Læknablaðið - 15.09.2000, Blaðsíða 72

Durogesic
Janssen-Cilag, 930066 ( X
FORÐAPLÁSTDR; N 02 A B 03 R K
Hver foröaplástur innihcldur: Fcntanylum INN, 2,5 mg (gefur frá
sér 25 mfkróg/klst.), 5 mg (gefur frá sér 50 míkróg/klst.), 7,5 mg
(gefur frá sér 75 míkróg/klst.), eöa 10 mg (gcfur frá sér 100
míkróg/klst.), constit. q.s.
Ábendingar: Langvinnir verkir scm eru næmir fyrir morfínlyfjum.
Skammtastæröir handa fullorönum: Skömmtun er
einstaklingsbundin og byggir á almennu ástandi sjúklings svo
og á fyrri sögu um notkun morfínlyfja. Hafi sjúklingur ekki
fengiö sterk morfínlyf áöur ber aÖ stilla inn stuttverkandi
morfínlyf fyrst og síöan breyta |x:im skammti yfir í Durogesic.
Skammtur lyfsins er svo endurskoðaður meö jöfnu millibili
þar til æskilegum áhrifum er náö.
Þegar breytt cr úr morfínlyfjum til inntöku eöa stungulyfjum
yfir í Durogesic skal nota eftirfarandi til leiöbeiningar:
1 LeggiÖ saman notkunina á sterkum verkjalyfjum síöasta
sólarhring.
2 Ef sjúklingurinn hefur notað annað lyf en morfín, breytið
þá yfir í jafngildisskammt af morfíni til inntöku.
(Sjá Sérlyfjaskrá vegna töflu um jafngildisskammta).
Skipta skal um plástur eftir 72 klst. Hæfilegur skammtur
fyrir hvcrn einstakling er fundinn mcð því aö auka
skammtinn þar til verkjastillingu cr náö. Fáist ckki
nægjanleg verkun af fyrsta plástri, má auka skammtinn
eftir 3 daga. SíÖan er unnt að auka skammtinn á þriggja
daga fresti.
Þcgar skipt er yfir á Durogesic cftir langvinna meöferö
með morfíni, hcfur veriö greint frá fráhvarfscinkennum
(þrátt fyrir nægilega verkjadeyfingu). Komast má hjá
fráhvarfseinkennum með því að minnka notkun smátt
og smátt hjá sjúklingum sem fá langvinna meðferð meö
ópíóíðum. Ef fráhvarfseinkenni koma fram er ráölögö
meðferð meö stuttverkandi morfíni í lágum skömmtum.
Þurfi sjúklingurinn mcira en 100 mfkróg/klst. má nota
fieiri en einn plástur í senn.
Durogesic skal líma á efri hluta líkamans eða á
upphandlegg og á ógeislaða, slétta, og heilbrigöa húö.
Ef hár eru á staönum ber að klippa þau af en ekki raka
en hárlaus svæöi eru æskilegust. Ef þvo þarf svæöiö
áður cn plásturinn cr settur á, skal gcra þaö meö hreinu
vatni. Ekki má nota sápu, olíu, áburð eða önnur efni
sem geta ert húðina eöa breytt ciginleikum hennar.
Húðin á að vera vel þurr áöur cn plástraö er.
Plásturinn skal líma á húöina strax eftir aö pakkning
hefur verið opnuÖ. Plásturinn er fcstur meÖ því aÖ þrýsta
á hann mcð fiötum lófa í um þaö bil 30 sckúndur. Allur
plásturinn og sérstaklega kantamir vcrða aö liggja vel
að húöinni. Þcgar skipt er um plástur skal hann scttur
á annan staö. Fyrri stað má ekki nota fyrr en eftir nokkra
sólarhringa.
Skammtastærölr handa börnum: Lítil reynsla cr af
notkun lyfsins til meðferðar hjá bömum.
Frábendingar: Slævð öndun.
Varnaðarorð og varúöarreglur: Aukinn heilaþrýstingur,
minnkuö mcðvitund, meðvitundarleysi og órói í kjölfar
neyslu áfcngis og svefnlyfja. Hægur hjartsláttur. Astmi.
Slímsöfnun í lungum. Samtímis notkun annarra slævandi
lyfja. Fylgjast þarf náiö með sjúklingum meö skerta lifrar-
eða nýrnastarfsemi svo og öldruöum sjúklingum og
sjúklingum í kröm.
Meöganga og brjóstagjöf: Morfínlyf gcta slævt öndun
hjá nýbumm. Ef um langvarandi notkun lyfsins á meðgöngu
hefur veriö að ræöa má gera ráð fyrir fráhvarfseinkcnnum
hjá baminu cftir fæöinguna.
Fentanýl berst (brjóstamjólk í nægilegu magni til þess að
hafa áhrif á barniö, jafnvel þó að gcfnir séu venjulegir
skammtar.
Akstur og stjórnun vinnuvéla: Vara ber sjúklinga við
stjórnun vélknúinna ökutækja samtímis notkun lyfsins.
Aukaverkanir: Algengustu aukaverkanir cm óglcði/uppköst
(28%) og syfja (23%). Alvarlegasta aukaverkunin er hömlun
öndunar og cr skammtaháð, en þessi aukaverkun er sjaldgæf
hjá sjúklingum, sem myndað hafa þol gcgn morfínlyfjum.
Algengar (>1%): Almennar: Kláði. Hjarta- og æöakerfi: Lágur
blóðþrýstingur, hægur hjartsláttur. Militaugakerfi: Syfja. mgl,
ofskynjanir, sæluvíma. Hömlun öndunar. Meltingarfa'ri: Óglcði,
uppköst, hægðatregða. Húð: HúÖerting (roði, kláði, útbrot).
Þvagfœri: Þvagteppa.
Ef um mikiÖ eöa langvarandi blóðþrýstingsfall er að ræöa, þá bcr
að hafa vökvaþurTÖ/blóðþurrö í huga og velta fyrir sér vökvagjöf.
öndunarhemjandi áhrif lyfsins em skammtaháð. HúÖertingin hverfur
venjulega innan sólarhrings eftir aö plástur hefur vcrið fjarlægöur.
Sjúklingar, sem fá morfínlyf, geta myndaö þol og cinnig oröið háðir
lyfinu.
Milliverkanir viö lyf eöa annaö: Samtímis notkun lyfja sem hafa
áhrif á miðtaugakerfiö, þ.á m. þunglyndislyf, ópíóíöar, sefandi lyf,
svcfnlyf, almcnn svæfinga- og deyfingalyf, fenótíazín, róandi lyf,
vöðvaslakandi lyf, róandi andhistamín og áfcngi, getur valdiö auknum
bælandi áhrifum meö gmnnri öndun, lágþrýstingi, miklum sefandi
áhrifum og dái. Þess vegna þurfa sjúklingar sérstakt eftirlit og umönnun
þegar þessi lyf em notuö um leið og Durogesic.
umbrotið fyrir tilstuölan cýtókróm P450 3A4 cnsíma. Þó hefur ckki
komiö fram in-vitro hömlun vegna ítrakónasóls (þekktur cýtókróm
P450 ensím hemill), líklega vegna hás útdráttarhlutfalls fentanýls f
lifur.
Athugiö: Durogcsic á ekki að nota gegn bráðaverkjum eða verkjum
eftir skurðaögerðir þar sem þá gefst ekki nægjanlegur tími til þcss aö
finna hæfilega skammta og þar mcð getur lyfiö valdiö lífshættulcgri
öndunarbilun. Durogesic skal cinungis gcfiö sjúklingum meö langvinna
verki sem áöur hafa svaraö meöferð mcð morfínlyfjum.
Ef öndunarbilun kemur í ljós skal taka plásturinn af og fylgjast vel með
sjúklingnum. Öndunarhjálp skal veitt mcð þcim aöfcröum sem með þarf
(t.d. hvatning, sjúkraþjálfun, öndunarvél). Áfcngi cykur öndunarhcmjandi
áhrif fcntanýls. Áhrifin má stöðva meö naloxóni. Þar sem fentanýláhrifin
vara mun lengur en áhrif naloxóns þarf aö fylgjast mjög vel meö
sjúklingnum. Fái sjúklingur alvarlegar aukaverkanir þarf að fylgjast
mjög vel meö honum í sólarhring cftir að plásturinn hcfur veriö tckinn
af vegna þcss hver vcrkunartími er langur.
Þegar mcöferö með Durogesic er hætt skal hcfja meðfcrð mcð öðrum
morfínlyljum í hægt vaxandi skömmtum. Morfínlyfjum skal aÖ jafnaði
hætt hægt.
Ef sjúklingur fær hita (40°C) getur frásog fcntanýls aukist um u.þ.b.
30%. Þess vegna þarf aö fylgjast mcð sjúklingum sem fá hita og lækka
skammtinn ef meö þarf. Forðast bcr að hita á einhvern hátt
plástursstæöiö.
ViÖbragðfiýtir sumra sjúklinga minnkar meöan á Durogesic mcöferð
stendur, þetta ber aö hafa í huga til dæmis viö akstur.
Geymsla: Plásturinn skal geyma í órofnum umbúðum við
herbergishita. Geymist (jarri bömum, einnig eftir notkun. NotaÖir
plástrar skulu brotnir saman og fargaö meö öruggum hætti.
Pukkningar og verö 1.4. 2000:
Foröaplástur 25 míkróg/klst. 10 cm2 x 5 stk.
kr. 5.598
P'oröaplóstur 50 míkróg/klst. 20 cm2 x 5 stk.
kr. 9.530
Foröaplústur 75 míkróg/klst. 30 cm2 x 5 stk.
kr. 12.824
Foröaplástur 100 míkróg/klst. 40 cm2 x 5 stk.
kr. 15.530
Notkunarleiöbeiningar á íslensku skulu fylgja hverri
pakkningu lyfsins.

THORARENSEN LYF
Vatnagarðar 18 • 104 Reykjavllc • Slmi 530 7100
4^ JANSSEN-CILAG
UMRÆÐA & FRÉTTIR / SAMEINING SJÚKRAHÚSA
Bráðþjónustan þarf að
komast undir eitt þak
Jóhannes M. Gunnarsson læknir ,er fram-
kvæmdastjóri lækningasviðs hins nýja sameinaða
sjúkrahúss, Landspítala - háskólasjúkrahúss. Óhjá-
kvæmilegt er að vænta nokkurra breytinga á skipu-
lagi og starfsemi sjúkrahússins í kjölfar svo umfangs-
mikillar sameiningar. Læknablaðið tók Jóhannes tali
af þessu tilefni og spurði fyrst um þær breytingar sem
vænta mætti.
„Að sjálfsögðu eru breytingarnar sem
fyrirhugaðar eru á starfseminni miklar. Það liggur
í loftinu að ekki verði reknar tvær einingar sömu
tegundar á sömu stofnuninni eftir að sameiningin
er um garð gengin. Samsvarandi deildir gömlu
spítalanna verða sameinaðar undir eina stjórn og
væntanlega í flestum tilfellum á einn stað. Þetta er
gífurleg uppstokkun á starfseminni og verður ekki
gerð á skömmum tíma. Slíkt þarf talsverðan
aðdraganda og útfærslan getur orðið erfið. Til að
þess háttar geti gengið sæmilega fyrir sig þarf fyrir
það fyrsta rými. Það þarf auka reit til að skáka
hlutum á. Auk þess gefur auga leið að þetta kostar
nokkurt fé. Það er varla tæmt svo herbergi eða
flutt á milli að það kosti ekki hálfa til eina
milljón.“
Hver ber kostnaðinn?
„í sjálfu sér er ekki frátekið mikið fjármagn til
að standa straum af kostnaðinum við tilfærslurnar.
Það er reyndar ekki farið að reyna ýkja mikið á
það enn. Við þekkjum hins vegar frá fyrri
sameiningu Landakots og Borgarspítala að allar
svona tilfærslur kosta og eru flóknar í framkvæmd.
Flestum er kunnugt um hvernig fjármálum
sjúkrahúsanna er háttað. Þau eru á ystu nöf og
ekkert til umfram brýnustu nauðsynjar. En
auðvitað gerum við ráð fyrir að þetta verði leyst og
að því þarf að vinna markvisst.“
Hálfrar aldar hönnun
Hvar er brýnast að sameina deildir og hvaða undan-
tekningar gœtum við átt von á að sjá?
„Ég get svo sem ekki fullyrt hvernig útfærslan
verður nákvæmlega, við erum ekki komin svo
langt ennþá. Þó er alveg ljóst að ef vel á að vera þá
þyrfti nánast öll hefðbundin bráðastarfsemi,
lyflækninga og skurðlækninga að byggjast upp
undir sama þaki. Ef sú stefna verður tekin, sem ég
reikna með, þá er það staðreynd að hvorugt húsið
er tilbúið til að taka við þeirri starfsemi að
óbreyttu. Það þarf að gera umtalsverðar
endurbætur, aðallega hvað varðar stoðdeildirnar,
rannsóknarstofur, skurðstofur og myndgreiningu.
Ég hef ekki trú á að það verði hægt að útfæra þessa
þjónustu fyrr en fyrir liggur á hvorum staðnum
meginuppbyggingin verður. Það verður ekki
auðvelt að koma því svo fyrir að öll starfsemi
bráðaþjónustu geti þrifist á einum stað. Rætt hefur
verið um að eðlilegt og best hefði verið að byggja
upp spítala alveg frá grunni. Þar er um mikla
fjárfestingu að ræða og þar af leiðandi hafa þessar
umræður aldrei farið fram í fullri alvöru. Húsin er
bæði um hálfrar aldar gömul í hönnun og því orðin
úrelt. Það á ekki síst við allt er snýr að þjónustu-
deildunum. Á þeim sviðum hafa framfarirnar og
breytingarnar orðið mestar. Öll hlutföll hafa
raskast frá því sem áður var þegar mest áhersla var
lögð á legudeildir. Rannsóknar- og þjónustu-
starfsemi og göngudeildir falla illa inn í þá
hönnun. Sem dæmi má nefna að þegar Borgar-
spítalinn var byggður var ekki gert ráð fyrir nema
einni skrifstofu fyrir lækna á lyflækningadeild. Það
er reynt að breyta og bæta og oft tjaldað nánast til
einnar nætur og verður kannski aldrei gott.“
Er það þá skoðun þeirra sem best þekkja til að
betra hefði verið að byggja nýjan spíta/a frá
grunni?
„Það hefur verið bent á það af mætum
forystumönnum innan heilbrigðisstétta að samein-
ing kalli á nýtt umhverfi. Við höfum fyrir augunum
það sem aðrar þjóðir eru að gera og það er ekki
Læknablaðið 2000/86 611