Morgunblaðið - 27.04.1975, Blaðsíða 14

14 MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 27. APRlL 1975
y-
hvernig dansararnir fari að þv! að
læra hlutverk sín I svona ballett:
Er kannski hægt að lesa sporin af
blöðum?
„Klasslskur ballett er alltaf
byggður upp út frá ákveðnum
sporum. Þetta eru þjálfunarsporin
okkar og tilbrigði við einföldu
æfingarnar. Hvert spor heitir
frönsku nafni og nöfnin er hægt
að skrifa niður. Í nútimaballett eru
hins vegar ekki föst spor. heldur
byggist hann upp á hreyfingum.
Annars frumsamdi Allan Carter
eiginlega mestan hluta Coppeliu,
sem við sýndum. Hann varð að
laga ballettinn að stærð dans-
flokksins. Þegar hann var að
semja dansana. skrifaði Julia
Claire sporin niður og taktana.
Hver dans skiptist I marga hluta,
sem eru yfirleitt átta taktar að
lengd hver, og er þá dansað
Að drekka rjóma
Auði hvort það sé ekki erfitt að
læra öll þessi spor.
„Nei, ekki svo mjög. Þetta
verður að vana, sezt i mann, eins
og þegar maður er að læra að
syngja nýtt lag. Hver dans er
alltaf dansaður nákvæmlega eins,
upp á spor, og þegar maður er að
læra hann, þá er þetta ákveðin
vinna, en siðan verður þetta
nánast eins og ósjálfrátt." segir
hún.
Farið er að síga á seinni
hluta lokaæfingarinnar og
ballettdansmeyjarnar eru
búnar að flytja sín atriði. Nú
bíða þær eftir lokaatriðinu,
sumar inni í búnings-
herbergi, en aðrar aftan til
eða til hliðar á leiksviðinu.
Þær eru komnar í skritinn
búning, síðar nærbuxur —
föðurland — og treyjur og
sumar hverjar með auka-
Skálmar úr gegnsæju plasti
utan yfir buxunum. Og svo
eru þær í þykkum ullar-
sokkum að auki. Kvenlegur
heldur hugsa þær um það
eitt að halda líkamanum heit-
um og láta hann ekki kólna
og liðamót stirðna.
Slagsíðan spyr Auði, hvort
henni finnist mikill munur á þvi að
dansa sólóhlutverk eða hóphlut-
verk.
„Þegar ég er I hóphlutverki, þá
er ég miklu afslappaðri, sérstak-
lega þegar ég er ekki inni á
sviðinu að dansa I hóphlutverk-
um fáum við oftast mörg hlé og
getum þá rölt um fyrir aftan sviðið
og slappað af. En þegar ég er i
aðalhlutverki, þá er ég eiginlega
allan timann inni á sviðinu að
dansa. Þess vegna er ekki eins
þreytandi að dansa i hóphlutverki
og i aðalhlutverki. Annars hélt ég
að ég yrði alveg yfir mig þreytt
eftir hverja sýningu á Coppeliu, en
þreytan gleymdist alveg og hvarf
fyrir stórkostlegri vellíðan."
Og aftur berst talið að Coppeliu.
Vissi Auður frá upphafi, að hún
hefði verið valin til að taka við
aðalhlutverkinu af Juliu Claire?
— „Mér var sagt þetta, þegar
Julia var að byrja að æfa
hlutverkið, þannig að ég gat fylgzt
í Þjóðleikhúsinu er verið
að undirbúa lokaæfingu á
afmælissyrpunni. Ljósa-
meistarinn og menn hans
eru á þönum um sviðið,
sviðsmennirnir standa að
tjaldabaki og bíða sins
köllunartima, Carl Billich
og félagar hans í hljóm-
sveitinni eru niðri i gryfj-
unni, þegar komnir á fulla
ferð í stefi úr „Kabarett",
og Bessi Bjarnason og
nokkrar fáklæddar dans-
meyjar eru að æfa kynning-
ar einstakra atriða í syrp-
unni undir stjórn leikstjór-
ans, Gisla Alfreðssonar.
Þjóðleikhúsið vantar aðeins
einn dag upp á að hafa
starfað í 25 ár — og nú
vantar aðeins einn mann til
að lokaæfingin geti hafizt
af fullum krafti: sýningar-
stjórann. Hann hafði sofið
yfir sig, en er á leiðinni á
staðinn.
En dansmeyjarnar í íslenzka
dansf lokknum hafa nú þegar verið
á fótum í nær þrjár stundir og
helming þess tima hafa þær verið i
leikhúsinu að gera upphitunar-
æfingar. Þær geta ekki bara geng-
ið inn á leiksviðið um leið og þær
koma til starfa á morgnana og
farið að dansa; þá yrði dansinn
harla stirðbusalegur og þær ættu
á hættu að snúa sig eða togna
Nei, eins og iþróttamenn verða
þær að hita sig vel upp áður en
gengið er til leiks, enda þótt þær
stefni hvorki að því að setja met
né að skora mörk. Þær keppa
aðeins við sjálfan sig, reyna að
gera betur og betur, meira og
meira, . . . meira i dag en i gær!
Athygli Slagsíðunnar hefur
beinzt að einni ballerínunni, þeirri
yngstu, Auði Bjarnadóttur. Hún er
aðeins 16 ára gömul, þriðjungi
yngri en leikhúsið, og hennarferill
i listinni spannar aðeins átta ár.
Fyrir átta árum hóf hún nám i
ballettskóla Þjóðleikhússins. —
hafði áður verið í nokkrar vikur
hjá Eddu Scheving —; nú er hún
ein af styrkustu stoðum íslenzka
dansflokksins og hefur m.a. dans-
að aðalhlutverkið i stærsta verk-
efni flokksins til þessa, Coppeliu.
Hún er ein af fimm stúlkum, sem
hafa verið i flokknum frá stofnun
hans, en áður hafði hún dansað á
mörgum nemendasýningum
ballettskólans og i leikritunum
Glókolli, Ferðinni til tunglsins og
Oklahoma.
Lokaæfingin er komin vel á
veg. í áhorfendasalnum situr
slæðingur af fólki, aðallega
leikarar og söngfólk, sem
tekur þátt í syrpunni. Einnig
eru þar nokkrir krakkar, börn
leikaranna og annara starfs-
manna. Krakkarnir sitja á
fremsta bekk og fylgjast af
mikilli athygli með Margrétí
Guðmundsdóttur, er hún
kemur með sælgætis- og
vindlingabakkann og býðir
vörur sínar til kaups, um leið
og hún syngur lag úr söng-
leiknum „Ó, þetta er indælt
stríð."
Starf ballettdansaranna er
einnig „indælt strið", leikur og
vinna í senn. „Já, og meira að
segja frekar mikil vinna," segir
Auður. „Maður verður að leggja
hart að sér til að standa sig."
Stúlkurnar i dansflokknum
vinna yfirleitt frá klukkan 2 á
daginn fram til klukkan 10—11 á
kvöldin og eiga aðeins einn fridag
i viku. Hver dagur hefst með 1 'h
stundar upphitun og þjálfun.
„Þetta eru einfaldar og erfiðar
æfingar til að halda manni i þjálf-
un og auka styrkleikann. Maður
finnur það strax illilega, ef maður
missir úr tvo daga, þá fylgja harð-
sperrurnar næstu æfingu á eftir,"
segir Auður.
Upphitunin stendur fram til kl.
3.30, en siðan taka við æfingar á
þvi verkefni sem verið er að vinna
að hverju sinni. Frá kl. 5 til 7
aðstoða stúlkurnar við eða annast
kennslu i ballettskóla leikhússins,
en siðan er aftur tekið til við að
æfa sýningarverkefnið og haldið
áfram til kl. 10—11.
Guðrún Á. Símonar er
komin á sviðið — án
kattanna sinna. En hún hefur
í staðinn fengið Þuríði Páls-
dóttur í lið með sér til að
syngja dúett, sem óneitan-
lega minnir á kettina: Katta
dúettinn. Bak við tjöldin eru
sviðsmennirnir búnir að rúlla
fram sérstökum gólfdúk fyrir
ballettdans og Auður stendur
álengdar í gervi Svanhildar
úr Coppelíu og bíður þess, að
mjálmi söngkvennanna linni.
Svo dregst tjaldið frá, tónlist-
in dunar og hún er ein á
sviðinu ....
„Við byrjuðum litillega að æfa
Coppeliu fyrir jól, en aðalæfing-
arnar hófust eftir áramót. Við æfð-
um i mánuð einar, en svo kom
Þórarinn Baldvinsson í lok janúar
og við æfðum annan mánuð með
honum." — Slagsiðan spyr Auði
Myndirnar: Auður Bjarna-
dóttir í hlutverki Svanhildar
í Coppelíu, ásamt Þórarni
Baldvinssyni o.fl, Myndirn-
artók ÍMYND.
og dansa baUett
ákveðið spor i átta takta, siðan
annað spor i næstu átta takta
o.s.frv."
En forvitni Slagsiðunnar, sem
aldrei hefur klæðst ballettbúningi
sjálf, er ekki að fullu svalað hvað
æfingarnar snertir. og hún spyr
yndisþokki þeirra týnist að
sjálfsögðu að talsverðu leyti
innan í öllum ullarfatnað-
inum, en svona bak við tjöld-
in er það ekki útlitið, sem
skiptir meginmáli fyrir þær,
með henni, horft á hana æfa. Hins
vegar byrjaði ég ekki að æfa með
Þórarni strax eftir að hann kom,
þvi að hann vildi, að þau Julia
næðu fyrst vel saman, Þótt við
séum næstum jafnháar. þá getur
munurinn verið talsverður fyrir
mótdansarann að dansa með
okkur, ein hreyfingin getur verið
aðeins frábrugðin hjá okkur. Það
getur munað sekúndubroti hér og
þar og þá verður það að æfast
sérstaklega."
í hornherbergi aftan
leiksviðsins er eins konar bið-
stofa fyrir leikarana, þar sem
þeir bíða þess, að röðin komi
að þeim að fara inn á sviðið
og skila sínu hlutverki. Menn
eru misjafnlega rólegir.
Sumir geta ekki setið kyrrir,
heldur ganga um gólfið og
fram á gang, en aðrir eru að
dunda sér við eitthvað, einn
er að leggja kapal, annar
horfir á, og leikkonurnar
prjóna eða sauma út. Ein
þeirra gefur sig á tal við