Morgunblaðið - 22.12.1985, Blaðsíða 4

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 22. DESEMBER1985
Lífsnauðsynlegt
að við fáum skip
- segir Guðni Jónsson hjá Hraðfrystihúsi
Grundarfjarðar
M*r(aabteMé/JiUu
Frá vinstri Guðrún Jónsdóttir, Róbcrt Sigmundsson, Ebba Edwalds talmeinafræðingur, Halldóra Thorodd-
sen formaður Krabbameinsfélags íslands, Guðrún Halldórsdóttir, Una Jónsdóttir formaður Nýrrar raddar
og Eiríkur Jónsson.
Mikilvægast að vita hvert af
öðru og styðja hvert annað
- segir Una Jónsdóttir formaður Nýrrar raddar
FIMM ár eru liðin síðan „Ný
rödd“, félag krabbameinsjúklinga
sem misst hafa barkakýlið, var
stofnað. Markmið félagsins er að
aðstoða þá sem þurfa að ganga
undir aðgerð sem þessa, vernda og
styðja hagsmuni félagsmanna. Fé-
lagið er aðili að samtökum nor-
rænna félaga með sama markmið
og hafa fulltrúar frá Islandi sótt
ráðstefnur norrænu samtakanna
undanfarin ár. Þá á félagið aðild að
Evrópusambandi barkakýlislausra.
„Þetta er merkur áfangi, fimm
ára afmælið," sagði Una Jónsdóttir
formaður félagsins í hófi þegar
afmælisins var minnst. „A þessum
árum hefur okkur tekist að bæta
til muna aðstöðu þeirra sem verða
fyrir því að missa röddina og
meðal annars notið fyrirgreiðslu
Tryggingastofnunar ríkisins og
Hjálpartækjabankans. Þá höfum
©
INNLENT
við sótt ráðstefnur samtaka nor-
rænna barkakýlislausra og tekið
þátt í fyrirbyggjandi ráðgjöf á
vegum Krabbameinsfélagsins.
Mikilvægast er þó að við vitum
hvert af öðru og styðjum hvert
anna.“ Algengasta orsök sjúk-
dómsins hér á landi er talin vera
beinar og óbeinar reykingar en
erlendis hefur loftmengun aukið
tiðni sjúkdómsins á undanförnum
árum.
Fimmtán ár eru liðin síðan fyrst
var farið að fjarlægja barkakýli
og raddbðnd hér á landi. „Eftir
svona aðgerð verður að læra að
tala upp á nýtt með öðru líffæri,
vélindanu, og er ropi grunntónn
raddarinnar," sagði Ebba Ed-
wardsdóttir talmeinafræðingur,
sem þjálfar sjúklinga að lokinni
aðgerð. „Aðferðin felst í að sjúkl-
ingar þrýsta lofti með vörum,
kinnum og tungu aftur í kok og
niður i vélinda og þrýsta því síðan
upp með hjálp litils vöðva i opi
vélindans og mynda þannig hljóð.
Sjúklingum gengur misvel að ná
árangri og fer það eftir líkamlegu
ástandi. Sumir eru ákveðnir og
geta farið að tjá sig eftir nokkrar
vikur aðrir þurfa lengri tíma."
Tíu félagar eru i félaginu „Ný
rödd“. Tíðni sjúkdómsins hefur
ekki aukist á undanförnum árum
og má ætla að það sé fyrirbyggj-
andi aðgerðum að þakka.
„OKKUR er lífsnaudsyn að fá skip
til hráefnisöflunar. Þess vegna bjóð-
um við í öll fól skip það verð, sem
við teljum raunhæft. Við buðum
bæði í Helga S og Kolbeinsey og
hefðum boðið í Má í Olafsvík hefði
þetta verið alvöru uppboð,“ sagði
Guðni Jónsson, framkvæmdastjóri
Hraðfrystihúss Grundarfjaröar, í
samtali við Morgunblaðið.
Guðni sagði, að siðan í haust
hefði frystihúsið nánast ekkert
fengið af bolfiski til vinnslu. Sigur-
fari, sem lagt hefði upp hjá húsinu,
hefði lagzt í siglingar í haust og
siðan verið seldur á uppboði. Tog-
arinn Runólfur hefði einnig lagt
upp hluta af afla sínum hjá húsinu,
en hann hefði verið í slipp í haust
og auk þess hefði gildandi hrá-
efnismiðlun í Grundarfirði farið út
um þúfur með sölunni á Sigurfara.
Reksturinn hefði gengið í haust á
skelvinnslu og afla keyptum af
höfuðborgarsvæðinu, um 100 lest-
um, og hefði sú vinnsla komið vel
út.
Guðni sagðist ekki vilja gefa upp
hve mikið fyrirtækið hefði boðið í
Helga S og Kolbeinsey, en sagði
fjárhagslega stöðu þess og hugsan-
legra samstarfsaðilja sterka. Þó
væri alls ekki ætlunin að bjóða
hærra í skip, en þau gætu staðið
undir. Guðni sagði ennframur, að
hefði fyrirtækið ekkert skip fengið
áður en til uppboðsins á Sigurfari
kæmi yrði að sjálfsögðu boðið í
hann. Fengi fyrirtækið ekkert skip
og Sigurfari yrði seldur af staðn-
um, stæði vandi þess eftir óleystur
og þess yrði krafizt að svo yrði
ekki. Vandann yrði að leysa eins
fljótt og mögulega væri unnt.
Umferðarráð:
22 dauðaslys
á þessu ári
UMFERÐARSLYSUM hér á landi
hefur fjölgaó á þessu ári miöaó viö
sama tíma í fyrra, samkvæmt bráða-
birgöaskráningu UmferÖarráðs.
Dauðaslys eru oröin 22 í umferðinni
á þessu ári, þar af tvö í nóvember
sl. í nóvember slösuóust 72 ein-
staklingar í 49 umferðaslysum á
öllu landinu.
Skráð umferðarslys fram til
nóvemberloka eru 582. Þau voru
510 á sama tíma í fyrra. Á þessu
ári hafa 844 manns slasast í um-
ferðinni, en 711 slösuðust frá jan-
úar til nóvember í fyrra. Flestir
slasaðra eru ökumenn bifreiða eða
336, en voru 261 á síðasta ári.
Næstir koma farþegar í bifreiðum
samtals 324, en voru 272 í fyrra.
Af 866 slösuðum frá byrjun janúar
til loka nóvember eru flestir á
aldrinum 17 til 20 ára, eða 209, en
voru 161 á sama tíma í fyrra. Af
slösuðum ökumönnum eru flestir
á aldrinum 19 til 24 ára.

Bæjarfoss f klakaböndum
Ef þeir sigla á tundurskeyti er söku-
dólgana að finna í ríkisstjórn Reagans
- segir í fyrirsögn greinar um Rainbow-málið í Wall Street Joumal
EFTIRFARANDI grein birtist í bandaríska blaðinu Wall Street Journal
fyrir skömmu. Hún sýnir að Bandaríkjamenn fylgjast af áhuga með
framvindu Rainbow-málsins. Höfundur er blaðamaðurinn ('hristopher
Conte.
Allt gekk Rainbow Navigation
hf. í haginn, þegar félagið hóf
að flytja 70 prósent af vöruflutn-
ingum frá Bandarikjunum til
herstöðvarinnar í Keflavik á ís-
landi. Félagið var þá nýstofnað
af Bandaríkjamanninum Mark
Younge.
En sjórinn hefur þrútnað og
þeir sem vilja eina skipið í eigu
hr. Younge á botninn — í það
minnsta í óeiginlegri merkingu
— eru áhrifamenn í Hvíta hús-
inu, utanríkisráðherrann, varn-
armálaráðherrann, flotamála-
ráðherrann, dómsmálaráðherr-
ann og íslenzki utanríkisráð-
herrann.
íslendingar eru að verja ís-
lenzk skipafélög, sem misst hafa
spón úr aski sínum. Blómleg út-
flutningsverslun með fisk, ullar-
vörur og annað góss færir (slandi
heim jákvæðan viðskiptajöfnuð
við Bandaríkin, sem nemur 150
milljónum dollara. í stað þess
að halda tóm heim, eftir að hafa
skilað af sér útflutningnum, tiðk-
aðist það, að islensku skipin
flyttu vörur til baka. Tekjurnar
af þessu námu um það bil 11
milljónum dollara árlega.
En þá kom til kasta Younges.
Fyrirtæki hans færði sér í nyt
bandarísk lög, sem gefa bandarí-
skum skipafélögum forgangsrétt
á flutningum til erlendra hafna.
Hr. Younge vildi fá allan flutn-
inginn til Keflavíkur, en sættist
ófúsáminna.
Skip Younges heitir Rainbow
Hope og er 300 fet að lengd. Það
er lítið af flutningaskipi að vera
og hefði litla vin í samkeppni við
íslensku skipin án verndar.
En ýmsir opinberir aðilar i
Bandaríkjunum vilja nú styðja
við bakið á íslendingum og koll-
varpa forréttindum Rainbow
Navigation. Sömu aðilum er annt
um að halda vinskap við tslend-
inga, svo að aðstaðan fyrir her-
stöðina raskist ekki.
Talsmaður Rainbow Navigati-
on hf. segir, að utanríkisráðu-
neytinu bandaríska hafi ekki
tekist að fá undanþágu í þessu
tilfelli, hvað snertir forréttindi
bandarískra skipafélaga. Tals-
maðurinn segir einnig, að ís-
iensku skipafélögin haf neitað
að taka við skaðabótum frá
Bandaríkjamönnum fyrir tekju-
missinn. Opinberir embættis-
menn vilja ekkert láta hafa eftir
sér um þetta efni.
Þá var næst reynt að bjóða út
flutningana til Keflavíkur á
þeirri forsendu að farmgjöld
Rainbow væru of há og ósann-
gjörn. Rainbow stefndi flota-
málaráðuneytinu hélt því fram,
að farmgjöldin væru þau sömu
og íslensku skipafélögin settu
upp. Dómarinn tók fram fyrir
hendurnar á flotamálaráðuneyt-
inu og ónýtti útboðið. Ríkis-
stjórnin hefur áfrýjað þeim úr-
skurði.
Rainbow Hope siglir því
áfram. En Younge er bitur. Seg-
ist hafa búizt við reiði íslensku
skipafélaganna, en að óvinurinn
yrði hans eigin ríkisstjórn hafi
komið honum í opna skjöldu.