Morgunblaðið - 17.03.1985, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 17. MARZ 1985
27
**Skörp verkaskipting
milli kynja þegar
í upphafi tölvuvæðingarii
— segir Esther Guðmundsdóttir, formaður KRFÍ
Esther Gudmundsdóttir
16. landsfundur Kven-
réttindafélags íslands var
haldinn dagana 15. og 16.
mars sl. í félagsmiöstöð-
inni Gerðubergi í
Keykjavík. Blm. Mbl.
ræddi við Esther Guð-
mundsdóttur, þjóðfélags-
fræðing, formann félags-
ins og spurði hana um
starfsemi KRFÍ
„Kvenréttindafélag íslands
var stofnað 27. janúar 1907 fyrir
forgöngu Bríetar Bjarnhéðins-
dóttur, er varð fyrsti formaður
þess,“ sagði Esther. „I upphafi
snerist baráttan aðallega um
það, sem við teljum eðlileg
mannréttindi i dag, þ.e.a.s. að
konur fengju kosningarétt og
kjörgengi til bæjar- og sveitar-
stjórna og til Alþingis. Umræður
um þessi mál höfðu staðið lengi,
en árangur hafði látið á sér
standa. Loks samþykkti Alþingi
að veita konum þessi réttindi og
má segja að fullur sigur hafi
náðst 1920.
Kvenréttindafélagið beitti sér
fyrir því að konur fengju sama
rétt og karlar til menntunar og
embætta. Einnig hefur félagið
átt drjúgan þátt í setningu sifja-
og tryggingalöggjafar og alla tíð
látið atvinnumál til sin taka,
bæði að því er varðar vinnuað-
stöðu og launakjör. Þá hefur fé-
lagið barist fyrir því að litið yrði
á konur og karla sem sjálfstæða
einstaklinga hvað varðar skatta-
lög, án tillits til hjúskaparstöðu.
Félagsmenn í KRFÍ gerðu sér
snemma grein fyrir því að eitt
félag gæti ekki barist fyrir öllum
þeim málum er þeir höfðu áhuga
á. Ýmis sérfélög voru því stofnuð
að þeirra undirlagi s.s. Verka-
kvennafélagið Framsókn, Lestr-
arfélag kvenna, Mæðrafélagið
o.fl.“
— En hver hafa verkefni
KRFÍ verið á sl. árum?
„Er lög um jafnrétti kvenna og
karla voru sett 1976 voru mörg
af stefnumálum félagsins lög-
fest. Við teljum þó ekki að raun-
verulegt jafnrétti karla og
kvenna sé í reynd. Við viljum að
konur og karlar fái sömu að-
stöðu og tækifæri í þjóðfélaginu.
Á landsfundi KRFÍ 1980 var
samþykkt að á næstu fjórum ár-
um yrði sérstaklega unnið að því
að auka hlut kvenna í ákvarð-
anatöku í samfélaginu. Aðal-
áhersla yrði lögð á að auka hlut
kvenna í stjónmálastarfi og
fjölga konum í sveitarstjórnum
og á Alþingi.“
— Hvernig hefur það tekist?
„Nokkuð vel. Haustið 1980 var
haldin ráðstefna með konum i
sveitarstjórnum. Umræður voru
mjög fróðlegar og málefnalegar
og var síðan gefinn út bæklingur
þar sem þær voru birtar. Haust-
ið 1981 héldum við aðra ráð-
stefnu undir yfirskriftinni „Kon-
ur og kosningar". Þar var rætt
hvernig hægt væri að fjölga kon-
um á framboðslistum í komandi
sveitarstjórnakosningum. Fjöl-
miðlar sýndu mikinn áhuga á
þessari ráðstefnu, enda var hiti í
konum m.a. vegna umtals um
sérstaka kvennalista. 22. maí
1982 var haldinn fundur á Hótel
Borg þar sem kvenframbjóðend-
ur í Reykjavík skiptust á skoð-
unum. Húsfyllir var og fundur-
inn hinn skemmtilegasti. Þá var
einnig dreift um allt land lím-
miðum, er á stóð: „Kjósum kon-
ur.“ Kosningagetraun var útbúin
og áttu menn að geta sér til hve
margar konur kæmust að í
Reykjavík, á Akureyri og á land-
inu öllu. Enginn hafði nákvæm-
lega rétt svar, en 7 voru með 1
frávik. í þessum kosningum
fjölgaði þeim konum verulega er
kjörnar voru. Yfir allt landið úr
6,1% í 12,5% og í Reykjavík úr
20% í 38,1%.
Fyrir Alþingiskosningarnar
1983 hvatti KRFÍ konur til að
gefa kost á sér til framboðs. Eft-
ir kosningarnar 1983 varð veru-
leg breyting. Konum á Alþingi
fjölgaði úr 5% þingmanna upp í
15%.“
— Hvað með launamál
kvenna?
Eins og ég sagði áðan hefur
KRFl alla tíð barist fyrir bættri
stöðu kvenna á vinnumarkaðin-
um. Þátttaka kvenna í launuðum
störfum utan heimilis hefur auk-
ist mikið, en launakjör þeirra
ekki batnað að sama skapi. í 19.
júni, ársriti KRFl, 1982, var
fjallað um hvernig væri að koma
aftur á vinnumarkaðinn eftir
nokkurt hlé. í janúar 1983 var
umræðunni fylgt eftir með ráð-
stefnu og erindin sem þar voru
flutt og umfjöllunin öll birt í
bæklingi er gefinn var út. I jánú-
ar 1984 var enn fengist við
vinnumarkaðsmál og haldin
ráðstefna er bar yfirskriftina
„Endurmat á störfum í þjóðfé-
laginu“. Margt athyglisvert kom
þar fram, enda málið brýnt, sér-
staklega fyrir konur.
Tölvutæknin hefur á síðustu
árum rutt sér til rúms á íslandi.
Stjórn KRFÍ fannst því tilvalið
að fyrir landsfund, sem átti að
halda haustið 1984, yrði unnin
athugunin „Tölvutækni — Hlut-
ur kvenna og karla á vinnumark-
aðinum". Niðurstöðurnar leiða í
ljós það sem okkur hafði reyndar
grunað áður þ.e. að skörp
verkaskipting er milli kynjanna.
Karlarnir eru yfirleitt í betur
launuðum störfum, fást við
nýsköpunar- og stjórnunarstörf,
en ritvinnsla og skráning er svo
til eingöngu i höndum kvenna.
Athugunin leiddi einnig í ljós að
í skólakerfinu og hinum ýmsu
sérskólum sýna konur minni
áhuga á tölvutækni, þó námsár-
angur þeirra sé ekki lakari en
karla í tölvunámi. Talið er að
þeir sem eru orðnir tölvuvanir
áður en skólaskyldu lýkur, hafi
forskot fram yfir þá sem þurfa
að byrja á að kynna sér tölvu-
tækni og yfirvinna tortryggni í
hennar garð.
Það gefur því augaleið, að kon-
ur verða að taka sér tak í þessum
efnum ef atvinnuhorfur þeirra
eiga ekki að skerðast í framtíð-
inni. Sérstaklega með tilliti til
þess að í dag sinna þær í veru-
legum mæli störfum sem tölvur
geta annast í framtíðinni.“
— Hvað með annað starf
KRFÍ?
„Af því er það helst að segja
að félagsfundir eru yfirleitt
haldnir einu sinni í mánuði, í há-
deginu. Boðið er upp á nokkur
námskeið ár hvert; félagið á full-
trúa í ýmsum nefndum og sam-
tökum s.s. Framkvæmdanefnd
um launamál kvenna, Friðar-
hreyfingu íslenskra kvenna o.fl.
Félagið gefur út blaðið 19. júni
ár hvert eins og áður sagði og
einnig fréttabréf u.þ.b. fjórum
sinnum á ári. Menningar- og
minningarsjóður kvenna, er
veitir konum náms- og ferða-
styrki, er í varðveislu KRFÍ og
hefur nýverið gefið út 5. bindi
æviminninga kvenna. Einnig
gefur hann út minningarkort. Þá
hefur KRFÍ rekið kvennaheimil-
ið Hallveigarstaði um árabil;
ásamt meðeigendum sínum:
Kvenfélagasambandi íslands og
Bandalagi kvenna í Reykjavík.
Þessi félög og ýmis fleiri hafa
þar aðstöðu og einnig leigjum
við út og lánum öðrum aðilum
húsnæði.
Eins og nafnið ber með sér
hefur Kvenréttindafélag íslands
barist um árabil fyrir réttindum
kvenna, einfaldlega vegna þess
að á hlut þeirra hefur hallað. En
félagið hefur jafnréttisbaráttu á
stefnuskrá sinni, er opið bæði
körlum og konum og við þiggjum
gjarnan stuðning vaskra bar-
áttumanna, hvort sem þeir eru
karlkyns eða kvenkyns," sagði
Esther Guðmundsdóttir, for-
maður KRFÍ, brosandi að lokum.
Remingtonq
MICRO SCREEN SUPER RAKVELAR
• 14 DAGA SKILAFRESTUR
• MICRO SCREEN SUPER
XLR-800 220 V. KR. 2.859.-
• ÁRS ÁBYRGÐ
• MICRO SCREEN
SUPER
XLR-1100
220 V. M/HLEÐSLU
KR. 4.467.-
• ÞREFÖLD VIRKNI
OG BARTSKERI
• FERÐATASKA
FYLGIR
ÞEKKING - REYNSLA 7 ÞJÓNUSTA
FALKINN 105 REYKJAVÍK
SUÐURLANDSBRAUT 8 - SÍMI 91-84670