Morgunblaðið - 24.04.1985, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 24. APRÍL 1985
Styrkir til kartöfluverksmiðja:
Átján milljónir 1985
Þingmenn deila um réttmæti þeirra
Samkvæmt upplýsingum sem
fram komu í máli Jóns Helgasonar,
landbúnaðarráðherra, verða opin-
berir framleiðslustyrkir til kartöflu-
verksmiðja 18 m.kr. á þessu ári,
sem svarar til 12 króna á hvert kg.
hráefnis.
EIÐUR GUÐNASON (A), sem
bar fram fyrirspurn um þetta
efni, hvað innfluttar unnar kart-
öflur þrefaldast að verði í inn-
flutningi, vegna flutningskostn-
aðar og tolla. Vara, sem kostaði
kr. 1.000.— í framleiðslulandi,
kostaði hingað komin með
greiddum innflutningstollum,
rúmar kr. 3.000.—. Framleiðsla,
sem ekki þyldi samkeppni innan
slíkra tollmúra, hlyti að kalla á
ýmsar spurningar, ekki sízt hjá
skattgreiðendum, sem fram-
leiðslustyrkirnir væru sóttir til.
Eiður gagnrýndi Sjálfstæðis-
flokkinn, samkeppnisflokkinn,
hart, og taldi hann kominn með
annan fótinn inn í fyrirgreiðslu-
pólitík, sjóðasukk og óráðsíu, sem
hingað til hafi verið sérkenni á
hinum stjórnarflokknum, Fram-
sóknarflokknum.
ÞORSTEINN PÁLSSON (S)
sagði hér um að ræða hliðstæðan
styrk til íslenzks iðnaðar og t.d.
súkkulaðiverksmiðjur nytu, en
þeim væri tryggt mjólkurduft á
heimsmarkaðsverði, til að stand-
RIÞMGI
ast samkeppni við erlenda fram-
leiðslu. Framleiðslan lækkaði og í
verði til neytenda, sem þessum
styrkjum næmi. Ef lögmál sam-
keppni og markaðarins ætti að
ráða, sem eðlilegt væri, ætti það
ekki einungis að vera þegar fram-
leiðsla væri umfram markaðs-
þarfir, eins og nú væri, heldur
ekki síður þegar eftirspurn væri
umfram framleiðslu, sem hækk-
aði vöruverð, en þá kæmu til
verðlagshömlur. Hann spurð.
hvort Alþýðuflokkurinn væri
andvígur því að stuðla að jafn-
stöðu íslenzks iðnaðar og ís-
lenzkra starfa í samkeppni við
innfluttar iðnaðarvörur og störf
utan landsteina.
JÓN HELGASON, landbúnað-
arráðherra, kvað framleiðendur
hafa Iækkað verð á vöru sinni til
verksmiðjanna. Svonefndir
styrkir kæmu að fullu fram í
lægra vöruverði og gögnuðust því
fyrst og fremst neytendum.
Fleiri tóku til máls, þó hér
verði ekki frekar rakið.
Vinnsla kartaflna skapar ný störf í íslenzkum iðnaði.
Geir Hallgrfmsson:
Ratsjárstöðvarnar
ná til lögsögu okkar
Stjórnarflokkarnir skila gagnstæðum nefndarálitum sagði Kjartan Jóhannsson.
Ratsjárstöðvar, sem rætt er um að
reisa eða endurnýja, ná til svæðis, er
svarar nokkurnveginn til efnahags-
lögsögu okkar, sagði Geir Hall-
grímsson utanríkisráðherra í fram-
haldsumræðu um tillögu Steingríms
J. Sigfússonar (Abl.) um að falla frá
því að reisa þessar stöðvar. Þær gera
það kleift að fylgjast grannt með
ferðum umhverfis og yfir landinu og
koma engum í koll sem fara með
friði. Þær eru ekki ögrun út á við,
enda eru slíkar stöðvar víða og í
samræmi við Helsinkisáttmálann.
Þær auka hins vegar bæði á innra og
ytra öryggi okkar. Endurnýjun flug-
vélakosts varnarliðsins og ratsjár-
stöðvar, sem nauðsynlegar eru til að
fylgja fram hlutverki eftirlitsstöðvar
í landinu, breyta í engu eðli Kefla-
víkurstöðvarinnar.
GEIR HALLGRÍMSSON, utanrík-
isráðherra, kvaðst geta tekið und-
ir það, að fjármunir, sem varið er
til vígbúnaðar, væru betur komnir
Kolbeinsey — mikilvægur grunnlínupunktur:
Heljaröfl íss og sjóa
saxa sífellt af henni
Spurt um framkvæmd
þingsályktunar
í umræðu um Kolbeinsey í Sam-
einuðu þingi í gær, verðmætan
grunnlínupunkt, sem ræður miklu
um stærð íslenzkrar efnahags- og
fiskveiðilögsögu, kom fram að helj-
aröfl hafíss og sjávar skerða eyjuna
ár frá árí og hún getur heyrt fortíð til
áður en langir tímar líða, ef ekkert
verður að gert
Alþingi samþykkti þingsálykt-
un, 20. apríl 1982, sem Stefán Guð-
mundsson (F) flutti, þess efnis, að
ríkisstjórn skuli sjá svo um að sjó-
merki verði sett upp sem allra
fyrst í Kolbeinsey. Athuganir fari
jafnframt fram á því, hvort og á
hvern hátt megi sem bezt tryggja
að eyjan standizt heljaröfl stór-
viðra og ísa.
STEFAN GUÐMUNDSSON (F)
bar síðan fram fyrirspurn í yfir-
standandi þingi, hvarð gert hafi
verið til að framfylgja þeim vilja
Alþingis, sem fram kom í þessari
þingsályktun frá árinu 1982.
STEINGRÍMUR HERMANNS-
SON, forsætisráðherra, sagði m.a.
að Vita- og hafnamálastofnun og
Vitastofnun íslands hafi verið
skrifað, varðandi þessa tillögu, og
beðið um umsagnir og tillögur. I
svörum hafi m.a. komið fram að
ratsjármerki hafi verið reist í
eynni 1964, en þegar að var komið,
skömmu síðar, hafi engin merki
sést um þau. Sýnt þótti að hafís,
Kolbeinsey.
sem gengur yfir eyna, hafi rutt
þeim burt.
Ráðherra sagði til verkáætlun
um að styrkja yfirborð eyjunnar
með 20 sm steinsteypu. Kostnaður
við það verk hafi verið áætlaður
8,6 m.kr. í júní 1983. Að sínu mati
þyrfti þó traustari vörn til að
koma, ásamt járnbindingu.
Eyjan hafi minnkað í tímans
rás og sé nú 41 m í norður-suður,
39 m í austur-vestur og hæð 8 til 9
metrar.
STEFÁN GUÐMUNDSSON (F)
Morgunblaðió/Ingólfur Kriatmundsson.
kvað elztu mælingu eyjarinnar
vera frá 1580. Þá hafi hún verið
750 m í norður-suður og 113 m í
austur-vestur. Sýnt sé af þessum
tölum, hvern veg heljaröfl hafíss
og sjávar saxi af henni. Sennilega
fljóti yfir eyjuna í stærstu sjóum.
Hún geti því verið hættuleg skip-
um, ef ekkert verði að gert. Megin-
tilgangurinn er, sagði Stefán, að
auka öryggi sjófarenda, en jafn-
framt að koma í veg fyrir að þessi
mikilvægi grunnlínupunktur
hverfi í sæ.
í hjálp við hungraða. Hinsvegar
fylgdi því engin trygging, að slök-
un vígbúnaðar þýddi það, að fjár-
munir gengju til þeirrar áttar.
Hann minnti á að Sovétmenn
hefðu nýtt slökunartímabil, sem
kom í kjölfar Helsinkisáttmálans,
til að hefja uppsetningu SS-
kjarnaeldflauga austan megin
járntjaldsins endilangs.
Utanríkisráðherra kvað
AWACS-vélar hafa eftirlitshlut-
verki að gegna, samhliða ratsjár-
stöðvum. Þær gætu ekki verið á
lofti allan sólarhringinn, bæði
vegna kostnaðar og veðurfars; það
kallaði aftur á ratsjárstöðvar á
landi. Hinsvegar væru engin
áform um að reisa hér svokallaðar
OTH-ratsj árstöðvar.
Afstaða
framsóknarmanna
HARALDUR ÓLAFSSON (S)
kvaðst vilja vísa tillögu Stein-
gríms J. Sigfússonar um að falla
frá byggingu ratsjárstöðva til rík-
isstjórnarinnar. Þar eð enn liggi
ekki fyrir endanlegar tillögur um
byggingu nýrra ratsjárstöðva í
stað þeirra, sem lagðar vóru niður
á Vestfjörðum og á Langanesi, og
því ekki hægt að meta gildi þeirra
fyrir öryggi íslands, sé við hæfi að
vísa málinu til afgreiðslu hjá rík-
isstjórninni. Hann kvað ratsjár-
stöðvarnar hafa verið lagðar
niður, þegar AWACS-flugvélar
varnarliðsins komu. Spurðizt
hann fyrir um, hvort hlutverk vél-
anna væri úti, ef ratsjárstöðvarn-
ar kæmu aftur í gagnið.
STEINGRÍMUR HERMANNS-
SON, forsætisráðherra, sagði m.a.
að ef viðræður stórveldanna um
gagnkvæma afvopnun fælu í sér
árangur yrði hverskonar eftir-
litsstarf mikilvægasti þátturinn i
slökun spennu. Ef menn séu á
annað borð samþykkir því að hafa
hér eftirlitsstöð, að óbreyttum
friðar- eða ófriðarhorfum í heim-
inum, þá gætu menn einnig sam-
einast um að hafa hana svo vel úr
garði gerða að hún gæti gegnt
hlutverki sínu. Hann kvaðst fylgj-
andi því að reisa umtalaðar rat-
sjárstöðvar. Hinsvegar mætti sín
vegna vísa málinu til ríkisstjórn-
arinnar. Ef ekki myndi hann
greiða atkvæði gegn tillögu Sig-
fúsar Steingrímssonar.
STEFÁN VALGEIRSSON (F)
kvaðst í öndverðu hafa verið and-
vígur endurnýjun ratsjárstöðv-
anna. Að vel athuguðu máli hafi
hann skipt um skoðun. Þar hafi
einkum ráðið aukið flugöryggi hér
við land, sem þeim fylgdi.
Stjórnarflokkarnir skila
ekki sameiginlegu áliti
KJARTAN JÓHANNSSON (A)
kvað Alþýðuflokkinn fylgjandi því
að ratsjárstöðvar verði reistar.
Það væri nauðsynlegt að taka af
skarið í þessu efni og fella fram-
komna tillögu. Hér væri um nauð-
synlegt eftirlit að ræða, sem í
engu gæti talizt ögrun út á við.
Hinsvegar eru það tíðindi, sagði
Kjartan, að það er skoðanamis-
munur milli stjórnarflokkanna í
þessu máli. Fulltrúi Framsóknar-
flokksins í utanríkisnefnd á ekki
samleið með samstarfsflokknum í
nefndaráliti. Það er þó ekkert í
nefndaráliti meirihlutans sem
ekki fellur að sjónarmiðum þeirra
er aðhyllast vestrænt varnar-
samstarf, sagði Kjartan efnislega.
Þá taldi Kjartan að í afstöðu
Haraldar Ólafssonar kæmi fram
gagnrýni á vinnubrögð utanríkis-
ráðherra. Það væri ómaklegt.
Ekkert mál, er snerti varnarliðs-
framkvæmdir, hefði fengið betri
undirbúning né opnari umræðu.
Málið hafi verið mjög vel kynnt,
bæði fyrir þingi og þjóð, og vinnu-
brögð ráðherrans í hvívetna til
fyrirmyndar. Þessvegna væri rök-
stuðningur fulltrúa Framsóknar-
flokksins i utanríkisnefnd hinn
furðulegasti.
Standa gegn tillögunni
GUÐMUNDUR EINARSSON (BJ)
kvaðst greiða atkvæði gegn tillög-
unni. Ekkert hafi komið fram í
meðferð málsins sem bendi til
þess að ratsjárstöðvarnar auki á
hættur í eina eða neina veru.
KRISTÍN KVARAN (BJ) kvað til-
löguna hafa kallað á málefnalega
umræðu. Hún væri hinsvegar
fylgjandi því að reisa þær rat-
sjárstöðvar, sem hér væri rætt
um. Ratsjárstöðvar væru fyrir-
byggjandi ráðstöfun, einnig að því
varðaði slys í umferð okkar, bæði í
lofti og á legi.
Gegn auknum víg-
búnaðarframkvæmdum
STEINGRÍMUR J. SIGFÚSSON
(Abl.) kvað ratsjárstöðvar, sem
hér væri rætt um, lið í auknum
vígbúnaðarframkvæmdum í land-
inu. Þær ykju á vígbúnaðarspenn-
una. Stór hluti þjóðarinnar væri
þeim andvígur og ekki sízt heima-
fólk, hvar ráðgert væri að reisa
stöðvarnar.