Dagblaðið Vísir - DV - 09.09.1985, Blaðsíða 8

8
Útlönd
Útlönd
Útlönd
DV. MÁNUDAGUR 9. SEPTEMBER1985.
Fjörugar og tví-
sýnar kosningar
í Noregi
Jón Einar Guöjónsson:
Norðmenn ganga í dag að kjör-
borðinu til að ákveða hvort forsætis-
ráðherra til næstu fjögurra ára eigi
að heita Káre Willoch eða Gro Harl-
em Brundtland.
Kosningabaráttan að þessu sinni
mun lengi í minnum höfð. Bæði
vegna þess að hún hefur verið óvenju
f jörug og úrslitin eru tvísýn og vand-
séð fyrir.
Því verið haldiö fram að Stórþings-
kosningarnar í Noregi nú séu þær
mest spennandi í sögu landsins. Um
þaö skal ekki deilt, en hitt er vist að
Norðmenn eru orðnir vanir tvísýnum
kosningum. Nægir þar að nefna
kosningarnar 1977. Þegar menn fóru
í bólið á kosninganótt hafði Verka-
mannaflokkurinn meirihluta og
kosningaspárnar voru afdráttar-
lausar um aö Odvar Nordli yrði
áfram forsætisráöherra. Um morg-
uninn var staðan svo breytt að
borgaralegu flokkarnir voru orðnir
sigurvegarar kosninganna. Nokkr-
um stundum síðar fundust svo tveir
pokar í Norður-Noregi með um 500
atkvæðum. Viö talningu þessara at-
kvæða sýndi það sig að Sósíalíski
vinstriflokkurinn fékk einn mann
kjörinn á kostnað borgaraflokkanna.
Þar með gat stjóm Odvar Nordli
haldiö völdum með stuðningi Sósíal-
íska vinstriflokksins.
Það eru mörkin sem telja
Kosningabaráttan hefur verið eins
og knattspyrnuleikur milli tveggja
liða. Eitt liðið leikur sóknarleik allan
leiktímann, á meðan mótherjinn
iiggur í vöm en reynir skyndiupp-
hlaup á milli. Italir hafa verið frægir
fyrir að leika slíka knattspyrnu og
sömu leikaðferð hefur norski
Hægriflokkurinn tileinkað sér með
Willoch í stöðu Rossi.
Fyrstu vikurnar tók hann ekki þátt
í kosningabaráttunni. Hann kom
ekki inn á völlinn fyrr en neyðar-
hrópin frá liðsmönnum hans voru
oröin svo hávær að hann gat ekki
annað. Það er Willoch sem hefur séð
um hraðaupphlaupin á vallarhelm-
ingi Verkamannaflokksins. Einkum
reyndi hann að skora á varnar- og ör-
yggismálunum. Honum hefur tekist
að skora. En Willoch hefur ekki tek-
ist að reka Verkamannaflokkinn til
baka yfir miðlínuna.
Alveg frá upphafi kosningabarátt-
unnar hefur Gro Harlem tekist að
halda liði sínu í stöðugri sókn. Spurn-
ingin er einungis sú, hvort hún og
hennar liðsmenn hafi árangur sem
erfiði. Eins og kunnugt er eru það
ekki sóknarloturnar sem telja heldur
mörkin sem skoruð eru.
Formsatriði
Aöalmálaflokkar kosninganna
hafa verið heilbrigðis- og félagsmál,
og varnarmál og utanríkismál. Það
hefur vakið athygli manna, sem
fylgst hafa með norskum kosningum
í áratugi, að baráttan hefur ekki snú-
ist um smáatriðin. Heldur hafa menn
deilt meir um mikilvægari mála-
flokka og framtíðarsýnir um hvern-
ig eigi að byggja upp norska velferð-
arríkið og svo framvegis.
Það er einnig athyglisvert að Gro
Harlem Brundtland hefur tekist að
halda frumkvæðinu í allri kosninga-
baráttunni. Við skulum muna aö
bara fyrir tveimur mánuðum litu
stuðningsmenn ríkisstjórnarinnar
nánast á kosningarnar sem formsat-
riði. Svo sigurvissir voru þeir því að
samkvæmt öllum skoðanakönnunum
voru stjórnarflokkarnir með örugga
forystu. Þær sýndu einnig að meiri-
hluti stuðningsmanna Verkamanna-
flokksins hafði enga trú á því aö Gro
tækist að hreppa forsætisráðherra-
stólinn að þessu sinni.
Enn einu sinni hefur Verkamanna-
flokknum og alþýðusambandinu tek-
ist að virkja sína ótrúlega velsmurðu
kosningavél. Þaö er heldur eríginn
vafi á að leiðtogi flokksins, Gro
Harlem Brundtland, hefur átt stóran
þátt í aö snúa andrúmsloftinu. —
Hvernig svo sem kosningaúrslitin
verða hefur Gro styrkt mjög stöðu
sina innan flokksins.
IMý Gro
I þessu kosningum höfum við
kynnst nýrri Gro. Hún er rólegri og
lætur ekki andstæðingana plata sig
inn í talnaleik. Sérstaklega var það
Káre Willoch, sem hafði á sínum
tíma lag á því að draga dömuna út á
hálan ís. Hann dró fram geröir fyrr-
verandi ríkisstjórna Verkamanna-
flokksins, og Gro byrjaði þá gjarnan
að verja gerðir flokksins og ríkis-
stjórnar hans með ræðuhöldum og
tölum í stórum stærðarflokkum, sem
fóru fyrir ofan garö og neðan hjá
flestum áheyrendum.
Nú ræðir Gro um daginn í dag og
framtíöina og lætur fortíðina vera
fortíðina, en hún er enn umdeild. Á
margan hátt á Gro sameiginlega
þætti meö Vigdísi Finnbogadóttur, er
þar á meöal ótrúlega vinsæl erlendis,
en umdeildari í sínum litla andapolli
„Noregi”.
Allir hafa skoðanir á Gro Harlem.
Þeir eru ýmist með henni eða á móti
henni, en engir sjást þar á milli.
Dæmigert fyrir stöðu hennar er aö
stærsta blað Noregs, „Verdens
Gang”, sagði í vikunni, að ynni
Verkamannaflokkurinn kosningarn-
ar væri þaö Gro að þakka, en að öðr-
um kosti væri það Gro aö kenna ef
flokkurinn kæmist ekki í ríkisstjórn
í skugganum
Hér hefur mikið verið fjallað um
Gro Harlem Brundtland og Káre
Willoch, ekki' að ástæðulausu.í enn-
þá stærri mæli en við kosningarnar
fyrir fjórum árum snýst kosninga-
baráttan um stóru flokkana tvo og
þessa leiötoga þeirra. Hinir fimm
flokkarnir leika aöeins minni auka-
hlutverk í baráttunni og verða að
sætta sig við það. Þeirra tími rennur
upp eftirkosningarnar.
Þótt úrslitin séu óráðin er hitt ör-
uggt, hvort sem forsætisráðherrann
heitir Gro eöa Káre, verður hún eöa
hann aö leita stuðnings eins eða fleiri
smáflokkanna.
Fjáraustur
Aldrei hafa stjórnmálaflokkarnir
fyrr notaö jafnmikið fé í kosninga-
baráttuna, eða 30 milljónir norskra
króna. Verkamannaflokkurinn er
drýgstur með 13 milljón króna reikn-
ing, en Hægriflokkurinn reiknar með
að kosningabaráttan muni kosta
hann um 10 milljónir. Svo er spurn-
ingin hvort fjárútlátin verði í hlut-
falli við kosningaárangurinn. En
svariö við þeirri spurningu fæst ekki
fyrr en í nótt.
Kðre Wiiloch, leiðtogi Hægriflokksins og forsætisráðherra, tók litið
virkan þátt i kosningabaráttunni framan af, en hefur síðan verið linnu-
laust á þeytingi á milli kosningafunda og sett efnahags- og varnarmálin
i fyrirrúmið.
Gro Harlem Brundtland, leiðtogi norska Verkamannaflokksins, ræðir
við aldraða kjósendur, en Verkamannaflokkurinn setti heilbrigðis- og
félagsmálin á oddinn i kosningabaráttunni.
Útlönd
Læknar græddu Jarvik-7 í sjúkling i Tuscon og með það lifði hann ■ heila
viku þangað til hann fékk nýtt hjarta.
Fyrst gervihjarta
og svo nýtt hjarta
„Það er undursamlegt að vera kominn
með nýtt hjarta,” sagði hinn 25 ára gamli
Michael Drummond við foreldra sína í gær
eftir að hann losnaði við gervihjartað og
fékk grætt í sig hjarta úr nítján ára fórnar-
lambi dauðaslyss.
Drummond tók fyrstu skrefin í gær á
háskólasjúkrahúsinu í Tucson í Arizona
þar sem hjartaö var grætt í hann. — Hann
er yngsti sjúklingurinn, sem notast hefur
viö gervihjarta (af gerðinni Jarvik—7) og
jafnframt var þetta fyrsta aðgeröin, þar
sem gripið var til gervihjarta til bráða-
birgða, á meðan beöið var heppilegs gjafa-
hjarta. «
Talsmenn spítalans segja að líðan
Drummonds sé með ágætum, en hann er
þó ekki enn talinn úr hættu.
Hjartað fékk hann úr pilti sem fórst
eftir árekstur á bifhjóli. Foreldrar
Drummonds hafa lýst yfirmáta þakklæti
sínu í garö foreldra hins látna bifhjóla-
pilts, en þeir veittu samþykki sitt til þess
að þetta mikilvæga líffæri væri notað til
þess að framlengja líf annars ungs manns.
Drummond hafði legið hálft ár veikur af
alvarlegum hjartakvilla uns ekki þótti
lengur óhætt aö bíða. Hann notaðist við
gervihjarta í viku, og vildu læknarnir helst
bíöa í aðra viku með hjartaígræðsluna, á
meöan hann jafnaöi sig eftir fyrri aögerð-
ina. En þegar Drummond fékk tvívegis
slag undir vikulokin þótti ekki lengur til
setunnar boðið.
Sérfræðingar ætla að það séu um 75—
80% horfur á því að Drummond lifi í heilt
ár með nýja hjartað og 50% horfur á að
hann þrauki í fimm ár.
Asniveldur
lestaslysi
Asni í Pakistan olli lestaslysi sem
varð sex manns aö bana um helgina.
Asninn var að ganga yfir járnbrautar-
teinana þegar póstflutningalest kom
að á miklum hraöa. Lestin snarheml-
aði. önnur lest, sem kom á eftir á sömu
teinum, lenti við það aftan á póstflutn-
ingalestinni.
Auk hinna sex, sem fórust, meidd-
ust átta manns. Póstflutningalestinni
tókst ekki að forðast asnann. Hann
drapst.
Misnotaði
hjálpsemina
Gissur Pálsson, DV, Álaborg:
Um hábjartan dag varð9ára stúlka
fyrir grófu kynferðislegu ofbeldi í al-
menningsgarðinum í Hróarskeldu
þrátt fyrir að f jöldi manna væri stadd-
ur í garðinum. Stúlkan var á leið heim
úr skólanum er maður einn bað hana
um hjálp við að leita að gullhálsmeni
sem hann sagðist hafa týnt.
Stúlkan fór að leita með manninum
og í skjóli trjánna réðst hann á hana og
batt hana með snæri svo að hún mátti
sig hvergi hræra. Eftir að hafa viðhaft
hverskyns kynferðislegan djöfulskap í
frammi stakk hann af.
Stúlkan komst heim til sin við illan
leik og tjáði systur sinni hvað gerst
hafði. Foreldrar stúlkunnar voru ekki
heima og fyrst cinum og hálfum tima
seinna, eftir að þau komu heim, frétti
lögreglan um atburðlnn.
Dæmdurfyrir
iðnnjósnir
Einn fuiltrúi í sovésku verslunar-
nefndinni í Vestur-Þýskalandi var
dæmdur fyrir helgi í þriggja ára
fangclsi fyrir iðnnjósnir. Hafði hann
keypt tækniteikningar og rafeinda-
tæknibúnað sem bannað er að selja til
A-Evrópu. Dómarauum þótti sannað
að Zemlyakov, sem er verkfræðingur,
væri erindreki KGB.