Morgunblaðið - 17.03.1985, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 17. MARZ 1985
9
HUGVEKJA
„Það er
fullkomnað“
eftir séra HEIMI STEINSSON
Afleiðingin verður sú, að maður-
inn villist af vegi Guðs, týnir
skapara sínum, glatar jafnframt
kærleikssamfélaginu við náunga
sinn og uppsker fyllstu örvænt-
ingu. Jörðin er ofurseld þeirri
upplausn, baráttu og miskunn-
arleysi, sem við þekkjum allt of
vel.
Þá ber lesandann að vatna-
skilum: Hinn óhaggaði Guð tek-
ur sér sjálfur fyrir hendur að
hlíta stefnumarkinu í stað
mannsins. Hann kemur í heim-
inn sem maður, sonurinn Jesús
Kristur, og beygir sig undir
lögmálið, sem mér og þér var um
megn:
Jesús eymd vora alla sá,
ofan kom til vor jörðu á,
hæðum himna upprunninn af
undir lögmálið sig hann gaf.
Viljuglega í vorn stað gekk...
Vanmáttur manna megnar
ekki að brjóta ævarandi Guð á
bak aftur eða eyðileggja fyrir-
ætlun hans. Guð nær sjálfur því
markmiði, sem hann setti börn-
um sínum. Og í stað þess að
krefjast nokkurs af mér gefur
hann mér sín eigin sigurlaun,
tilreiknar mér hlýðni Jesú
Krists. Þessi gjöf nefnist „náð“.
Fullkomnað lögmál fyrir þig er,
fullkomnað gjald til lausnar þér,
fullkomnað allt, hvað fyrir var spáð,
fullkomna skaltu eignast náð.
í krossdauða Krists og upprisu
er stefnumark það, sem Guð
setti mannkyni, fullkomnað. Þín
hlutdeild og mín er einungis i því
Þessi orð hafa löngum verið lögð út
með tilvísun til strangleika Guðs og
refsigleði. Sú skýring nœr ekki inn að
rótum. Hér er annað á ferð: Guð er einn,
eilífur og óumbreytanlegur. Stefnu-
marki hans verður ekki haggað. Ef Guð
kysi að breyta frumáformi sínu vœri
hann ekki lengur Guð.
„Það er fullkomnað“
Trúin er leyndardómur. Á öll-
um öldum leitast menn við að tjá
þennan leyndardóm í orðum,
gjöra honum skil með röklegum
hætti. Sú viðleitni er löngum
kennd við guðfræði eða trúar-
heimspeki. Markmið þessara
greina er að brjóta trúaratriði
til mergjar og skýra frá sam-
hengi þeirra, þannig að einn fái
af annars máli numið hvað til
trúar er haft.
Maðurinn er í senn vitsmuna-
vera oig trúvera. Eðlilegt er því
að trúmaður kappkosti að gjöra
grein fyrir viðhorfi sínu. Án
skipulegrar hugsunar verður
trúin óljós og þokukennd. Goð-
sagnir úr heiðnum sið eru þess
konar brotasilfur. Hjátrú á öll-
um öldum vitnar um hið sama.
Þar verða fjarstæð efni, heill-
andi eða hrollkennd, ofarlega á
baugi. Rökleg hugsun víkur og
samhengi virðist ekki skipta
máli.
Játningar
Kristin kirkja dregur upp
heildarmynd trúarinnar í stuttu
máli. Sú framsögn nefnist „trú-
arjátning". Þar er í fáum orðum
til skila haldið heimsrásinni í
hendi Guðs frá upphafi vega til
efsta dags. Fornkirkjulegar trú-
arjátningar eru skilmerkileg
greinargjörð fyrir kjarna krist-
innar trúar.
Jafnframt eru þær Játningar"
í þess orðs eiginlegu merkingu
fram fluttar í fyrstu persónu.
„Ég trúi“ stendur þar í upphafi
hverrar greinar. Trúarjátningar
eru þannig hvort tveggja í senn,
stuttaraleg trúfræði og innilegt
eintal sálarinnar við Guð.
Síðan er það verkefni hugsun-
arinnar að útmála þennan
kjarna í lengra máli. Játn-
ingarnar eru sistæðar. En úr-
vinnslunni lýkur ekki fyrr en við
endi aldanna.
Passíusálmar
séra Hallgríms
Meðal íslendinga rís útlegging
trúarinnar hæst í Passissálmun-
um. Einnig þar er hvort tveggja
fléttað saman, hin röklega fram-
setning og djúp trúarreynsla.
Sen listaverk ber Passiusálma á
köflum ofar öðrum blómkrónum
í grasgarði kirkjunnar á jörðu.
Viti borinn trúmaður gengur þar
fram, — en jafnframt skáldsnill-
ingur, sem fer einn.
Trúarhugsun byggir á tiltekn-
um forsendum. Þeir sem hyggj-
ast meta hana af sanngirni
verða að kynna sér forsendurn-
ar, viðmiðunarrammann. Þetta á
við um Passíusálma. Tilgangslít-
ið er að nálgast þá á forsendum
annarra lífsviðhorfa en þeir
boða. Hugsun séra Hallgríms
ber að vega á skálum þess innra
samræmis, sem í sálmunum er
að finna.
Það sjötta orð Kristí
á krossinum
óvíða er kirkjuleg trú skýrari
orðum skráð en í 43. Passíu-
sálmi. Þar greinir fyrst frá því
að Guð setti mannkyni stefnu-
mark í upphafi. Þetta stefnu-
mark nefnir höfundur „lögmál“
að hætti Ritningarinnar:
Fyrst skaltu vita, að Guð út gaf
greinilegt lögmál himnum af.
Hann vill, að skuli heimi í
hver maður lifa eftir því.
Algjört réttlæti, ljóst og leynt,
líkama, sál og geðið hreint,
syndalaus orð og atvik með
af oss lögmálið heimta réð.
Þessi orð hafa löngum verið
lögð út með tilvísun til strang-
leika Guðs og refsigleði. Sú skýr-
ing nær ekki inn að rótum. Hér
er annað á ferð: Guð er einn, ei-
lífur og óumbreytanlegur.
Stefnumarki hans verður ekki
haggað. Ef Guð kysi að breyta
frum áformi sínu væri hann ekki
lengur Guð.
Maðurinn er þess að sínu leyti
ekki umkominn að uppfylla
lögmálið. „Gengur það langt yfir
eðli manns" yrkir séra Hall-
grímur í 7. erindi sama sálms.
fólgin að þiggja gjöfina góðu.
Gjöfiinni veitir þú viðtöku í trú.
Trúin felst í iðrun og afdráttar-
lausu trausti til gjafarans. Þetta
merkir í reynd að máttvana
maður víkur úr sæti sínu og læt-
ur Guð koma í sinn stað. „Sjálf-
ur lifi ég ekki framar, heldur lif-
ir Kristur í mér.“ Ávöxturinn er
sá, að örvæntingunni linnir,
samvizkan verður hrein og þú
hvílir hugrór í Guði. Um þetta
yrkir séra Hallgrímur nær lok-
um máls, en þar er að finna ein-
hverja hreinræktuðustu mynd
fagnaðarerindisins sem um get-
ur. Krafan er þar ekki lengur á
lofti. Hún hefur verið uppfyllt.
SkáldiS biður þess eins að fá að
una við þá fyllingu til æviloka:
Hjálpa þú mér, svo hjartað mitt
hugsi jafnan um dæmið þitt
og haldist hér i heimi nú
við hreina samvisku og rétta trú.
Sunnudagur í miðföstu
I síðari ritningarlestri þessa
Drottinsdags, sem er sunnudag-
ur í miðföstu, segir postulinn
Páll: „Réttlættir af trú höfum
vér því frið við Guð fyrir Drottin
vorn Jesúm Krist.“ Þar er að
finna rætur þess fagnaðarerind-
is, sem séra Hallgrímur boðar í
43. Passíusálmi. Þó er upphafs-
ins enn lengra að leita: I guð-
spjöllum dagsins greinir frá því
að Jesús mettar hungraða menn
í óbyggð. Sá atburður verður
frelsaranum tilefni til hugleið-
ingar er nær hámarki í orðun-
um: „Ég er brauð lífsins. Þann
mun ekki hungra, sem til mín
kemur, og þann aldrei þyrsta,
sem á mig trúir.“
Hér safnaðst ígrundunarefnin
að einum ósi: Stefnumark Guðs
veldur manninum angist er hann
stendur andspænis því í örmögn-
un sinni. En þegar hann hefur
numið lausnarorððið í trú lygnir
í hugskoti hans. Hann er mettur
og hungrar ekki framar né
þyrstir. Hann hefur frið við Guð.
í dagsins önn
Friður við Guð, sáttargjörð við
hinzta grundvöll lífs og veru, er
ófrávíkjanlegt skilyrði farsælla
samskipta manna á meðal. Ef þú
ert sáttur við sjálfan þig og við
stöðuna á taflborði allífsins héð-
an i frá og að eilífu verður þú
sjálfum þér og umhverfi þínu til
blessunar. Þú gengur út að
morgni, undir blæ himins blíðan,
albúinn þess að takast á við
verkefni þín með þeim hætti,
sem órólegt hjarta, uppreisnar-
hugur og særð samvizka aldrei
fá áleiðis snúið.
Þess vegna skiptir svo miklu
að „dæmi Jesú“ sé boðað og með-
tekið í „réttri trú“.

SÖLUGENGI VERÐBRÉFA 18. mars!985
Spariskuteiní og bappdicetrislón nkissjoðs
SókqmV Avbxturv DagafKMi
Af-flokkur pr. kr. 100 arkrafa tll innl d
1971-1 19.727,47 7,50% 177 d
1972-1 17 684.44 7,50% 307 d.
1972-2 14255,12 7,50% 177 d.
1973-1 10.380,97 7,50% 177 d
1973-2 9.799.41 7,50% 307 d
1974-1 6291,61 7,50% / 177 d
1975-1 5.157,07 750% 292 d
1975-2 3 839,15 7,50% 307 d
1976-1 3.584,19 Irmtv t Seöiab 10 .0335
1976-2 2.857,23 7,50% 307 d
1977-1 2628,89 Inntv. i Settab 25.03.85
1977-2 2.171.14 7.50% 172 d
1978-1 1 782.39 Innlv. i Seðlab. 25.03.85
1978-2 1386,90 750% 172 d
1979-1 1 178.59 Inntv i Seðiab. 25.02.85
1979-2 900,01 750% 177 d
1980-1 808.19 7,50% 27 d.
1900-2 621.45 750% 217 d
1981-1 529,14 7,50% 307 d
1981-2 384,50 7,50% 1 ár, 207 d.
1982-1 369,97 Innlv i Seölab. 1.03.85
1962-2 274,83 750% 193 d
1983-1 210,06 750% 343 d.
1983-2 133,44 7,50% 1 ár, 223 d
1964-1 129,94 7,50% 1 ár, 313 d
1984-2 12335 7,50% 2 ár, 172 d.
1964-3 119,22 7,50% 2 ár, 234 d
1985-1 Nyttutboð 7,00 2ár, 292 d
197SG 3.150,39 8,00% 253 d
1976-H 2.876,38 8,00% 1 ár, 12 d
1976-1 2208,97 8,00% 1 ár, 252 d.
1977-J 1954,65 8,00% 2 ár. 13 d
1901-1FL 416,10 8,00% 1 ár. 43 d.
1905-ISIS 80,83 10,70% 5 ár, 13 d
Veðskuldabrét - Teiðörjgð
Lánsi Nafrv Sölugengl m.v.
2afb. vextir mlem ávöxtunar-
áárl HLV krtfu
12% 14% 16%
1 ár 4% 95 93 92
2ár 4% 91 90 88
3ár 5% 90 87 85
4ár 5% 88 84 82
5ár 5% 85 82 70
6 ár 5% 83 79 76
7ár 5% 81 77 73
Bár 5% 79 75 71
9ár 5% 78 73 68
10 ár 5% 76 71 66

Nytt ó Terðbrelamaikaðl
IB 1985-1 10% 11% 12%
10 Ar 69,06 67,10 64,52

Veðskuldabiél - arerðtryggð
Sötugengim.v
[Lánat 1 afbáárl 2afb.áár1
20% 20% 20% 20%
1 ár 79 84 85 89
2ár 66 73 73 79
3ár 56 63 63 70
4ár 49 57 55 64
5ár 44 52 50 59
I dag eru helstu vaxtakjörin
á markaðnum þessi:
Bankar og sparisjóðir
3-6 mánuðir
Vextir umíram verðtryggingu......0-6^%
Spariskírteini ríkissjóðs
6 mán. - 3 ár
Vextir umíram verðtryggingu .....
Fjárvöxtun Fjárfestingarfólagsins
og verðtryggð veðskuldabról
1-10 ár.
Vextir umlram verðtryggingu .. 10-16%

Verðbréfamarkaður
Fjárfestingarfélagsins
Fjárhúsinu, Hafnarstræti 7.
101 Reykjavík, sími 28566.