Morgunblaðið - 17.06.1980, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 17. JÚNÍ 1980
Minningarathöfn um Bjarna M. Gíslason rithöfund,
sem andaöist í Skanderborg í Danmörku 31. mars
sl., fer fram í Dómkirkjunni miðvikudaginn 18. júní
n.k. kl. 13.30.
Vandamenn.
ensk gólf teppi
frá Gilt Edge og CMC
Vió bjóóum fjölbreytt úrval gólfteppa
frá Gilt Edge og CMC til afgreióslu strax;
og einnig má panta eftir myndalista
meó stuttum afgreióslufresti.
Festió ekki kaup á gólfteppum, án þess
aó kynna yóur þessi gæóateppi
þaó borgar sig.

Landsb
Islands.
anareiknjlQ
5025
Veljum
VIGDÍSI
skrifstofa VIGDÍSAR
FINNBOGADÓTTUR
Laugavegi17 s: 26114-26590
utankjörstaðasími 26774
Jón Axel Pét-
ursson fyrrver-
andi bankastjóri
Jón Axel Pétursson, fyrrverandi
bankastjóri, sem á morgun verður
kvaddur hinztu kveðju, var um
flesta hluti óvenjulegur og minn-
isstæður maður. Hann var á
áttugasta og öðru aldursári, er
hann lézt, og hafði um skeið átt
við nokkra vanheilsu að búa. Hann
hafði lifað langa og atorkusama
ævi. Sjálfsagt hefur honum verið
hvíldin kær. Hann hafði skilað
íslenzku þjóðfélagi drjúgu dags-
verki og mun iengi lifa í verkum
sínum.
Æviferill Jóns Axels Pétursson-
ar er sagan um drenginn úr
sjávarþorpinu, sem ungur hóf sjó-
mennsku, aflaði sér skipsstjórn-
arréttinda, sigldi erlendis, en kaus
sér þann starfsvettvang að berjast
fyrir bættum kjörum íslenzkrar
alþýðu undir merkjum jafnaðar-
stefnunnar. Hann var einn þeirra
manna, sem hófst af sjálfum sér,
dugnaði, hörku og eigin verðleik-
um. Hann kom víða við og lifði það
að sjá hugsjónir sínar rætast.
Verkalýðsforingi, hafnsögumaður,
bæjarfulltrúi í tvo áratugi og einn
af helztu leiðtogum Alþýðuflokks-
ins um enn lengra skeið, forstjóri
stærsta útgerðarfyrirtækis á
landinu, og loks bankastjóri aðal-
viðskiptabanka þjóðarinnar.
Vissulega langur og litríkur ferill.
Jón Axel Pétursson var eldhugi.
Hann lét engin verkefni vaxa sér í
augum. Vandamálin voru til j>ess
að leysa þau. Fastur fyrir, með
ákveðnar skoðanir á mönnum og
málefnum. Um slíka menn stend-
ur oft styrr. Það var líka sjaldnast
logn í kringum Jón Axel. Slíkt var
honum ekki að skapi.
Ýmsum samferðamönnum kann
að hafa fundizt hann hrjúfur á
ytra borði á stundum. En það
fannst aðeins þeim sem ekki
þekktu sjálfan manninn. Jón Axel
Pétursson átti gott hjarta, sem er
gulli betra.
Ég sem þessar línur rita átti því
láni að fagna að kynnast Jóni á
unglingsárum mínum. Hann átti
ævinlega holl ráð og leiðbeiningar,
er leitað var eftir. Hann átti líka
þá manngæzku, sem seint mun
gleymast. Margt var það vinar-
bragðið, sem hann sýndi mér, og
enginn maður vandalaus reyndist
mér betur en hann. Islenzkt þjóð-
félag stendur í þakkarskuld við
menn eins og Jón Axel Pétursson.
Hann og hans líkar hafa lagt
grundvöll þess iífs, sem þjóðin
lifir í dag. Þá skuld ber okkur að
gjalda með því að halda minningu
þessara frumherja á lofti, þeirra,
sem hófu þjóðina úr örbirgð tii
bjargálna.
Minningin um manninn Jón
Axel Pétursson verður mér ævin-
lega kær. Rausn hans og ræktar-
semi gleymast ekki.
Ástvinum hans og eiginkonu,
Ástríði Einarsdóttur, sendum við
Eygló samúðarkveðjur.
Eiður Guðnason.
síðan. Þegar börn okkar bættust í
fjölskylduna, og síðar barnabörn-
in, nutu þau öll sömu elsku og
hlýju hjá afa á Hringbraut og ég
hafði notið fyrir hálfri öld.
Nú er hann allur. Eftir er það
eitt að kveðja og þakka samferð-
ina. Jón Axel Pétursson var minn-
isstæður maður fyrir margra
hluta sakir. Hann var dugmikill
framkvæmdamaður harður í horn
að taka og fylginn sér teldi hann
ástæðu til, en jafnframt svo við-
kvæmur í lund að fögur tónlist,
eða annað sem snart hann, gat
komið út á honum tárum. Margir
eru þeir sem hann hefur stutt og
hjálpað á ýmsan hátt á langri ævi,
og hefur fjölskylda hans sannar-
lega ekki farið varhluta af því.
Maður, sem starfaði samtima Jóni
við Reykjavíkurhöfn, sagði við
mig fyrir ekki ýkja löngu: „Betri
manni en Jóni Áxel Péturssyni
hefi ég aldrei kynnst". Víst er um
það að hann var sannur maður.
Ég og fjölskylda mín þökkum að
leiðarlokum tryggðina og um-
hyggjuna, ástúðina og drengskap-
inn frá fyrstu kynnum til hinsta
dags.
Megi siglingin verða honum
greið í höfn á friðarlandi.
Guðmundur Jónsson
Með Jóni Axel Péturssyni er
fallinn í valinn stórbrotinn og
eftirminnilegur persónuleiki. I
nær hálfa öld var hann áberandi
maður í borgarlífi höfuðstaðarins
vegna afskifta af félagsmálum,
þátttöku í stjórn bæjarmálefna,
umfangsmiklum framkvæmda-
stjórastörfum í Bæjarútgerð
Reykjavíkur og loks sem banka-
stjóri Þjóðbankans síðustu starfs-
árin. Alls staðar sópaði að Jóni
Axel enda var hann harðsækinn
baráttumaður fyrir þau málefni er
hann lét sig varða. Hann gat
stundum virst hrjúfur á ytra
borði, skapið var stórt og heitt en
hjartað var gott er undir sló.
Enginn sem þekkti Jón Axel gat
efast um hreinskilni hans og
drengskap.
Jón náði háum aldri, lést á 82.
aldursári og urðu síðustu árin
þessum mikla kjark- og dugnað-
armanni örðug vegna vaxandi
vanheilsu. Hann kom á langri ævi
viða við sögu. Ungur maður reynd-
ist hann móður sinni og systkinum
slikur drengur er faðir hans féll
frá að lengi var á orði haft. Hann
gerðist sjómaður, aflaði sér skip-
stjórnarmenntunar og varð síðar
hafnsögumaður í Reykjavík. Hann
var bæjarfulltrúi í Reykjavík frá
1934—1954 fyrir Alþýðuflokkinn
og var þar atkvæðamikill talsmað-
ur stefnu sinnar og flokks. Beitti
hann sér m.a. af miklum dugnaði
fyrir stofnun Bæjarútgerðar Rey-
kjavíkur, enda voru atvinnumálin
jafnan efst á óskalista Jóns í
bæjarmálum. Þegar BÚR tók til
starfa varð Jón Axel þar fram-
kvæmdastjóri og er enginn vafi á
að hann naut sín afburðavel í því
starfi.
Síðar var svo Jón Axel kvaddur
til bankastjórastarfa í Lands-
banka Islands og reyndist þar sem
annars staðar ötull og traustur
stjórnandi. Er ég ekki grunlaus
um að Jón Axel hafi í því starfi
reynst óskabarni sínu, Bæjarút-
gerð Reykjavíkur, haukur í horni,
þegar erfiðleika bar að höndum,
og tæpast stóð með að halda
útgerðinni á floti.
Við Jón Axel bárum ekki gæfu
til samþykkis í stjórnmálum, þótt
báðir teldum við okkur verka-
lýðssinna og hefðu um skeið starf-
að hjá heildarsamtökum íslenzkr-
ar alþýðu, Alþýðusambandi ís-
lands. En þrátt fyrir ágreining og
deilur sem upp hlutu að koma í
bæjarstjórn og gátu stundum orð-
ið nokkuð harðar, áttum við Jón
góða samvinnu um margt ekki síst
að því er varðaði Bæjarútgerð
Reykjavíkur er hann var þar
framkvæmdastjóri en ég í útgerð-
arráði.
Ég mat Jón Axel jafnan mikils
vegna hreinskiftni hans og marg-
háttaðra mannkosta og mér er
söknuður í huga við fráfall hans,
en einnig þakklæti fyrir langa og
minnisstæða viðkynningu. Ég
sendi eiginkonu hans, Ástríði Ein-
arsdóttur og öðrum ástvinum ein-
læga samúðarkveðju um leið og ég
bið minningu Jóns Axels blessun-
ar.
Guðmundur Vigfússon.
Norðurlandamótið í bridge:
Slakur árangur hjá
íslenzku liðunum
NORÐURLANDAMÓTIÐ í bridge var haldið í Norrköping í
Svíþjóð dagana 8.—13. júní sl. og var ísland meðal
þátttakenda í kvenna- og opnum flokki. Höfnuðu bæði liðin í
neðsta sæti eftir slæma byrjun í mótinu.
Enn í dag man ég glöggt hve
hiýlega Jón Axel Pétursson vék að
mér, þegar ég átti erindi við
einhvern hafnsögumanninn forð-
um daga, er ég var sendill ungur
að aldri. Alla tíð siðan hefur mér
þótt, að nokkuð megi dæma fólk
eftir framkomu þess við börn, og
ég hef ekki haft ástæðu til að
skipta um skoðun. Nánar kynntist
ég Jóni fyrir rúmum 35 árum, er
ég og dóttir konu hans af fyrra
hjónabandi, ákváðum að ganga
saman veginn til framtíðarinnar.
Mig grunar að þeim hjónum hafi
ekki meira en svo litist á þennan
ráðahag, — mannsefnið stundaði
söngnám, og það var sannarlega
ekki gæfulegur atvinnuvegur, sem
blasti við. Um það féllu þó engin
orð svo ég vissi, og blessun þeirra
og stuðningur fylgdu okkur æ
Spilaðar voru tvær umferðir
og eftir fyrri umferðina var
karlaliðið með eitt mínusstig.
í seinni umferðinni gekk betur
og sigraði sveitin þá Dani og
Finna.
Norðmenn sigruðu með yfir-
burðum í opna flokknum,
hlutu samtals 131 stig. Danir
-urðu í öðru sæti með 88 stig,
Svíar hlutu 81 stig, Finnar 59
stig og íslendingar 30 stig.
Konurnar unnu einnig tvo
leiki gegn sömu þjóðum og
karlaliðið. í þessum flokki
voru gestgjafarnir í sérflokki
og hlutu 91 stig. Finnsku
konurnar urðu í öðru sæti með
60 stig, dönsku konurnar
þriðju með 52 stig, og íslenzku
konurnar hlutu 30 stig eins og
karlaliðið. Áttu konurnar öllu
meiri möguleika á að ná í
verðlaunasæti en karlarnir.
Mjög góður aðbúnaður var a
spilastað og þrátt fyrir mót-
læti við spilaborðið var góður
liðsandi hjá báðum liðum.
Mikill hiti var í Norrköping á
meðan keppnip fór fram.