Morgunblaðið - 30.03.1982, Blaðsíða 1

48 SÍÐUR MEÐ 8 SÍÐNA ÍÞRÓTTABLAÐI
70. tbl. 69. árg.
ÞRIÐJUDAGUR 30. MARZ 1982
Prentsmiöja Morgunblaðsins.
Flokkur Duartes fær
um 40% í E1 Salvador
San Salvador, 29. marz. AF.
KKISTILEGIR demókratar, miðjuflokkur Jose Napo-
leon Duarte forseta í El Salvador, hefur mest fylgi af
fimm hægri flokkum i kosningum til stjórnlagaþings í
landinu samkvæmt tölum sem lágu fvrir í dag, en virðist
ckki fá hreinan meirihluta og talningu er ekki lokið.
I*egar aðeins 200.000 atkvæði höfðu verið talin sagði
Fólk í bidröð við kjörstað í
Soyapango í El Salvador —
undir hervernd. Kjörsókn
var svo góð í kosningunum
að furðu þótti sæta. Banda-
ríkjamenn hafa látið í Ijós
ánægju með framkvæmd
kosninganna
AF-símamynd
talsmaður kristilegra demókrata að flokkur hans hefði
hafið viðræður við aðra flokka um myndun bandalags.
En talsmaður Bandalags þjóðernisinnaðra lýðveldis-
sinna, sem er flokkur hægriöfgamanna og annar stærsti
flokkurinn, hélt því fram að sá flokkur gæti myndáð
samsteypustjórn án þátttöku Duarte.
Á kjörskrá voru 1,5 milljón
manna, en engar áreiðanlegar tölur
liggja fyrir um kjörsókn. Minnst 60
féllu á kjördag í bardögum örygg-
issveita og skæruliða, sem virðist
hafa mistekizt að koma í veg fyrir
að mikill fjöldi Salvadorbúa kysi.
Fréttir um nýja bardaga bárust í
dag frá Usulutan og einni útborg
San Salvador.
Samkvæmt óopinberum tölum
hafa kristilegir demókratar fengið
79.680 atkvæði, eða 40,1%, en hægri-
öfgaflokkurinn Bandalag þjóðern-
issinnaðra lýðveldissinna, undir for-
ystu Roberto d’Aubuisson fyrrum
majórs, 58.646 atkvæði eða 29,5%.
Þjóðarsáttaflokkurinn, sem fór
með völdin frá 1961 fram að bylting-
unni 1979, hafði fengið 32.190 at-
kvæði (16,2%). Lýðræðislegi bar-
áttuflokkurinn var í fjórða sæti með
18.828 (9,4%) Alþýðuflokkur Salv-
ador hafði 6.597 (3,3%) og annar al-
þýðuflokkur 1.605 (1,3%).
Alls voru 6.743 atkvæðisseðlar
auðir, 17.907 ógildir og 570 höfðu
glatazt að sögn kjörstjórnar.
í Washington hrósaði Alexander
Haig, utanríkisráðherra, einstæðri
kjörsókn og skoraði á stjórnlaga-
þingið að rétta skæruliðum sátta-
hönd. Hann kvað úrslitin hernaðar-
legan ósigur fyrir skæruliða, engu
síður en pólitíska afneitun. Skæru-
liðar hafi ætlað að trufla kosn-
ingarnar, en ekki getað haggað
þjóðinni eða öryggissveitum þegar
verst stóð á fyrir þeim.
Talsmaður Hvíta hússins, Larry
Columbia lendir
líklega á Florida
While Sands, Nýju Mexíkó, 29. marz. AF.
EYKIRHUGAÐRI lendingu geimferjunnar ('olumbia var frestað i dag
aðeins 39 mínútum áður en hún átti að koma af braut vegna hvassviðris
og sandfoks á lendingarstaðnum í Nýju Mexíkó.
Ráðgert er að ferjan lendi í. dag, þriðjudag, og starfsmaður
geimvísindastofnunarinnar, NASA, sagði að miklar líkur væru á þvi að
geimferjan lenti i Kennedy-geimstöðinni á Florida.
John Young, sem stjórnaði vill helzt að lent verði á söndum
fyrstu ferð Columbiu, var sendur í
þotu NASA að kanna skýjafar yfir
Nýju Mexíkó. Hann lagði fyrst til
að skipt yrði um lendingarstað og
sagði síðan: „Ég held við ættum að
fresta þessu." „Allt í lagi, John,...
við samþykkjum það,“ hljóðaði
svarið.
Geimfararnir Jack R. Lousma
og C. Gordon Fullerton, sem eru í
engri hættu, fengu ekki að vita um
ákvörðunina fyrr en átta mínútum
seinna, þar sem þeir voru ekki í
talstöðvarsambandi. Þeir heyrðu
um ákvörðunina kl. 18.02 að ísl.
tíma. Þeir áttu að lenda 19.27.
Columbia er fyrsta bandaríska
geimfarið sem tefst í geimnum
vegna slæms veðurs á jörðu niðri.
Gömlu geimförin skiptu um lend-
ingarstað ef veður var slæmt á
fyrirhuguðum lendingarstað.
Mikill spenningur fylgir næstu
lendingartilraun Columbiu. NASA
Nýju Mexíkó og þeim möguleika
verður haldið opnum eins lengi og
hægt er. En ef veðrið batnar ekki
þar verður Columbia að lenda á
steyptri flugbraut Kennedy-
geimvísindastöðvarinnar á Kana-
veralhöfða og geimferjan hefur
aldrei lent á slíkri braut. Flug-
brautin er 4.570 metra löng.
Það hæðnislega er að fádæma
vont veður var í Florida í dag, en
búizt var við að það mundi lagast.
Mikill viðbúnaður var í Nýju
Mexíkó og 50.000 manns söfnuðust
saman á lendingarsvæðinu, þótt
ekkert yrði úr lendingunni. NÁSA
vill ekki að Columbia lendi í
hvassviðri þar sem prófunum á
hæfni geimferjunnar er ekki lokið,
en þótt stofnunin vilji ekki heldur
lendingar á styttri og steyptri
flugbraut virðist það óhjákvæmi-
legt.
Bretar og Frakkar
deila á EBE-fundi
Bnisat‘1, 29. marz. AP.
FUNDUR leiðtoga EBE hófst í dag og
ágreiningur er með Bretum og Frökk-
um um háa handaríska vexti, fjárlög
bandalagsins, stcfnuna gagnvart
Kómönsku Ameríku og önnur mikil-
væg mál.
Brezkur embættismaður sagði
fréttamönnum að Margaret
Thatcher forsætisráðherra vildi að
EBE færu vel að Bandaríkja-
mönnum í umræðum um háa
bandaríska vexti, sem valda
áhyggjum í Evrópu.
Frakkar vilja beita Bandaríkja-
menn þrýstingi í málinu, en
Thatcher telur það ekki vænlegt til
árangurs.
Flest EBE-ríkin vilja samninga
til að binda endi á átökin í E1 Salv-
ador og auka fjárhagsaðstoð við
Mið-Ameríku. „Hugmyndin um
pólitíska lausn virðist betri eftir
kosningarnar í E1 Salvador," sagði
brezkur embættismaður.
Speakes, hrósaði einnig kjörsókn-
inni og sagði: „Við teljum þetta sig-
ur fyrir þjóð E1 Salvador. Þrátt
fyrir tilraunir skæruliða til að koma
í veg fyrir að fólk færi á kjörstað
virðist kjörsóknin hafa slegið met.
Skæruliðum tókst ekki að aftra
þjóðinni frá því að taka þátt í lýð-
ræðislegum kosningum ...“ Deane
R. Hinton, sendiherra Bandaríkj-
anna, endurtók fyrri loforð um að
reyna að vinna með hverjum þeim
sem sigruðu í kosningunum og sagði
að tilraun skæruliða til að trufla
kosningarnar hefði „farið gersam-
lega út um þúfur".
Fyrrverandi forseti Costa Rica,
einn 200 erlendra fulltrúa sem
fylgdust með kosningunum, sagði að
of snemmt væri að segja hver hefði
sigrað, „en skæruliðar töpuðu".
Langar biðraðir voru við kjörstaði
og kjörsókn var svo mikil að lokun
kjörstaða var frestað í tvo tíma.
„Þetta er furðulegt — ég hef aldrei
séð fólk svona ákaft í að kjósa,"
sagði einn erlendu fulltrúanna.
Kanadískur þingmaður þaut í
skjól þegar skotum var hleypt af við
kjörstað í Santa Ana. En fólkið lét
sem ekkert væri og hraðaði sér í átt
þangað sem skotið var til þess að
komast í biðröðina. „Með öðrum
orðum, fólkið kaus hvað sem það
kostaði," sagði hann.
Au-Þjóðverjar heita
Jaruzelski stuðningi
Kerlín, 29. marz. AF.
AUSTUR-ÞÝZKIR leiðtogar lýstu yfir eindregnum
stuðningi við setningu herlaga í Póllandi og tóku á móti
leiðtoga landsins, Jaruzelski hershöfðingja, með tnikilli
viðhöfn þegar hann kom til Austur-Berlínar i dag.
Hershöfðinginn kvað Bandaríkin og sum vestræn ríki
vísvitandi magna „erfiðleika", sem við væri að stríða i
Póllandi, þar eð „þau hefðu greinilega áhuga á aftur-
hvarfi til öngþveitis, stjórnleysis og efnahagslegrar upp-
lausnar".
Sjónvarpið sýndi komu hershöfð-
ingjans til Schönefeld-flugvallár í
beinni útsendingu, svo og ferð hans
um götur borgarinnar fram hjá tug-
þúsundum Austur-Berlínarbúa, sem
margir veifuðu litlum pólskum og
austur-þýzkum fánum.
Fréttastofan ADN sagði að í við-
ræðum Jaruzelski og austur-þýzka
kommúnistaleiðtogans Erich Hon-
ecker hefði verið látinn í ljós „fullur
skilningur" á ákvörðuninni um setn-
ingu herlaga vegna „hættu á gagn-
byltingu". A-Þjóðverjar muni „sem
fyrr styðja eindregið erfiða baráttu
kommúnista og allra þjóðhollra afla
fyrir alhliða eflingu sósíalískrar
reglu í alþýðulýðveldinu Póllandi".
Búizt er við að Jaruzelski fari
seinna til Prag og annarra höfuð-
borga Austur-Evrópu til að leggja
áherzlu á að Pólverjar hafi aftur
tekið upp rétttrúaða, Moskvuholla
stefnu.
Vestrænir fulltrúar telja tilgang
ferðarinnar sennilega þann að sýna
fram á einingu kommúnistablakkar-
innar í kjölfar umrótsins í Póllandi.
í sendinefnd Jaruzelski voru Josef
Czyrek utanríkisráðherra, fulltrúar
Smábændaflokksins og kaþólsku
leikmannasamtakanna Pax og
fyrrverandi Samstöðufulltrúi, Zofia
Gryzb, sem var kjörin í stjórnmála-
ráðið.
Jaruzelski var tekið með meiri
viðhöfn en almennt gerist og hún
minnti á viðtökur þær sem Leonid
Brezhnev forseti fékk í október 1979
á 30 ára afmæli austur-þýzka ríkis-
ins. Blöð birtu áskoranir til fólks að
fagna „fulltrúa bróðurlegrar ná-
grannaþjóðar okkar“ og geysistórar
myndir af Honecker og Jaruzelski
voru hengdar upp ásamt borðum
með slagorðum um „ævarandi
tengsl“ beggja þjóðanna og Sovét-
ríkjanna.
I Varsjá sagði formaður nýs,
stjórnskipaðs blaðamannafélags,
Klemens Krzyzagorski, að 705 af um
8.000 blaðamönnum Póllands hefðu
verið reknir og 21 blað bannað.
Hann réðst á gamla blaðamannafé-
lagið (SDP), sem studdi Samstöðu,
og mótmælti yfirlýsingum leiðtoga
þess, Stefáns Bratkowski.
Bratkowski sagði 20. marz að um
15% blaðamanna, eða um 1.200,
hefðu verið reknir. Meðal þeirra
blaða, sem hafa verið stöðvuð, eru
vikuritið „Kultura" og fleiri blöð
kunna að hætta að koma út af
„efnahagsástæðum".
Fyrrverandi varaforsætisráð-
herra, Franciszek Kaim, hefur verið
dæmdur í eins árs fangelsi og sekt
að upphæð 300.000 zloty (3 millj. ísl.
kr.) fyrir að misbeita valdi sínu.
Hann er fyrsti ráðamaðurinn sem
hefur verið dæmdur í réttarhöldum
sem hófust eftir setningu herlag-
Sprenging í hraðlest
l.ímoccs, Frakklandi, 29. marz. Al’.
SPRENGING varð í París-Toulouse-
hraðlcstinni í kvöld og margir biðu
hana og slösuðust að sögn talsmanns
frönsku rikisjárnbrautanna.
I Limoges var vitað að minnst sex
hefðu farizt og tveir slasazt alvar-
lega, en 17 minna.
Talsmaður yfirvalda í Li
kallaði sprenginguna „árás )
verkamanna“, en vissi ekk
bæri ábyrgðina.
Lestin, sem sprengingin '
heitir „Capitole".