Birtingur - 01.01.1962, Blaðsíða 76

nögl: róttækasti málari í heimi síðan
Picasso kom fram, sumum verkum hans
(eins og myndaflokknum um fangann) er
hvorki meira né minna en líkt við verk
Michelangelo. Vert er að geta þess, að
myndir Fautrier eru fígúratífar, það er
að segja: hann velur sér ávallt fyrir-
mynd úr hinum ytra heimi, svo sem þjáð
andlit fanga, tóma niðursuðudós, kven-
líkama, málar síðan sömu fyrirmyndina
upp aftur og aftur, svo að úr verður
myndaflokkur (sería). Hið nýstárlega við
myndgerð hans er þó fólgið í öðru: efnis-
meðferðinni, kynlegri eldamennsku úr
nýjum litarefnum og mynddúk. Hann
límir til dæmis með sérstöku lími pappír
á strigaflöt og getur þannig breytt yfir-
borði hans í upphækkaða áferð, ris-
myndaáferð (relief), eða hann smyr þar-
tilgerðum massa á miðju myndflekans,
mylur alls konar krítarliti eða annað góð-
gæti þar ofan í, dregur því næst með
vatnslitapensli nokkur svipsterk strik yfir
litkökuna, bakar loks (fixerar) eða festir
efnið með lakki. ,,Ég vildi eignast mitt
eigið litaspjald," er haft eftir honum,
„myndheim þar sem teikningin hafði sinn
rétt, þýðingarmikinn stað án þess að lit-
ur eða efnisáhrif trufluðu gildi hennar.
Svo kom annað til: ég var orðinn hund-
leiður á olíumálverkinu. Tækni þess hafði
verið notuð um árhundruð og þvínær allir
möguleikar þess kannaðir.“
Kukl Fautrier með litarefnið hefur átt
miklum vinsældum að fagna meðal yngri
málara, og í því er meðal annars fólginn
endurnýjunarkraftur listar hans. Áhrif
Fautrier á hina ungu komu glöggt fram á
Bienale de Paris, alþjóðlegri sýningu á
verkum ungra listamanna (35 ára og
yngri), sem Frakkar efndu til fyrir þrem-
ur árum. Málverk hans eru undarlegt
sambland af mannlegri þjáningu og öm-
urleik annai's vegar og fíngerðri blæ-
brigðaríkri litlýrík liins vegar. Fautrier
hlaut ásamt Hartung fyrstu verðlaun á
Bienale Feneyja 1960, en það þykir mesti
heiður sem listamanni getur hlotnazt nú
á dögum. Fautrier sýndi myndaflokkinn
Fangann (L’otage) á listsal Rene Droin
1945, og hélt þar með innreið sína í lista-
sögu seinni ára.
Árið 1946 kemur annar listamaður fram
á sjónarsviðið: Dubuffet sýnir á
sajma listsal. Sýningin var kölluð á
frönsku Hautes Pates, sem kannski mætti
þýða litþykkildi. Það var undarlegur
hrærigrautur tjörnu, sands og litarefna,
þar í ófst barnateikninga-stíll, express-
jónismi ásamt nokkuð grófum en
skemmtilegum húmor. Myndirnar ollu óg-
urlegu hneyksli og áhorfendur gerðu tii-
raunir til að eyðileggja þær. Dubuffet er
á margan hátt kynlegur kvistur. Hann
fæddist í Ilavre árið 1901. Að loknu
menntaskólanámi fór hann til Parísar og
stundaði nám við ýmsa myndlistarskóla
þar, hvarf síðan af þeirri braut, en tók
að kynna sér bókmenntir, málvísindi,
hljómlist og fleira. Upp frá því tekur
hann að efast um gildi menntagreina og
lista, en hallast að þeirri skoðun, að „hina
sönnu lýrík og list sé helzt að finna hjá
hinum almenna manni, jafnvel svokölluð-
um eínfeldningum“. Setur hann nú á
stofn vínverzlunarfyrirtæki og rekur það
um langan tíma. Reynir til við málverkið
70 Birtingur