Morgunblaðið - 12.02.1983, Blaðsíða 45

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 12. FEBRÚAR 1983
45

*
_ Ar Marteins
Lúthers
Einu mennirnir sem
geta staðið að þess-
ari björgun af viti
Þórarinn Samúelsson, Kópavogi,
skrifar:
„Vegna greinar í Þjóðviljanum
8. þ.m. eftir Guðmund Ólafsson
fornleifafræðing, langar mig að
gera nokkrar athugasemdir sem
leikmaður. Fyrirsögnin er: Forn-
minjar í stórhættu vegna gróða-
sjónarmiða. Ég hefði viljað breyta
þessari fyrirsögn á þessa leið:
Fornminjar í stórhættu vegna
skilningsleysis og trassaskapar
sumra þeirra, sem hafa átt að sjá
markaðar. Þó liggur sú staðreynd
á borði hinna háu herra, að í fjöl-
mörgum tilfellum getur konan eða
maðurinn ekki farið út af heimil-
inu til að vinna fyrir tekjum. Og
getur þar margt borið til. En refs-
ingin lætur ekki á sér standa og
skattavöndurinn er reiddur hátt
til höggs. Það hjóna sem tekur á
sig að afla þeirra tekna er heimilið
þarf á að halda er sett upp við
vegg. Tekjurnar lenda í hærri
skattflokki en tekjur hjónanna
sem bæði vinna úti, og þar munar
ekki neinu smáræði. Þetta var
þarfur þáttur hjá Jóhönnu Harð-
ardóttur. Hafi hún þökk fyrir.
Fróðlegir og
skemmtilegir
Ása Brandsdóttir hringdi og
hafði eftirfarandi að segja: — Mig
langar til að koma á framfæri
þakklæti mínu fyrir þættina
kvöldgestir, sem Jónas Jónasson
er með á föstudagskvöldum. Ég
hef hlustað á þessa þætti í vetur
og sleppt föstudagsmyndunum í
sjónvarpinu. Þættirnir eru hvort
tveggja í senn, einstaklega fróð-
legir og skemmtilegir, og vona ég
að við megum enn lengi njóta.
um geymslumál og varðveizlu
slíkra hluta.
Hvað um ýmsa hluti sem Þjóð-
minjasafnið hefur bæði fengið
gefins, en ekki þegið eða viljað
þiggja. Varð það kannski vegna
þess að munirnir voru ekki málað-
ir, gljápússaðir og tilbúnir til sýn-
ingar.
Nú getið þið, sem þessum mál-
um eigið að stjórna, sagt: Við get-
um ekki þegið allt sem okkur
býðst, né sett það upp. Orsökin:
Plássleysi. Ha, plássleysi? Hvern-
ig má það vera, ef þið fornminja-
fræðingar hafið ekki sýningar-
pláss fyrir um 1—2.000 hluti, sem
safna ryki og ryði í misgóðum
geymslum ykkar? Hvar ætlið þið
að geyma þetta rúmlega 3ja alda
gamla skip, ef það næst upp af
sínu 20 metra dýpi? Það má vera,
að einhverjir innan Þjóðminja-
safnsins hafi hugsanlega fræði-
lega þekkingu til að reka puttana í
þetta björgunarmál, en það þarf
meira til. Það er reynsla í björg-
unaraðgerðum á strandstöðum,
oft við hroðalegustu aðstæður.
Þá reynslu hefur Kristinn Guð-
brandsson og hans félagar, enda
að mínu viti einu mennirnir hér-
lendis, sem geta staðið að þessari
björgun af viti, verði ekki sett á þá
fótakefli af einhverjum sérfræði-
legum græningjum, sem því miður
hafa of oft ráðið of miklu.
Rekið heldur fingur í að láta
byggja alvöruþjóðminjasafn, svo
hægt sé að taka við hlutum. Of
mörgum slíkum hefur verið hent
og er enn hent á haugana eða í
brotajárn vegna skilningsleysis og
aumingjaskapar ykkar.
Ég læt þetta duga og er hógvær
núna, en ég verð það ekki næst.“
GÆTUM TUNGUNNAR
Karl Karlsson skrifar:
„1 viðtali við biskup fslands, herra
Pétur Sigurgeirsson, í sjónvarpinu
um áramótin síðustu lét hann þess
getið, að íslenska þjóðkirkjan hygð-
ist með veglegum hætti minnast 500
ára afmælis siðbótarmannsins
mikla, Marteins Lúthers, er fæddist
sem kunnugt er 10. nóvember 1483.
Þessa merkisafmælis verður að
sjálfsögðu minnst í hinni evangel-
isk-lúthersku kirkjudeild víða um
heim, sérstaklega í Þýskalandi, bæði
vestan og austan járntjaldsins
svonefnda, á Norðurlöndum og í
Ameríku.
Sumum hefur fundist votta fyrir
því, að íslenska þjóðkirkjan væri
farin að hallast í átt til rómversk-
kaþólsku, og þurfi að „rétta sig af“.
Máske er hér átt við suma prestana.
Vonandi er þetta bara misskilning-
ur. En mér finnst samt, að nú sé
tilvalið tækifæri til þess að þjóð-
kirkjan láti það koma skýrt fram og
án alls vafa, að hún er sem fyrr
evangelísk-lúthersk og hafnar al-
gert sumu í páfakirkjunni. Þjóðin
þarf að vita, hvað það er sem aðskil-
ur þessar tvær kirkju-deildir og
hvers vegna við eigum að vera
ógleymin á afrek Lúthers, yfirburð-
armannsins og hetjunnar miklu.
Það var allmikið um að vera í
þjóðkirkju íslands árið 1981, er
minnst var trúboðsstarfs þeirra
Þorvalds víðförla og Friðriks bisk-
ups. En hvað nú? Á það að vera
minna? Nú þurfa kennarar guð-
fræðideildar Háskóla íslands aldeil-
is að gripa til orðsins og pennans, og
máske einhver í heimspekideild hafi
frá einhverju að greina. Meðal ann-
arra orða: Hvenær skyldum við hafa
fengið nýjatestamentisþýðinguna og
alla biblíuna á íslensku, ef ekki
hefði notið áður baráttu Lúthers. Og
eitthvað mætti sennilega segja um
afskipti Lúthers af kirkjusöng og
sálmakveðskap, að fræðslumálum
og fátækrahjálp. Kann og að vera að
dr. Jakob Jónsson finni í fræðum
þessum „húmor og irony“.
Það fer vel á því nú á ári Lúthers
að nota dýrmætt tækifæri til efl-
ingar trúarlífinu og kristilegri
menningu með þjóð vorri. Þess er
þörf á válegum tímum siðgæðis-
hnignunar samfara spillingu kvik-
mynda, vaxandi vínnotkunar og
eiturlyfjaneyslu. Ég hlýt að óska
þess, að á þessu ári verði gefin út
vegleg bók, helst myndskreytt, um
ævi og starf Marteins Lúthers. Er
þess að vænta, að einhver bókaút-
gefandinn hafi um það samstarf við
okkar ágætu vísinda- og fræðimenn.
Yrði þessi bók meðal margra fyrir
næstu jól, yrði því fagnað.
Mér skildist á sjónvarpsviðtalinu
við herra biskupinn, því sem ég í
upphafi vitnaði til, að nefnd hefði
verið skipuð til að undirbúa og
vinna að minningu Lúthers á þessu
ári. Megi þeirri nefnd vel farnast og
störf hennar verða árangursrík."
Sagt var: Þeir héldu í hvorn annan.
Rétt væri: Þeir héldu hvor í annan.
ALLTAF Á SUMNUDÖGUM
OG EFPftSMEIRA BLAÐ!
NIÐURTALNING
FYRIR MORÐ
GANDHI — NÝ VERÐ-
LAUNAKVIKMYND
LEYNDARDÓMAR
NJÓSNA SOVÉT-
MANNA
INDÓNESÍA
TERESA STRATAS —
ÓPERUSÖNGKONAN
FRÆGA
HÚSIÐ — NÝ ÍSLENZK
KVIKMYND
GLEYMD BÖRN
í KERFINU
ÞESS SVENSKA GÚST-
AFS — RÆTT VIÐ
BÓKAMANNINN
PÁL JÓNSSON
TED SERIOUS —
YFIRSKILVITLEGUR
LJÓSMYNDARI
SVO SÖKK SKIPIÐ —
RÆTT VIÐ JÓN HJÖRT
JÓHANNSSON
ÞEGAR CARLSON
REYNDI AÐ BJARGA
FLYING ENTERPRISE
POTTARÍM — VERÖLD
— Á FÖRNUM VEGI —
REYKJAVÍKURBRÉF —
Á DROTTINSDEGI
VELVAKANDI —
HUGVEKJA

Sunnudagurinn byrjar á síðum Moggans