Morgunblaðið - 17.06.1980, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 17. JÚNÍ1980
35
Niðurstöður vinnuhóps um vetni
og vetnissambönd:
Vetni tæpast notað
sem eldsneyti hér-
lendis á þessari öld
„Innlond framleiðsla á fljót-
andi eldsneyti er sem stendur
ekki samkeppnisfær við innflutt-
ar olíuvörur, hvort heldur notað
er rafgreint vetni til framleiðsl-
unnar eða vetnið er unnið með
kolabrennslu. Slík framleiðsla er
þó nær því að vera samkeppnis-
fær ef ekki er notað rafgreint
vetni“ segir m.a. í niðurstöðum
athuKana vinnuhóps, sem orku-
málastjóri skipaði um áramótin
1978/79 og kynntar voru á frétta-
mannafundi.
í hópnum áttu sæti dr. Bragi
Árnason prófessor, Runólfur
Þórðarson framkvæmdastjóri,
Gunnlaugur Jónsson eðlisfræðing-
ur og rekstrarhagfræðingur og dr.
Jón Steinar Guðmundsson efna-
verkfræðingur. Jakob Björnsson
orkumálastjóri sagði, að niður-
stöðurnar þýddu alls ekki dauða-
dóm yfir því að hérlendis yrði
framleitt fljótandi eldsneyti ein-
hvern tíma í framtíðinni, en í dag
væru horfurnar mjög óvissar bæði
hvað varðar tækni og markaðs-
verð og þó grundvöllur væri ekki
fyrir framleiðslunni nú gætu þess-
ar forsendur breytzt.
Álitsgerðin fjallar aðallega um
tæknileg atriði er varða rafgreint
vetni og aðrar eldsneytistegundir
(metanól og tilbúið benzín), sem
hægt er að framleiða úr vetni og
innfluttum kolum. Dr. Jón Steinar
Guðmundsson, sem var formaður
hópsins, gerði grein fyrir álits-
gerðinni og sagði niðurstöðurnar
sýna að vetni verði tæpast notað
sem eldsneyti hérlendis á þessari
öld, og kæmi þar aðallega til, að
hagkvæm tækni til geymslu og
dreifingar væri ekki til nú og ekki
fyrirsjáanlegt að hún yrði til á
næstunni. „Þrátt fyrir það“, sagði
Jón Steinar „var gerð áætlun um
framleiðslukostnað rafgreinds
vetnis til notkunar við framleiðslu
á öðru tilbúnu eldsneyti.
Athuganir vinnuhópsins á
metanóli sem eldsneyti sýna að
notkun þess kemur varla til greina
á næstu árum, m.a. vegna tækni-
legra þátta og kostnaðar. Hins
vegar er til aðferð sem breytir
metanóli í tilbúið benzín með
litlum aukakostnaði. Vinnuhópur-
inn hefur gert frumáætlun um
framleiðslu tilbúins benzíns úr
metanóli, sem búið yrði til úr
rafgreindu vetni og innfluttum
kolum. Til samanburðar var líka
gerð áætlun um framleiðslukostn-
að benzíns úr kolum eingöngu.
Báðar þessar áætlanir eru mið-
aðar við 110.000 tonn/ári benz-
ínframleiðslu. Miðað við núver-
andi tækni og líklegt verð á
raforku og innfluttum kolum virð-
ist ljóst að rafgreint vetni er enn
of dýrt til að vera samkeppnisfært
við eldsneytisframleiðslu úr kol-
um. Með hækkandi kolaverði og
bættri rafgreiningartækni á
næstu árum gæti hlutur raf-
greinds vetnis batnað að þessu
leyti. Áætlanir vinnuhópsins sýna,
að á verðlagi í ársbyrjun 1979
kostar 507—622 $/tonn að fram-
leiða tilbúið benzín úr rafgreindu
vetni og kolum, en 390—513 $/
tonn úr innfluttum kolum ein-
göngu.
Núverandi verð á innfluttu
benzíni skv. Rotterdamskráningu
er 362 $/tonn.
Þá kom einnig fram í niðurstöð-
unum að áætlaður stofnkostnaður
eldsneytisiðnaðar, sem framleiðir
Fara á kolmunna
austur af land-
inu í vikunni
ÍSLENZKU skipin. sem voru á kolmunnaveiðum við Færeyjar,
eru fyrir nokkru komin heim. Veiðarnar gengu betur nú
heldur en á síðasta ári og í þessari viku halda einhver þeirra á
kolmunnaveiðar austur af landinu.
Sigurjón Valdimarsson, skipstjóri á Berki NK, sagði í
samtali við Mbl„ að þeir á Berki hefðu náð tveimur túrum og
landað 980 og 870 tonnum í Skagen í Danmórku. Hann sagði
að Eldhorgin hefði einnig landað tvívegis í Danmörku, í
Hirtshals, og Grindvíkingur einu sinni í Esbjerg og einu sinni
í Færeyjum. Sigurjón sagðist ekki hafa nákvæmar fréttir af
fjórða íslenzka skipinu, Júpiter, en hann kom síðastur á
miðin.
— Það fór mánuður í þetta hjá
okkur og mikil olía, sagði Sigur-
jón. — Þó við fáum mun meira
verð fyrir kolmunnann í Dan-
mörku heldur en hér heima, þá
kemur það á móti, að við fengum
allt að 10% minna upp úr skipun-
um í hverri löndun þar, heldur en
hér heima. Við fengum 42 krónur
íslenzkar fyrir kílóið í Skagen, en
hér heima voru greiddar 23 krónur
fyrir kílóið, sagði Sigurjón.
Hann sagði, að það væri alveg á
mörkunum að þessar veiðar við
Færeyjar hefðu borgað sig og
vonlaust hefði verið að stunda þær
með trollum, eins og notuð voru
fyrir tveimur árum. Gjörbreyting
hefði orðið á veiðafærum og hefðu
íslenzku skipin nú látið breyta
sínum trollum eins og aðrar þjóð-
ir, sem stunda þessar veiðar.
Kolmunnaveiðarnar við Færeyjar
hefðu byrjað vel, en botninn síðan
dottið úr þeim.
í frétt frá Hafrannsóknastofn-
un um vorleiðangur fiskifræðinga
kemur fram, að kolmunnagöngur
voru kannaðar eftir því sem tími
vannst til. Vart hefði orðið við
talsverðan kolmunna við suðaust-
urland um 40 sjómílur austsuð-
austur af Hvalbak, en togarar hafi
einnig orðið varir við kolmunna-
lóðningar á svipuðum slóðum.
Sigurjón Valdimarsscn sagðist
einnig hafa fengið fréttir af kol-
munna úti af Suðausturlandi og
vel gæti verið að nú þegar væri
kolmunninn kominn í veiðanlegt
ástand á þessum slóðum, en ekki
væri nákvæmlega fylgst með ferð-
um hans. Hann sagði að Grindvík-
ingur væri tilbúinn í slaginn og
færi sennilega út í vikunni. Verið
væri að gera Börk kláran og yrði
farið út um leið og skipið væri
tilbúið. Þá sagðist hann reikna
með að Eldborg, Júpiter og jafnvel
fleiri skip færu á þessar veiðar á
næstunni.
Frá fréttamannafundinum, taiio ira vinstri: Finnbogi Jónsson, iðnaðarráðuneytinu, Gunnlaugur Jónsson
eðlisfræðingur og rekstrarhagfræðingur, dr. Jón Steinar Guðmundsson formaður vinnuhópsins, Jakob
Björnsson orkumálastjóri, Runólfur Þórðarson framkvæmdastjóri, og lengst til hægri dr. Bragi Árnason
prófessor. Ljósm. Mbl. Kristján.
110.000 tonn á ári væri um 193.000
Mkr., af þeim hluta eru tveir
þriðju raforkuiðnaður.
Vinnuhópurinn leggur til við
orkumálastjóra að fylgst verði
með þróun rafgreiningartækni
vetnis og framleiðslutækni til-
búins eldsneytis. Stuðlað verði að
samvinnu við þær þjóðir sem
hyggja á framleiðslu tilbúins
eldsneytis. Hafist verði handa um
athuganir á öðrum orkunýt-
ingarkostum landsmanna til sam-
anburðar við hugsanlega eldsneyt-
isframleiðslu. Gerð verði athugun
á isíenzkum mó. Orkustofnun
vinni að því að samræma frekari
athuganir á innlendri eldsneytis-
framleiðslu.
Það kom einnig fram á blaða-
mannafundinum, að þó svo ekki
væri hagkvæmt í dag að hefja
slíka framleiðslu af framan-
greindum ástæðum yrði áfram
unnið að könnunum þar sem
aðstæður gætu breyzt þannig í
nánustu framtíð, að hagkvæmt
yrði talið að hefja framleiðsluna,
en fyrirséð væri þó í dag, að það
yrði fyrst á tímabilinu 1992—95
sem nægt rafmagn yrði fyrir
hendi til að hefja slíka fram-
leiðslu, og þá gæti einnig komið til
að aðrir nýtingarkostir á vatns-
orku landsins yrðu taldir hag-
kvæmari.
TERJIÐ HÚSID RAKA
06 STETPUSKEHMDUH
Ein hagkvæmasta og varanlegasta lausnin ef hús er farið að leka, er að klæða
það áli. A/klæðning er seltuvarin og hrindir frá sér óhreinindum.
Fáanleg í mörgum litum, sem eru innbrenndir.
Auk þess að koma í veg fyrir leka og áframhaldandi skemmdir, gefur A/klæðning
nýtískulegt útlit og veitír húseiganda öryggi. Kynnist kostum A/klæðningar.
Látið okkur gera verðtilboð eftir teikningum, þér að kostnaðariausu.
INNKAUP HE
ÆGISGÖTU 7, REYKJAVÍK - SÍMI 22000