Morgunn - 01.07.1974, Page 28

HAFSTEINN BJÖRNSSON, MIÐILL:
DULARGÁFUR OG DULTRÚ
Frá upphafi Islandsbyggðar hefur trúin á dularfull öfl og
atburði gengið sem rauður þráður gegnum líf kynslóðanna.
Fyrstu íbúar landsins, írsku einsetinnennirnir, sem nefndir
hafa verið papar, flúðu í einveru ónumins lands til að leita
sambands við þau dulrænu öfl sem þeir trúðu og vissu að
hægt var að finna í alheimsgeimnum, þau öfl, sem ávallt hafa
verið til og leita sífellt niður á jarðarsviðið.
Norsku víkingarnir, sem hingað flúðu undan ofríki Haralds
konungs og stýrðu knörrum sínum „eftir stjarnanna skini“
norður að Dumbshafi, í ieit sinni að frjálsari og betri theimi,
voru allir hugprúðir menn og margir spekingar að viti. Þeir
voru svo trúaðir á dularöfl tilverunnar, sem goðin voru per-
sónugerfingar fyrir í hugum þeirra, að þeir fleygðu mestu dýr-
gripum heimila sinna — öndvegissúlunum — í sjóinn og leit-
uðu þeirra síðan um langan veg, því að þar sem þær ræki að
landi, samkvæmt vilja æðri afla, skyldi skilyrðislaust setjast að
og byggja sér og afkomendum framtíðarheimili. Alkunnugt er,
að Ingólfur Arnarson leitaði öndvegissúlna sinna um frjósöm
héruð Suðurlandsundirlendisins, og þótti húskörlum hans þar
víða girnilegt til búsetu, en áfram var haldið, unz súlurnar fund-
ust reknar á nesi því, þar sem nú stendur höfuðborg lslands og
varð þá þræli hans að orði: „Til ills fórum vér um góð héruð,
er vér skulum byggja útnes þetta“. Hann hefur trú'lega verið
sem efasemdamenn allra alda, ekki viljað trúa neinu né viður-
kenna neitt, sem hann gat ekki þreifað á og séð með sínum
óskyggnu augum.
Annað dæmi mó nefna af mörgum, er Hrollaugur sonur
Rögnvalds Mærajarls fór til íslands með fjölskyldu sína að