Morgunn - 01.12.1974, Blaðsíða 75

SONUR SÓLAR
153
stórkostlegu musterí og minnismerki, sem faðir hans og for-
feður höfðu látið reisa Amon til heiðurs, setti hann hljóðan.
Hann tók þá ákvörðun að reisa nýja borg fvrir Aton, og skyldi
hún einnig verða aðsetur konungs. Hann valdi borgarstæði á
stað einum um 200 km fyrir norðan Þebu, þar sem nú heitir
El Amarna. Þar reisti hann sólguðinum musteri og sjálfum
sér höll. Er talið að þetta hafi verið dýrlegar byggingar, sem
hafi verið skreyttar með svo stórkostlegum hætti, að erfitt sé
að gera sér grein fyrir því.
Ekn-Aton tilbað guð sinn ekki með sama hætti og prestar
Amons, sem báru fram fórnir sínar í helgidómi musterisins,
þar sem enginn sólargeisli gat smogið inn. Hann færði fórnir
a altari, sem stóð undir berum himni, í ljósi sjálfrar sólarinnar,
sem var tákn guðdóms hans. Ekn-Aton gerði aldrei neina mynd
af guðdómi þeim, er hann dýrkaði. Aton var einungis táknað-
ur með sólkringlunni, en endurnærandi og Hfgefandi geislar
hennar enduðu i opinni hendi. Fram að þeim tima höfðu menn-
Jmir aldrei hugsað sér guð öðruvísi en í mynd manns eða dýrs.
Aton var sjálfur góðleikurinn, „hinn kærleiksríki faðir alls
þess sem hann hafði skapað“. Kærleikur hans imivafði hina
minnstu veru. Aldrei var þess getið að Aton gæti skipt skapi
og talað til mannanna með raust þrumunnar, eins og .Tahve.
Aton var hinn mildi guð friðarins. Ekn-Aton var fvrsti maður-
mn í veröldinni sem prédikar mannúð gagnvart öðrum, og
prédikunarstóll hans var hásætið.
I þessari nýju borg, Kliut-en-Aton, stofnaði faraó í raun og
Veru þessi trúarhrögð sín. Hér í skugga hinna miklu mustera
sá kenningin um hinn sanna Aton, alföður, fyrst dagsins ljós.
Býr kenning hans yfir slíkri dýpt í hugsun, að merkir fræði-
menn hafa jafnvel talið Ekn-Aton fyrsta upplýsta manninn,
sem sögur fara af.
í riti sínu Sögu trúarbragðanna segir sagnfræðingminn
Charles F. Potter um þennan merkilega mann m.a. þetta:
^Hann (Ekn-Aton) var fyrsti friðarsinninn, fyrsti raunsæis-
ttiaðurinn, fyrsti eingyðistrúarmaðurinn, fyrsti lýðræðissinn-