Morgunblaðið - 17.03.1985, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 17. MARZ 1985
VANDI ÍBÚÐARKAUPENDA OG HÚSBYGGJENDA:
Skil ekki að ég skuli
enn vera ofaniarðar
— Ibúðarkaupandi í Kópavogi segir frá við-
skiptum sínum við byggingasamvinnufélag
„VIÐ byrjuöum á þessu basli fyrir tveimur árum og þetta er
fyrsta íbúðin okkar,“ sagði kennari í Kópavogi í samtali við
Morgunblaðið.
Fjölbýlishús við Ástún í Kópavogi
Morgu n blaðið/ Fr iðþj ófu r
Húsið selst ekki og
skuldir hlaðast upp
UM FIMM þúsund manns hafa nú látið skrá sig hjá Samtökum áhuga-
manna um úrbætur í húsnæðismálum, en allt þetta fólk hefur lent í
erfiðleikum vegna íbúðarkaupa eða húsbygginga. Erfiðleikar er ef til vill
of vægt orð í mörgum þessara tilfella. „Þetta eru neyðaróp sem glymja í
eyrum okkar og fólkið hrópar á hjálp,“ sagði einn forsvarsmanna samtak-
anna í samtali við Morgunblaðið.
Einn þeirra, sem höfðu samband við samtökin, hafði komið sér upp
einbýlishúsi í sjávarplássi á Vestfjörðum. Af sérstökum ástæðum varð
hann að taka sig upp og flytja suður. Hann setti húsið í sölu fyrir rúmu ári,
en það er enn óselt. Á meðan hafa skuldirnar hlaðist upp og honum eru
allar bjargir bannaðar í húsnæðiskaupum hér fyrir sunnan. Síðan hann
kom suður hefur hann verið á þvælingi á milli leiguíbúða. Maðurinn
kvaðst ekki sjá fram á neitt annað en að húsið fyrir vestan yrði selt á
nauðungaruppboði án nokkurra möguleika til að hafa upp í skuldir, sem
sífellt fara vaxandi. Hann kvaðst að vonum vera niðurbrotinn og í raun-
inni búinn að gefast upp.
Hjón í Mosfellssveit neyddust til að selja einbýlishús fyrir tveimur
árum vegna greiðsluerfiðleika. Þau komust í tveggja herbergja íbúð en
skulduðu eftir sem áður álíka mikið. „Þeir peningar sem við vorum búin
að eyða í húsið hreinlega gufuðu upp,“ sögðu þau. Hjónin höfðu beðið í tvo
mánuði með að festa nýja íbúð þar sem kaupin á húsinu voru í óvissu og
gengu til baka á tímabili. Verðbólgan var í hámarki og þegar upp var
staðið komust þau með herkjum í þessa tveggja herbergja íbúð án þess að
hafa losaö sig við skuldirnar.
»Við bjuggum úti í Svíþjóð í
samskonar húsnæði og Búseti
hefur í huga að koma upp hér, og
ég hef ekki nema gott eitt um það
fyrirkomulag að segja. Hins veg-
ar þegar við komum hingað fyrir
tveimur árum rak maður sig á
það, að maður var í rauninni til-
neyddur til að kaupa eitthvað.
Maður sá þetta hjá kunningjun-
um, að ef þeir fóru ekki út í að
rembast við að kaupa, þá náðu
þeir sér aldrei á strik. Við geng-
um því í byggingarsamvinnufélag
og fengum úthlutað 100 fermetra
íbúð í fjölbýlishúsi.
f tvö ár höfum við greitt mán-
aðarlega 20 til 30 þúsund krónur
og átti þeim greiðslum að ljúka
um síðustu áramót. Við höfðum
því lengi beðið eftir þessum tíma-
mótum að vera laus við þessar
greiðslur. Þá gerist það, að okkur
er tilkynnt að næstu 22 mánuði
verðum við að greiða áfram 30
þúsund krónur á mánuði. Skýr-
ingarnar sem við fengum voru
þær, að fyrrverandi fram-
kvæmdastjóri félagsins, sem
hætti á síðasta ári, hafi ekki haft
nægilega yfirsýn yfir bókhaldið
og greiðslur okkar áður hefðu
verið of lágar. Verðið á íbúðinni
er auðvitað orðið langt umfram
það sem upphaflega var talað um
EINSTOK
BOKAMESSAI
as
og raunar höfum við aldrei fengið
skýr svör um hvert endanlegt
verð yrði. Enn höfum við ekki
fengið upp gefið endanlegt verð
en okkur skilst að það sé einhvers
staðar í kringum 3 milljónir
króna.
Lánamálin eru svo auðvitað
komin í hnút. Við höfum verið að
velta lánunum á undan okkur,
bæði bankalánum og húsnæðis-
lánum. Þessar mánaðarlegu
greiðslur gerðu það að verkum að
það var ekkert afgangs til að
greiða af stærri lánunum og því
hugsuðum við gott til þess að
geta byrjað að hreinsa upp þá
súpu nú um áramótin. í upphafi
gerði ég mér enga grein fyrir því
hvernig lánin áttu eftir að þróast,
að þau myndu hækka svona mikið
miðað við kaupið. Þetta er í raun-
inni orðið svo yfirgengilegt að ég
skil ekki að ég skuli enn vera
ofanjarðar. Núna falla lánin
hvert um annað óg við sjáum
enga leið út úr þessu. Þessi
„glaðningur" sem við fengum nú
um áramótin frá byggingarsam-
vinnufélaginu gerir það að verk-
um að allir okkar útreikningar og
greiðsluáætlanir eru fallin. Og
skýringarnar hjá þeim eru þær,
að þeir hafi ekki séð 12 milljónir
króna sem uppá vantaði í bók-
haldinu hjá sér í sumar. Og ég
veit, að þeir sem eru að byggja
hjá öðrum byggingarsamvinnuf-
élögum hér í sömu götu hafa
fengið rosalegar summur í haus-
inn allt í einu og öllum að óvör-
um. Það halda margir að það sé
auðveldara að byggja hjá þessum
félögum, en eftir þessa reynslu
mína get ég ekki ráðlagt nokkr-
um manni að byggja hjá bygg-
ingasamvinnufélagi."
Greiði andvirði
tveggja íbúða
— ef ég klóra mig fram úr þessu, segir
íbúðarkaupandi á Reykjavíkursvæðinu
„ÉG HEF reiknað út, að með sama
áframhaldi verð ég búin að greiða
sem svarar andvirði tveggja íbúða
fyrir þessa einu sem ég er að kaupa,
það er að segja ef mér tekst þá að
klóra mig fram úr þessu. Vextir af
lánunum verða þá komnir hátt í
andvirði heillar íbúðar," sagði ung-
ur íbúðarkaupandi á Reykjavík-
ursvæðinu.
„Mér hætti að lítast á blikuna
þegar ég greiddi af lífeyrissjóðs-
láninu i apríl í fyrra. Nú er aftur
komið að þessari greiðslu og
þetta lítur enn verr út. Afborgun-
in núna verður hátt í tvenn mán-
aðarlaun og þetta er aðeins brot
af greiðslubyrðinni. Ég keypti
upphaflega 60 fermetra íbúð, en
síðan fjölgaði í fjölskyldunni og
við erum nú orðin fimm. Ég varð
því að stækka við mig i haust og
taka lán i viðbót og er að byrja að
fá það í hausinn núna.
Mesti vandinn er auðvitað fólg-
inn í því að launin halda ekki í við
lánskjaravísitöluna og með sama
áframhaldi fæ ég ekki séð hvern-
ig ég kemst fram úr þessu þegar
kemur fram á sumar. Ofan á
þetta bætist svo að lánamarkað-
urinn er orðinn mjög erfiður og
þar sem ég var búinn að taka
húsnæðisstjórnarlán áður fyrir
gamalli íbúð fæ ég ekki nema
helminginn af því sem veitt er
mest til kaupa á eldra húsnæði.
Fyrir fimm manna fjölskyldu er
það nú 130 þúsund krónur þannig
að það er lítil hjálp í því.
Eg á þess kost að selja skulda-
bréf núna, sem eru eftirstöðvar
af gömlu íbúðinni sem ég seldi.
Þetta eru skuldabréf til fimm
ára, verðtryggð, og ég á kost á að
selja þau með 20% afföllum. Ég
neyðist víst til að ganga að þessu
þótt það leysi engan veginn þá
erfiðleika sem blasa við fram-
undan."
Bókamenn.
nú verðlð þlð aldeUls hlessa
því í foriagsverslun okkar
að Síðumúla 11 verður á
næstunnl haldln alveg eln-
stök „bókamessa".
Þar gefst ykkur tækifæri til
þess að eignast margar úruals-
bækur við vægu verði. með
allt að 50% afslætti og í stöku
dæmum jafnvel meira. Og
hver skyldi svo ástæðan vera
fyrir þessu örlæti? Jú. við
eigum í fórum okkar talsvert
magn af útlitsgölluðum
bókum. sem standa þó í raun
fyllilega fyrir sínu, rétt eins
og Ld. heimilistæki sem seld
eru með afslætti af sömu
ástæðu. en gera fyltilega sitt
gagn.
nú er tækifærið til þess að
auka verulega við heimilis-
bókasafnið á ótrúlega hag-
kvæman hátt.
Þessi nýstárlega .bókamessa''
okkar hefst 18. mars og
stendur meðan birgðir endast
Daglega verður bætt „nýjum'
bókum á borðin.
BOKAUTGAFAN ORN 8t ÓRLYGUR
Síðumúla 11. stmi 84866
Höfum velt þessu áfram
með skammtímalánum
en nú er allt komið í hnút
— segir húsbyggjandi í Breiðholtinu
„ÞE7TTA fer sífellt versnandi og
húsið sem við byrjuðum á vorið
1981 er enn ekki nema rétt tilbúið
undir tréverk,“ sagði ung kona í
Breiðholtinu.
„Við áttum tveggja herbergja
íbúð fyrir og seldum hana strax
þegar við byrjuðum á húsinu, sem
er 179 fermetra einbýlishús. Við
erum með þessi húsnæðisstjórn-
arlán og lífeyrissjóðslán og síðan
höfum við velt þessu áfram með
skammtímalánum. Nú er hins
vegar svo komið að við eigum erf-
itt með að standa í skilum á
skammtímalánunum og þetta
hefur verið sérstaklega slæmt
allt síðasta ár. Við höfum getað
haldið okkur á floti með því að
vinna 16 til 18 tíma á sólarhring,
en nú virðist það ekki duga til
lengur. Svo vindur þetta alltaf
upp á sig með dráttarvöxtum og
innheimtuaðgerðum.
Ég hef leitað til ráðgjafarþjón-
ustu Húsnæðismálastjórnar og
fæ svör frá henni í apríl.Þetta
stendur sennilega allt og fellur
með því sem þeir ætla að gera.
Hins vegar verður maður að gera
sér ljóst að það þýðir ekkert að
bæta á sig lánum þegar maður
stendur ekki í skilum á þeim sem
fyrir eru. Það verður einhvern
veginn að fá þessum lánum
breytt eða gera einhverjar ráð-
stafanir til að stöðva þessa
þróun. Hvað okkur snertir verð-
um við að losna úr þessari súpu
sem skammtímalánin eru orðin
að öðrum kosti eigum við enga
von. En það er sama hvernig
maður reynir að borga af þessu,
skuldirnar aukast jafnt og þétt
fyrir því. Og það er fyrirsjáan-
legt, að við munum búa áfram í
húsinu tilbúnu undir tréverk, ef
við hðldum því þá.“