Skírnir - 01.01.1920, Blaðsíða 28

22
Hvenær er Jón Arason fæddur?
[Skírnir
einkum, er engar aðrar sagnir eru fyrir hendi, en stutt-
orðir annálar, er Jóns biskups fyrst getið 15021), og er
hann þá nefndur prestur, og talinn f yrstur dómenda af
10 prestum. (Dr. P. li E. Olasyni virðist hafa skotist yfir
þetta bréf). Sá Jón prestur Arason, sem þar er taiinn
fyrstur presta í dómi, sem Gottskálk Hólabiskup útnefndi,
getur ekki verið neinn annar en Jón biskup, því enginn
honum samnefudur prestur þekkist um þær mundir í Hóla-
biskupsdæmi, eða yfir höfuð á Islandi. Þessi prestur er
líka í registrinu hiklaust talinn Jón Hólabiskup, dáinn
1550. Jeg hefi spurt útgefanda Fornbréfasafnsins, dr. Jón
þjóðskjalavörð Þorkelsson, hvort ártal þessa bréfs væri
nokkuð vafasamt, eða hvort nokkuð væri toi tryggilegt við
það að öðru leyti, en hanu kvað nei við því, en hréfið
væri, eins og ótal mörg önnur bréf, prentað eftir fremur
ungri afskrift. Sé þetta því Jón biskup Arason, sem hafa
verður fyrir satt, þá er auðsætt, að hann er vígður fyr
en 1507, eins og alment er talið, og að framan er sagt.
Það er líka auðsætt, að hann hefir hlotið að vera eldri en
18 ára 1502 eins og hann ætti að vera, sé hann fæddur
1484 því i kaþólskum sið má eigi vigja menn til prests
yngri en 24 ára2 * * * * *), og svo var ríkt á kveðið um þetta, að
ef svo skyldi vilja til, að einhver hefði fengið prestsvígslu
fyr, skyldi hann missa af embættinu.8) Þó er ekki óhugs-
andi, að út af þessari reglu hafi verið brugðið einstaka sinnum
í klerkafæð, eins og gert var hér fyrst eftir siðaskiftin, þegar
vígja varð 18—20 ára unglinga til prests. En um aldamótin
1500 er ekki getið sérstaklega um neina klerkaneyð, þó
síðari pestin væri þá reyndar nýlega afstaðin, enda er
') Fornbréfasafn VII, nr. 575, bls. 600—01.
2) Canon 975. Subdiaconatus ne conferatur ante annum vicesimum
primum completum; diaconatus ante vicesimum secundum completum;
presbyteratus ante vicesimum quartum completum. Tílvitnanirnar í
canoniskan rétt hefi eg fengið bjá Meulenberg presti í Landakoti.
’) Canon 2374. Qui ante canonicam ætatem ad ordines accesserit,
est ipso facto a recepto ordiue suspensus.