Morgunn - 01.12.1974, Blaðsíða 9
FRELSARINN í JÖTUNNI; ORMURINN Á GULLINU 87
Hið norska raunsæis-skáld Alexander Kielland, sem alveg
virðist standa í anda fyrir utan kristindóniinn, en sem hefir
ákaflega mikinn styrk í því að afhjúpa hin andlegu mein á
þjóðarlíkama síns fólks, liefir meðal annars ritað átakanlega
skáldsögu eina, sem eftir aðalpersónunni, er sagan hljóðar um,
heitir Else. Það er ung stúlka, sem smádregst niður í syndir
og svivirðingar, ekki fyrir þá sök, að hún væri svo vond í
sjálfu sér, heldur af því, að vel metið og hátt standanda fólk
lagði snörur fyrir hana, svo að hún var búin að sleppa sér og
hálfsokkin áður en hún vissi af. Það voru úlfar í kristilegum
sauðaklæðum, sem voru aðal-orsök 1il falls hennar. Endirinn
á hinni raunalegu æfisögu hennar er það, að hún dauðhungr-
uð og viti sínu fjær eitt kvöld — og það var nú einmitt að-
fangadagskvöld jóla — var gripin i matvælaþjófnaði af lög-
reglunni og dregin í dýflissu, þar sem liún rétt eftir sama
kvöldið slokknaði út af. Svo kemur hjá skáldinu lýsing á
jólahátíðinni og jólagleði hinna einstöku persóna og hins
„heiðvirða“ mannfélags, sem höfðu steypt þessum vesalingi.
Menn halda sín jól og syngja sína jólasálma eins og ekkert
hefði í skorizt. — Það er herfilega nöpur heimsádeila — eða
öllu heldur kirkjuádeila — þessi svo kallaða jólasaga Kiel-
lands. Látum vera, að hún komi frá penna vantrúarinnar.
Hún minnir þó engu að síður á það, hvílík skrípamynd af
kristindómi trú og líf kirkjumannanna einatt er, hve voða-
lega lágt vorrar aldar kristindómur oft og víða stendur, hve
skerandi mótsögn er í því, að taka sér í munn lofsöng engl-
anna út af endurlausnarevangeliinu og hafa þó samvizku til
að drýgja hverja svívirðing sem vera skal. Þegar kirkjan
gleymir því hlutverki sinu, að refsa syndum manna jafnt á
háum stöðum sem lágum, þá lætur guð vantrúarmennina
koma með sinn sára hirtingarvönd yfir sjálfa kirkjuna. Þeg-
ar kirkjumennirnir sjálfir eru orðnir að rotnunaruppsprettu
í mannfélaginu, þá er von að kirkjunni svíði undan vopnum
vantrúarinnar.
Að kristindómurinn verði eins og í þessari nöpru jólasögu
Kiellands hafður fyrir skálkaskjól eða fyrir ábreiðu til þess