Morgunblaðið - 27.02.1998, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
FÖSTUDAGUR 27. FEBRÚAR 1998 35
+ Magnús Magnús-
son fæddist í
Látalæti í Landsveit
14. ágúst 1909. Hann
lést á Landspítalan-
um 18. febrúar síðast-
liðinn. Foreldrar
hans voru Magnús
Magnússon frá
Skarfanesi, f. 5. nóv-
ember 1853, d. 30.
júní 1942, og Stein-
unn Bjarnadóttir úr
Reykjavík, f. 9. nóv-
ember 1867, d. 21.
mars 1952. Magnús
var eina barn for-
eldra sinna. Steinunn, móðir
Magnúsar, var vinnukona á Galta-
læk í Landsveit. Þar ólst Magnús
upp á heimili Margrétar Jónsdótt-
ur og Finnboga Kristóferssonar.
Magnús kvæntist 21. desember
1946 Þórunni Ingvarsdóttur frá
Bjalla í Landsveit, f. 3. september
1918, d. 14. júní 1947. Foreldrar
hennar voru Málfríður Árnadótt-
Storin á flánni
er fölnuð og nú
fer enginn um veginn
annar en þú.
I dimmunni greinirðu daufan nið
og veist þú ert kominn að vaðinu á ánni.
(Hannes Pét.)
Þeim fækkar óðum gömlum
heimilisvinum foreldra okkar sem
við tengdumst í æsku sterkum
böndum. Þeir voru órjúfanlegur
hluti hennar og með þeim hverfur
menning og lífsviðhorf sem mótuðu
okkur í æsku og um leið hluti af
okkur sjálfum.
Magnús Magnússon, sem hér er
kvaddur, var einn af þessum góðu
heimilisvinum. Við munum fyrst
eftir Magga háum, skarpleitum og
spengilegum með mikið dökkrautt,
liðað hár sem gaman var að greiða í
eldhúsinu hjá mömmu. Hann kom
oft í heimsókn til mömmu, fékk
kaffí og spjallaði um lífíð og tilver-
una, og sameiginlega kunningja, og
þá vorum við sjaldnast langt undan.
Það var gott að vera nálægt Magga
og frá honum stafaði ró, hlýja og
notaleg glettni, stundum smástríðni
í garð mömmu, sem við höfðum
gaman af, en alltaf þó græskulaus.
Þrátt fyrir kerskni þein’a duldist
okkur aldrei að þeim þótti vænt
hvoru um annað. En við vorum
heldur ekki gamlar þegar við áttuð-
um okkur á því að þessi hægláti,
prúði maður bjó yfir einhveiri sorg
og hafði mátt þola óblíð örlög þó
ekki bæri hann þau á torg. Hvað er
það sem veldur því að órofa vinátta
tekst með fólki sem aldrei ber
skugga á? Er það ef til vill sameig-
. inlegur arfur eða reynsla í lífínu?
Magnús, eða Maggi eins og við
kölluðum hann, fæddist í upphafí
þessarar aldar og ólst upp við að-
stæður sem nú heyra vonandi sög-
unni til. Foreldrar hans voru til
heimilis hjá afa okkar og ömmu í
Látalæti í Landsveit og mun Magg-'
vera síðasta barnið sem þar fædd-
ist. Það má því með nokkrum rétti
segja að hann hafí verið eitt af
börnunum í Látalæti. Fáum árum
síðar var heimilið í Látalæti leyst
upp þegar afi okkar dó og amma
varð að flytjast af jörðinni og
tvístra barnahópnum. Foreldrum
Magga var ekki gert kleift að búa
saman og Steinunn, móðir hans,
fluttist með hann ungan í vinnu-
mennsku að Galtalæk í Landsveit.
Maggi ólst því upp í skjóli móður
sinnar á Galtalæk frá unga aldri en
þar var Steinunn vinnukona í rúm
30 ár.
Nærri má geta hvort þessar að-
stæður - eða réttara sagt umkomu-
leysi - hafi ekki sett mark sitt á
ungan dreng þó húsbændur hans
hafi verið þeim mæðginum um
margt góðir og Maggi hafí alla tíð
haldið tryggð við fólkið frá Galta-
læk, metið það mikils og það hann.
Hann fór snemma að vinna fyrir
ir og Ingvar Árna-
son.
Magnús kvæntist
aftur 9. mars 1957
systur fyrri konu
sinnar, Guðríði Ingv-
arsdóttur, f. 3. mars
1922. Sonur þeirra er
Ingvar Þór, f. 6. júlí
1957. Kona hans er
Ingibjörg Hulda
Yngvadóttir. Börn
þeirra eru: Þórunn
Málfríður, f. 5. des-
ember 1982, og
Magnús Kári, f. 4.
nóvember 1988.
Magnús var vinnumaður á
Galtalæk, en fluttist til Reykja-
víkur 1945. Þar vann hann í
byggingarvinnu en gerðist leigu-
bifreiðarstjóri um 1950 og starf-
aði við það til 1986.
Magnús verður jarðsunginn frá
Fossvogskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 15. Jarðsett verð-
ur í Skarðskirkjugarði.
mat sínum, eins og þá var títt, var
þrekmikill og duglegur til vinnu,
traustur og áreiðanlegur og hús-
bændur hans lærðu snemma að
treysta á hann. í febrúar árið 1940
varð sá hörmlegi atburður að
vinnumaður frá Galtalæk varð úti
við gegningar í mannskaðaveðri.
Maggi hafði líka verið úti að sinna
fé en komst við illan leik til bæjar.
A Galtalæk var hann til ársins
1945 en þá ákvað hann að freista
gæfunnar í Reykjavík og fluttist
þangað. Sama ár fluttust húsbænd-
ur hans suður og Maggi varð því að
fínna annan samastað fyrir móður
sína sem engan átti að nema hann.
Það hljóta að hafa verið þung
spor fyrir Magga að þurfa að biðja
fyrir móður sína. í hugann kemur
upp mynd þar sem Maggi er á tali
við móður okkar og móðurbróður í
Stóra-Klofa en til þeirra leitaði
hann. Stuttu síðar flutti Steinunn
inn á heimilið. Þau mæðgin tengd-
ust okkur því snemma sérstökum
böndum og við munum vel eftir
þessari gömlu og ljúfu konu sem
iðulega var treyst til að líta eftir
okkur, þeirri eldri í Klofa en hinni
yngri á Mánagötunni eftir að gamla
konan fluttist suður. Kannski eru
þessi löngu liðnu atvik sá leyndi
þráður sem tengir okkur.
Eftir að Maggi fluttist til
Reykjavíkur vann hann í fyrstu
verkamannavinnu en gerðist fljót-
lega leigubílstjóri og ók á meðan
heilsa leyfði.
Árið 1945 giftist Maggi frænku
okkar, Þórunni Ingvarsdóttur frá
Bjalla í Landsveit, en missti hana
eftir stutta sambúð. Hún varð öll-
um harmdauði og kannski var miss-
ir hennar sorgin sem við fengum
snemma hugboð um.
Árið 1957 giftist Maggi aftur og
þá Guðríði, systur Þórunnar.
Lengst af stóð heimili Magga og
Gauju í Einholti 7 og þaðan og frá
Bjalla eru margar góðar minningar
þeim tengdar. Átthagarnir toguðu
og á Bjalla dvöldust Gauja og
Maggi ásamt Ingvari, syni sínum,
eins oft og þau mögulega gátu. Þar
stunduðu þau hefðbundin sveita-
störf á meðan búið var á Bjalla en
eftir að búskap var hætt sér til
hressingar og ánægju. Tengslin við
náttúruna og átthagana voru
Magga lífsnauðsyn. Bjalli, heimili
elstu móðursystur okkar, hefur
lengi verið griðastaður systkinanna
frá Látalæti og í þeim hópi átti
Maggi heima.
Einn fagran vordag, eins og þeir
gerast fegurstir í íslenskri, ósnort-
inni eyðibyggð, virðum við fyrir
okkur bautastein forfeðra og for-
mæðra Magga. Hann er úr íslensku
grjóti og á hann eru skráð nöfn afa
hans og ömmu og getið barnafjölda
þeirra en þau eignuðust 21 bam.
Meira að segja á þessum tíma þótti
það óvenjulegt og flest komust þau
til manns. Það var dugandi fólk
sem að honum stóð sem bjó fjarri
alfaraleið í stöðugri baráttu við
óblíð náttúmöfl . og landeyðingu.
Vafalaust hefur ekki alltaf verið
jafnfagurt og hugljúft um að litast á
þessum stað í lok síðustu aldar og
nú á þessum fagra vordegi. Samt
eigum við erfitt með að setja okkur
í spor þessa fólks og skilja hversu
erfíð og óblíð lífsbaráttan var þeim.
Okkur hættir til að gleyma því að
það hafi ekki alltaf verið eilíft sum-
ar í Landsveit.
Að leiðarlokum kveðjum við vin
okkar Magnús Magnússon með
þakklæti fyrir samfylgdina, tryggð
og vináttu við foreldra okkar og
fjölskyldu.
I morgun sastu hér
undir meiði sólarinnar
og hlustaðir á fuglana
hátt uppí geislunum
minngamlivinur
en veist nú í kvöld
hvemig orðin nema staðar
og stjömumar slokkna.
(Hannes Pét.)
Erna og Kolbrún.
Fallinn er í valinn aldurhniginn
sómamaður, sem við viljum minn-
ast í dag, þegar hann verður til
moldar borinn í sveitinni sinni, þar
sem hann var fæddur og uppalinn.
Galtalæk í Landsveit, æskuheimili
sitt, talaði hann ávallt um sem
heim og heima. Magnús flytur nú
aftur alkominn í sveitina sína.
Hann er kominn heim og hvílir í
miðjum ægifögrum fjallahring, þar
sem Hekla gnæfir við austur sem
altarismynd í helgidómi drottins.
Magnús var tvíkvæntur. Fyrri
konu sína, Þóninni, missti hann
eftir skamma sambúð. Seinna
kvæntist hann systur Þórunnar,
Guðríði, sem lifir mann sinn. Syst-
urnar voi-u dætur Ingvars og Mál-
fríðar á Bjalla. Þau hjón tóku til
fósturs kornabarn af næsta bæ,
þ.e.a.s. undirritaða, sem ólst upp á
Bjalla í hópi fímm barna þeirra
hjóna.
Tengsl Bjallaheimilisins og
Magnúsar spanna meira en hálfa
öld. Allan þann tíma var Magnús
eins og fastur punktur í tilveru
okkar. Hann var reglufastur og
traustur og hafði í heiðri boðorð
sem hann kvaðst hafa lært á æsku-
heimili sínu á Galtalæk, þ.e.a.s.
staður fyrir hvern hlut og hver
hlutur á sínum stað. E.t.v. má
segja að þessi regla lýsi persónu
Magnúsar betur en mörg orð.
Hann var sjálfur ávallt til staðar,
traustur og óbreytanlegur. Því
verða það mikil umskipti er þessi
fasti punktur í tilveru okkar er
ekki lengur fyrir hendi.
Okkur undirrituðum fínnst við
ávallt hafa notið sérstakrar um-
hyggju og velvildar Magnúsar og
ekki síður konu hans, Guðríðar.
Alltaf var ánægjulegt að líta inn til
þeirra hjóna í Einholtinu og sér-
stakan sess skipa árleg heimboð
þeirra, um áratugi, á Þorláks-
messukvöld, þar sem okkur var
boðið að smakka jólahangikjötið
sem Magnús valdi ávallt af mikilli
kostgæfni og kunnáttu. Og ekki
spillti að kona hans virtist hafa
betra lag á að matreiða kjötið en
aðrar konur.
Nú þegar leiðir skilur um sinn
þá viljum við þakka Magnúsi ára-
langa vináttu og samstarf. Guðríði
og syni þeirra hjóna, Ingvari, og
fjölskyldu hans vottum við samúð
okkar.
Þótt nú sé skarð fyrir skildi þeg-
ar ættarhöfðinginn er fallinn, þá
væntum við ánægjulegra sam-
skipta við fjölskyldu hans um
ókomin ár.
Þuríður og fjölskylda.
Enginn staður er fegurri en
Landsveitin að kvöldi eftir sólar-
dag að sumri. Andstæður í hrjóstr-
ugu landslagi og grænum túnum
eru skarpar en dalalæðan sem
gjai-nan slæðist yfir er kvölda fer
gæðir þau dulúð og Heklu ber við
ljósfjólubláan endalausan himin-
inn. I fjarska heyrist spói vella og
lóan kvakar. Á svona kvöidi verða
dagur og nótt eitt og mann langar
ekki til að sofa.
Á kvöldi sem þessu vil ég minn-
ast Magnúsar Magnússonar sem
ég kalla næstum alltaf Magga og
við kveðjum í dag. Víst var nokkuð
liðið á lífsdag hans og komið kvöld
en ekki var andlegur þróttur nærri
þorrinn. Það er þó óhjákvæmilegt
á langri vegferð okkar gegnum lífið
að samferðamenn okkar sem svo
löngu fyrr voru komnir kveðji. Eft-
ir stöndum við hugsandi og langar
til að minningamar séu bara hluti
af okkar daglega lífí og ekkert sé
breytt.
Að næsti jóladagur renni upp og
spilaður sé Lomber í reykjarkófi
og stelpan fái að spila með, kúpa
tveimur, spila heila eða hálfa og fá
viðurkenningartóninn frá Magga:
„Já hún er seig stelpan,“ um leið og
hláturinn kumrar í honum. Að
komið sé sumar. Gauja, Maggi og
Ingvar renna í hlaðið á Bjalla á
gljáfægðum bílnum í sólinni. Maggi
teygir úr sér eftir aksturinn og
heldur inn í bæ þar sem hann á
sinn sérstaka bolla og drekkur þar
kaffið með miklum sykri. Veðurfar-
ið og slátturinn á hug hans allan og
hann hlustar á veðurfréttirnar af
mikilli andakt. Það er verið að
hirða í Akurgörðunum. Við hey-
skapinn færist stelpan öll í aukana
og reynir að lyfta böggunum upp á
heyvagninn, helst tveimur í einu og
er aldrei glaðari en þegar sagt er:
„Hva, skolli er hún dugleg stelpan,
loftar þú þessu?“ Yfir kvöldmatn-
um sem borinn er inn á stómm föt-
um í baðstofuna er jafnan mikið
spjallað. Stelpan spjallar upp-
veðrað fjálglega við Magga og
reynir jafnan að segja eitthvað til
að fá fram hláturinn í honum. Þeg-
ar haldið er heim úr Akurgörðun-
um á hlöðnum heyvagninum er
ekki langt í að nóttin skelli á. Dala-
læðan er þegar sest á túnin en
krakkamir sitja á heyvagninum og
Maggi passar að allir séu á réttum
stað og ekki með nein fíflalæti eins
og krökkum er gjaman svo tamt í
heyskapnum í sveitinni.
Svona liðu dagamir þá og manni
finnst sem þeir hafi allir verið svo
óendanlega langir og sólin svo
óendanlega mikil og allt verið svo
gott. Sem það var. En á næsta
sumarkveldi í sveitinni sem mér
finnst fegurst allra þegar sólin er
um það bil að setjast og baðar
Heklu ljóma munum við minnast
Magnúsar Magnússonai- sem svo
oft gladdi litla stelpu þá og fylgdist
með henni og hló með henni alltaf
síðan. Blessuð sé minning hans.Við
þökkum liðnar stundir.
Soffía, Sveinn og Erlendur.
Ég horfi til baka hljóður og rifja
upp minningar liðinna ára og orna
mér við glæður frá þeirri tíð. At-
burðarás ævi minnar verður ekki
sett hér á blað, aðeins einn þáttur
sem er tengdur minningu Magnús-
ar Magnússonar. Fyi-ir hálfri öld
gerðist ég atvinnubflstjóri á BSR
og stundaði það starf í 43 ár sam-
fleytt og alltaf á sömu stöð. Eins og
að líkum lætur á ég margar minn-
ingar frá þessum árum, sem birtast
mér í óteljandi myndum þegar
staldrað er við og litið um öxl. Efst
eru mér í huga traust og góð kynni
af starfsbræðrum mínum sem
sýndu mér bæði vináttu og traust.
Ekki svo að skilja að alltaf væru
allir á sama máli, en skiptar skoð-
anir eiga að þroska hugann, svo
maður verði færari um að takast á
við þjóðmál, félagsmál og dagleg
viðhorf til líðandi stundar.
Einn af þessum ágætu starfs-
bræðram mínum kveð ég nú í dag.
Hann var hljóður og hæglátur,
traustur og vinfastur, ekki eitt í
dag og annað á morgun, átti vin-
áttu okkar sem störfuðum með
MAGNUS
MAGNÚSSON
honum. Ekki var hann fyrirferðar-
mildU en stór í mínum huga og kom
þar margt til. Hann leysti bílstjóra-
starfið mjög vel af hendi, kurteis
og viðmótsþýður gagnvart farþeg-
um. Snyrtilegur í klæðaburði, átti
góða bfla sem hann hirti vel og átti
lengi og sá um að hafa þá í mjög
góðu ástandi. Bflnúmerið R-762
var hann með öU starfsárin á BSR
og afgreiðslunúmerið 13 og reynd-
ist það honum engin óhappatala.
Magnús var ekki einn af þeim, sem
settu sér það takmark að búa í há-
reistri höll, ferðast um lönd og álf-
ur og safna veraldarauði. Hans
lífsstfll var að eiga nóg fyrir sig og
sína, láta sér nægja það sem aflað-
ist með eljusemi og dugnaði og án
þess að gera kröfur sem erfitt væri ^
að uppfylla. Hann gerði ekki víð-
reist um dagana. Þegar hann tók
sér hvfld frá annríki líðandi stund-
ar lá leiðin austur í Landsveit, sem
var heimabyggð hans. Það var
hans stóri heimur og skal það eng-
an undra, sem þar hefur litast um.
Fagurt umhverfi hefur löngum
heillað hugann og á það vel við um
Landsveitina. Þaðan séð svíkur ís-
lensk fjallasýn engan og óvíða sér
maður svipmeiri og fegurri fjalla-
hring en á þeim slóðum. Hæst ber
þó Heklu í austri, svipmikla með
hvítkrýndan kollinn, en sé lengra
Utið gnæfa hátt við himin hvass-
brýndar brúnir Tindfjalla og svip-**-
mikiU skalli Eyjafjallajökuls og
jökulbrynja Mýrdalsjökuls. En í
suðri brotnar brimaldan við sendna
strönd. Fjöllin bergmála brimgný-
inn sem berst þeim til eyma sem
þarna búa. En yst við sjónarrönd
skjóta Vestmannaeyjar upp kollin-
um. Sveitin er búsældarleg, grösug
og gjöful. Á bílstjóraferli mínum
kynntist ég mörgum mönnum úr
Rangárþingi og þaðan kom mikið
mannval, enda vel til vandað af
þeim sem stöðina áttu. j~
Magnús var fæddur í Landsveit- ’
inni og alinn upp á Galtalæk og
kenndi sig við þann bæ alla tíð, og
átti þar heima þar til hann flutti tU
Reykjavíkur. Kynni okkar hófust
þegar hann byrjaði akstur á BSR
en þá hafði ég starfað þar í nokkur
ár. Hann var einn af þeim sem tóku
daginn snemma en slepptu akstri
um kvöld og nætur. Vann reglu-
bundið og hafði fastmótaðar venjur
í akstri, hélt sig að mestu við Vest-
urbæinn og keyrði oft langt til að
taka næstu ökuferð á sama stað.
Mörg eram við þannig gerð að við
sköpum okkur reglur og venjur,
sem við teljum að við þurfum að
fai-a eftir og henti okkur best. Það > -
var siður okkar bflstjóranna að
setjast inn í bílinn hver hjá öðram
þegar bið var eftir túrum, spjalla
saman um daginn og veginn og
leita eftir fróðleik hjá þeim sem
meira vissu og sögðu skemmtilega
frá. AJltaf var gaman að setjast inn
í bílinn hjá Magnúsi, hann var bæði
glettinn og spaugsamur og hafði
frá mörgu að segja. Hann var einn
af þeim sem vissu meira en þeir
sögðu og hann tók vel eftir því
hvað aðrir sögðu. Það sem honum
þótti ekki umtalsvert leiddi hann
hjá sér, en lagði orð í belg þegar
honum líkaði umræðuefnið. Síðustu
æviárin átti hann við vanheilsu að
stríða, en Guðríður eiginkona hans
var honum frábær lífsföranautur
og hjúkraði honum í heimahúsum
af sérstakri umhyggju svo hann
þurfti ekki að dvelja fjarri heimili
sínu nema síðustu dagana þar til
yfír lauk. Genginn er góður dreng-
ur en í huga mínum á ég margar
minningar, sem hafa orðið mér
gott veganesti á langri vegferð.
Eiginkonu, syni, tengdadóttur
og afabörnum sendi ég hugheilar
samúðarkveðjur, en þeim helgaði
hann líf sitt og starf. Minningin lif-
ir þótt maðurinn hverfi, moldin *
heimtar sitt, en andinn flyst til
hæða. Blessuð sé minning Magnús-
ar frá Galtalæk.
Jakob Þorsteinsson.
• Fleiri minningargreinar um
Magmís Magmísson bíða birtingar
og munu birtast í blaðinu næstu
daga. -*■