Morgunblaðið - 27.11.1985, Blaðsíða 34

34
MORGUNBLADIÐ, MIÐVIKUDAGUR 27. NÓVEMBER1985
Minmng:
Bragi Benedikts-
'son, Landamótsseli
Fæddur 27. nóvember 1917
Dáinn 1. september 1983
í dag, 27. nóvémber, hefði Bragi
Benediktsson bóndi i Landamóts-
seli orðið 68 ára hefði hann ekki
verið kvaddur héðan í skyndingu
fyrir rúmum tveimur árum. Víst
er það vonum seinna að ég drep
^ niður penna að minnast hans, en
þó ekki of seint, því „orðstírr deyr
aldrigi, hveims sér góðan getr“.
Það var á einu af þessum yndis-
legu kyrru og björtu sumarkvöld-
um sem hvergi eru til nema á
íslandi að ég kvaddi Braga í síð-
asta sinn á hlaðinu á Landamótss-
eli. Þennan dag var hátíð hjá fjöl-
skyldunni þar á bæ, og eins og svo
oft áður hafði ég fengið að vera
þátttakandi. Þetta var skírnardag-
ur Kristínar Maríu dóttur Klöru,
yngsta barnsins á bænum, sem
verið hafði augasteinn pabba sins
alla tíð. Mér er athöfnin i Ljósa-
vatnskirkju sérlega minnisstæð.
Það hvíldi yfir henni sérstæð helgi
og ró. Á mynd hugans sker Bragi
"'sig úr þar sem hann stendur við
skírnarlaugina og styðst fram á
staf sinn mikilúðlegur að vanda
og höfðinglegur í fasi. Frá honum
stafar hlýju og styrk en hann
syngur ekki þó söngmaður sé hann
góður, tilfinningarnar leyfa það
ekki. Og ekki spilla nöfnin gleði
hans þvi þar koma þær saman i
eina konurnar sem honum höfðu
verið kærastar á lifsleiðinni, móð-
irin, hetjan sú, og eiginkonan, lífs-
förunauturinn hlýi og góði. Á eftir
•er haldið heim á Sel, þar sem borð
svigna undan veisluföngum og
kemur engum á óvart sem þekkir
til svo samtaka sem þau hjón voru
um rausn og höfðingsskap. Þó
hafði Bragi ekki alltaf átt úr miklu
að moða.
{ lágum bæ á gljúfurbarminum
þar sem Fljótið steypist fram í
Barnafossi stóð vaggan hans. Sið-
ustu ábúendurnir í Barnafelli, þau
Benedikt Sigurðsson og Kristín
Kristinsdóttir, ólu þar upp barna-
hópinn sinn við þröngan kost og
mikið erfiði. Var Bragi þriðji í röð
7 systkina sem upp komust en einn
bróðirinn dó í frumbernsku. Elstur
var Sigurður sem kunnur var fyrir
listmunauppboð sin í Reykjavík,
næstur var Ingimar, lengi um-
sjónarmaður við Barnaskóla Vest-
urbæjar, þá Bragi, en þessir eru
allir látnir, næstur í röðinni er
Arnór bóndi og bílstjóri í Borgar-
túni í Ljósavatnshreppi, þá Þór-
hallur sem lést á unglingsárum og
var öllum harmdauði, en yngstar
eru Sigríður Árnína og Guðbjörg,
báðar húsfreyjur í Reykjavík.
Mér er til efs að þeir sem nú
axla stangir sínar við túnfótinn í
Barnafelli albúnir að ganga á hólm
við silfraðan konung Hvammsins,
en fáir aðrir ganga nú þar um
garða, geti gert sér grein fyrir
þeirri hetjudáð sem þar var unnin
og fátt vitnar um annað en grónar
rústir og liturinn á þýfinu í kring
sem einu sinni hét tún. Enda eiga
svitadropar þeirra sem börðust
þar fyrir lífi sínu fátt sameiginlegt
með þeim sem seytla um vanga
okkar sem nú glímum um hégóma
allsnægtanna.
En það var ekki aðeins að fá-
tæktin kreppti að á stað sem frá
náttúrunnar hendi hafði enga
möguleika á að framfleyta stórri
fjölskyldu heldur voru Fljótið og
gljúfrið stöðug ógnun við hag
fólksins. Sú var tíðin að á kennslu-
bókum stóð frásagan af því þegar
elsti bróðirinn í Barnafelli bjarg-
aði bróður sínum ungum og móður
sem runnið höfðu á svellbunka
fram á ystu nöf gljúfursins en
stöðvast á lítilli tó og hlaut fyrir
viðurkenningu úr hendi konungs.
Margir þekkja þessa sögu en færri
vita að litli drengurinn var Bragi,
þá aðeins 9 ára. Er ekki að efa að
sú reynsla fylgdi honum æ síðan.
En fátæktin og baslið beygði
ekki þennan væna hóp manndóms-
fólks heldur stælti hann miklu
fremur til dáða. Ríkur metnaður
var eitt af einkennum Braga.
Hinsvegar átti það hrjúfa fas sem
stundum einkenndi hann áreiðan-
lega rætur í þeim kjörum sem
honum voru búin í upphafi. Við
sem þekktum hann vissum hins-
vegar að þar var aðeins um þunna
skel að ræða því undir sló hlýtt
og afar viðkvæmt hjarta.
Árið 1934 flutti fjölskyldan í
Landamótssel og urðu þá mikil
umskipti á högum hennar. Var
búskaparaðstaðan öll önnur og
betri og bærinn í þjóðbraut. Þar
átti Bragi heima síðan. Metnaður
Braga kom m.a. fram í því að hann
vildi búa sig sómasamlega undir
lífsstarfið sem beið hans. Hann
vildi verða góður bóndi og því
þurfti hann að afla sér menntunar.
Bragi hafði alla tíð ríkan skilning
á gildi menntunar og vann sveit
sinni vel á þeim vettvangi. Eftir
að hafa gengið í Héraðsskólann á
Laugum sem alltaf hefur verið
góður skóli og hollur börnum sín-
um fór hann í bændaskólann á
Hvanneyri og útskrifaðist þaðan
sem búfræðingur 1941. Ofan á
grundvöllinn byggði Bragi síðan
jafnt og þétt því hann var bók-
hneigður og eftirtektarsamur.
Um búskap Braga má segja að
hann hafi einkennst umfram allt
af reglusemi og snyrtimennsku og
mætti margur taka sér það til
fyrirmyndar. Hann var aldrei stór
í sniðum en arðsamur trúi ég hann
hafi verið meira en í meðallagi.
Og víst er um það að gott áttu
skepnurnar í húsi hjá Braga.
Stundum var hent gaman að því
hvað hann sópaði mikið og vel og
kembdi stabbana meira en góðu
hófi gegndi og rétt er það að aldrei
hef ég komið í betur um gengin
útihús. Á seinni árum varð Bragi
að draga nokkuð i land með bú-
skapinn vegna vanheilsu en góðu
heilli hefur merkið verið tekið upp
að nýju af Þórhalli syni hans og
konu hans, Helgu Erlingsdóttur,
sem tóku við búi að Braga látnum.
Er ekki lftill fengur fyrir sveitina
að þau skuli hafa kosið að setjast
þar að þrátt fyrir margháttaða
möguleika sem menntun þeirra
veitir þeim á öðrum sviðum.
Á félagsmálasviðinu var Bragi
góður liðsmaður og liggur þar
mikið eftir hann. Hann var góður
ungmennafélagi um áratuga skeið.
Er hans ekki síst minnst fyrir
þátttöku í leikstarfseminni sem
löngum hefur verið aðal félagsins.
Síðast lék hann smá þátt á móti
konu sinni þegar minnst var 70
ára afmælis UMF Gamans og
alvöru árið 1975. Söngmaður var
hann einnig góður og naut kirkju-
kór Ljósavatnskirkju hans lengi.
Auk þess tók hann þátt í ýmsum
öðrum söng sem til var stofnað.
Þá gegndi hann mörgum trúnaðar-
störfum. M.a. var hann endurskoð-
andi Sparisjóðs Kinnunga og fjár-
haldsmaður bygginga Stóru-
tjarnaskóla. Raunar lét hann öll
félagsmál til sín taka en stærstan
skerfinn lagði hann án efa til
skólamálanna og var hann lengi í
skólanefnd og formaður um skeið.
Vissulega gustaði oft um hann
ekki síst í þeim viðkvæmu málum
enda var hann ekki maður neinnar
lognmollu. Hann var sjálfstæður í
skoðunum, gat verið stór í orðum
enda tilfinningaríkur og skapstór,
en hreinlyndur og óragur við að
segja meiningu sina og þvi vissu
menn ætíð hvar þeir höfðu hann.
Sjálfur var ég félagi hans um
margra ára skeið i lionsklúbbnum
Sigurður Lúter þar sem hann var
áhugasamur og umfram allt
skemmtilegur félagi.
Árið 1947 kvæntist Bragi eftir-
lifandi konu sinni, önnu Maríu
Valdimarsdóttur, sem fóstruð
hafði verið á næsta bæ, Landa-
móti, af sæmdarhjónunum Sigurði
Geirfinnssyni og Klöru Guðlaugs-
dóttur móðursystur sinni. Eignuð-
ust þau 4 börn sem öll eru uppkom-
in. Er Þórhallur elstur, næstur er
Sigurður Valdimar fyrrv. bæjar-
stjóri á Dalvík, búsettur þar, þá
Benedikt kennari á Akureyri og
yngst er Kiara, við háskólanám í
Kaupmannahöfn. Dóttur eignaðist
Bragi fyrir hjónaband, Berglind,
sem búsett er í Reykjavík, og
reyndist góður faðir þrátt fyrir að
fjarlægð skildi þau að. Dvöldu
börn hennar oft og lengi hjá afa
sínum í Seli.
Heimili þeirra hjóna bar ríku-
lega vott um mannkosti þeirra
beggja. Þangað var ætíð gott að
koma enda voru þau sannir höfð-
ingjar heim að sækja. Þar ríkti
glaður andi og geymi ég í huganum
margar minningar frá stundum
sem ég átti með þeim enda voru
málin rædd af hispursleysi, margt
skemmtilegt sagt og mikið hlegið
í eldhúsinu í Seli. Þó voru síðustu
ár Braga hvorugu létt þar sem
hann átti við verulega vanheilsu
að stríða. En þó kólgan sækti að
úr öllum áttum tókst þeim eins og
alltaf að veita geislum gleðinnar í
gegn og því fór maður alltaf glað-
ari af þeirra fundi. Fyrir mann
sem aldrei hafði kunnað að hlífa
sér og allá tíð hafði verið harðvinn-
andi var það ekki lítið áfall að
þurfa að dvelja mánuðum saman
ósjálfbjarga og við mikla þjáningu
á sjúkrahúsi og það um hábjarg-
ræðistímann. Það var bakveiki
sem varð honum sá bölvaldur er
hann losnaði aldrei við. í ofanálag
ágerðist hjartasjúkdómurinn sem
hann hefur án efa verið búinn að
ganga með miklu lengur en nokk-
urn grunaði og dró hann síðast til
dauða. En Bragi var dulur um eigin
hag og bar hvorki hug sinn né
tilfinningar á torg. Hinsvegar
skynjaði hann að hverju stefndi
og því kallaði hann mig á fund
sinn skömmu áður en við skildum
til þess að skýra mér frá óskum
sínum um tilhögun útfarar og
ýmislegu í því sambandi. Ekki
grunaði mig þá að glöggskyggni
hans sannaðist svo fljótt sem raun
varð á. Hann varð bráðkvaddur á
heimili sínu 1. september 1983.
Fáir bæir bjóða upp á jafn mikið
og fagurt útsýni og Landamótssel.
Bærinn stendur hátt í hlíð og
sveitin breiðir úr sér fyrir neðan
eins og landabréf. Fjallasýn er til
þriggja átta um óravegu. Fyrir
mann sem ann íslenskri náttúru
og víðsýni en hefur um skeið orðið
að búa við skertan sjóndeildar-
hring stórborgar verður minningin
frá júníkvðldinu fagra í Landa-
mótsseli að dýrmæti sem geymast
mun í helgidómi hugans um
ókomna tíð. Þá kvaddi hann hinstu
kveðju kæran vin og velgjörðar-
mann.
Guð blessi minningu um Braga
í Landamótsseli.
Jón A. Baldvinsson
ATHYGLI skal vakin á því, að
afmælis- og minningargreinar
verda aó berast blaöinu með góð-
um fyrirvara. Þannig verður
grein, sem birtast á í miðviku-
dagsblaði, að berast í síðasta lagi
fyrir hádegi á mánudag og hlið-
staett með greinar aðra daga. í
minningargreinum skal hinn
látni ekki ávarpaður. Þess skal
einnig getið, af marggefnu til-
efni, að frumort Ijóð um hinn
látna eru ekki birt á minningar-
orðasíðum Morgunblaðsins.,
Handrit þurfa að vera vélrituð og
með góðu línubili.
Minning:
Unnur Amý
Haraldsdóttir
Fædd 13. ágúst 1946
Dáin 18. febrúar 1985
Minnfriðureráflótta
mér finnst svo tómt og kalt
ég geng með innri ótta
ogallt mitt ráð er valt.
Ég veit ei, hvað mig huggi
oghvergifinnégskjól
mér ógnar einhver skuggi
þótt ég sé beint við sól.
Þessar ljóðlínur þjóðskáldsins
Sr. Matthíasar Jochumssonar hafa
leitað á huga minn síðustu daga
og mér finnst þær lýsa sterklega
tilfinningum mínum síðan Unna
dó.
Það er svo erfitt að sætta sig
. - við að 38 ára gömul kona, móðir
tveggja drengja, sé tekin í burtu
frá okkur. Hún sem hafði svo stóru
hlutverki aö gegna hér, með dreng-
ina sína sem voru 8 ára og 14 ára
þegar hún dó. Hennar hlýtur að
hafa beðið stærra hlutverk, þó mér
finnist móðurhlutverkið vera það
stærsta sem við getum fengið hér.
, Hún kvaddi þennan heim 18. febr-
úar og var jarðsett 26. febrúar.
Nákvæmlega ári eftir að hún flutti
alkomin til íslands, eftir að hafa
búið í Bandaríkjunum í 13 ár.
Þessi ár kom hún ekki heim, en
sinnti uppeldi drengjanna sinna,
fékk heimsóknir að heiman af
foreldrum sínum og Sigrúnu upp-
eldissystur sinni, Ernu systur
sinni sem býr í Ástralíu og við
hjónin heimsóttum hana einu
sinni. Dóttir okkar var hjá henni
eitt sumar þegar hún var 15 ára
gömul. Þær urðu miklar vinkonur
og fannst mér þær hafa notið þessa
sumars báðar eins og væru þær
jafnöldrur.
Um það leyti sem dóttir mín var
hjá henni, sumarið ’79, var hún
farin að tala um að koma heim.
Var þá sjúkdómurinn farinn að
segja til sin, en um hann vissum
við ekkert hér heima. Hún vildi
hlífa foreldrum sínum og fjöl-
skyldu og ekki valda öðrum
áhyggjum. Það var táknrænt fyrir
hana.
Hálfu ári eftir að hún veiktist
fréttum við að hún væri með
krabbamein og hefði gengist undir
aðgerð. Fóru þá foreldrar hennar
strax út til hennar og vildu allt
fyrir hana gera. En hún var bjart-
sýn eins og alltaf og ekki alveg
tilbúin að koma heim. Svo hresst-
ist hún vel um tíma, en var alltaf
á heimleið. Við heimsóttum hana
til Las Vegas haustið ’80 og þá var
hún byrjuð að pakka niður fyrir
heimferð en það var svo margt sem
hún kunni vel við í Ameríku, veð-
urfar og fleira. Við áttum með
henni yndislega daga þarna úti,
og þegar við kvöddumst héldum
við að við myndum sjást fljótlega.
En hún vildi sjá framtíð drengj-
anna sinna borgið áður en hún
kæmi heim og ganga vel frá sínum
málum ytra. Þegar hún loks kom
heim 26. febrúar sl. ár var það
mikill hamingjudagur í lífi okkar
allra f fjölskyldunni. Við vorum
búin að þrá svo heitt að fá hana
heim. En þá var hún orðin helsjúk.
Við vildum bara ekki trúa því,
henni hlaut að batna þegar hún
væri komin heim. Svo var haldin
stór fjölskylduveisla þar sem við
hittumst öll saman í síðasta sinn
frændsystkinin, hjá Kristni
frænda og Sigrúnu. Það var yndis-
legt kvöld. Við sungum og dönsuð-
um. Nutum þess að vera saman
og rifja upp minningar. Þetta er
kvöld sem ekkert okkar gleymir.
Það var gaman að fá að kynnast
aftur drengjunum hennar, þeim
James Kristni og John Haraldi.
Það var stór stund hjá henni þegar
Johnny fermdist og ég veit að hún
var ánægð að geta verið á fótum
og nokkuð hress þann dag.
Við áttum saman margar
ánægjulegar samverustundir eftir
að hún kom heim, og alltaf voru
drengirnir efstir í huga hennar,
og þeirra framtíð. Veikindin og
hún sjálf voru aukaatriði. Við
höfðum gaman af að rifjá upp
liðnar stundir.
Unna var alin upp á Bragagötu
30 hjá foreldrum sínum, Ásdísi
Kristjánsdóttir og Haraldi Krist-
inssyni ásamt Ernu systur sinni
og seinna kom uppeldissystirin
Sigrún Magnúsdóttir. í húsinu
bjuggu tveir afar og ein amma, en
einnig margt frændfólk. Sjálf bjó
ég þarna um tíma og fannst þetta
alltaf vera fjölskylduhúsið okkar,
enda var alltaf mjög gestkvæmt á
Bragagötunni. Fjölskyldan okkar
var góð fjöiskylda sem stóð vel
saman, ferðaðist mikið saman og
gaf okkur börnunum góðar minn-
ingar. Vorum við Unna sammála
um að það hefði verið einstakt
hvað við áttum marga góða frænd-
ur og frænkur, og hvað við skiptum
hvort annað miklu máli. Þannig
er það enn í dag. Þess vegna er
það svo sárt þegar einhver yfirgef-
ur hópinn. Sárt var það fyrir for-
eldra Unnu að horfa upp á veikindi
hennar síðasta árið en þau stóðu
sig vel. Erna systir hennar og
hennar maður John, reyndust
Unnu þannig að um það mætti
skrifa heila bók. Erna kom heim
og var hjá Unnu síðustu fjóra
mánuðina og er ekki vafi á að dvöl
Ernu hér gerði Unnu lífið léttara
og betra síðustu mánuðina. Þær
áttu mjög vel saman og það var
ótrúlegt hvað þær gátu hlegið og
slegið á létta strengi fram í síðustu
vikuna sem Unna lifði. Enda var
það brosið hennar Unnu og létti
hláturinn sem kom alltaf fyrst
fram í hugann dagana og vikurnar
eftir að hún dó. Það er svo margt
sem leitar á hugann í þessa síð-
búnu minningargrein, svo margar
minningar sem við í fjölskyldunni
eigum um þessa elskulegu frænku.
En það eru minningar sem enginn
tekur frá okkur og ylja okkur um
ókomin ár.
Ég bið Guð að leiða drengina
hennar í gegnum lífið og gefa
okkur öllum styrk til að sætta
okkur við brottför hennar.
Blessuð sé minning elskulegrar
frænku.
Guð gefi henni eilífan frið.
Inga