Birtingur - 01.01.1962, Blaðsíða 56

En livað er að frétta af skáldskapnum,
ljóðlistinni í þessari bók? Jón úr Vör hef-
ur eitt sinn sagt í viðtali: „Ef við full-
yrðum að listamenn þurfi að vera bæði
gæddir töluverðum vitsmunum og tilfinn-
ingasemi, ber og að hafa það í liuga að
skammtar þessara gáfna eru vissulega
mismunandi hjá mönnum og ræður það
persónuleika þeirra og afrekum hvers á
sínu sviði. Snúum við okkur að rithöfund-
um, hygg ég að tilíinningasemin — gef
þessu orði nokkuð víða merkingu — þurfi
að vera mun sterkari í eðli ljóðskálda en
ályktunargáfan. Kveikur ljóðsins er söng-
ur hjartans, en það er hin kalda skyn-
semi, sem gerir kvæðið að því sköpunar-
verki, sem við köllum listaverk.“
Ég mundi segja, að í þessum Ijóðum
hafi Jón úr Vör verið einum of vitur:
gefið ályktunargáfunni of lausan tauminn
til þess að söngur hjartans fengi að fullu
notið sín.
Jón úr Vör: Vetrarmávar, Ijóð.
Rókaskemman 1960.
Þess var ekki að vænta, að ég fengi að
vera í friði með niðurstöður mínar frem-
ur en Jón með sínar. Hann hefur lesið um
öxl mér, illskubeinið, og stendur þarna
rogginn með svar í höndum, þegar ég sný
mér við:
Vitur, vitur,
nei, ég er ekki vitur,
nei, vitur er ég ekki.
Það er borð æsku minnar
sem gegnum mig talar,
ómálað einfalt borð
í húsi fátæks manns,
æðabert, eins og hendurnar gömlu,
sem þvoðu það hreint
á hverjum morgni
með fjörusandi
— og vatni
úr kaldri uppsprettulind.
Spekiorð
þessara hreinu fjala
er talað
á öllum tungum heims,
sáð i jörðina cg vindinn.
(Vitur er ég ekki)
Þetta ljóð er úr síðustu bók Jóns úv
Vör: Vetrarmávum. Erum við þá komin
á andafund? Ónei, miðilslíkingin leynist
reyndar ekki, en höfundur telur sig ekki
miðil framliðinna, heldur hins einfalda
einskisvirta lífs hérnamegin grafar.
Ljóðið hefði sómt sér vel í Þorpinu, og
svo er um fleiri ljóð þessarar bókar:
Gamlir sjómenn, Vetrarkvöld og jafn-
vel önnur tvö: Stefnumót og Ef þú ert
fæddur á malarkambi. Að öðru leyti er
Jón í þessari bók vaxinn frá þorpinu í
þeim skilningi: að þetta eru ljóð borgar-
búa sem hugsar á landsvísu og heims^
vísu.
í útvarpsviðtali árið 1958 lét Jón úr Vör
hafa eftir sér: „Ég tel að ljóð skálds-
ins eigi að vera heimild um þann tíma,
sem það hefur lifað á. En skáldið á líka
með nokkrum hætti að móta sína kyn-
slóð, skilja eftir spor . . . öll ljóð eru
með einhverjum hætti áróður, en skáldið
þarf að vera hafið yfir múgsefjun stjórn-
málamannanna".
Góðu heilli er það oftast svo, að skáld-
50 Birtingur