Morgunblaðið - 28.05.2008, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 28. MAÍ 2008 15
ERLENT
Quinhamel. Washington Post. | Filipe
Dju sat þungbúinn á rótum fenjavið-
ar með keðju á ökklunum, hlekkj-
aður við fjóra aðra kókaínfíkla.
Þremur mánuðum áður hafði fjöl-
skylda hans komið honum í fyrstu
meðferðarstofnun Gíneu-Bissá fyrir
fíkniefnaneytendur vegna þess að
hann var orðinn háður kókaíni sem
þekktist varla í landinu fyrir þremur
árum.
Veiking dollarans og hækkandi
gengi evrunnar hefur orðið til þess
að kólumbískir kókaínsmyglhringir
keppast nú við að smygla fíkniefn-
unum til Evrópu með viðkomu í fá-
tækum Afríkulöndum á borð við
Gíneu-Bissá, sem er orðið að mið-
stöð kókaínsmygls í álfunni.
Bandarískir og evrópskir embætt-
ismenn segja að nokkur af öflugustu
glæpasamtökum heims notfæri sér
bágt ástand í Gíneu-Bissá og landið
sé þeim auðveld bráð vegna þess að
ríkisvaldið sé veikt. Ríkislögreglan
er aðeins með 63 lögreglumenn, í
landinu er ekkert raunverulegt
fangelsi og fátæktin er mikil; margir
íbúanna búa enn í hreysum með
stráþökum, án rafmagns og renn-
andi vatns.
„Vestur-Afríka hefur orðið fyrir
innrás,“ sagði Antonio Maria Costa,
framkvæmdastjóri fíkniefna- og
glæpamálastofnunar Sameinuðu
þjóðanna (UNODC). Costa fór til
Gíneu-Bissá nýlega til að kynna sér
ástandið og komst að þeirri nið-
urstöðu að kókaínsmyglarar væru
orðnir svo umsvifamiklir þar að
landið gæti orðið fyrsta „eitur-
lyfjaríki“ Afríku.
Costa sagði að sterkir gjaldmiðlar
í Evrópu virkuðu sem segull á
smyglhringina. Þeir fengju helmingi
hærra verð fyrir kókaínið þar en í
Bandaríkjunum.
Embættismenn í Gíneu-Bissá
segja að fíkniefnasmyglarar múti oft
fólki með smáskömmtum af kókaíni
og hafi þannig búið til fíkniefnaböl
sem landið hafi áður verið laust við.
Eiturlyfjaviðskiptin hafi einnig leitt
til hömlulausrar spillingar í stjórn-
kerfinu og stefnt efnahagslegum og
pólitískum stöðugleika í hættu.
Gínea-Bissá er í 175. sæti af 177 á
lífskjaralista Þróunaráætlunar Sam-
einuðu þjóðanna (UNDP). Embætt-
ismenn SÞ segja að fjárlög Gíneu-
Bissá samsvari stórsöluverði um það
2,5 tonna af kókaíni.
Embættismennirnir segja að
smyglararnir flytji ekki fíkniefnin
beint til Evrópu vegna þess að evr-
ópsk yfirvöld myndu verða vör við
stórar fíkniefnasendingar. Smygl-
hringarnir senda því skip og flug-
vélar með kókaín til Vestur-Afríku.
Þeir völdu Gíneu-Bissá vegna þess
að þar er ríkisvaldið veikt og við
ströndina eru margar óbyggðar eyj-
ar. Farminum er ýmist komið til
eyjanna eða varpað í sjóinn og litlir
bátar eru síðan notaðir til að sækja
kókaínið. Fíkniefnunum er skipt í
smærri farma og þau eru síðan send
með litlum flugvélum eða „burð-
ardýrum“ til Evrópu. Lögreglan í
Amsterdam fann t.a.m. kókaín á 32
farþegum einnar flugvélar frá
Gíneu-Bissá fyrir tveimur árum.
„V-Afríka hefur orðið fyrir innrás“
Washington Post/Kevin Sullivan
Fíkniefnaböl Filipe Dju (2. frá hægri) hlekkjaður við aðra kókaínfíkla á
meðferðarstofnun í Gíneu-Bissá sem er orðin miðstöð fíkniefnasmygls.
Smyglhringir nýta sér veikt ríkisvald í
Gíneu-Bissá til að lauma kókaíni til Evrópu
STARFSMENN hjálparstofnana og friðargæsluliðar
hafa gerst sekir um að beita börn á átaka- og hamfara-
svæðum kynferðisofbeldi og þeir hafa komist upp með
það refsingarlaust. Kemur það fram í nýrri skýrslu frá
samtökunum Barnaheillum, Save the Children.
„Börn jafnvel ekki eldri en sex ára hafa orðið að láta
nota sig kynferðislega til að fá mat, sápu eða einhverja
peninga,“ segir í skýrslunni, sem segir einnig frá
nauðgunum, barnaklámi, vændi og mansali þar sem í
hlut eiga unglingar, allslaus börn vegna stríðsátaka eða
náttúruhamfara og oft munaðarlaus.
Skýrsla Barnaheilla er einkum byggð á athugunum,
sem gerðar voru á Fílabeinsströndinni, í Suður-Súdan
og á Haití, en niðurstaða þeirra var, að um væri að
ræða „verulega misnotkun“.
„Það er varla hægt að ímynda sér grófari og við-
bjóðslegri misneytingu valds en á sér stað gagnvart
þessum börnum,“ segir Jasmine Whitbread, aðalfram-
kvæmdastjóri Barnaheilla, en í skýrslunni er þó tekið
fram, að þeir, sem hafi gerst sekir um þennan glæp,
séu hlutfallslega ekki stór hópur. Það sé hins vegar yf-
irgengilegt, að þeir skuli hafa komist upp með þetta
refsingarlaust.
Sameinuðu þjóðirnar voru lengi sakaðar um aðgerða-
leysi í þessum málum en 2005 voru reglur um þau hert.
Var það gert eftir að upp komst um framferði frið-
argæsluliða í Kongólýðveldinu og í nóvember í fyrra
voru 100 hermenn frá Sri Lanka sendir heim frá Haití
af sömu sökum. Engum þessara manna hefur samt ver-
ið refsað.
Börn á hamfarasvæðum
beitt kynferðisofbeldi
Sumir starfsmenn hjálparstofnana og friðargæsluliðar hafa
refsingarlaust beitt börn kynferðisofbeldi
LÍTILL japanskur skóladrengur fann þessa for-
vitnilegu og smávöxnu skjaldböku á skólalóðinni sinni í
borginni Moriyama í Japan.
Vísindamenn segja mjög óvenjulegt að slík dýr finn-
ist á lífi. Þeir telja líklegra að dyntir náttúrunnar hafi
verið að verki frekar en að um mengunaráhrif sé að
ræða.
Skjaldbakan var nefnd „Takara“ eða „fjársjóður“ í
höfuðið á drengnum sem fann hana og verður það að
teljast heppilegt nafn.
Reuters
Tvíhöfða skjaldbaka í Japan
FULLTRÚAR þeirra fimm ríkja,
sem land eiga að norðurheimskaut-
inu, sitja nú fund í bænum Illulissat í
Grænlandi og umræðuefnið er hugs-
anleg skipting norðurheimskauts-
svæðisins milli þeirra. Þetta er hins
vegar mjög flókið og viðkvæmt mál
og ekki sjálfgefið, að önnur ríki og al-
þjóðasamfélagið fallist á, að þessi
hluti jarðarkringlunnar falli allur
þessum fimm ríkjum í skaut.
Danir buðu til fundarins fyrir
hönd Grænlendinga en hin ríkin
fjögur eru Rússland, Bandaríkin,
Kanada og Noregur. Öll vilja þau
finna lagalegan grundvöll fyrir til-
kalli til norðurheimskautssvæðisins
en í því efni er mörgum spurningum
ósvarað. Til dæmis þeirri hvort ekki
eigi það sama að gilda norðurskautið
og suðurskautið, sem ekki lýtur ein-
stökum ríkjum en er stjórnað í sam-
ræmi við alþjóðlega samninga.
Ekki er búist við neinum tíma-
mótayfirlýsingum á Illulissat-fund-
inum en það vakti athygli og
óánægju, að Danir skyldu ekki bjóða
Íslendingum, Svíum og Finnum til
fundarins. Þeir og ríkin, sem standa
að fundinum, eiga aðild að Norður-
heimskautsráðinu, milliríkjastofnun,
sem hefur það hlutverk fyrst og
fremst að ræða þau álitamál, sem
svæðið varða. Brugðust Danir við
óánægjunni með yfirlýsingu um, að
öll aðildarríki ráðsins myndu fá ít-
arlega skýrslu um Illulissat-fundinn.
Ekki mótvægi við
norðurheimskautsráðið
„Við vorum fullvissuð um, að að-
eins væri um að ræða einn stakan
fund og tilgangurinn væri ekki sá að
mynda eitthvert mótvægi við norð-
urheimskautsráðinu,“ sagði Urður
Gunnarsdóttir, talsmaður íslenska
utanríkisráðuneytisins, í viðtali við
rússnesku fréttastofuna Novostí.
Það, sem sameinar ríkin fimm,
Rússland, Bandaríkin, Kanada, Nor-
eg og Danmörk, er tilkall þeirra til
norðurheimskautssvæðanna en hug-
myndir þeirra um skiptinguna eru
hins vegar mjög ólíkar og fara að
sjálfsögðu eftir hagsmunum þeirra.
Sem dæmi má nefna, að Kanada-
menn vilja, að dregin sé lína frá aust-
asta odda landsins og önnur frá þeim
vestasta og þær síðan látnar skerast
á norðurpólnum. Geirinn innan
þeirra kæmi þá í hlut Kanada. Önnur
hugmynd er að láta náttúrulegt
framhald af landgrunni viðkomandi
ríkis ráða ferðinni.
Vilja skipta
norður-
heimskauti
Fimm ríkja fundur
í Grænlandi
Yangon. AFP, AP. | Herforingjastjórn-
in í Búrma framlengdi í gær stofu-
fangelsisúrskurð yfir stjórnarand-
stöðuleiðtoganum Aung San Suu
Kyi um eitt ár, að
sögn embættis-
manns í Yangon.
Sjö embætt-
ismenn herfor-
ingjastjórn-
arinnar fóru á
fund Suu Kyi til
að tilkynna henni
þetta. Um 30
stuðningsmenn
hennar reyndu að
ganga í átt að
heimili hennar en öryggissveitir
stöðvuðu þá og handtóku sextán
þeirra, m.a. tólf ára pilt.
Suu Kyi hefur verið í fangelsi eða
stofufangelsi í rúm 12 ár af síðustu
18 árum. Síðast var hún handtekin
30. maí 2003 og henni var haldið í
fangelsi í nokkra mánuði þar til hún
var úrskurðuð í stofufangelsi.
Erlendir hjálparstarfsmenn fengu
í gær að fara á Irrawaddy-
óshólmasvæðið, sem varð verst úti í
fellibylnum sem gekk yfir landið fyr-
ir rúmum þremur vikum. Embætt-
ismenn Sameinuðu þjóðanna sögðu
að 1,5 milljónir manna, sem þyrftu á
neyðaraðstoð að halda, þyrftu enn
að bíða eftir hjálp.
Suu Kyi
áfram í
haldi
Aung San Suu Kyi
♦♦♦
NICOLAS Sarkozy, forseti Frakk-
lands, lagði til í gær, að Evrópusam-
bandsríkin brygðust við hækkandi
olíuverði með því að afnema virðis-
aukaskatt á olíu og bensíni.
Kom þetta fram í útvarpsviðtali
við Sarkozy en franskir sjómenn
hafa í þrjár vikur samfleytt mótmælt
háu olíuverði og nú hafa sjómenn á
Spáni farið að dæmi þeirra. Í Frakk-
landi er virðisaukaskattur á elds-
neyti 19,6%.
Sarkozy stakk upp á, að í öllum
Evrópusambandsríkjunum yrði sett
ákveðið þak á virðisaukaskattinn og
færi það eftir olíuverði á heimsmark-
aði hverju sinni. Ekki gengi, að
Frakkar ákvæðu það upp á sínar eig-
in spýtur.
Það kom einnig fram hjá Sarkozy,
að öll tekjuaukning ríkisins, sem
rekja mætti til hins háa olíuverðs,
yrði sett í sjóð og hann notaður til að
hjálpa þeim, sem hátt olíuverð hefði
leikið hvað harðast.
Vill afnema
skatt á olíu