Morgunblaðið - 13.02.1985, Qupperneq 49
MORGUNBLAÐIÐ, MIDVIKUDAGUR 13. FEBRÚAR 1985
49
Jenný Jörundsdóttir
frá Hrísey — minning
Þá er sól var hæst á lofti í júní-
mánuði fyrir tæpum 40 árum var
ég á ferð í Hrísey, er við hjónin þá
nýgift komum til þess að fagna
merkum afmælisdegi tengdaföður
míns, Jörundar Jörundssonar, út-
gerðarmanns sem þá varð sextug-
ur.
Það ver mikill fögnuður þennan
dag og hópuðust Hríseyingar á
heimili sonar hans, Guðmundur
og tengdadóttur Mörtu Sveins-
dóttur til þess að samfagna af-
mælisbarninu, sem þá var orðinn
ekkjumaður. I þessum gagnaði að-
stoðuðu dæturnar við veitingar.
Þótt ég hefði áður hitt mágkonu
mína, Jenný finnst mér ég fyrst
hafa kynnst henni þá og eitt er
víst að fyrir hugskotssjónum mín-
um er myndin af henni skírust
þann dag. Mér er ríkt i minni
glæsileiki hennar, hlýtt viðmót og
heiðríkja í svip, er hún bauð mig
velkominn þennan sumardag —
klædd íslenska búningnum við
hlið manns, síns Kristófers Guð-
mundssonar.
Jenny og Kristófer bjuggu
fyrstu hjúskaparár sín á Siglufirði
en fluttust fljótlega til Hríseyjar,
þar sem Kristófer starfaði sem
vélstjóri við hraðfrystihúsið á
staðnum. Kristófer var ættaður
frá Reykjavík og lærði þar meðal
annars gullsmíði, sem hann fékkst
nokkuð við á Siglufirði, en auk
þess var hann hagur smiður og
reisti þeim hús að mestu leyti
sjálfur með fögrum garði um-
hverfis, er bæði hlúðu að af mikilli
natni og voru þau einstaklega
samhent um allt það er laut að
velferð heimilis þeirra og barna
Jenný var fædd 1. sepember
1909 að Botni í Þorgeirsfirði,
Suður-Þingeyjarsýslu. Foreldrar
hennar voru María F. Sigurðar-
dóttir frá Skarðdal, Siglufirði og
Jörundur Jörundsson, útgerðar-
maður frá Syðstabæ í Hrísey. For-
eldrar henar fluttust til Hríseyjar
með þrjú elstu börnin, en Jenný
var um sex ára gömul og ólst þar
upp elst sex systkina. Hin eru:
Sigríður ekkja, hennar maður var
Júlíus Oddsson kaupmaður í Hrís-
ey, Guðmundur útgerðarmaður,
kvæntur Mörtu Sveinsdóttur, Sig-
urður stýrimaður, er lést 1941,
Þorsteinn, er drukknaði 13 ára og
Þorgerður, gift undirrituðum.
Heimilið var oft mannmargt og
því mikil umsvif bæði við heimil-
ishald og útgerð foreldranna er
lengst af gerðu út tvo báta á þess-
um árum. Elstu systkinin urðu því
snemma að taka til hendi og lét
Jenný ekki sitt eftir liggja við
þessi störf. Var hún hvort tveggja,
dugleg og verklagin.
Jenný og Kristófer eignuðust
þrjú börn er öll fæddust í Hrísey,
en þau eru: Haukur vélstjóri,
kvæntur Gunnhildi Njálsdóttur og
eiga þau sex börn, María, gift
Ragnari Víkingssyni útgerðar-
manni og eiga þau þrjú börn og
Guðmundur, er lést í flugslysi á
unga aldri.
Jenný bjó manni sínum og börn-
um gott heimili og var mjög
heimakær og vinnusöm utan
heimilis sem innan.
Mann sinn missti Jenný árið
1978. Hafði hún þá um nokkurt
skeið átt við vanheilsu að stríða,
en nokkru eftir fráfall hans fékk
hún áfall sem leiddi til lömunar og
langvarandi veikinda. Dvaldist
hún langdvölum á sjúkrahúsum og
á heimilum barna sinna og
tengdabarna, sem önnuðust hana
af stakri umhyggju og ástúð.
Hún lést á fjórðungssjúkrahús-
inu á Akureyri hinn 4. febrúar sl.
og verður útför hennar gerð frá
Hríseyjarkirkju miðvikudaginn
13. febrúar.
Fyrir um það bil þremur árum
var ég á ferð á Akureyri og heim-
sótti ég Jenný á sjúkrahúsið, þá
var hún lömuð að mestu hægra
megin 'og mátti eigi mæla. Hún
tók á móti mér með glaðlegu brosi
og heiðríkjan var í svip hennar
sem fyrr.
Með hækkandi sól hverfur hún
yfir móðuna miklu og megi heim-
koman verði henni björt og hlý
eins og hún var sjálf.
Hilmar Garðarsson
Minning:
Kristín Helgadóttir
Við höfum kvatt hinztu kveðju
Kristínu Helgadóttur, er lést þann
| 1. febrúar sl. Mér er það ljúft að
minnast hennar, því hún var ekki
bara kona sem bjó í sama húsi og
ég, hún var mér og systkinum
mínum sem bezta amma. Kynni
okkar Kristínar hófust er ég var
barn að aldri og tókst með okkur
vinátta sem entist ævilangt. Þó
svo að aldursmunur okkar væri
mikill, leið varla sá dagur í
bernsku minni að ég eyddi ekki
einhverri stund með Kristínu. Þau
voru ófá sporin okkar á Hjarðar-
hagann eftir að við fluttum þaðan,
því hjá Kristínu og manni hennar,
Lofti, mættum við ávallt hlýju.
Með Kristínu er fallin frá mikil
sómakona. Hún var ákveðin en
sanngjörn og hlý og þessir eigin-
leikar hennar áunnu henni
óblandna virðingu allra sem henni
kynntust. Eitt af því sem ein-
kenndi líf Kristínar var hversu
starfssöm hún var og má segja að
henni hafi aldrei fallið verk úr
hendi. Minnist ég þess sérstaklega
hversu mikla vinnu og metnað hún
lagði í handavinnu sína. Margir
eru þeir sem í gegnum árin nutu
vinnu Kristínar s.s. Kvenfélag
Fríkirkjunnar og ýmsar góðgerð-
arstofnanir.
Þó Kristín sé horfin lifa minn-
ingarnar í hjörtum þeirra sem eft-
ir lifa. Með hlýhug kveð ég Krist-
Minning:
Rósa Þorleifsdóttir
bókbandsmeistari
Rósa Þorleifsdóttir bók-
bandsmeistari lézt á Elli- og
hjúkrunarheimilinu Grund 2. febr.
sl. Hún hafði um nokkurra ára
skeið átt við mikla vanheilsu að
stríða og því hvíldinni fegin.
Rósa fæddist að Hólum í
Hornafirði 18. des. 1906, dóttir
merkishjónanna Sigurborgar Sig-
urðardóttur og Þorleifs Jónssonar
bónda og alþingismanns þar. Hún
var yngsta barn þeirra hjóna.
Rósa tók þátt í öllum heimilis-
störfum eins og þau gerðust í sveit
á þeim árum. Hún fór til Akureyr-
ar til náms í gagnfræðaskólanum
þar og dvaldi hjá Þorbjörgu systur
sinni og manni hennar, Þorsteini
Thorlacius bóksala, meðan á nám-
inu stóð.
Þar sem hún var bæði listræn
og handlagin, lá beinast við að
hún færi í framhaldsnám sem
gæti sameinað þetta hvoru-
tveggja. Valdi hún að fara í bók-
bandsnám. Jón bróðir hennar
listmálari bjó þá í Kaupmanna-
höfn og mun það hafa nokkru um
ráðið, að hún hleypti heimdragan-
um og sigldi til Danmerkur. Hún
nam listbókband í Den nye skole
for Tegning og H&ndværk,
1929—1932. Kom þá heim að loknu
ínu og sendi skyldfólki hennar
innilegar samúðarkveðjur.
Sigríður Ósk
námi og setti upp vinnustofu í
Austurstræti 5 í Reykjavík á sama
ári og kenndi mörgum bókband
næstu árin við góðan orðstír. Hún
var með vinnustofu í nokkur ár í
Lækjargötu og víðar. Einnig
kenndi hún í Handíðaskólanum
um tíma.
Hún giftist Karli Björnssyni
tollþjóni 1933 og eignuðust þau
þrjár mannvænlegar dætur: Helgu
f. 22. janúar 1932, sem er gift
Knúti Knudsen veðurfræðingi,
Ástu f. 29. nóv. 1933, maður henn-
ar er Haukur Bergsson vélvirki og
Maríu f. 8. okt. 1944, gift Ingvari
Valdimarssyni flugumferðar-
stjóra.
Ef ég ætti að lýsa henni Rósu
frændkonu minni og vinkonu með
nokkrum orðum, kemur fyrst í
hugann hvað hún var fáguð í allri
framkomu og ljúf í umgengni, en
það hafði hún erft frá foreldrum
sínum. Hún var hógvær og lítillát
og það var fjarlægt henni að trana
sér fram. Þá var snyrtimennskan
og reglusemin einstök, enda bar
heimili þeirra hjóna ljósan vott
um það. Þau voru gestrisin með
afbrigðum og áttu ættingjar og
vinir þar marga góða stund.
Rósa missti mann sinn 1. okt.
1977 og var það henni mikið áfall.
Hann var með eindæmum um-
hyggjusamur heimilisfaðir, enda
bar aldrei skugga á hjónaband
þeirra.
Ég votta dætrum hennar og
venslafólki innilega samúð.
Unnur Jónsdóttir
Björgunarhundasveit Islands:
Þrettán hundar þjálf-
aðir til leitar í snjó
Björgunarhundasveit íslands er
um þessar mundir á ströngum æf-
ingum við Laxárvirkjun. Æfingar
miðast við að þjálfa hunda til leitar
að fólki í snjóflóðum.
Kjartan Guðmundsson, sveit-
arforingi, sagði að hér á landi
væru nú staddir tveir norskir
leiðbeinendur og væri verið að
þjálfa 13 hunda til að leita í snjó.
„Þetta er í annað sinn, sem slíkt
námskeið er haldið, en núna urð-
um við að leita norður í land til
að finna nægan snjó,“ sagði
Kjartan. „Við komum hingað á
föstudag og lagði Landsvirkjun
okkur til húsnæði. Það eru
haldnir fyrirlestrar hér á
morgnana og kvöldin, en 7 tíma
á dag þjálfum við hundana í að
finna fólk, sem er niðurgrafið í
snjó. Við erum alls um 20 hér
með aðstoðarmönnum, því nám-
skeiðið er ekki síður þjálfun á
mannskap við alhliða snjóflóða-
leit.“
Hundarnir, sem verið er að
þjálfa eru af tegundunum
MorKunblaðiA/Júllus
Björgunarhundasveitin kom til Reykjavíkur síðdegis á fóstudag frá Ilúsa-
vík með Fokker-vél Landhelgisgæzlunnar og var mvndin tekin er sveit-
armenn og hundar gengu frá borði.
Á Húsavíkurflugvelli.
Moruunblaðið/Tómas Helnason
Scháffer, Labrador og Golden
Retriever og sagði Kjartan að
þessar tegundir væru valdar
vegna þess að hundarnir þyrftu
að vera sterkir og þola vel kulda.
Hundarnir eru flokkaðir niður í
þrjá flokka. Fyrsti flokkurinn,
c-flokkur, er byrjendaflokkur og
síðan er b-flokkur fyrir þá
hunda sem fara á útkallsskrá.
Eftir eitt ár fer hundur í b-flokk
aftur á námskeið. A-flokkkur er
bestur og fara hundar í þessum
flokki ekki á námskeið aftur fyrr
en eftir 2 ár. „Það tekur um þrjú
ár að þjálfa hundana og við byrj-
um ekki á þjálfun fyrr en hund-
urinn er a.m.k. 18 mánaða,“
sagði Kjartan. „í fyrra fengum
við 3 hunda í a-flokk og einn í
b-flokk. Alls staðar erlendis eru
hundar notaðir til leitar í snjó,
því ekki hefur enn fundist fljót-
virkari eða öruggari aðferð.
Núna er hér einn hundur úr Að-
aldal, tveir frá Akureyri og tveir
frá Akranesi, en hinir eru af
Reykjavíkursvæðinu. Það er
heppilegast að hundar, sem not-
aðir eru til leitar í snjó, séu aldir
skammt frá snjóflóðasvæðum og
Björgunarhundasveit íslands er
alltaf boðin og búin til að að-
stoða þá sem vilja koma sér upp
slíkurn hundum á þessum svæð-
um.“