður kosið um þetta í næstu
kosningum. Það er ekki málamiðlun í
Tillaga
Alþýðubandalagsins er
að mati Agústs
Einarssonar mjög
varfærin nálgun að
sjónarmiðum
jafnaðarmanna.
augsýn við gjafakvótaflokkana, Sjálf-
stæðis- og Framsóknarflokk. Hug-
myndir Alþýðubandalagsins eru hins
vegar mikilvægt innlegg í umræður
um sameiginlegt framboð á vinstri
væng.
Höfundur er alþingismaður
í þingflokki jafnaðarmanna.
Ágúst
Einarsson
Með dómi þessum segir
Jón Steinar
Gunnlaugsson að einu
skrefi lengra sé gengið
í átt til félagafrelsis en
mannréttindastofnan-
irnar í Strassborg hafa
gengið til þessa.
að niðurstaða Hæstaréttar sé rök-
bundin afleiðing af úrlausnum þar
ytra á þessu sviði, því skylduaðild að
félagi, sem talin er réttlætast af
stjómsýsluverkefnum þess, hlýtur
að leiða til þess að félagsmönnum sé
óskylt að gerast þátttakendur í
annarri starfsemi félagsins, sem
með réttu tilheyrir frjálsum félög-
um. Er ánægjulegt að sjá Hæstarétt
Islands ráða við að draga svo ein-
falda og sjálfsagða ályktun. Hafi
rétturinn sóma af.
Þeir foringjar stéttarfélaga sem
telja, að heimilt eigi að vera að
skylda launþega til aðildar að stétt-
arfélögum hér á landi, ættu að hug-
leiða þennan dóm. Sérstaklega ættu
þeir að velta fyrir sér, hvort slík
meint skylduaðild (sem ég reyndar
tel að ekki fái staðist) setji athafna-
semi stéttarfélaganna takmörk.
Kannski þeir átti sig þá á, að þeir
brjóta rétt á félagsmönnum, þegar
þeir láta félög sín taka þátt í baráttu
fyrir stjórnmálamarkmiðum, eins og
margoft hefur gerst á undanförnum
árum. Framhjá þessum vanda kom-
ast þeir ekki með því að kalla félags-
gjöldin sem tekin eru með valdi af
launþegum „vinnuréttargjöld", eins
og þeir hafa reynt að gera. Annars
ættu einhverjir framtakssamir
menn að taka sig til og bera undir
dómstóla í hentugu formi þá félaga-
nauðung sem ríkir á íslenskum
vinnumarkaði í því skyni að fá henni
hnekkt í eitt skipti fyrir öll.
Höfundur er hæstaréttarlögmaður.
Vaka á uppleið
NU ERU kosningar
til Háskóla- og Stúd-
entaráðs í Háskóla ís-
lands afstaðnar. For-
svarsmenn fylkinganna
hugsa til baka og velta
því fyrir sér hversu
stórt einstakir þættir
kosningabaráttunnar
vógu og hvort þeir skil-
uðu tilætluðum árangri.
Vaka leiddi
umræðuna
Vökumenn geta verið
ánægðir með þessa
kosningabaráttu. Vaka
var allan tímann leiðandi í
allri málefnalegri um-
ræðu. Það eitt að vinstri
menn í stúdentapólitíkinni hafa að
mestu leyti horfið frá fyrri sannfær-
ingu og tekið upp gömul og ný
stefnumál Vöku hlýtur að teljast
stórsigur. Aðrir þættir baráttunnar
voru einnig vel heppnaðir og var það
sérstaklega ánægjulegt að finna hve
stemmningin var góð og stuðningur-
inn mikill í skólanum síðustu dagana
fyrii' kosningarnar. Þessi stuðningur
skilaði sér líka í kjörkassana og varð
til þess að Vaka hlaut mun betri
kosningu en í fyrra.
Vaka vann mann
Úrslit kosninganna eru góð fyrir
Vöku. í fyrra tapaði Vaka manni til
Haka, félags öfgasinnaðra stúdenta,
en vann hann til baka núna. Auk 'þess
var fylgisaukning Vöku í kosningum
til Háskólaráðs mjög mikil eða yfir
fjörutíu prósent. Áðeins munaði eitt
hundrað og einu atkvæði á fylkingun-
um tveimur þar, en svo lítill hefur
munurinn ekld verið lengi. Þetta er
hægt að þakka því góða starfi sem
Háskólaráðsliðar Vöku hafa unnið á
síðustu ánim og ekki síður því hve
skýra málefnalega afstöðu Vaka hefur
til þeirra mála sem voru í brennidepli
fyrir þessar kosningar.
Brynjólfur Ægir
Sævarsson
Vaka á uppleið
Úrslitin og sá áhugi
og stemmning sem
Vökumenn hafa fundið
fyrir á síðustu vikum
sýna að Vaka er í upp-
sveiflu. Þessar kosning-
ar marka að mínu mati
viss þáttaskil. Vaka hef-
ur náð sínum fyrri styrk
og gott betur. Allt það
nýja dugmikla fólk sem
gengið hefur til liðs við
félagið mun ásamt þeim
eldri og reyndari leiða
Vöku í næsta skrefi. Til
að vinna meirihluta í
Stúdentaráði og leiða
hagsmunabaráttu stúd-
enta á næstu árum. Til
þess hefur Vaka allt sem þarf. Kraft-
mikið, hugmyndaríkt og duglegt fólk.
Vaka hefur náð sínum
fyrri styrk, segir
Brynjólfur Ægir
Sævarsson. Og gott
____________betur.______________
Það ásamt staðfastri og trúverðugin
stefnu félagsins er það sem gerir og
mun halda áfram að gera Vöku að-
skýrum valkosti fyrir stúdenta.
Þakka traustið
Að lokum vil ég fyrir hönd Vöku
þakka þeim fjölmörgu er lögðu sitt af
mörkum í þessari kosningabaráttu.
En sérstaklega þó þeim er sýndu
okkur það traust að greiða Vöku at-
kvæði sitt. Við munum nú sem fyrr
standa fyllilega undir þeim vænting-
um sem til okkar eru gerðar og nota
þessi atkvæði vel í hagsmunabarátt-
unni.
Höfundur er varaformaður Vöku,
félags lýðræðissinnaðra stúdenta og
nýkjörinn Háskólaráðsfidltníi.