Morgunblaðið - 17.03.1985, Blaðsíða 59

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 17. MARZ 1985
59
vera fjarvistum í rúmt ár frá því
Kristján kvaddi þar til Lára fékk
sitt hinsta kall. Er ég sannfærður
um að orðið hafa miklir fagnað-
arfundir hjá þeim.
Ég vil færa Nennu og öllum
ástvinum Láru bestu kveðjur.
Jóhannes Bjarnason
Á mdhgun, mánudaginn 18.
mars, verður gerð útför frú Láru
Jónsdóttur Schram frá Dómkirkj-
unni í Reykjavík. Aðeins rúmt ár
er síðan eiginmaður hennar,
Kristján Schram, var burtkvadd-
ur. Það varð því stutt á milli þess-
ara merkishjóna, en þannig var
það jafnan meðan þau lifðu.
Þau Lára og Kristján voru bæði
Reykvíkingar, Vesturbæingar eins
og þeir gerast bestir. Tilhugalíf
þeirra mun hafa hafist er Kristján
bjó á Stýrimannastíg, en Lára á
Vesturgötu 36, þar sem þessar
tvær götur mætast. Vel má gera
sér í hugarlund, að hjarta heima-
sætunnar hafi slegið örar, þegar
horft var út um gluggann upp
Stýrimannastíginn, eina fegurstu
götu bæjarins. Ef til vill birtist þá
Kristján og kom gangandi niður
stíginn, þessi stórglæsilegi maður,
i baksýn Stýrimannaskólinn, þar
sem hann var við nám. Úr þessu
varð hjónaband, sem entist um
aldur og ævi.
Ekki veit ég, hvort orðið fegurð
á við, þegar lýst er sambúð hjóna,
en umgengni þeirra Láru og
Kristjáns hvort við annað, ástúð
og elskuleiki, var slík, að engan lét
ósnortinn. Betri mann en Kristján
gat Lára ekki eignast, og bar hann
hana á höndum sér alla tíð. Sjálf-
ur hneigði hann höfuð í lítillæti
yfir því happi að hafa hlotið hana
fyrir lífsförunaut, og augun ljóm-
uðu.
Lára var einstök kona. Yfir
henni var jafnan höfðingleg reisn,
sem hún hélt fram á síðustu
stund. Viðhorf hennar og fram-
koma gagnvart öðru fólki ein-
kenndist af hlýju, fordómaleysi og
miklu mannviti, sem náði langt út
fyrir reynslumörk eigin kynslóðar.
Áldrei heyrði ég Láru hallmæla
nokkurri lifandi veru, né mæla
fram styggðaryrði.
Eiginleikar Láru, sem Kristján
deildi með henni í ríkum mæli,
gerði þau hjón vinsæl mjög, og
sóttist fólk eftir návist þeirra,
jafnt ungir sem aldnir. Ég er
þakklát fyrir að hafa fengið að
kynnast þeim hjónum, þá barnung
að aldri og verða þeim síðan sam-
ferða um sautján ára skeið. Bless-
uð sé minning Láru og Kristjáns
Schram.
Selma GuðmundsdóUir.
Á morgun, mánudaginn 18. þ.m.,
munum við kveðja í hinnsta sinn
Láru Jónsdóttur Schram, föður-
systur okkar. Hún fæddist í
Reykjavík 30. október 1896. For-
eldrar hennar voru Vigdís Magn-
úsdóttir frá Miðseli og Jón Þórð-
arson, skipstjóri frá Gróttu og var
Lára yngsta barn þeirra. Faðir
hennar lést er hún var aðeins 1 árs
gömul. Ólst hún því upp hjá móð-
ur sinni og voru þær mæðgur ein-
staklega samrýndar alla tið. Vig-
dís lést 1939.
Lára giftist Kristjáni Schram,
skipstjóra, 3. nóvember 1921 og
hófu þau búskap I gamla húsinu
við Vesturgötu 36, en reistu síðar
sitt glæsilega hús á sömu lóð.
Hjónaband þeirra var með af-
brigðum gott. Hann lést fyrir
rúmu ári.
Vinátta milli foreldra okkar og
þeirra var svo traust að aldrei bar
skugga á. Okkur fannst eins og
faðir okkar liti alltaf á Láru eins
og litlu systur sína, og eins áttu
þær mágkonurnar mjög sameig-
inleg áhugamál.
Gestkvæmt var jafnan á heimili
þeirra hjóna, enda alltaf gott
þangað að koma. Vinirnir af eldri
kynslóðinni hafa að sjálfsögðu
fallið frá smátt og smátt síðustu
árin. En yngri kynslóðir hafa
haldið tryggð við Láru og heimsótt
hana að staðaldri. Að okkar áliti
var hún hamingjusöm kona, þótt
hún fengi sinn skerf af mótlæti í
lífinu eins og flestir.
Yngri dóttirin Magdalena lést
árið 1972, aðeins 45 ára gömul. En
Lára átti því láni að fagna að
njóta umönnunar eldri dóttur
sinnar, Vigdisar, til hins síðasta.
Að endingu þökkum við henni
samfylgdina.
Vigdís og Kigríöur Jónsdætur.
Ættingjar og vinir kveðja á
morgun sæmdarkonu, Láru Jóns-
dóttur Schram, Vesturgötu 36B
hér í Vesturbænum. Hún lést á
dögunum á Elli- og hjúkrunar-
heimilinu Grund. Eftirminnileg
verður hún okkur öllum, sem ur-
ðum þeirrar ánægju aðnjótandi að
kynnast henni og hennar farsæla
manni, Kristjáni Schram togara-
skipstjóra. Hann lést í ársbyrjun á
fyrra ári. Áhugi Láru á mönnum
og málefnum var sívakandi. Oft
var með ólíkindum hve hún vissi
deili á mörgum Reykvíkingum,
bæði fyrir austan Læk og vestan,
einum þó Vesturbæingunum, enda
sjálf borin og barnfædd þar og
Kristján reyndar líka. — Var ekki
ýkja langt milli heimila þeirra er
þau voru á sokkabandsárum sín-
um. — Bæði frá sjómannaheimil-
um á Vesturgötunni og Bræðra-
borgarstíg.
Lára var komin á efri ár er
okkar kynni hófust. Það var dálít-
ið atvik er varð þess valdandi að
ég labbaði til þessara góðu vina
minna vesturfrá. Þetta var held ég
í fyrsta skipti sem ég sá og talaði
við Láru, því þó hún hafi verið I
fremstu röð slysavarnakvenna hér
í bænum um margra ára skeið, var
það áður en fjölmiðlaaldan tók að
rísa fyrir alvöru. Það fór ekki
milli mála að hin snyrtilega silf-
urhærða kona var eldhugi,
skemmtileg og viðræðugóð. Enn
voru öryggis- og slysavarnamál
sjómanna ofarlega í huga hennar,
ekki síst hlutur kvennadeildar
SVFl hér í bænum í baráttunni
fyrir þeim hugðarefnum hennar.
Hún hafði hér á árum fyrr helgað
starfinu í kvennadeildinni miklu
af sínum frístundum.
Þessa minntist hún með ánægju
og kynna af mörgum hörkudugleg-
um konum sem með henni störf-
uðu í deildinni. Með starf sem
þetta utan heimilisins hafði hún
farið létt með, eins og vinsælt er
að komast að orði í dag.
Meðal þess sem sérstætt var,
hvað Láru viðvék, og er vafalítið
nær einsdæmi, a.m.k. hér í
Reykjavík, er að hún yfirgaf aldrei
æskustöðvarnar. Þegar Kristján
og Lára reistu húsið sitt, Vestur-
götu 36B, má ég segja það hafi
verið byggt í kálgarði æskuheimil-
is hennar á Vesturgötunni. I þessu
húsi sínu áttu þau svo heima með-
an heilsa og kraftar Ieifðu, eigin-
lega gott betur en það. Samband
Láru við móður sína mun alla tíð
hafa verið mjög náið, virtist mér
af samtölum við hana. Eins við
bróður sinn, Jón Otta togaraskip-
stjóra, sem eins og Lára átti
heima í túnfætinum á Vesturgötu.
Höfðu bersýnilega verið miklir
kærleikar með mæðgunum. Ég hef
það líka á tilfinningunni að er
Lára stofnaði sitt heimili hafi hið
nána samband dóttur og móður
átt sinn þátt I að móta heimilis-
mynstur Láru, sem var mjög dug-
andi húsmóðir. Lagði sig jafnan í
framkróka við að mæta þörfum og
óskum fjölskyldunnar og hennar
nánustu. Ákvarðanatökur komu
mjög í hennar hlut. Slíkt mæðir
oftast meir á sjómannskonum en
öðrum húsmæðrum af skiljanleg-
um ástæðum. Vissulega var gamla
heimilisins saknað er á Grund var
komið. En Lára var raunsæis-
manneskja. Gerði sér fulla grein
fyrir stöðunni, er hún og Kristján
kvöddu gamla heimilið. Það var
henni fagnaðarefni að gamla hús-
ið skuli áfram gegna lykilhlut-
verki í lífi fjölskyldunnar. Afkom-
endurnir eru fluttir í hið vinalega
hús og hafa tekið sér þar bólfestu.
Vera má að draga megi þá
ályktun að þau Lára og Kristján
hafi komist áfallalítið eða -laust
gegnum lífið. Svo var ekki. Þau
fengu sinn skammt af sorg og
mótlæti.
í hugum vina verður ætíð bjart
yfir nafni og minningu Láru. Þótt
hún undir lokin væri farin á lík-
ama var sálarkrafturinn ótrúlegur
til hinstu stundar, hugurinn opinn
og hugsunin skýr. Ekki var slakað
á kröfunni til sjálfs sín: Að vera
ætíð snyrtileg og koma vel fyrir.
Eitt hið siðasta sem hún spurði
nærstadda um var hvort hár-
greiðslan væri ekki í lagi. — Og
bætti við: Og komið með varalit-
inn!
Vina- og kunningjahópurinn við
heimili Láru og Kristjáns var alla
tíð mjög fjölmennur og jafnan
gestkvæmt á Vesturgötunni. Nú
að leiðarlokum þökkum við sam-
veruna og samfylgdina hvort held-
ur hún var löng eða stutt. í sjóði
minninganna kennir margra
grasa.
Sverrir
Hjónaminning:
Helga Sigurðar-
dóttir Wendelbo
og Per Wendelbo
Heigæ Fædd 22. júní 1909
Dáin 27. janúar 1985
Per: Fæddur 7. júlí 1891
Dáinn 20. nóvember 1984
Síðla sunnudagsins 27. janúar
sl. barst okkur sú harmafregn frá
Osló, að Helga systir okkar hefði
látist þar í borg þann sama dag,
en maður hennar, Per Wendelbo,
lést þann 20. nóvember 1984. Var
því skammt stórra högga á milli
eða aðeins rúmlega 2 mánuðir.
Helga fæddist í Reykjavík 22.
júní 1909. Hún var dóttir hjón-
anna Þuríðar Pétursdóttur og Sig-
urðar Árnasonar, sem lengi
bjuggu á Bergi við Suðurlands-
braut. Hún ólst upp í stórum og
glöðum systkinahópi og var þar
jafnan hrókur alls fagnaðar. Eftir
skólagöngu vann hún á skrifstofu
Haraldar Árnasonar í Reykjavík,
þar til hún kynntist manni sínum,
Per Wendelbo, sem starfaði þá við
sendiráð Noregs i Reykjavík.
Þarna 8. maí 1937 gengu þau
Helga og Per í hjónaband í Osló og
bjuggu þar þar til síðari heims-
styrjöld braust út, en þá tóku við
tímar andspyrnu og útlegðar,
vegna hernáms Þjóðverja. Eftir að
styrjöidinni lauk var Per útnefnd-
ur konsúll Noregs í Marseille,
Frakklandi, og bjuggu þau þar það
sem eftir var starfstima hans.
Þau eignuðust 4 mannvænlega
syni, en urðu fyrir þeirri miklu
sorg að missa elsta soninn, Per
Sigurð, í blóma lífsins. Eftirlif-
andi synir þeirra eru: Harald
Árni, Olav Helgi og Sverre Sturla.
Barnabörnin eru 6.
Heimili þeirra Helgu og Per
stóð allri okkar fjölskyldu ætíð
opið og voru þau ávallt reiðubúin
að greiða götu allra. i' •
Síðustu árin bjuggu þau í Osló,
og vann þá Helga utan heimilis á
skrifstofu Ríkisendurskoðunar-
innar, þar til hún hætti störfum
vegna aldurs, en þá var Per maður
hennar farinn að heilsu. Tók þá
við mikið erfiðleikatímabil. Hún
annaðist hann af mikilli kost-
gæfni uns yfir lauk, en þá var hún
sjálf farin að kröftum.
Það gladdi okkur mikið að
Helga gat komið og verið viðstödd
hátíð, sem haldin var í fjölskyldu
okkar síðastliðið vor. Það voru
yndislegar og ógleymanlegar
stundir, sem við þá áttum með
henni.
Við kveðjum hjartkæra systur
okkar og mág með söknuði og
innilegu þakklæti í huga.
Inga, Diddi og Halli
Hinn 4. febrúar sl. fór fram út-
för Helgu Sigurðardóttur Wend-
elbo í Osló. Lát hennar bar brátt
að, því hún varð bráðkvödd hinn
27. janúar. Þar með er horfið af
sjónarsviðinu fyrsta systkinið af
stóra systkinahópnum frá Bergi
við Suðurlandsbraut.
Heiga hafði búið erlendis meiri
hluta æfinnar, því hún fluttist
1937 til Noregs, þegar hún giftist
Per Wendelbo. Eftir það var heim-
ili þeirra allvíða vegna heims-
styrjaldarinnar, en þá bjuggu þau
í Svíþjóð, Færeyjum og Englandi,
þar sem Per maður hennar gegndi
þýðingarmiklum störfum á vegum
norsku utanríkisþjónustunnar.
Eftir styrjöldina fluttust þau til
Frakklands, en þar tók eiginmað-
ur Helgu við konsúlsstarfi fyrir
Noreg í Marseille og þar munu þau
hafa búið um 12 ára skeið og undu
þar vel hag sínu. Eftir að starfs-
ferli hans lauk fluttust þau svo
heim til Noregs og bjuggu í Osló.
Það hefir áreiðanlega verið Per
Wendelbo mikils virði að hafa við
hlið sér konu eins og Helgu, enda
er enginn vafi á þvf, að hann mat
hana mikils. En það var líka gagn-
kvæmt. Hún var mikil atorku-
manneskja, tók mikinn þátt í öllu
með honum og stóð styrk við hlið
hans til hins síðasta, hvort sem
allt lék í lyndi eða eitthvað blés á
móti.
Helga var tíguleg kona og glæsi-
leg og hefur örugglega verið bæði
Noregi og íslandi til sóma í allri
sinni framgöngu, hvar sem leiðir
hennar lágu. Hún átti ekki langt
að sækja það, þar sem foreldrar
hennar báðir, þau Þuríður Pét-
ursdóttir og Sigurður Árnason
vélstjóri á Bergi, voru hið mesta
heiðursfólk, vel gefin og vel gerð.
Helga hlaut þvi gott vegarnesti
frá æskuheimilinu og uppruna
sínum. Á því heimili rikti ein-
drægni og einhugur og stóra
barnahópnum var innrætt aðeins
það, sem mætti verða honum fyrir
bestu.
Per Wendelbo var mikill heið-
ursmaður og bar það með sér í öllu
sínu fasi og umgengni við aðra.
Hann var Ijúfur maður við hvern
sem var, en gat verið fastur fyrir
og ákveðinn, ef þvi var að skipta
og samviska hans bauð honum
það. Hann hafði fastmótaðar
skoðanir, var vel greindur og hafði
gott skopskyn. Það var því
ánægjulegt að vera samvistum við
hann fyrir margra hluta sakir.
Synir Helgu og Per Weneldbo
hlutu allir gott uppeldi og góða
háskólamenntun og eru hinir hæf-
ustu menn. Einn þeirra, dr. Har-
ald Árni, er í hárri stöðu hjá
Efnahagsbandalagi Evrópu í
Strassburg, Annar, Olav Helgi, er
forstjóri norskrar ferðaskrifstofu
á Kanaríeyjum og sá þriðji, Sverre
Sturla, starfar við skipamiðlun í
Noregi. Fjórði og elsti sonurinn,
Per Sigurdur, lést á besta aldri, en
þá var hann tekinn til starfa sem
verkfræðingur við hina þekktu
rannsóknastofnun í Þrándheimi.
Það var þungt og mikið áfall fyrir
þau hjónin, en einnig fyrir ætt-
ingja og tengdafólk hér, því Per
yngri hafði verið hér í heimsókn-
um og dvalið í fríum, svo að hon-
um höfðum við kynnst mjög vel og
vissum, að hann var mikill
drengskaparmaður og augljóst að
hann hefði átt mikla framtíð fyrir
sér.
Helga var áreiðanlega ham-
ingjusöm kona í lífinu, því auk
þess að hafa eignast mikinn heið-
ursmann fyrir eiginmann og fjóra
efnilega syni, þá átti hún marga
trygga vini og m.a. vinafjölskyldu
hér í Reykjavík, sem hélt við hana
ævilangri tryggð, þó að langar
vegalengdir skildu lengstum að.
Tryggð og vináttu, sem er einstök.
Helga var því gæfumanneskja,
þó að sorgin léti hana ekki
ósnortna. Hún fórnaði sínum síð-
ustu kröfum til að gera manni sin-
um lífið bærilegra i langvarandi
veikindum hans. Þau létust með
um tveggja mánaða millibili. Með
þeim eru horfin af sjónarsviðinu
hjón, sem margir sakna heilshug-
ar.
Að leiðarlokum þakka ég Helgu
mágkonu minni og Per svila mín-
um og konan mín systur sinni og
mági, af heilum hug alla vináttu
þeirra beggja við okkur. Við þökk-
um allar ánægjulegu og göðu sam-
verustundirnar með þeim í Osló og
Marseille og hér heima. Nú verða
þær ekki fleiri, en minningarnar
munu lifa í hugum okkar bjartar
og fagrar.
Blessuð sé minningin um hin
mætu hjón Helgu og Per Wend-
elbo.
Páll Þorgeirsson
Birting
afmælis- og
minningar-
greina
ATHYGLI skal vakin i því, að
afmælis- og minningargreinar
verfta aft berast blaðinu meft góft-
um fyrirvara. Þannig verftur
grein, sem birtast i í miðviku-
dagsblafti, aft berast í siftasta lagi
fyrir hádegi i mánudag og hlift-
stætt meft greinar aftra daga. í
minningargreinum skal hinn
látni ekki ávarpaður. Þess skal
einnig getift, af marggefnu til-
efni, aft frumort Ijóft um hinn
látna eru ekki birt á minningar-
orðasíðum Morgunblaðsins.
Handrit þurfa að vera vélrituft og
meft góftu línubili.