Viðar - 01.01.1939, Side 88

82
GUÐMUNDUR HJALTASON
[Viðar
að ritaða málið tekur ræöum stundum fram í mörgu, allt
eftir því, hver í hlut á.
Þeim er kynni að vilja fræðast betur um skoðanir Guð-
mundar á kennslustarfi og hegðun kennara gagnvart nem-
endum sínum, vil ég benda á ritgerðir eftir hann í 5. árg.
Tímarits um uppeldi og menntamál, er nefnist: Moð um
uppeldi barna og unglinga, bls. 74—86, og Heilræði til
barnakennara, kvæði, er birtist í 2. árg. sama rits, bls.
105—109. Ég hygg, að þar megi finna fullkomnar upplýs-
ingar um hegðun hans sjálfs sem kennara, því að engan
mann hef ég vitað vilja lifa eins í fullu samræmi við kenn-
ingar sínar og Guðmund, enda var þessa von af jafnhrein-
skilnum manni. Þar kemur og einnig fram hin heita og
sterka ást hans á börnum. Traust til þeirra og ennfremur
löngun hans til að verða þeim að liði, löngun og ást, er
fylgdi honum til síðustu stundar. Þótt verið geti, að Guð-
mundi hafi eigi tekizt ávallt að lifa eftir þessum kenn-
ingum sínum, það get ég ekki og líklega enginn, dæmt um
með fullri vissu, þá er ég fyrir mitt leyti þess fullviss, að
ástundun þess hefur fleytt honum þar lengra fram en
flestir gera sér i hugarlund.
VII.
Prá því að ég fyrst kynntist Guðmundi, notaði hann all-
ar tómstundir sínar til lesturs góðra bóka og ritstarfa. Átti
hann allgott bókasafn, sem hann bætti við næstum árlega,
en mest voru það fræðibækur allskonar, en skáldrit aðeins
eftir beztu höfunda útlenda sem innlenda. Og allt, er hann
fann bezt í bókum sínum og vildi muna, það undirstrikaði
hann, svo að bækurnar voru allar með blýantsstrikum hér
og þar bæði í lesmálinu og utan við það. Þetta úrval not-
aði hann svo í fyrirlestra sína að nokkru leyti eða benti
á það í þeim til stuðnings skoðunum sínum.
Sem nærri má geta um mann, er hélt jafnmarga fyrir-
lestra, þá hefur hann þurft að vita mikið, enda liggur mikið
eftir Guðmund í rituðu máli. Ber þar fyrst að geta þess,