Morgunblaðið - 21.02.1985, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 21. FEBRÚAR 1985
SKIPTILYKLAR
RÖRTENGUR
SPORJÁRN
ÚTSKURÐARJÁRN
HALLAMAL
mikiö og gott úrval.
MÁLBÖND
10, 20, 30, 50 mtr.
VERKFÆRAKASSAR
SKRÚFÞVINGUR
SKRÚFSTYKKI
ALLAR STÆRÐIR
ÓTRÚLEGA
STERKAR OG
FJÖLHÆFAR
12 GERÐIR
VÍR- OG
BOLT AKLIPPUR
GREINAKLIPPUR
FYLLIEFNI
ÚTI — INNI
POlYSrRIPPA
LAKK- OG MÁLN-
INGARUPPLEYSIR
NÚ EINNIGI
FULLKOMIN MÁLN-
INGARÞJÓNUSTA
ALLIR LITIR OG
ÁFERÐIR Á VEGGI,
GÓLF, GLUGGA,
VINNUVÉLAR OG SKIP.
SÍMI 28855
Löngu tímabært að setja
ný lög um fasteignasölu
eftir Þórð S.
Gunnarsson
í Morgunblaðinu 18. febrúar sl.
er birt grein eftir Hafþór Inga
Jónsson héraðsdómslögmann und-
ir fyrirsögninni „Ólögmætar fast-
eignasölur".
Greinin er að sögn höfundar rit-
uð í framhaldi af umfjöllun Helg-
arpóstsins hinn 7. febrúar sl. um
málefni fasteignasala.
í grein sinni fjallar Hafþór Ingi
Jónsson m.a. um álitsgerð er ég
samdi á sínum tíma að beiðni Fé-
lags fasteignasla. Höfundur stað-
hæfir að tilteknar lögskýringar
mínar séu ákaflega langsóttar og
sýnist ekki syðjast við haldbær
lögfræðileg rök. Höfundur telur
hins vegar að sínar eigin skoðanir
styðjist við það sem hann nefnir
traust rök.
Af þessu tilefni vil ég taka eftir-
farandi fram.
í janúar 1984 samdi ég að beiðni
Félags fasteignasala lögfræðilega
álitsgerð um heimild einstaklinga
og félaga til að kaupa og selja
fasteignir fyrir aðra.
í álitsgerðinni segir m.a. á bls.
8—9 „Eins og kunnugt er, eru all-
margar fasteignasölur á Stór-
Reykjavíkursvæðinu og e.t.v. víðar
reknar með þeim hætti að fast-
eignasalinn hefur skrifstofu á öðr-
um stað en fasteignasalan og er
þáttur fasteignasalans í mesta
lagi fólginn í yfirlestri samninga
áður en þeir eru endanlega undir-
ritaðir. Þetta fyrirkomulag felur í
sér brot á 1. gr. 1. 47/1938 og hugs-
anlega gegn 1. mgr. 27. gr., sbr. 26.
gr. I. 56/1978 um verðlag, sam-
Þórður S. Gunnarsson
keppnishömlur og óréttmæta
viðskiptahætti.“
Til nánari skýringa er rétt að
geta þess að skv. 1. gr. 1. 47/1938
um fasteignasölu er engum heim-
ilt að annast kaup og sölu fast-
eigna fyrir aðra, nema hann hafi
fengið til þess leyfi samkvæmt
lögunum, sbr. þó 13. gr. laganna en
skv. henni þurfa hvorki hæstarétt-
ar- eða héraðsdómslögmenn né
lögfræðingar, sem gegnt hafa í 3
ár embætti eða stöðu sem lagapróf
þarf til, leyfi til að annast fast-
eignasölu skv. lögunum.
Skv. 27. gr. 1. 56/1978 er m.a.
óheimilt að veita ófullnægjandi
eða villandi upplýsingar í auglýs-
ingum eða með öðrum hætti enda
séu þessar upplýsingar og við-
skiptaaðferðir til þess fallnar að
hafa m.a. áhrif á eftirspurn fast-
eigna. Skv. 26. gr. sömu laga er
óheimilt að hafast nokkuð það að í
„Það er löngu tímabært að
setja hér á landi ný lög um
fasteignasölu. Núgildandi
lög eru í grundvallaratriðum
frá 1938 og ætti hverjum
manni að vera Ijóst að við
svo búið má ekki lengur
standa enda eru lögin í
veigamiklum atriðum ófull-
nægjandi t.d. að því er ýmsa
þætti í störfum og starfshátt-
um fasteignasala varðar."
atvinnustarfsemi, er fellur undir
gildissvið laganna, er brýtur í
bága við góða viðskiptahætti eða
telst óhæfilegt gagnvart neytend-
um.
Við setningu 1. 47/1938 um fast-
eignasölu var að því stefnt að þeir
sem önnuðust kaup og sölu fast-
eigna fyrir aðra, í atvinnuskyni,
byggju yfir nægri þekkingu til að
starfrækja þessa atvinnu og gæta
á viðunandi hátt þeirra miklu
hagsmuna er gjarnan eru í húfi
við kaup og sölu fasteigna.
Þennan megintilgang, er skýrt
kemur fram í greinargerð með
frumvarpi til laganna, verður að
hafa í huga við skýringu á einstök-
um ákvæðum þeirra.
Þá er jafnframt ljóst að skv.
ákvæðum laganna er leyfi eða
heimild til fasteignasölu í skiln-
ingi laganna persónubundið enda
segir í 2. mgr. 9. gr. laganna, að
leyfi til fasteignasölu sé bundið við
nafn og veiti leyfishafa rétt til þess
að kalla sig fasteignasala. Þó er
ekkju skv. ákvæðinu heimilt að
halda áfram fasteignasölu látins
eiginmanns síns, jafnvel þótt hún
fullnægi ekki skilyrðum laganna
en í því tilviki ber henni að hafa
forstöðumann er fullnægir skilyrð-
unum. Þetta ákvæði á nú væntan-
lega bæði við um ekkjur og ekklá.
Skv. 1. 47/1938 eru ýmsar skyld-
ur lagðar á fasteignasalann. Sem
dæmi má nefna að fasteignasala
er skylt að hafa opna skrifstofu í
því lögsagnarumdæmi sem leyfi
til fasteignasölunnar er gefið út í.
Þetta ákvæði á m.a. að tryggja að
þeir sem falið hafa fasteignasal-
anum fasteign til sölu eigi jafnan
greiðan aðgang að umboðsmanni
sínum. Þessi skýring kemur fram
af greinargerð með frumvarpi til
laganna.
Þá er fasteignasala ennfremur
skylt að semja yfirlit um tekjur og
gjöld fasteignar og áhvílandi
veðskuldir, honum er óheimilt að
taka ósanngjarna þóknun með til-
liti til þeirrar vinnu sem í té er
látin, hann er bundinn tiltekinni
þagnarskyldu og fleira mætti
nefna.
Með vísan til þess er að framan
segir um tilgang 1. 47/1938 og
orðalag og efni einstakra ákvæða
er ég þeirrar skoðunar að fast-
eignasali skv. 1. 47/1938 verði að
vera í fyrirsvari fyrir fasteigna-
sölu eða veita henni forstöðu.
í slíkri forstöðu telst efnislega
að fasteignasalinn verður að vera
til taks fyrir viðskiptamenn fast-
eignasölunnar, honum ber að hafa
umsjón og eftirlit með þeim við-
skiptum sem rekin eru á vegum
fasteignasölunnar, honum ber að
stjórna upplýsingaöflun og upp-
lysingamiðlun, yfirfara samninga
og önnur skjöl.