Morgunblaðið - 03.02.1983, Blaðsíða 45

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 3. FEBRÚAR 1983
45
lftk?AKANDI
SVARAR í SÍMA
10100 KL. 10—12
FRÁ MANUDEGI
, TIL FÖSTUDAGS
r\y r/JATnfö.~iUnf'u ir
Þessir hringdu
^ J vLC'Z
Ber að uppfræða
sóknarbörn sín
Oddný Jóhannsdóttir hringdi og
hafði eftirfarandi að segja: — Mig
langar til að þakka Erni Bárði
Jónssyni djákna fyrir grein hans
um skírn og nafngift, sem birtist
hér í þessum dálkum fyrir
skömmu. Það var tími til kominn
að taka þetta mál til umfjöllunar.
Mér finnst ekki undarlegt þótt
fólk skíri hluti og dýr jafnt sem
börn, vegna þess að það stendur
m.a. skýrum stöfum í íslenskri
orðabók, að skírn sé nafngift. Og
hvað á þá fólk að halda? í öðru
lagi finnst mér prestar þjóðkirkj-
unnar ýta undir þennan rugling
hjá fólki með því að segja við
skírnarathöfnina: Hvað á barnið
að heita? Fyrst þorri þjóðarinnar
veður í þessari villu, skora ég á
prestana að feta í fótspor Arnar
og standa sig í stöðu sinni sem
andlegir leiðtogar. Þeim ber að
uppfræða sóknarbörn sín um
sannleikann í þessum efnum, því
að það er greinilegt, að mínu
mati, að þeim hefur láðst að gera
það. Þeir hafa brugðist skyldu
sinni í þeim efnum, annars væri
þetta ekki svona.
Skaraklofi
Elsa Guðjónsson á Þjóðminja-
safni hringdi og hafði eftirfarandi
að segja: — Það var spurt í dálk-
unum hjá þér um heiti áhalds til
að kæfa ljós með. Gamla orðið yf-
ir þetta mun vera skaraklofi og er
bæði að finna í Dansk-íslenskri
orðabók Freysteins Gunnarssonar
og Sigfúsar Blöndals sem þýðing á
danska orðinu „lyseslukker".
Skaraklofi er tilsvarandi við
„skarbítur", sem notað er um
ljósasax.
Ljósagleypir
Þórarinn Þórarinsson frá Eiðum
hringdi og hafði eftirfarandi að
segja: — Ég sá að þið voruð að
spyrja um heiti áhaldsins sem
maður slekkur á ljósum með. Ég
er nú eiginlega alveg hissa á að
menn skuli vera búnir að týna
nafninu á þessu. Það heitir ljósa-
gleypir, sbr. ljósasax, sem einnig
var til í hverri kirkju, a.m.k. þar
sem ég þekkti til.
Ljósabani
Aðalheiður Konráðsdóttir
hringdi og hafði eftirfarandi að
segja: — Ég á þetta áhald sem
notað er til að slökkva á kertum
með. Sonur minn smíðaði það
handa mér fyrir mörgum árum.
Við höfum alltaf kallað það ljósa-
bana og könnumst ekki við annað
nafn yfir þetta áhald.
Strætisvagna- og
verslanarekstur
3164-4917 hringdi og hafði eftir-
farandi að segja: — Ég er afar
hrifin af borgarstjóranum okkar,
Davíð Oddssyni, og því hvað hann
hefur verið skeleggur í strætis-
vagnamálinu. Ég tel að fyrirtæki
eins og SVR þurfi að komast sem
næst því að standa undir sér sjálf.
Ég vildi að Davíð tæki nú eins
kröftuglega undir með þeim versl-
unareigendum sem eru að reyna
að reka verslanir sínar, sem sé, að
þeir fái að gera það í friði og þurfi
ekki að hafa yfir sér reglugerð frá
borgaryfirvöldum um það, hve-
nær þeir megi hafa verslanir
opnar og hvenær eigi að loka
þeim. Ég vildi óska að borgar-
stjóri beitti sér fyrir því, að versl-
unareigendur mættu reka fyrir-
tæki sín með hag viðskiptavina
sinna einan fyrir augum og það
sem hagkvæmt þætti á hverjum
stað.
Uggvænleg þróun sem stefn-
ir mannlegri reisn í voða
O.S. skrifar:
„Velvakandi!
Oftlega læðist að mér sá grunur þegar ég hlusta á fréttirnar í
útvarpinu og les dagblöðin, að í raun sé svo lítið í fréttum að allt sé
tínt til og blásið út til að fylla upp tíma þann, dálka eða síðufjölda í
útvarpi og blöðum sem fyrir þennan dagskrárlið er ætlaður. Hvert
smáskref í samningatilraunum stórveldanna, áfram eða afturábak,
er tíundað, og höfð eru eftir ummæli þessara og hinna lítilsigldra
nefndarmanna og annarra. Sprengjutilræði, svo merk sem þau nú
annars eru, og önnur hryðjuverk vítt og breitt um heimsbyggðina
eru tínd til. Við fáum uppgefna tölu fallinna og særðra og hve
margir voru fluttir í sjúkrahús, og svo mætti lengi telja.
Þessi sparðatíningur er að mínu
mati til þess eins fallinn að rugla
fólk og hræra í tilfinningalífi þess.
Það skortir alla yfirsýn í heimsmál-
um. Atburðirnir eru raktir sam-
stundis og þeir verða, eða því sem
næst, fyrir tilstilli tölvutækninnar
að hafa í sig og á ef þessu heldur
áfram.
Mig langar til að beina þeirri
spurningu til borgarstjórnar
Reykjavíkur, hvort ekki kæmi til
greina, að hún útvegaði eldra fólki
garðlönd undir matjurtarækt ein-
hvers staðar nær en í Skammadal
eða á Korpúlfsstöðum. Það er enginn
leikur fyrir þetta fólk að sækja
þangað. Ég vil líka benda á, að það
eru ansi snögg viðbrigði fyrir vel
hraust fólk, sem treystir sér til að
vinna, að hætta allt í einu störfum.
Það hafa margir farið illa á því. Það
væri gaman fyrir margan gamlingj-
ann að dunda við kartöflugarð að
sumrinu. Það mundi stytta stundirn-
ar og veita ánægju.
Ég vil sérstaklega benda borgar-
stjórn á gamalt garðland sem lagt
var niður fyrir nokkrum árum. Það
er í Vatnsmýrinni, sitt hvorum meg-
in við Njarðargötu. Það er ljótt að
sjá það land eins fallegt og það var
þegar það var þakið matjurtagörð-
um. Nú er það allt í órækt og jafnvel
komin dýjahætta í það, eftir að fyllt
var upp í skurðina sem þar voru.
Þetta land hefði mátt vera garðland
til þessa dags, því að það er ekkert
farið að gera með það, og hefði betur
farið að garðarnir hefðu fengið að
vera áfram í ræktun."
sem tröllríður öllu. Síðan er allt
margendurtekið og hamrað á þvi vel
og vendilega þar til fólki liggur við
gráti af einskærri svartsýni og miss-
ir við það tiltrú á það sem gott er og
jákvætt.
í stuttu máli: Fjölmiðlar gefa
brenglaða m.vnd af raunverulegu
ástandi í heimsmálum með hinum
nákvæma smáatriða-fréttaflutningi.
Fólk týnir sér í aukaatriðum og
skynjar ekki samhengið. Þetta kalla
ég fréttamengun, og er hún síst betri
en önnur mengun.
Rannsóknarfréttamennska og hin
„heilögu vé“ upplýsingarinnar ásamt
öðrum fréttaflutningi hefur m.a.
komið því til leiðar að þingmenn og
ráðherrar hafa vart vinnufrið og
svigrúm til athafna fyrir frétta-
mönnum sem oft með frekju og ófyr-
irleitni krefja þá svara og uppgjörs
þegar síst skyldi. Þó stjórn þjóðmála
sé ekki einkamál stjórnmálamanna,
eiga þeir kröfu á að hafa vinnufrið
eins og aðrir þegnar þessa lands. Af-
köst landsfeðranna og stjórnmála-
afrek sýnast mér standa í öfugu
hlutfalli við fréttaflutning og upp-
lýsingastreymi af þeim vettvangi.
Að öllu samanlögðu má ljóst vera, að
fréttamennska í þeirri mynd sem
hún nú er orðin og stefnir í að verða,
er neikvæð fyrir land og lýð og frem-
ur til þess fallin að sundra og flækja
mál, heldur en að sameina og upp-
lýsa þegna þessa lands; upplýsa í
þess orðs víðustu merkingu.
Vélar og tölvur. Tæknin hefur tek-
ið völdin. Öllu sem berst með tölvu-
tækni frá fréttastofum víðsvegar um
heim inn á ritstjórnir blaðanna og í
ríkisfjölmiðlana er snarað yfir á
ástkæra ylhýra málið, oft með ærið
misjöfnum árangri, og þrýst inn í
vitund landsmanna án tillits til
fréttagildis þeirra upplýsinga. Flest
virðist vera látið flakka. Dómgreind
og heilbrigð skynsemi virðist hvergi
nærri koma, ef dæma má eftir þeim
„fréttum“ sem boðið er upp á. Slíkar
fornar dyggðir hopa fyrir gagnrýn-
islausu upplýsingaflóði, sem steypt
er yfir landsmenn, að því er virðist
vegna þess eins að það er tæknilega
mögulegt.
Maðurinn er að missa sjálfstraust
sitt frammi fyrir tölvutækninni; trú-
in á mannlega skynsemi er á hröðu
undanhaldi. í stað þess að handar-
og hugarverk mannsins, tæknin,
þjóni hagsmunum hans, er maðurinn
farinn að hringsnúast kringum
tæknina. Þetta er uggvænleg þróun
sem stefnir mannlegri reisn í voða.“
SIGGA V/öGA t iiLVtVAH
Hafiði fundió kjötlærin
okkar 3 í blaðinu í dag.
Finnið þau og komið
með þau í Borgarkjör og
fáið 5 % afslátt af okkar
frábæru kjötvörum.
Sérverslun með kjötvörur
Borgar
kjör gildir
s,mnafS263632o f!ram ad háLgi
Alltaf á fóstudögum
AUSTURLENSK MATARGERÐ
Aö læra aö elda Chop-Suey og boröa
meö prjónum. Litiö við hjá þeim Baldvini
Björnssyni og Ning De Jesus.
SALVAXTARRÆKT
„Kemur í framhaldi af aukinni líkams- og
vaxtarækt", segir Guömundur S. Jónas-
son í Miögarði.
JANE FONDA LEIKFIMI
— Þaö nýjasta í líkamsræktinni.
Föstuclagsblaðid er gott forskot á helgina
AUGLVSINGASTOFA KRISTlNAR HF