Morgunblaðið - 28.05.2008, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 28. MAÍ 2008 23
aðalatriðið hvernig fyrirtækið bregst við
og er í stakk búið til að vinna úr erf-
iðleikum. Innan fyrirtækisins var stöðugt
unnið í kostnaði og stefnumótun. Því var
kostnaðarhlutfall oftast gott og stefnan
var í sífelldri endurnýjun. Sigurður hafði
þann góða eiginleika að velja í kringum
sig hóp mjög ólíkra manna með sterkar
skoðanir og sterkan vilja, en hann skap-
aði einnig mikla samheldni. Úr varð
skapandi en stefnufast umhverfi. Það var
einnig gæfa að mikið traust og samstarf
var á milli Sigurðar og Harðar Sig-
urgestssonar stjórnarformanns, sem
gerði ákvarðanatöku auðveldari. En flug-
rekstur er langhlaup og það sem gert var
á níunda áratugnum skapaði grunninn að
góðri arðsemi síðar.“
– Hafa sviptingarnar í kringum FL
Group sett mark á fyrirtækið?
„Auðvitað hafa breytingar í eig-
endahópnum haft mikil áhrif. Þegar
Hannes Smárason og fleiri keyptu ráð-
andi hlut í Flugleiðum, sem var svo
breytt í FL Group og það gert að fjár-
festingafélagi, urðu miklar sviptingar.
Nýjum eigendum þótti eðlilegra að nota
varasjóði félagsins, sem voru talsverðir, í
áhættufjárfestingar. Sumar þeirra skil-
uðu umtalsverðum arði eins og kaup á
hluta easyJet og pöntunum á nýrri kyn-
slóð 737 til endurleigu eða sölu. En flug-
félagið Icelandair stendur berskjaldaðra
eftir. Eigendaskipti urðu enn í lok árs
2006 þegar Icelandair Group var selt út
úr FL Group og þá án nokkurra sjóða að
heitið gæti. Þá voru vonir um að nýir eig-
endur kæmu inn til langframa enda því
lýst yfir af þeim flestum. Því veldur það
vonbrigðum að um þriðjungur hlutafjár
skuli enn og aftur vera til sölu. Það er
fyrirtækinu og starfsfólki mikilvægt að
ró komist í eigendahópinn og að stærstu
eigendur séu inni til langframa eða þar
til tekizt hefur að byggja upp nýjan fjár-
hagslegan styrk.“
– Með tíðum mannaskiptum að und-
anförnu hlýtur mikil þekking á flug-
rekstri að hafa runnið út úr fyrirtækinu;
nú síðast með þér. Auðvitað kemur mað-
ur í manns stað í fluginu sem annars
staðar. En býður svona „atgervisflótti“
heim hættu að þínu mati?
„Það er rétt að mikil þekking hefur
horfið. En það er einnig svo að ný þekk-
ing og öðruvísi kemur í staðinn. Fyr-
irtækið mun eflaust breytast við þetta en
ég held að það séu litlar líkur á að það
fari yfirum.“
– Þú virðist þrátt fyrir allt harla
ánægður með fyrirtækið eins og það er í
dag?
„Ég tel að undanfarin ár hafi orðið
mjög góð þróun í flestum dótturfélögum
en að Icelandair hafi til skamms tíma
hnignað. Stefnumótun hefur verið van-
rækt og þjónustu, yfirbragði flugvéla,
stundvísi og fleira hefur hrakað. En fé-
lagið nýtur þess að eiga gott fólk í fram-
línunni. Hvort sem um er að ræða sölu-
fólk, flugfreyjur, flugvirkja eða flugmenn,
þá er mikill metnaður og fagmennska til
staðar, sem oft hefur gert gott úr erfiðri
stöðu. Þó að oft verði spenna í kringum
kjarasamninga er samspil stjórnenda og
þessara stétta jafnan gott og þannig
verður það að vera. Þær verða hins veg-
ar að skilja að til að uppskera góð laun
verður framleiðni að vera mikil. Það
gengur ekki að kjarasamningar séu
þannig upp byggðir að aldrei náist að
nýta nema hluta af umsömdum vinnutíma
t.d. flugmanna. Sá tími er liðinn að flug-
félög geti tekið á sig kostnað og fleytt
honum yfir á viðskiptavini. Ég veit að ný-
ir stjórnendur átta sig vel á vandamálum
fyrirtækisins. Þeir vita að þeir þurfa að
lækka kostnað, að framleiðni verði að
vaxa en að þeir verði jafnframt að passa
að staðan á markaðnum styrkist en veik-
ist ekki.“
Áfram í stjórn
Atlantic Airways
– Hvað tekur nú við hjá þér?
„Ég er ekki hættur að vinna enda lé-
legur til heimabrúks. Mér finnst gaman
að vinna og er enn í fullri drift. Eftir gott
frí í sumar fer ég að huga að nýjum vett-
vangi með haustinu. Ég kveð ekki alveg
flugið því ég verð áfram fulltrúi færeysku
heimastjórnarinnar í stjórn Atlantic Air-
ways, sem er eitt mest spennandi flug-
félag í Norður-Atlanzhafi.“
hlut kom að endurskipuleggja leiðakerfið
og tengja allt Evrópuflug við Ameríku-
flugið með skiptistöð í Keflavík. Áður
hafði það aðallega verið miðað við Lúx-
emborg. Þetta varð til að bæta sætanýt-
ingu og auka tekjustreymi, sérstaklega
utan háannatíma. Við gátum þannig stór-
aukið tíðni allt árið og haldið sætanýt-
ingu. Við endurnýjuðum Saga Class og
alla þjónustu og orðsporið fór víða og við
urðum oft vör við njósnara frá stóru fé-
lögunum í Evrópu um borð til að fylgjast
með. Ein mikilvægasta breytingin var þó
að við urðum eitt stundvísasta flugfélag í
Evrópu og seinkanir urðu alger und-
antekning. Merkilegast var að það var
ekki síst fyrir hugarfarsbreytingu, sem
þetta náðist. Síðar stofnuðum við Vild-
arklúbbinn, sem strax varð og er enn í
dag okkar sterkasta markaðsstæki.
Við héldum áfram að auka ferðatíðni og
opna nýja áfangastaði. Fyrir vestan kom
Baltimore aftur inn 1990, síðan Boston,
Minneapolis, Fort Lauderdale og Halifax.
Við stórjukum flug inn á Evrópu og
reyndum að fljúga með eins hárri tíðni og
kostur var, helst daglega. Mikil breyting
varð 1994 þegar við ákváðum að fljúga
tvisvar á dag allt árið til Kaupmanna-
hafnar jafnhliða því sem við tókum upp
náið samstarf við SAS. Ég er þeirrar
skoðunar að þessi stórbætta flugþjónusta
við íslenzka markaðinn hafi átt drjúgan
þátt í getu íslenzkra fyrirtækja til að
hasla sér völl erlendis. Án þessara góðu
samgangna hefði það orðið erfitt.
Ég var 10 ár í starfi framkvæmda-
stjóra markaðssviðs, sem var of langur
tími. Við mér tók Steinn Logi Björnsson,
sem bar kyndilinn áfram af krafti. Sjálfur
varð ég framkvæmdastjóri þróunarsviðs
og stofnun hlutafélaga um rekstrarein-
ingar var þá að hefjast. Fyrst varð til
Flugfélag Íslands úr innanlandsflugs-
deildinni. Við stofnuðum einnig Loftleiðir
um leiguflug, þar sem ég varð stjórn-
arformaður. Við réðum Sigþór Einarsson,
sölumann af guðs náð, framkvæmda-
stjóra, sem dreif félagið áfram. Ég var
einnig stjórnarformaður Flugleiðahótela,
þar sem Kári Kárason varð fram-
kvæmdastjóri. Við réðumst meðal annars
í að stækka Hótel Esju, svo úr varð Nor-
dica og nú Hilton Nordica. Kári vann þar
magnað starf og þar gilti sem áður að
víkja ekki frá markmiðinu með málamiðl-
unum.“
Dótturfélög á góðu róli
meðan Icelandair hnignar
– Þrátt fyrir þessa lýsingu þína á því, að
fyrirtækið hafi náð miklum árangri á
markaðnum og í umbreytingu, var afkom-
an ekki alltaf góð. Hvernig útskýrirðu
það?
„Afkoman var upp og niður, en oftast
hagnaður. Auðvitað fengum við á okkur
högg eins og annar rekstur í takt við
gengissveiflur og dýfur í eftirspurn. Þá er
ka með viljayfirlýsingu um
r, þar af eina B747 júmbóþotu.
veg eins von á aftöku enda
ar ekki til hjá félaginu. En ég
n stuðning Björns og nafnanna
a Helgasona eldri og þess
m þá var fjármálastjóri, en ég
ur að finna flugvélar. Ég fékk
undirverktaka og fann fyrir þá
tchita í Bandaríkjunum og allt
við fengum góðan pening í
Þetta var svo endurtekið í tvö
.
85 sendi Sigfús Erlingsson, sem
rkaðsstjóri, mig til Stokkhólms
g varð svæðisstjóri í Svíþjóð og
og síðar Skandinavíu. Þetta
mmtileg ár og okkur gekk
arandi vel á markaðnum. Við
um söluna í Svíþjóð á þremur
Svíþjóð varð næststærsti mark-
leiða á eftir Bandaríkjunum. Á
ma hafði Ísland veika ímynd og
nánast enga. Við þróuðum
hafði hafizt á Stokkhólms-
nni við að kynna Reykjavík sem
mtilegustu borg Evrópu. Við
risastóra lopapeysu sem við
ö til þrjú ungmenni í, aðallega
og slóganið var „Roliga
“ (skemmtilega Reykjavík).
m kellum á Íslandi fannst við
egt í skyn með þessu og
ust í blöðunum. Markmiðið var
r að selja ráðstefnu- og hvata-
það tókst. Við náðum að auka
okkhólms úr tveimur til þremur
aglegt og í kringum helgarnar
ert minna en 250 sæta vélar.“
ur með
ugflota
ú ár í Svíþjóð kom ég heim 1988
mkvæmdastjóra markaðssviðs.
ar þá komið í enn eina krepp-
síst vegna mikils rekstrarkostn-
ikillar bilanatíðni á stöðugt
lota. Þetta haust urðum við að
ast öllu flugi á Norður-
og lokuðum Boston, Baltimore,
g Detroit en héldum New York
o. Sigurður Helgason, sem við
m yngri, hafði verið forstjóri
. Hann markaði mjög djarfa
m var að endurnýja flugflotann
tti með nýjum Boeing 737-400
g 757-200 vélum tveimur árum
tt fyrir að varla væri til króna í
. Við þessi tímamót sköpuðust
ri fyrir Flugleiðir, að skapa
ndair ljósárum frá því gamla,
nndist af seinkunum, gömlum
úr ýmsum áttum og ómark-
nustu. Þótt það væri ekki sagt
við að því að skapa bezta flug-
ópu, ekkert minna! Leifur
n, sem stjórnaði flugrekstr-
um að allur útbúnaður nýja flug-
r sem bezt varð á kosið. Í minn
r sóknin
Morgunblaðið/Golli
enda lélegur til heimabrúks!
freysteinn@mbl.is
Eftir Andra Karl
andri@mbl.is
SKÓLASTARF við Öxarfjörð verð-
ur undir einu þaki skólaárið 2009-
2010, náist sátt um staðsetningu
húsnæðis skólans. Vinnuhópur á
vegum sveitarstjórnar Norður-
þings tekur til starfa á næstu vikum
eða mánuðum. Verkefni hans er að
meta hvaða kostir eru í stöðunni
fyrir heildstæðan leik- og grunn-
skóla í skólasamfélaginu við Öxar-
fjörð. Niðurstaða skal liggja fyrir
undir lok árs og er það þá sveit-
arstjórnar að taka ákvörðun.
Á fundi menningar- og fræðslu-
nefndar Norðurþings 28. apríl sl.
var kynnt tillaga fimm skólastjórn-
enda og kennara um heildstæða
skólastefnu. Í henni er kveðið á um
að Öxarfjarðarskóli og leikskólinn
Krílakot verði undir einu þaki í
Lundi. Undanfarin ár hafa skólarn-
ir verið starfræktir á tveimur stöð-
um, í Lundi og Kópaskeri. Í Lund-
ardeild er unglingadeildin, þ.e. 8.,
9., og 10. bekkur auk þess sem nem-
endur 1.-7. bekkjar úr Kelduhverfi
og Öxarfirði stunda þar nám – alls
48 nemendur. Á Kópaskeri eru hins
vegar 14 nemendur 1.-7. bekkjar
sem búsettir eru á Kópaskeri, í
Núpasveit og á Sléttu. Samkvæmt
upplýsingum frá skólastjóra Öxar-
fjarðarskóla verður töluverð fækk-
un í skólanum á næstu árum, ef
miðað er við barnafjölda á svæðinu í
dag.
Kostir og gallar metnir
Tillagan mætti þegar mikilli and-
stöðu á Kópaskeri og m.a. bókaði
fulltrúi Samfylkingar í sveitar-
stjórn og íbúi á Kópaskeri, Krist-
björg Sigurðardóttir, að ekkert
komi fram í tillögunni um áhrif
breytinganna á þróun byggðar á
Kópaskeri, í Núpasveit eða á Mel-
rakkasléttu. „Tillagan gerir ráð fyr-
ir að öll starfsemi grunnskóla og
leikskóla verði lögð niður á Kópa-
skeri sem er óviðunandi skerðing á
grunnþjónustu við þá íbúa sem
hennar hafa notið. Það að ætla
börnum á leikskólaaldri allt niður í
12 mánaða gömlum að ferðast 60
km leið daglega í leikskóla með
skólabíl getur ekki talist raunhæfur
valkostur fyrir fjölskyldur á Kópa-
skeri og óvíst að foreldrar láti bjóða
sér slíka þjónustu fyrir börn sín.“
Auk bókunar var lögð fram
áskorun til sveitarstjórnar um að
hafna tillögunni. Undir rituðu 65
íbúar á skólasvæðinu. Á Kópaskeri
búa ríflega 120 manns.
Á fundi sveitarstjórnar 21. maí sl.
var samþykkt málamiðlunartillaga.
Hún felur í sér að skipaður verði
vinnuhópur til að skoða og gera til-
lögur um hvernig breytingar á
skólahaldi nýtast svæðinu til fram-
dráttar. „Vinnuhópnum er falið að
gera tillögu um framtíðarstaðsetn-
ingu skóla í skólasamfélaginu við
Öxarfjörð. Metnir skulu kostir og
gallar með hverri þeirri staðsetn-
ingu sem eykur virði samfélagsins
mest til framtíðar,“ segir í fundar-
gerð.
Skipan hópsins óákveðin
Guðbjartur Ellert Jónsson, fjár-
málastjóri og staðgengill sveitar-
stjóra Norðurþings, segir ákvörðun
enn ekki hafa verið tekna um hvern-
ig vinnuhópurinn verði skipaður.
Líklegt þykir þó að leitað verði til
Háskólans á Akureyri.
Guðbjartur segir að ákvörðun um
skólastefnu þurfi að huga vel að og
með því að fá utanaðkomandi aðila
til verksins sé sveitarstjórnin að
vanda vel til verka. Hann útilokar
þó ekki að óbreytt ástand verði nið-
urstaða nefndarinnar. „Það getur
vel verið að það sé inni í myndinni
og ekkert sem útilokar það. Þessi
tillaga kom fram frá fimm aðilum
sem eru skólastjórnendur og kenn-
arar, og eðli málsins samkvæmt
þurfa menn að taka umfjöllun um
svona tillögur. En það er allt óskrif-
að í þeim efnum, hvernig skólahaldi
verður háttað eða hvaða breytingar
verða gerðar.“
 Vinnuhópur mun fara yfir skólastarf
í Öxarfirði  Íbúar á Kópaskeri óttast
að skólastarf í þorpinu leggist af
  

 







 

  
    





 
 Í HNOTSKURN
»Lögð var fram tillaga þessefnis að leikskóla- og grunn-
skólastarf Krílakots og Öx-
arfjarðarskóla fari undir eitt
þak skólaárið 2009-2010.
» Í tillögunni var gert ráð fyr-ir að skólinn yrði staðsettur
í Lundi og þar með félli skóla-
starf alfarið niður á Kópaskeri.
»Sú tilhögun hugnast íbúumKópaskers illa og mótmæltu
þeir tillögunni.
»Sveitarstjórn Norðurþingsmun því skipa vinnuhóp til
að meta kosti og galla tillög-
unnar.
Kópasker Búast má við að töluverð fækkun verði í skólanum á næstu árum.
Óbreytt ástand
ekki útilokað