Morgunblaðið - 06.12.1974, Blaðsíða 4

Morgunblaðið - 06.12.1974, Blaðsíða 4
1 MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUUAG'JR 6. DESEMBER 1974 LOFTLEIÐIR BILALEIGA CAR RENTAL TT 21190 21188 LOFTLE/Ð/R Feröabílar hf. Bilaleiga S—81260 5 manna Citroen G.S fólks og stationbílar 1 1 manna Chervolet 8 — 22 manna Mercedes-Benz hópferðabílar (með bílstjórn) BILALEIGAN 51EYSIR CAR RENTAL 24460 28810 PIOfXJGGlR Útvarp og stereo kasettutæki BILALEIGA Car Rental SENDUM 41660— 42902 W\H ALLS r / , . uaskeis ^ Vélapakkningar Dodge '46—'58, 6 stokka Dodge Dart '60—'70, 6 — 8 strokka. Fiat, allar gerðir. Bedford, 4 — 6 strokka, dísilhreyf ill. Buick, 6 — 8strokka. Chevrol '48—'70, 6— 8 strokka Corvair Ford Cortina '63— '71 Ford Trader, 4 — 6 strokka. Ford D800 '65—'70. Ford K300 '65—'70 Ford, 6 — 8 strokka, '52—'70 Singer - Hillman - Rambler - Renault, flestar gerðir Rover, bensín- og dísil- hreyflar. Skoda, allar gerðir Simca Taunus 12M, 1 7M og 20M Volga Moskvich 407 — 408 Vauxhall. 4—östrokka. Willys '46— '70. Toyota, flestar gerðir Opel, allar gerðir Þ. Jónsson & Co Símar 84515—84516 Skeifan 1 7 STAKSTEINAR Auðlindir jarðar ganga til þurrðar Orkan er möndullinn I at- vinnulífi þjóðanna og undir- staðan í velmegunarþjóðfélag- inu. Sú staðreynd, að þær auð- lindir jarðar, sem eru og verið hafa orkugjafar mannkynsins, olla og kol, eru ekki ótæmandi og að langt er gengið á tiltækar birgðir, er þjóðum heims alvar- legur hættuboði. Olíukreppa sú, sem yfir hefur gengið og valdið alvarlegum vanda í öll- um kimum jarðar, hefur og gjörbreytt viðhorfum og mati flestra hugsandi manna. En fiskimiðin og frjósemi jarðar eru ekki einu kostir lands okkar. Sú líftrygging þjóðarinnar, sem felst í auð- lindum fallvatna og jarðvarma, vegur ckki minna á mctum. Þar er að finna orkugjafa, sem enn eru að mestu óvirkjaðir, þó stór spor haf i verið stigin í rétta átt. Hitaveitur Virkjun jarðvarma, hitaveit- ur, hafa fært þjóðinni langa og dýrmæta reynslu. Reykjavíkur- borg hefur í þessu efni gefið gott fordæmi, sem vakið hefur athygli um veröld alla. Fjöl- mörg byggðarlög hafa fylgt því fordæmi til ómetanlegs hag- ræðis fyrir íbúa sína og þjóðar- búið í heild. Nauðsynlegt er að kanna til hlítar alla möguleika í þessu efni og vinna skipulega að nýtingu þeirra valkosta, sem fyrir hendi eru. Ummæli Matthfasar Mathie- sen, fjármálaráðherra og 1. þingmanns Reyknesinga, í um- ræðum um nýtingu innlendra orkugjafa í neðri deild Alþing- is sl. miðvikudag, vöktu því þjóðarathvgli. Hann fullyrti: 1. að fráfarandi orkuráð- herra, Magnús Kjartansson, hefði margtafið framkvæmdir hitaveitu fyrir Garðahrepp, Hafnarfjörð og Kópavog, með því að draga ítrekað afgreiðslu á gjaldskrármálum Hitaveitu Reykjavíkur, sem er fram- kvæmdaaðili f umræddri hita- veitugerð. 2. að sami ráðherra hefði jafnframt verið dragbítur á hitaveituframkvæmdir fyrir Suðurnes, sem nú er unnið að við Svartsengi. Þessar tafir, sem seinkað hafa verulega nýtingu innlends orkugjafa í greindum byggðar- lögum, hafa að sjálfsögðu stór- aukinn stofnkostnað í för með sér, vegna þeirrar óðaverð- bólgu, sem tröllriðið hefur þjóðfélaginu undanfarið. Raforkan Nýting raforku (frá gufu- og vatnsaflsvirkjunum) til húsa- hitunar, hefur hvergi nærri verið nægur gaumur gefinn. Þar, sem jarðvarmi er ekki til staðar, ber hiklaust að stefna að nýtingu raforku, sem inn- lends orkugjafa, til húsahitun- ar. Þetta leiðir hugann að þvf, að raforkumálum er mjög ábótavant víða á landinu, eink- um og sér í lagi í Norðlendinga- fjórðungi. Lárus Jónsson, þingmaður fyrir Norðurland eystra, gerði þessi mál að umræðuefni f um- ræðum um innlenda orkugjafa á Alþingi nýverið. Sagði Lárus forystumenn Norðlendinga hafa átt f hinu mesta strfði við fyrrverandi orkuráðherra í þessum málum, en hann hafi sniðgengið vilja Norðlendinga f einu og öllu. Margir virkjunar- möguleikar væru fyrir hendi á Norðurlandi, sem ekki hefði verið sinnt, en þyrfti að huga að jafnhliða línulögn milli landshlutanna. Fráfarandi orkuráðherra hefði ekki sinnt að tilnefna framkvæmdaaðila til að sjá um línulögn norður; það hafi fyrst verið gert, er Gunnar Thoroddssen tók við því ráðherraembætti. Njarðvík neitar að svara Morgunblaðið beindi ofur eðlilegri fyrirspurn til Njarðar P. Njarðvfk, formanns útvarps- ráðs, f tilefni frumvarps til laga um kjör nýs útvarpsráðs. For- maðurinn neitaði hreinlega að svara á miður háttvfsan máta. Bar hann við gagnrýni á störf sín í blaðinu. Þessi opinberi starfsmaður sýnir hér fáheyrt athæfi, sem stangast á við frjálsa umræðu og skýlausan rétt fslenzkra blaðalesenda, og er einsdæmi, jafnvel f íslenzka embættismannakerfinu. Akureyri Menningarlíf á þjóðhátíðarári ÞAÐ er ef til vill að bera í bakkafullan lækinn að fara skrifa meira um myndlistarmál hér í bæ en orðið er, en að minu mati er þó enn töluvert ósagt og ýmsum spurningum ósvarað. Bæjarstjóri hefur aðspurður i blaðaviðtali sagt, að dauði Myndlistafélagsins hafi verið þvi að kenna, að félagsmenn hafi ætlað sér um of, en verið of fáir til verka og þvi farið sem fór. Ekki ætla ég að andmæla þvi, að ýmsar ráðagerðir félags- ins voru í djarfasta lagi, en náðu þó fram að ganga þrátt fyrir fámenni. En ég vil leyfa mér að andmæla harðlega þess- um ummælum bæjarstjóra fyr- ir þá sök, að dánarorsök Mynd- listafélagsins voru vonbrigði og gremja þegar Akureyrarbær yf- írtók Myndsmiðjuna og afhenti Námsflokkum Akureyrar til notkunar þótt svo Myndlista- skólinn hafi fengið þar einnig inni við þröngan kost. Akur- eyrarbær hefur andmælt þvi að hafa keypt húsið, og ég játa það fúslega, að ég veit ekki lengur hverjum trúa skal um það mál, en mikið væri gaman að fá að sjá fullgildan leigusamning við Verzlunarfél. Niðurstaða og aóalatriði þessa máls er svo auðvitað það, að enginn sýning- arsalur er lengur til staðar í bænum. Ég á afskaplega erfitt með að skilja það, að Akur- eyrarbær, sem hafði aðstoðað við að standsetja sýningarsal- inn þegar félagsmenn voru í timahraki vegna sýningar er kom frá Norræna húsinu, „7 ungir Danir“, skuli taka þá af- stöðu að eyðileggja þessa einu sýningaraðstöðu er til var hér i bæ, en það hljóta auðvitað að liggja ærnar ástæður fyrir því. Ef Myndlistafélagið hefði verið hagsmunafélag þeirra manna, er að þvi stóðu, þá væri það sjálfsagt lifandi enn, en svo var ekki, og var það í raun og veru þjónustufélag fyrir bæjar- félagið á sviði Myndlistamála, sem bærinn sjálfur ætti að standa betur að en verið hefur. Eins og fram hefur komið hafa komið i ljós mjög athyglis- verð málverkakaup Akureyrar- bæjar af Sigtryggi Júliussyni, 5 málverk á einu ári. Á sama ári voru settar upp allmargar mál- verkasýningar hér i bæ, en þá var enginn frekari áhugi fyrir auknum málverkakaupum, má þar nefna sýningu á verkum Þorvaldar Skúlasonar og Sam- sýningu 9 listamanna frá Reykjavik auk annarra sýninga er hlutu mjög góða aðsókn. Fróðlegt væri nú að vita hvort þessi umræddu málverkakaup voru gerð af Menningarsjóði Akureyrar eða eftir einhverj- um öðrum leiðum, og ef svo er, þá hverjum? Menningarsjóður Akureyrar er nú óstarfhæfur (frá síðustu bæjarstjórnarkosningum) og hef ég fregnað að ástæðan sé aðeins sú, að bæjarstjóri hefur ekki kallað nefndarmenn sam- an til fyrsta fundar, þar sem formaður sjóðsins yrði kosinn og væntanlega lögð um leið stefnumarkandi lína um menn- ingarmál almennt, sem síðan yrði farió eftir. (Veit ég til þess, að fleiri nefndir í bæjar- málum hafa ekki komið saman af sömu ástæðu). Mig langar til að vekja máls á þvi, að hér í bæ hafa risið tveir nýir barnaskólar þó ekki séu þeir fullbyggðir, en samkvæmt byggingarlögum slíkra skóla- bygginga frá 1967, er gilda um land allt, segir, að heimilt sé að veita fé til skreytinga, börnun- um til ánægju og örvunar, allt að 2% af byggingarkostnaði, þó eigi hærri upphæð en kr. 500.000.00, en samkvæmt nýj- ustu verðbólgumælingum er sú upphæð nú um kr. 2.500.000.00. Nú hefur því verið ákaft haldið fram, að þessar nýreistu skóla- byggingar séu með afbrigðum ódýrar og hagkvæmar á allan hátt, og er það sjálfsagt alveg rétt, en hvers vegna getum við ekki farið að dæmi nágranna- héraða okkar og hagnýtt okkur þessar ágætu reglur, þar sem það hlýtur að vera afar hag- kvæmt fyrir bæjarfélagið þegar ríkið greiðir helming af kostn- aði vió gerð slíkra skreytinga. Þeir, sem teiknuðu þessar um- ræddu byggingar, Haukur Haraldsson tæknifræðingur og Ágúst Berg arkitekt, hafa ýms- ar góðar hugmyndir um þessi mál en hafa ekki fengið grænt ljós til framkvæmda. Svo vikið sé að fegrun bæjar- ins hvað snertir uppsetningu listaverka á opinberum stöðum, þá má sjá, að bæjaryfirvöld hafa tekið mjög skýra og hnit- miðaða stefnu í þeim málum, en hún er sú að þiggja skuli allar góðar gjafir, sem í boði eru, með þakklæti og virðingu, en á móti velja þeim stað og fjármagna uppsetningu þeirra. Um það þarf ekki að fara mörg- um orðum, en það liggja auðvit- að sterk rök fyrir slíku kerfi, þótt smánarlegt sé. Eina umtalsverða framtak bæjarins í þessum málum var uppsetning styttunnar af þeim sæmdarhjónunum Helga magra og Þórunni hyrnu fyrir tu.þ.b. O árum, gerð af Jónasi Jakobs- syni er þá var búsettur hér á Akureyri. Ef nokkur hefur veitt styttunni athygli nýlega hefur hann sjálfsagt séð, að myndin liggur undir stór- skemmdum svo miklum að grát- legt er á að horfa og auðséð að litið hefur verið hugsað fyrir viðhaldi hennar, en í þess stað verið gróðursett falleg blóm við fótstallinn á hverju vori. Hvort hægt er að bjarga myndinni frá algerri eyðileggingu er vafa- mál, en það þarf að fá sérfróða menn aó skera úr því og ætti tafarlauSt að athuga möguleika á björgun myndarinnar. Að öllu þessu framansögðu og viðbættu því er áður hefur komið fram um þessi mál, er ljóst að bæjaryfirvöld eru og hafa verið afar mistæk i þess- um efnum, en ef forráóamenn bæjarins þekkja eitthvað til jafnvægiskenninga byggða- stefnunnar, þá ættu þeir að vita, að menningarmál skipta þar afar miklu máli. Ég ætla mér ekki að leggja dóm á ástæð- ur bæjaryfirvalda til slíks tóm- lætis á menningarmálum bæj- arins en hygg þó, að í eftirfar- andi orðalista megi finna orð er lýsa þeim vel: áhugaleysi — virðingarleysi — þekkingar- leysi — féleysi — viljaleysi — ráðleysi — áhyggjuleysi — að- geróarleysi — skilningsleysi — tímaleysi — skipulagsleysi — allsleysi —vonleysi. Það verður einnig aó segjast, að félagið mætti líka skilningi og hjálpsemi hjá ýmsum félög- um, fyrirtækjumogeinstakling Framhald á bls. 26 Stéttarfélag barnakennara í Reykjavík: Vill fella niður söluskatt af bókum AÐALFUNDUR Stéttarfélags barnakennara í Reykjavík var haldinn í Breiöagerðisskóla 30. október s.l. Á fundinum voru þessir kosnir í stjórn: Klfn G. (Hafsdótlir formaður og með- stjórnendur Guðrún Þórðar- dóttir, Njáll Guðmundsson, Tómas Kinarsson og Sigrún Jó- hannesdóttir. A fundinum var samþykkt eftirfarandi tillaga: „Aðalfundur Stéttarfélags barnakennara i Reykjavík, haldinn 30. okt. 1974, gerir eftirfarandi ályktun végna bókaútgáfu i landinu: Allt útlit er fyrir verulegan samdrátt í bókaútgáfu lands- manna á næstu árum vegna mjög aúkins kostnaðar. Fundurinn telur þvi nauðsyn- legt að viðkomandi stjórnvöld taki þegar ákvörðun um að fella niður söluskatt af íslenzk- um bókum og vill i því sam- bandi benda á eftirfarandi stað- reyndir: a) Söluskatturinn er orðinn það hár, að hann hefur afger- andi áhrif á verð bóka og þar með bókakaup almennings. b) Allir áhrifamestu fjölmiðl- ar landsins eru undanþegnir söluskatti. Fundurinn telur, að eigi þurfi að rökstyðja þá höfuð- nauðsyn, að hlúa beri að bóka- útgáfu í landinu og vanda hana sem mest —jafnframt því, sem hagur íslenzkra rithöfunda verði bættur frá því sem nú er.“

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.