Morgunblaðið - 12.02.1983, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 12. FEBRÚAR 1983
27
Davíð Oddsson við umræður um Keldnasamninginn í borgarstjórn:
Framtíðarbyggð borgarinnar við
Grafarvog tryggð með samningum
Ekki þarf klóka samningamenn til að gera
svona samning, segir Sigurjón Pétursson
SAMNINGUR borgarstjórans í
Reykjavík og menntamalaraðherra um
málefni Keldna og Keldnaholts, en
samningurinn kveður á um makaskipti
á löndum og um stöðu stofnana ríkis-
ins á svæðinu, var samþykktur á auka-
fundi borgarstjórnar sl. fimmtudags-
kvöld. Samningurinn var samþykktur
að viðhöfðu nafnakalli með 12 atkvœð-
um borgarfulltrúa Sjálfstæðisflokksins
gegn 7 atkvæðum fulltrúa Alþýðu-
bandalags, Alþýðuflokks og Kvenna-
framboðs. Annar tveggja fulltrúa
Framsóknarflokksins sat hjá við
atkvæðagreiðsluna, en hinn var farinn
af fundi, en hafði áður lýst því yfir í
bókun, að hann mvndi sitja hjá við
atkvæðagreiðsluna. Miklar umræður
urðu um samninginn, en þeim lauk
ekki fvrr en á tólfta tímanum um
kvöldið.
Ríki og borg sátt
viö byggðamörk
Davíð Oddsson borgarstjóri mælti
fyrir samningnum og í yfirgripsmik-
illi ræðu sinni rakti hann forsögu
málsins og samninginn sjálfan.
Sagði Davíð að forsaga málsins væri
löng, en frá því full alvara og þungi
hefðu verið sett í það að ná árangri í
þessum efnum eftir sfðustu kosn-
ingar, hefði samningalotan verið
stutt og markviss, ólfkt þvf sem
stundum áður, er hún var langdregin
og skilaði litlum árangri. Davíð
sagði að meginþættir samningsins
væru þeir, að rfki og borg væru sátt
við byggðamörk á Grafarvogssvæð-
inu, og það sem mesta athygli vekti
væri það að samkomulagið gerði
borginni kleift að starfa f samræmi
við þá skipulagsforsögn sem gefin
var 1. júlí sl. í borgarstjórn, og
tryggja myndi framtíðarbyggð borg-
arinnar. Davíð gat þess að við þær
umræður hafi mjög verið haft á orði
af gagnrýnendum skipulagsins, að
svæðið væri í eigu annars aðila en
Reykjavíkurborgar. Það væri auðvit-
að rétt, en hins vegar væri það á
misskilningi byggt að slfkt væri sér-
stakt gagnrýnisefni, enda væri það
venja að skipulag væri unnið á svæð-
um sem væru f eigu margra aðila.
Ekki farið of geyst
Davíð sagði að brýna nauðsyn hafi
borið til að hraða málinu og sýna svo
ekki væri um villst hug borgar-
stjórnar í málinu. Það myndi benda
til þess að borgarstjórn myndi leita
eignarnáms á þeim svæöum sem
deilt væri um, ef ekki næðust samn-
ingar við ríkið. Niðurstaða samn-
ingsins sýndi svo ekki væri um villst
að ekki hefði verið farið of geyst af
stað f málinu, eins og vinstri flokk-
arnir héldu fram.
Davíð benti og á að þrátt fyrir það
mikla landsvæði sem borgin leysti til
sín, þá væri útlagður kostnaður
borgarinnar í beinhörðum peningum
ekki verulegur. Þar kæmi margt til,
makaskipti á löndum ættu sér stað
sem væri borginni hagkvæmt og
ekki síður fyrir viðsemjendur henn-
ar.
TöfAu málið um 4 ár
Næst vék borgarstjóri máli sínu að
forsögu málsins og nefndi m.a. að
sjálfstæðismenn hefðu ekki haft
verulega ástæðu til þess eftir kosn-
ingarnar 1978, þegar vinstri meiri-
hlutinn komst til valda, að ætla að
frá fyrri stefnu í skipulagsmálum
yrði snúið, þvf hún hefði verið studd
ríkum meirihluta. Að vísu hefði ver-
ið ljóst að Aiþýðubandalagið réði
ferðinni í skipulagsmálum, en menn
hafi ekki órað fyrir að samstarfs-
flokkar þeirra yrðu svo linir sem
raun bar vitni. Síðan rakti Davíð orð
vinstri manna um þessi mál og sagði
að sjálfstæðismenn hefðu alltaf
ítrekað nauðsyn þess að staðfesta
bæri aðalskipulagið, þannig að
samningsaðstaða borgarinnar við
Keldur batnaði, en með þau sjón-
armið og rök hefði þáverandi meiri-
hluti ekkert viljað við gera. Þannig
hefði honum tekist að tefja málið í
heil fjögur ár. „Það fóru heil fjögur
ár forgörðum í mikilvægasta þætti
skipulagsmála borgarinnar undir
forystu vinstri meirihlutans, sem
ekki kunni fótum sínum forráð,"
sagði Davíð.
Davfð sagði að með samkomulag-
inu væri f raun gengið frá kaupum
borgarinnar á 110 ha lands úr
Keldnalandi, sem borgin fengi með
hagstæðum hætti. Með samningnum
væri verið að tryggja framtíðar-
byggð borgarinnar á svæðinu með-
fram Grafarvogi. Vakti hann athygli
á því að nettóávinningur samkomu-
lagsins væri geysimikill, yfir 30 ha,
frá því sem áður hafði "“rið gert ráð
fyrir. Samningurinn . ndi það og
sannaði að raunhæfur möguleiki
hafi verið á að tryggja borginni
nægilegt land, enda hafi það verið
gert, við verði sem hún hæglega get-
ur greitt. Einnig hefði verulegur
ávinningur orðið í fbúðabyggð í með-
förum skipulagsnefndar á málinu.
í lok ræðu sinnar sagði Davíð að
hann tryði því tæpast að fyrrverandi
meirihluti væri svo rækilega geng-
inn í björg á Rauðavatnshæðunum,
að hann gæti ekki horft til framtið-
ar, þegar hagsmunir og velferð borg-
arsamfélagsins blöstu við og boðið
væri upp á heillega og góða lausn.
Skoraði hann á borgarstjórn að sam-
einast um að ganga frá samningin-
um endanlega þá á fundinum.
ViðræAunefnd vinstri manna
gerAi ekki neitt
Að máli Davíðs loknu talaði Vil-
hjálmur Þ. Vilhjálmsson borgarfull-
trúi Sjálfstæðisflokksins, formaður
skipulagsnefndar. Hann benti á að
viðræður við Keldnamenn hefðu
staðiö í um 13 ár. Þar af hafi vinstri
meirihlutinn gert þrjár tilraunir til
þess að ná samningum, ýmist um
Keldur, eða Keldur og Keldnaholt.
Fór Vilhjálmur síðan nokkrum orð-
um um tilraunir þessar og sagði að
fyrsta tilraunin heföi ekki skilað
neinum árangri. önnur tilraun hafi
leitt til tilboðs sem gerði ráð fyrir 99
ha landi til Keldna og 48,5 ha til
Keldnaholts, samtals 147,5 ha. Sá
samningur sem nú væri ræddur
gerði ráð fyrir 117,2 ha lands til
þessara aðila. Hins vegar hefðu
þessar tilraunir vinstri manna siglt f
strand. Þriðja tilraunin skilaði held-
ur ekki árangri. Sagði Vilhjálmur að
vinstri meirihlutinn hefði skipað
viðræðunefnd um málið, nefnd sem
aldrei hafi gert neitt, enga fundi
haldið, enda hefðu nefndarmenn
Davíð Oddsson Vilhjálmur Þ. Markús Örn Sigurjón
Vilhjálmsson Antonsson Pétursson
Álfheiður
Ingadóttir
Hulda
Valtýsdóttir
Kristján
Benediktsson
Sigurður E.
Guðmundsson
ekki hist. Vilhjálmur sagði að eng-
inn áhugi hefði verið á því að semja.
Aldrei reynt á samninga
Þá vék hann orðum sínum að
„kynningarriti" því sem gert var
fyrir síðustu kosningar og fjallaði
um skipulagshugmyndir meirihlut-
ans. Þar hafi komið fram að ekki
væri hægt að ná samningum um
Keldnaland, en hið rétta væri að
aldrei hefði verið látið á það reyna.
Öll hegðan vinstri meirihlutans f
málinu væri ekki til fyrirmyndar,
enda hefði með vilja verið hægt að
ná samningum, eins og nú sannaðist.
Þá benti Vilhjálmur á að mikill
meirihluti Reykvíkinga væri þvf
sammála að byggja við Grafarvog,
en ekki á Rauðavatnsheiðunum.
Næst vék Vilhjálmur orðum sín-
um að samkomulaginu sjálfu og
sagði að núverandi samkomulag
væri ekki útlátalaust fyrir borgina,
því það þyrfti að kaup 15,3 ha land
og afhenda það ríkinu. Þegar væru
hafnar samningaviðræður við eig-
endur landanna og raunar væri búið
að ganga frá samkomulagi við einn
aðila. Hins vegar væru þessi landa-
kaup aðeins smámunir hjá því sem
menn hefðu orðið að kaupa, ef farið
hefði verið út í Rauðavatnsævintýr-
ið, því þar og á Norðlingaholti skiptu
eigendurnir hundruðum.
BáAir aAilar geta vel viA unaA
Þá sagði Vilhjálmur að samkomu-
lagið væri þannig úr garði gert að
bæði ríkið og Reykjavíkurborg gætu
vel við unað, um jöfn skipti á landi
væri að ræða, 155,4 ha færu á milli.
Vilhjálmur sagði að íbúðasvæði og
græn svæði ykjust um 35,4 ha og
væri þar um nettóávinning að ræða.
Þá myndi ríkið greiða gatnagerð-
argjöld af byggingum sem rísa
kunna vestan Vesturlandsvegar.
Vilhjálmur sagði að eignarhluti
Reykjavíkur f Keldnalandi myndi
aukast verulega. Gert væri ráð fyrir
að á svæðinu verði um 1750 íbúðir og
þar af yrðu 390 byggingarhæfar f ár.
Af þeim væru 350 einbýlishúsalóðir,
90 raðhúsalóðir og 50 íbúðir í fjöl-
býli. Þá yrði í ár og úthlutað 500
einbýlishúsalóðum sem koma til af-
hendingar árin 1984 og 1985.
Samningurinn getur varla
verri veriA
Sigurjón Pétursson borgarfulltrúi
Alþýðubandalagsins talaði næstur
og sagði að minnihlutanum hefði
verið meinað að fylgjast með samn-
ingaviðræðum og gagnrýndi hann
það harðlega. Hann sagði að með
samningnum hefði Reykjavík flutt
vanda sinn um set. Ríkið væri búið
að hasla sér völl í landi Reynisvatns,
en þar hefði það fengið 20 ha. Þá
sagði Sigurjón að ríkið hefði náð
mjög góðum samningum, betri held-
ur en það hafi talið sig þurfa, en
hinn góði samningur ríkisins væri til
kominn vegna þess að Reykjavík
hefði spilað sig út í horn í málinu,
með fljótfærnislegum yfirlýsingum
fyrir kosningar, um að byggt yrði á
Grafarvogssvæðinu hvað sem það
kostaði. Sigurjón sagði að ekki þyrfti
klóka samningamenn til þess að gera
svona samning, hann væri vondur og
gæti varla verri verið. Sigurjón sagði
að stundarhagsmunir hefðu verið
látnir ráða við samningsgerðina, en
langtímahagsmunum hefði verið
fórnað og land rfkisins væri hér eftir
varanleg meinsemd í borgarlandinu.
Lýsti hann því yfir að Alþýðubanda-
lagið myndi greiða atkvæði gegn
þessum vonda samningi.
I bókun Alþýðubandalagsins kem-
ur m.a. fram að ástæða þess að
flokkurinn greiðir atkvæði gegn
samningnum, sé sú að með samn-
ingnum sé viðurkennt af borgaryf-
irvöldum að „rikið skuli um aldur og
ævi hafa eignarhald á 155 ha lands á
austursvæðum borgarinnar".
Sjálfstæðisflokkurinn hafi með
fljótfærnislegum kosningaloforðum
sinum eyðilagt alla samningsaðstöðu
borgarinnar, þar sem mótaðilinn
vissi að öllu yrði fórnað til að ná
einhverjum samningum, eins og
raunin hefði á orðið.
Friöland fugla
Næst talaði Álfheiður Ingadóttir
Alþýðubandalagi. Hún lýsti áhyggj-
um sínum yfir því að Háskólanum
væri ætlað 4 ha svæði í Vatnsmýri
og lagði til að það svæði yrði undan-
skilið f samningnum. Sagði hún að
þetta svæði væri friðland fugla og ef
það færi undir vatn, myndi það eyði-
leggja varpstöðvar fuglanna.
Varðandi gagnrýni Álfheiðar á
friðland fugla í Vatnsmýri, benti
Hulda Valtýsdóttir, borgarfulltrúi
Sjálfstæðisflokks, á, að ekki væri
ástæða til að óttast það að Háskól-
inn hundsaði þá vernd sem lögð
hefði verið á svæðið. Því væru
áhyggjur Álfheiðar ástæðulausar.
Þakka menntamálaráðherra
Þá talaði Kristján Benediktsson,
Framsóknarflokki. Sagði hann að
Reykvíkingar gætu verið þakklátir
menntamálaráðherra fyrir þennan
samning, enda hefði hann beitt sér
fyrir því að hann næðist. Kristján
sagði að fyrrverandi meirihluti hefði
búið í haginn til að þessi samningur
næðist. Nefndi hann því til stuðn-
ings að fyrri meirihluti hefði stað-
fest aðalskipulag í höndum við
samningsgerðina, borgin hefði á sl.
kjörtímabili keypt jörðina Reynis-
vatn og einnig hefði 23 ha land á
Grafarvogssvæði verið keypt á síð-
asta kjörtímabili. Þessi atriði hefðu
átt sinn þátt í að samningar næðust.
I bókun Framsóknarmanna kemur
það m.a. fram, að samninginn verði
að skoða í ljósi þeirrar staðreyndar
að ReykjavikurSorg hafi- orðið að
ganga til samninga við ríkið, og í
Ijósi þess yrði að meta samninginn.
Þrátt fyrir agnúa samningsins telja
framsóknarmenn að meirihlutinn
eigi ekki annarra kosta völ en að
samþykkja samninginn, miðað við
þá stöðu sem borgin er í varðandi
byggingarland. Hins vegar sé samn-
ingurinn algerlega á ábyrgð borgar-
stjóra og flokksbræðra hans og því
muni framsóknarmenn sitja hjá.
Einhver dýrkeyptasti samningur
sem gerður hefur verið
Þá talaði Sigurður E. Guðmunds-
son, Alþýðuflokki. Sagði hann að
þessi samningur væri einhver dýr-
keyptasti samningur sem Reykjavik
hefði gert. Sagði hann þetta vera
fjármálaævintýri, sem ekki væri vit-
að um niðurstöðu á. Þá hefði borgar-
stjórnarmeirihlutinn verið klaufi að
koma sér í þá aðstöðu að lýsa því yfir
að ekki yrði byggt annarsstaðar en
við Grafarvog. Það hefði styrkt
samningsaðstöðu ríkisins. Sagði Sig-
urður í bókun, sem hann kynnti á
fundinum, að ríkan þátt í því hve
samningurinn væri óhagstæður, ætti
„fordómafull og neikvæð afstaða
borgarstjórnarmeirihlutans gagn-
vart íbúðabyggð við Rauðavatn og
fjarlægur og óraunhæfur möguleiki
á að ná eignarhaldi á Keldnalandi
eftir eignarnámsleiðinni". Kvaðst
Sigurður greiða atkvæði á móti
samningnum.
NauAungarsamningur
Næst talaði Guðrún Jónsdóttir,
fulltrúi Kvennaframboðs. Hún sagði
tvennt þyrni í augum varðandi
samninginn. Annars vegar væri það
samningur um háskólalóðina, sem
væri 39 ha auka-dúsa fyrir ríkið.
Hins vegar væri ekki vitað hvað þau
einkalönd kostuðu sem borgin yrði
að kaupa og afhenda ríkinu. Því væri
verið að renna sér blint í sjóinn hvað
það varðaði. Kallaði hún þetta nauð-
ungarsamning sem Kvennafram-
boðið myndi greiða atkvæði gegn. í
bókun, sem Guðrún kynnti á fundin-
um, segir m.a. að fráleitt sé að ganga
frá lóðamörkum Háskólans, á þann
veg að taka afstöðu til framtíðar-
skipulags flugvallarsvæðisins. Þá
vítti Kvennaframboðið þá meðferð
sem málið hefur hlotið.
GóAur samningur
Markús Örn Antonsson, borgar-
fulltrúi Sjálfstæðisflokksins, sagðist
telja, að framsóknarmenn mikluðu
heldur þátt menntamálaráðherra í
málinu. Sagði hann að vitað hefði
verið, að ef ekki hefðu náðst samn-
ingar, þá hefði borgin beitt eignar-
námsleiðinni, og það hefði hvatt til
samninga. Fulltrúum ríkisvaldsins
hefði verið þetta ljóst, og þeir hefðu
verið i vörn í málinu. Sagði Markús
að samkomulagið væri gott og þar
væru hagsmunir beggja tryggðir.
Einnig væri markmiðum borgar-
stjórnarmeirihlutans um skipulagið
í Grafarvogi náð. Sagði hann að
þetta væri stórkostlegur ávinningur
fyrir Reykvíkinga í heild.
Síldarævintýri llrl7 febr.
Nú er það orðinn jafnátviss atburður að drekkhlaðnir síldarbakkar
séu lagðir á borðin í Blómasalnum og að drekkhlaðnir síldarbátar leggist að
bryggju fýnr norðan og austan. Sfldin í síldarbátunum er ósköp svipuð frá ári til árs,
en það eru alltaf einhverjar nýjungar á sfldarbökkunum:
Síldarbollur, gratlneruð síld og fjöldinn allur af öðrum Ijúffengum síldarréttum.
Að aukl er svo laxakaefa, hörpuskelfiskskæfa og marineraður hörpuskelfiskur.
SfldaraevintÝrið verður í Blómased á kvöldin alla daga frá 11.-17. febrúar.
Borðapantanir í símum 22321 oq 22322.
VERIÐ VELKOMIN
HÓTEL
LOFTLEIÐIR
ÍSLENSK MATVÆLI H/F