Skírnir - 01.01.1920, Blaðsíða 56

50
Ritfregnir.
[Skírnir
fjáraflamaSur, þó að höf. hefði að eins getið þess í stuttu máli og
að öðru leyti vísað til heimilda neðanmáls um þetta jarðabrask.
Með því að taka það alt saman upp í meginmálið, hefir hann gert
ritið staglsamara en þörf var á, án þess þó að auka vísindalegt
gildi þess að nokkrum mun. Svipuðu máli er að gegna um VIII.
kap., er segir frá biskupgstjórn Jóns Arasonar og veraidarvöldum.
Hann er óþarflega breiður og staglsamur, en leiðir þó fátt eða
ekkert nýtt f ljós. Hefði að iíkindum farið miklu betur á, að
steypa þessum tveim köflum saman, draga f eitt merginn málsins
úr þeim báðum og styðja það síðan með rækilegum tilvitnunum'
neðamnáls.
Anuar annmarki á ritinu, sem á þó að nokkru leyti skylt við
þennan, er sá, að höf. slítur stundum efnið í sundur að óþörfu
og heldur eigi nógu fast utan að því í þeim köflum, sem það á
helzt heima í. Hefir hann þó auðsjáanlega ætlast til þess, að hver
kapftuli væri sem mest samkynja að efni og eins konar heild út
af fyrir sig, enda þykir jafnan fara bezt á þvf, að svo só, að svo
miklu leyti sem unt er. En sumstaðar hefir brugðið út af þessu
hjá höf., og mætti þar sórstaklega taka dæmi af Teitsmálum. —•
Höf. seglr frá þeim meira og minna á fjórum stöðum f bókinni og
gerir með því frásögnina miklu slitróttari, ruglingslegrl og óað-
gengilegri en ástæða var tit. Fyrst segir hann frá aðdraganda
þeirra og upptökum f II. kap. á bls. 32—39 saman með óskyldu
efni, sem só deilum Jóns við Ogmund biskup út af Hólastól og
biskupskosningu nyrðra. Það er að vísu svo, að upptök þeirra
mála voru um líkt leyti, en það gefur enga ástæðu til að slíta
þetta efni út úr samba.idi við V. kap., þar sem sagt er frá fram-
haldi Teitsmála og öðru skyldu efni, þvf þar átti það róttilega
heima og hefði orðið til þess að gera frásögnina alla skýrari og
heildarlegri. Þá er enn glefsa úr Teitsmálum í VI. kap. á bls.
112, sem betur ætti við, þar sem sagt er frá lyktum þeirra í VII-
kap., bls. 155—171. Annað dæmi þessu lfkt er það, hvernig höf.
í III. kap. bls. 59—61 slftur að óþörfu þjark þeirra Ögmundar
biskups og sr. Jóns Einarssonar um Oddastað út úr sambandi við
önnur viðskifti þeirra, er hann segir frá f IX. kap. bls. 207—212,
þar sem það virðist eftir atvikum eiga betur heima.
Höf. hefir dregið mikinn fróðleik saman í riti sínu og tekist
að mörgu leyti prýðisvel að brjóta hann til mergjar og leiða með
því tímabil það, er hann fjallar um, sem ljósast fram fyrir sjónir
vorar. Þannig gerir hann í IV. kap., bls. 64—74 grein fyrir eign-