Birtingur - 01.01.1962, Blaðsíða 14

ræðis, sem rússneska byltingin vildi feigt.
En ekki lögðu hin nýju þjóðfélagsöfl bygg-
ingar þessar í rúst fyrir því, þvert á móti:
þeim var Ijóst, að slík menningarverðmæti
máttu ekki fyrir nokkra muni glatast. Hið
sama má segja um mörg kaupmannshúsin
í íslenzkum kaupstöðum og þorpum: þau
búa yfir svo látlausri fegurð, að mönnum
hefur gjarna sézt yfir hana, og hefur feg-
urð sumra þeirra verið stórum spillt með
smekklausum viðbyggingum eða sóðaleg-
um umgengnisháttum. Mætti nefna mörg
dæmi því til sönnunar.
Hús þessi standa á íslenzkri grund, eru
óaðskiljanleg íslenzkri þjóðarsögu. Því
ber okkur að sýna þeim meiri sóma en
gert hefur verið, og sum þeirra er okkur
skylt að varðveita.
Annar reisudagur á enda. Norðan rok,
kuldi, lúin bein. Hver er staða þín í ver-
öldinni á degi sem þessum, þegar haf,
jörð og loft renna saman í eitt ættland?
Hvernig áttarðu þig á þjóð þinni, Islend-
ingum, þegar þú ekur um landið, sérð
ráðvillt hús, útkrotaðar gestabækur, van-
skapaðan módernisma í húsagerð, vanhirta
gamla góða hluti, fúnar kirkjur og grotn-
andi bækur? Ó, þú bókaþjóð! 0g svo þessi
undarlega loðnu fjöll í skýjadúni, smá-
skrýtin blóm, blágresi til að minna á að
einnig hér á fegurðin farveg, á hrjóstrug-
um bökkum nyrztu stranda. Komum í
Búðardal. Þorp undir fjörukambi, hús eins
og stórir steinar í flæðarmáli. Fyrrum
hefur þorpið staðið fyrir enda torgsins:
sjávarins, Hvammsfjarðar. Þar hafa verið
vegleg verzlunarhús, eitt er eftir — og
búið að skemma það. Indælt er að sjá,