Tímarit lögfræðinga - 01.11.1985, Side 22

óg myndböndum og segir svo í erindi þessu þar sem birtast í hnotskurn
meginröksemdir fyrir lagasetningu af þessu tagi:
„1. Fjárhagsnytjar höfunda af höfundarétti hafa í mjög ríkum mæli
verið tengdar einkarétti höfunda til eintakagerðar af verki sínu og
dreifingu eintakanna til almennings eða svokallaðri útgáfu verk-
anna. Með hinni gífurlegu tæknibyltirigu á sviði eintakagerðar og
fjölföldunar, sem orðið hefur á síðari árum, hefur þessum helsta
tekjustofni höfundanna mjög verið ógnað. Hin nýja fjölföldunar-
tækni, ekki síst á sviði hljóðritunar eða hlj óðupptöku, gerir ein-
staklingum það æ auðveldara með aðstoð nýrra og fullkominna upp-
tökutækja að framkvæma eintakagerðina sjálfir í stað þess að
kaupa sér eintak af höfundum eða útgefendum þeirra. Þannig flyst
eintakagerðin í æ ríkara mæli frá höfundum og útgefendum inn á
heimilin með þeim afleiðingum, að höfundar verða af hefðbundnum
og réttmætum greiðslum fyrir þessi afnot verkanna og listflytj-
endur og hljóðritaframleiðendur skaðast að sama skapi.
2. Slík eintakagerð til einkanota eða svonefnd „heimakopiering“ er
fyllilega eðlileg og jafnframt lögmæt skv. 11. gr. hinna ísl. höfunda-
laga nr. 73/1972 og engar tillögur hafa fram komið í þá átt að setja
skorður við henni eða banna hana með lögum. Hitt eru flestir sam-
mála um, sem um mál þetta hafa fjallað, að eðlilegt og reyndar
sjálfsagt sé, að rétthafar fái bætt það tjón, sem leiðir af þverrandi
sölu hljóðrita af greindum sökum og auk þess greiðslur fyrir þau
auknu afnot hugverka, sem hin nýja tækni hlýtur óhjákvæmilega
að hafa í för með sér.
3. Það álitaefni, hvernig bæta skuli höfundum umræddan fjármissi
hefur mjög verið til umfjöllunar og umræðu í félögum og stofnun-
um hérlendis og erlendis, sem um höfundarétt fjalla. Má segja að
niðurstaða þeirrar umfjöllunar sé sú, að einfaldasta og réttlátasta
leiðin að því markmiði væri lögfesting sérstaks gjalds á auð bönd
og/eða upptökutæki.“
Lög um þetta efni og fleiri nýmæli í höfundarétti voru samþykkt á
vorþirigi 1984, nánar tiltekið lög nr. 78/1984. 1 samræmi við ákvæði
laganna voru settar nánari reglur um gjaldið með reglugerð nr. 141/
1985.
1 lögunum er gert ráð fyrir því að sett sé á stofn sameiginleg inn-
heimtumiðstöð samtaka rétthafa, þar með talinna listflytjenda og fram-
leiðenda, til að innheimta höfundaréttargjöld þau sem lögin taka til.
160