Skírnir - 01.01.1920, Blaðsíða 72

66
Ritfregnir.
[Skírnir
á víSavangi af völdum sjálfrar sín, stendur steinstorkan í skútan-
um á öndinni og bíður þess, »að förukonu verði saknað — sem
enginn saknar«. En »hersing himnanna deplar augunum og eilífð-
in kinkar kolli«.
Þessi setning, sem nú var rituð síðast, er ljóst dæmi orðsnild-
ar Guðmundar og myndgnóttar. Með henni vekur hann hjá les-
andanum tilfinningu um eitthvað óendanlega kyrlátt, mikilfenglegt
og háleitt — eitthvert djúp undir ölduróti lífsins, sem þreytt bár-
an hnígur í til óendanlegrar hvlldar, takmarkalauss friðar, sem yt'ir-
gengur allan skilning.
Þrátt fyrir þau þiengsli æfikjaranna, sem persónurnar í sögum
Guðmundar eiga við að búa, er sjónhringurinn rúmur. Og trú hans
hefir víðan faðm. Hanu veit, að fleira er vatn en það, sem kemur
beint úr skýjunum, og að guð hefir ekki skuldbundið sig til að tala
að eins við mennina gegnum einhver sórstök sakramenti eða ákveðn-
ar kenningar. Hann veit, að alt lífið getur verið sakramenti (sbr.
Sigurveig I Austurhlíð og Ranuveig á Bakka).
Sem að líkindum lætur, eru ekki allar sögurnar jafngóðar. Sumar
eru ef til vill nokkuð losaralegar í gerðinni. En hver hugsar um
mosaþúfuna, þegar fjallahringurinn blasir við á alla vegu, víður og
fagur, þótt hvorttveggja só á sama landinu? —
Barn náttúrunnar eftir Halldór Guðjónsson frá Laxnesi
er ástarsaga, en kemur þó víðar við. Höf. er kornungnr, og er því
öll von til, að smíðagallar sóu ærnir á verkinu, enda má margt að
sögunni finna, ósamræmar sálarlífslýsingar og ósennilega atburði.
En samt getur engum dulizt það, að hór er um að ræða efui í
skáld, sem likiegt er til góðra afreka, er þroski vei og Kfsreynsla.
Höf. er lótt um að skrifa, dettur margt í hug og er stál-duglegur.
Nú er hann farinn til útlanda til að þroska sig og menta. Er full
ástæða til að óska honum góð3 gengis, og grunar mig, að hann eigi'
eftir að auðga íslenzkar bókmentir að góðum skáldskap, ef.honum
endist aldur og heilsa.
Yiðfangsefnin eru ekki stórvægileg að ytra áliti í smásöguuum
hennar Huldu. Það eru æskuástir, eins og nafnið bendir á.
En á þeim er tekið mjúkum höndum, og eg verð að játa, að streng-
ir þeir, sem Hulda slær, heilla mig, þótt þeir só ekki háværir.
Og mór finst henni takast ljómandi vel með þetta efni, sem hún
hefir valið sór. Sögur þessar standa fyllilega jafnfætis fyrri sögum
hennar. Hitt er annað mál, að það væri e. t. v. gaman að sja
hana reyna sig við önnur efni, þótt eg sjái ekki neina ástæðu til