Morgunblaðið - 04.12.1985, Page 56

56
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 4. DESEMBER1985
Minning:
Guðbjörg Auðunsdótt-
ir frá Eyvindarmúla
Fædd 13. mars 1899
Dáin 10. nóvember 1985
Þegar ég frétti lát Guðbjargar
föðursystur minnar verður mér
ósjálfrátt hugsað til allra þeirra
mörgu stunda, er ég naut samvista
við hana, fyrst sem barn og ungl-
ingur en síðast sem fullorðinn
maður. Alltaf var hún sama góða
frænkan sem allt skildi, aldrei
áfelldist og alltaf var hægt að tala
við um alla skapaða hluti. Hún var
í mínum huga sú kona, sem öllum
hlaut að líða vel hjá.
Guðbjörg var fædd að Eyvindar-
múla í Fljótshlíð, dóttir hjónanna
Auðuns Jónssonar bóndá þar og
Sigríðar Jónsdóttur frá Hlíðar-
endakoti í sömu sveit. Hún var
þriðja í röð sex alsystkina. Þau eru
Steinunn, Þórður (nú látinn),
Guðbjörg, Þuríður, Vilborg og
Helga (nú látin). Auk þess átti hún
þrjá hálfbræður, allnokkru eldri,
sem allir eru látnir. Þeir voru: Páll
Auðunsson, sem dó ungur við nám
i Kaupmannahafnarháskóla, Páll
Auðunsson yngri, bóndi i Nikulás-
arhúsum og ólafur Auðunsson,
'útgerðarmaður í Þinghól í Vest-
mannaeyjum.
Guðbjörg ólst upp í Eyvindar-
múla í glöðum systkinahópi og í
skjóli góðra foreídra við leiki og
störf. Búið var stórt eftir því sem
þá gerðist og heimilisfólkið margt.
Snemma mun Guðbjörg hafa farið
að gera gagn, eins og það var
kallað, því mikið var unnið. Þá
voru engar vélar komnar til sög-
unnar, en allt gert með handafli
og hestum.
En lífið var ekki bara vinna. Þau
systkinin áttu líka sínar frístundir
og það var gaman að hlusta á hana
segja frá leikjum, skemmtunum
og ferðalögum. Þá var farið gang-
andi frá leikjum, skemmtunum og
ferðalögum. Þá var farið gangandi
á böllin og dansað til morguns,
gengið heim aftur og beint í gegn-
ingar eða önnur störf. Þá voru þau
stundum syfjuð. En harmoniku-
ómarnir dundu í eyrunum allan
daginn.
Guðbjörg var á sínum yngri
árum víkingur til allrar vinnu,
bæði úti og inni. Hún sló meira
að segja með orfi, en það mun
ekki hafa verið algengt af konum.
Hún sló af slíkum dugnaði að það
mátti vera allröskur karlmaður
sem sló hana af sér. Þetta síðasta
hef ég ekki eftir henni heldur
öðrum, enda var henni annað
tamara en að hrósa sjálfri sér.
Svona liðu æskuárin með svipuð-
um hætti og gerðist hjá fjölda
sveitafólks í upphafi aldarinnar.
Skólaganga var lítil. Á þessum
árum var aðeins farskóli í 2—3
vetur, hluta úr vetri, sem svalaði
fróðleiksþorsta unga fólksins. Að
vísu hefur komið þar til hin gamla
baðstofumenning, þar sem sagðar
voru sögur, kveðnar rímur og
kvæði, talað um skáldskap og um
þjóðskáldin okkar. Einnig kom
pólitík til umræðu og var þá sjálf-
stæði íslands í brennidepli. Það
er með ólíkindum hvað þessi skóli
og þessi baðstofumenning hefur
skilað mörgu vel upplýstu og sann-
menntuðu fólki.
Guðbjörg var gáfuð kona og
fróðleiksfús. Hún hleypti heim-
draganum árið 1927, þá fullorðin
stúlka, til að afla sér menntunar.
Hún settist í Samvinnuskólann í
Reykjavík hjá hinum þekkta skóla-
og stjórnmálamanni Jónasi frá
Hriflu. Þar stundaði hún nám en
lauk ekki prófi vegna veikinda. Þar
kom til hin illræmda berklaveiki,
sem margur fékk að kenna á, á
þessum árum. Guðbjörg varð mjög
veik og háði harða baráttu við
dauðann mánuðum saman. En hún
stóð þessa hríð af sér eins og aðra
erfiðleika, sem á vegi hennar urðu
um ævina.
Eftir að hún komst til heilsu á
, ný hugsaði hún sér aftur til hreyf-
/,ings og núTá leiðin til Svíþjóðar.
Þar sótti hún um ogfékk inngöngu
í þarlendan hússtjórnarskóla. Eft-
ir um það bil ár kemur hún aftur
heim til íslands og stundar ýmis
störf í Reykjavík. Þar kynntist hún
ungum manni, Guðmundi Ög-
mundarsyni frá Syðri-Reykjum I
Biskupstungum. Hún eignaðist son
með Guðmundi, sem hún lét heita
í höfuðið á föður sínum Auðunni.
Af einhverjum ástæðum báru
Guðmundur og Guðbjörg ekki
gæfu til lengri samfylgdar og sneri
hún heim til átthaganna og gerðist
bústýra hjá Þórði bróður sinum,
sem þá hafði tekið við búskap á
ættaróðali þeirra.
Árið 1940 verður enn breyting á
högum Guðbjarga. Þá gengur hún
að eiga Jón Úlfarsson bónda í
Fljótsdal og flyst hún þangað með
son sinn. í Fljótsdal undi hún hag
sínum vel, enda var Jón góður
eiginmaður og reyndist syni henn-
ar sem faðir. í Fljótsdal er mikil
náttúrufegurð og sagt er að þar
uni sér allir vel, bæði menn og
skepnur. Oft talaði hún um árin
þar með söknuði, eftir að þau
fluttu til Reykjavíkur árið 1948.
En þangað fluttu þau eftir Heklu-
gosið mikla, sem lagði innsta hluta
FLjótshlíðarinnar hér um bil í
eyði. Einnig mun hafa komið til,
að heilsa manns hennar var tekin
að bila.
Á búskaparárum þeirra í Fljóts-
dal dvaldi lengst af hjá þeim Sig-
ríður móðir hennar og einnig eftir
að til Reykjavíkur kom. Móður
sinni reyndist Guðbjörg á þann
veg, að betra varð ekki á kosið.
Þannig hefur hún og reynst öllum
sínum ættingjum og vinum. Þegar
þau fluttu til höfuðborgarinnar,
stofnuðu þau heimili á Hraunteigi
12. Þangað var ávallt gott að koma.
Þar mættu ungir og aldnir hinni
sönnu gestrisni og góðvild, sem oft
vermdi ungan frænda sem var þar
heimagangur er hann dvaldi syðra.
Jón maður Guðbjargar var
fæddur í Fljótsdal 21. júní 1892.
Hann var hressilegur maður og
skemmtilegur. Oft fórum við sam-
an í gömlu sundlaugarnar, sem nú
eru horfnar. Þá var nú gamli
maðurinn í essinu sínu og margt
var spjallað. Guðbjörg missti
mann sinn 25. nóvember 1954.
Eftir lát Jóns bjó hún áfram á
Hraunteignum ásamt syni sínum
og móður, sem lést í hárri elli 19.
júní 1956, þá 93 ára gömul.
Eftir að þau voru orðin tvö
mæðginin seldi hún íbúð sína og
keypti aðra nýrri og hentugri á
Neshaga 5 og þar hafa þau búið
síðan eða nálega 30 ár. Þarna leið
henni vel. Auðunn R. Guðmunds-
son, sonur Guðbjargar, hefur alla
tíð haldið heimili með móður sinni.
Hann er stúdent frá Menntaskól-
anum í Reykjavík árið 1955. Eftir
að hann lauk námi var hann um
árabil blaðamaður við Alþýðublað-
ið. Ennfremur var hann blaðamað-
ur við dagblaðið Mynd, þegar það
var stofnað. Síðan hefur hann
starfað sem bankamaður og full-
trúi við Landsbankann í Reykja-
vík. Hann hefur reynst móður
sinni góður og umhyggjusamur
sonur. Hann hefur verið gleði
hennar og lífsfylling. Þegar hún,
farin að heilsu og kröftum, dvaldi
á Landakotsspítala síðustu æviár-
in, var hann óþreytandi að heim-
sækja hana og gleöja á allan hátt
sem hann hafði ástæður til. Hún
var þess fullviss, hún Guðbjörg,
að til væri annar heimur eftir að
þessum sleppti. Þar mundi hún
hitta fyrir horfna ástvini. Hún á
von á góðri heimkomu.
Ég vil að enduðum þessum fá-
tæklegu kveðjuorðum, þakka
henni Guðbjörgu minni, fyrir
ævilanga falslausa vináttu og
tryggð við mig og mitt fólk. Það
var gott að eiga hana að.
Jón Þórðarson
Mig langar að minnast föður-
systur minnar, Guðbjargar Auð-
unsdóttur, með fáeinum órðum en

hún lést í Landakotsspítala sunnu-
daginn 10. nóvember 86 ára að
aldri. Það er mikið langlífi í þess-
ari föðurætt minni, systur Guð-
bjargar, þær Steinunn, Þuríður og
Vilborg, eru allar komnar yfir
áttrætt og í nóvember fyrir 4 árum
lést faðir minn, Þórður Auðuns-
son, þá 84 ára að aldri.
Guðbjörg fæddist að Eyvind-
armúla í Fljótshlíð þann 13. mars
1899, dóttir Auðuns Jónssonar og
Sigríðar Jónsdóttur. Árið 1936
eignaðist Guðbjörg einkason sinn,
Auðun R. Guðmundsson, og nokkr-
um árum síðar giftist hún sveit-
unga sínum, Jóni Úlfarssyni. Þau
bjuggu fyrst í Fljótsdal í Fljótshlíð
en fluttu síðar til Reykjavíkur. Jón
lést á miðjun aldri og þá stóð
Guðbjörg eftir ein með Auðun son
sinn. Þau mæðginin voru mjög
samrýmd og áttu saman notalegt
heimili sem gott var að heimsækja.
Guðbjörg var höfðingi heim að
sækja og þótti fátt verra en að
eiga ekki margar sortir með kaff-
inu er gest bar að garði.
Ég minnist margra góðra stunda
sem við Guðbrandur, sambýlis-
maður minn, faðir minn og Guð-
björg áttum saman. Oft var tekið
í spil. Guðbjörg heitin hafði mikla
ánægju af að spila bridge og hún
og faðir minn kenndu okkur margt
um þá íþrótt og stundum slóst
Auðunn, sem er þekktur bridge-
spilamaður, í hópinn. Og þó að
bæði Guðbjörg og faðir minn væru
komin um og yfir áttrætt er þetta
var, þá var hugurinn skýr og bæði
voru slungnir spilamenn. Guð-
björg var einstaklega þolinmóður
kennari sem ekki veitti af oft og
tíðum og ekki tapsár. Þau faðir
minn voru mjög náin og eftir lát
hans sagði hún einu sinni við mig
að nú hefði sig dreymt Þórð, hún
hefði séð hann í mannfögnuði með
móður sinni og hann hefði verið
kátur og honum liðið vel. Þetta
þótti mér afar vænt um að heyra.
Guðbjörg tók mikið mark á draum-
um og mundi vel drauma sína.
Guðbjörg átti um margra ára
skeið við erfiðan sjúkdóm að stríða
og gekkst undir margar erfiðar
læknismeðferðir en alltaf reis hún
aftur upp og þraukaði og kvartaði
ekki. Allan þann tíma var Sigurður
Björnsson læknir hennar og reynd-
ist hann henni einstaklega vel og
eru honum færðar sérstakar þakk-
ir frá syni hennar. Síðustu tvö árin
sem Guðbjörg lifði lá hún á Landa-
kotsspítala. Hún vissi fljótlega að
nú átti hún ekki heimkomu auðið
og biðin varð því löng og stundum
erfið þó hún nyti góðrar umönnun-
ar lækna og hjúkrunarfólks. Við
skyldmenni hennar gleðjumst nú
með henni að biðinni löngu er nú
loks lokið. Og ég vil trúa að eins
og í draumnum hennar föðursyst-
ur minnar þá sé hún nú hjá móður
sinni og bróður og þau séu kát og
þeim líði vel.
Ingunn Þórðardóttir
Asta Björns-
dóttir - Minning
í dag er kvödd Ásta Björns-
dóttir, Seljavegi 17, en hún lést
þann 25. nóvember sl. Ásta fæddist
þann 8. desember 1912 á Akranesi.
Foreldrar hennar voru hjónin Þór-
unn Guðmundsdóttir og Björn Jó-
hannsson, sem um langt skeið
bjuggu á Framnesvegi 8A hér í
borg.
Kynni okkar Ástu hófust fyrir
25 árum og eru mér góð og minnis-
stæð frá fyrstu byrjun. Ásta var
fríð kona og yfir henni reisn sem
setti svip á umhverfi hennar og
munu margir Vesturbæingar
muna hana. Hressilegt viðmót
hennar og frískleiki gat allt að því
heillað mann, en hún var markviss
og föst á sinni meiningu eins og
hún átti kyn til. Heim að sækja
var hún höfðingi og ætíð glatt á
hjalla þegar fjölskyldurnar komu
saman á heimili hennar.
Hún var yngst fjögurra systkina
og í uppáhaldi sem eina systirin,
en bræður hennar þrír, Jóhann,
Guðmundur Axel og Ingvi Björg-
vin, eru allir látnir.
í hennar ungdæmi þótti
Kvennaskólinn í Reykjavík góður
kostur og stundaði hún nám þar.
Ásta var tvígift. Fyrri maður
hennar var Lúther stjóri en hann
lést árið 1957. Síðari maður hennar
er Lárus Magnússon, lengst af vél-
stjóri á varðskipunum og lifir
hann konu sína.- Henni varð ekki
barna auðið.
Dauða Ástu bar skyndilega að
þó ekki hefði hún gengið heil til
skógar hin síðari ár. Að henni er
sjónarsviptir.
Ég vil þakka þau góðu kynni er
ég hafði af Ástu Björnsdóttur og
samhryggist manni hennar og
ættingjum.
Gunnar Berg Kristbergsson
Það var síðdegis 25. nóvember
síðastliðinn að mér barst sú
harmafregn að hún Ásta frænka
mín hefði orðið bráðkvödd þá um
helgina. í huga mínum brutust
fram minningarnar um þessa góðu
konu, sem ætíð var af mínu fólki
dáð og virt, því heiðvirðari og
hreinskiptari manneskju hef ég
ekki þekkt um dagana.
Frú Ásta Björnsdóttir fæddist
þann 8. desember 1911, dóttir hjón-
Aðalbjörg Björns-
dóttir — Kveðja
Fædd 13. september 1921 til íslands í heimsókn og síðast
Dáin 14. nóvember 1985
f dag er til moldar borin í Lága-
fellskirkju í Mosfellssveit Aðal-
björg Björnsdóttir frá Borgarfirði
(eystra). Hún lést á spítala í
Uddevalla í Svíþjóð að kvöldi 14.
nóvember sl.
Fréttin um andlát hennar ómaði
lengi í eyrum mínum og það er
erfitt að skilja hvers vegna hún
var kölluð burt svo snemma frá
börnum sínum og barnabörnum.
Síðan hafa flogið um hugann ótal
minningar sem við áttum saman
og er mér sérstaklega minnisstætt
er Alla kom til okkar austur á
Eskifjörð til að taka bílpróf en hún
var þá búsett í Svíþjóð. Ekki gekk
nú aksturinn alveg snurðulaust og
hafði ég oft gaman af er hún
renndi í hlaðið. Eftir að hafa verið
hjá okkur í dálítinn tíma fór hún
aftur út til Svíþjóðar og hittumst
við því sjaldnar. Nokkrum árum
seinna bauð hún fjölskyldu okkar
að koma í heimsókn og fórum við
til hennar sumarið 1978, og var sú
ferð ógleymanleg. Minnist ég þess
oft hvað hún lagði mikið á sig til
að okkur liði vel og við hefðum það
gott. Næstu ár á eftir kom hún oft
þegar hún kom nú í sumar, var
hún staðráðin í þvi að flytja heim
á næsta ári.
En vegir guðs eru órannsakan-
legir og við trúum því að við eigum
eftir að hitta hana að jarðvist
okkar lokinni. Það var gæfa okkar
sem þekktum Öllu að hafa fengið
að vera samferða í lífinu.
Elsku Ragna, Halli, Bjössi og
Siggi, börnin ykkar og aðrir ætt-
ingjar, ég votta ykkur innilega
samúð mína og megi góður Guð
styrkja ykkur í sorg ykkar.
Sveinbjörg Gunnarsdóttir
Kær vinkona mín og velgerðar-
maður, Aðalbjörg Björnsdóttir, er
látin. Eftir margra ára dvöl í er-
lendu landi er hún komin heim.
Heimkoman varð á annan veg en
við áttum von á og fyrr. Dagur,
sem átti að vera gleðidagur, er
dagur sorgar. Aldrei verður hægt
að segja þakkarorð né færa vinar-
gjöf. Én tíminn læknar sorgina.
Þakkir flyt ég henni fyrir hjálp-
semi og góðvild, sem hún sýndi
mér og systur minni á erfiðum
tímum.
Ingibjörg Jóhanna
anna Þórunnar Guðmundsdóttur
og Björns Jóhannssonar. Hún var
yngst af fjórum börnum þeirra
hjóna og jafnframt síðust þeirra
til að kveðja þennan heim. Ásta
var tvígift, en varð ekki barna
auðið. Seinni maður hennar er
Lárus Magnússon vélstjóri frá
ísafirði. Ásta ól allan sinn aldur
í vesturbænum og var ætíð gott
að heimsækja þau sómahjón á
Seljaveginn, þvi þar voru gestrisn-
in og vingjarnlegheitin höfð í fyr-
irrúmi. Ásta var ein af þessum sem
var alltaf glöð og hress í bragði
og tók manni opnum örmum í
hvert sinn er við hittumst. Ekki
óraði mig fyrir því er ég heimsótti
hana í síðustu viku og við sátum
og spjölluðum um lífið og tilveruna
yfir kaffibolla í eldhúsinu á Selja-
veginum að það yrði okkar síðasti
fundur.
Hún gekk ekki heil til skógar
síðustu árin en jafnan bar hún sig
vel er ég innti eftir heilsufarinu.
Það var ekki hennar háttur að
kvarta. Hún fann það góða í flest-
um þeim er hún kynntist og aldrei
heyrði ég hana hallmæla nokkrum
manni, sem segir kannski meira
um mannkosti hennar en mitt pár.
Ég veit að hún frænka mín hefði
ekki viljað hafa mörg orð né stór
um sjálfa sig, því einfaldleikinn
og látleysið einkenndu hana alla
tíð. En yfir henni var samt sem
áður mikil reisn og tígulleiki,
hvernig sem áraði. Það sópaði að
henni og verkum hennar og hún
var kona sem tekið var eftir og
borin stök virðing fyrir. Það er
mikil eftirsjá í slíkri konu og það
svíður sárt að sjá á bak henni, en
engum þóeinsogeftirlifandieigin-
manni hennar. Elsku Lárus minn,
ég og fjölskylda mín flytjum þér
okkar innilegustu samúðarkveðjur
og megi minningin um góða eigin-
konu og vin hjálpa þér að sigrast
á hinni djúpu sorg. Það er mikil
gæfa fyrir okkur sem eftir lifum,
að hafa kynnst Ástu. Blessuð sé
minning hennar.
Kristín R. Úlfljótsdóttir