Morgunblaðið - 09.04.1986, Qupperneq 4

4
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 9. APRÍL1986
Flugslysið í Ljósufjöllum
Pétur Einarsson flugmálstjóri:
Fjalllendið þar sem flug'-
vélin TF-ORM fórst.
Spurning hvort nota
eigi vélar sem ekki
komast upp fyrir veður
Flugvélin brotlenti í
hrikalegu fjalllendi á
Snæfellsnesi, sem heitir
Ljósufjöll, skammt frá
Gullkistu. Mikil snjó-
flóðahætta er á slys-
staðnum og hefur því
ekki reynst unnt að
sækja flak flugvélarinn-
ar, en það verk mun
Flugbjörgunarsveitin í
Reykjavík vinna fyrir
Flugmálastjórn og aðra
hlutaðeigandi aðila.
„Á ÞESSU stigi er ekki veijandi
að draga neinar ályktanir um
hvað þarna hefur gerst,“ sagði
Pétur Einarsson, flugmálastjóri,
er Morgunblaðið innti hann
fregna af rannsókninni á flugslys-
inu í Ljósufjöllum. „Rannsókn á
flakinu er ekki lokið og verið að
draga saman gögn um öll þau
atriði, sem máli skipta, en at-
hyglin beinist mjög að veðurfars-
legum þáttum."
Flugmálastjóri sagði að ekkert
hefði verið óeðlilegt við flugleið
TF-ORM. Hann sagði það koma fyrir
einstaka sinnum að flugvélum, sem
væru með Loran-tæki, væri veitt
flugheimild beint milli staða í leiðar-
flugi. Sömuleiðis kæmi fyrir að flug-
vélar með svokölluð RNAV-siglinga-
tæki fengju heimild til flugs beint
milli staða, en TF-ORM var búin
tækjum af þessu tagi. Flugvélin
hefði hins vegar flogið eftir venju-
legri afmarkaðri flugleið, sem liggur
beint yflr leiðsöguvitum, sem fyrir
hendi væru, en flugleiðir af því tagi
lægju um allt land.
„Sumar af þessum leiðum liggja
yflr gífurlegt ijallendi, t.d. leiðin til
Akureyrar, sem liggur yflr Skarðs-
heiði milli Skaga og Reykholts. Það
er skelfllegt svæði fyrir flugvél, sem
ekki er búin jafnþrýstibúnaði og
hverfllhreyflum, og á ferð í miklu
róti og ísingu. Flugleiðimar eru
athugunarefni og þær hafa verið í
endurskoðun, en þær eru bundnar
við þetta frekar fátæklega flugleið-
sögukerfl, sem við höfum hér á
landi. Hitt er svo kannski meira mál
hvort veijandi sé að nota aðrar flug-
vélar á lengri flugleiðum hér innan-
lands en þær sem búnar eru jafn-
þrýstibúnaði og hverfílhreyflum;
flugvélar, sem geta komizt upp fyrir
veður og hafa fleiri hestöfl á hvert
kíló, sem þær flytja. Landið er mörg
veðursvæði og aldrei hægt að treysta
á gott veður alla leið milli staða.
Það er reyndar til þess að gera mjög
sjaldgæft ef svo er. Mitt álit er hins
vegar það, miðað við þær upplýsing-
ar, sem ég hef í dag, að það þurfi
ekkert að hafa verið óeðlilegt við
að lagt var upp í flug TF-ORM á
laugardag," sagði Pétur Einarsson.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins kynnti flugmaður TF-ORM
sér veðurfar á flugleiðinni og veður-
spár, en mun þó ekki hafa haft
veðurkort undir höndum.
Ymis atriði benda til þess
að hreyfilbilun hafi orðið
Talið að flugvélin hafi lent í fjallabylgju
Flugbjörgunarsveitin í Reykja-
vík hefur tckið að sér fyrir Flug-
málastjóm og aðra hlutaðeigandi
að sækja flakið af TF-ORM á
slysstað í Ljósufjöllum á Snæ-
fellsnesi. Rannsókninni á flakinu
mun alls ekki verá lokið, sam-
kvæmt heimildum Morgunblaðs-
ins. Verður það sótt við fyrsta
hentuga tækifæri, en mikil snjó-
flóðahætta hefur verið talin vera
á slysstað og m.a. af þeim sökum
dvaldi rannsóknamefnd flug-
slysa ekki lengur á slysstað á
sunnudag en þörf krafði.
Athygli rannsóknamefndarinnar
beinist nú m.a. að því hvort bilun
hafí orðið í vinstri hreyfli TF-ORM
en ekki tókst á slysstað að ganga
úr skugga um hvort svo hafi verið
þótt ýms atriði styðji þá tilgátu.
Verður því að rannsaka flak flug-
vélarinnar nánar.
29 dauðsföll í 10
flugslysum frá 1980
FRÁ ÁRINU 1980 hafa orðið tíu flugslys hér á landi, sem leitt
hafa til dauðsfalla. Samtals hafa 29 látið lífið með þessum
hætti. í öllum tilvikum áttu litlar flugvélar í hlut.
Á árinu 1980 urðu 8 slys og 2
óhöpp á íslenskum loftförum, þar
af tvö dauðaslys. Það var 17.
febrúar sem vél af gerðinni PA-18
spann til jarðar í bröttu klifri eftir
flugtak af Húsafellsflugvelli og
fórst. Einn lét lífið. Hinn 22.
september fórst vél af gerðinni
BN-2A í Smjörfjöllum á leið frá
Þórehöfn til Egilsstaða. 4 létust.
Á árinu 1981 urðu 9 slys og 4
óhöpp á íslenskum loftförum, þar
af tvö dauðaslys. Hinn 27. maí
fórst vél af gerðinni RC-112 við
Þverárvötn á Tvídægru á leiðinni
til Akureyrar frá Reykjavík. Fjórir
létu lífið. Hinn 4. október fóret
vél af gerðinni Rallye á lendingar-
æflngu á Helluflugvelli. Einn lét
lífið.
Á árinu 1982 urðu 9 slys og 4
óhöpp á íslenskum loftförum, þar
af tvö dauðaslys. Hinn 20. júlí
fóret vél af gerðinni PA-23 í
Kistufelli í Esju, f aðflugi til
Reylqavíkurflugvallai-. Fimm létu
lífíð. Hinn 26. október nauðlenti
vél af gerðinni PA-23 í hafí út
af Vestfjörðum, eftir flugtak frá
Suðureyri. Einn lét lífíð.
Á árinu 1983 urðu 8 slys og 7
óhöpp á íslenskum loftförum, þar
af tvö dauðaslys. 25. apríl fóret
vél af gerðinni C-150 við Hálsnes
í Hvalfirði og létu tveir lífíð. 8.
nóvember fóret vél af gerðinni
S-76A í æfíngaflugi frá skipi í
Jökulfjörðum. Fjórir létu lífið.
Á árinu 1984 urðu 4 slys og 6
óhöpp á íslenskurn loftförum, en
ekkert dauðaslys. Árið 1985 urðu
samtals 15 slys eða óhöpp, en
heldur ekkert dauðaslys. Hinn 31.
janúar á þessu ári fóret vél af
Zenith-gerð í Bláfjöllum og með
henni tveir menn.
Útlit skrúfublaða á vinstra
hreyfli þykir gefa vísbendingu um
að ekki hafí verið afl á hreyflinum
er flugvélin skall til jarðar. Þá hefur
komið í ljós að flugmaðurinn hafði
gert ráðstafanir, sem benda til að
afl hafl ekki verið sem skyldi á
vinstra hreyfli; eldsneytiskerflð
hafði verið stillt með þeim hætti
og hjálpardæla sett í gang. Eftir
mælitækjum flugvélarinnar að
dæma var hún í vinstri beygju er'
hún fóret, sem mun vera til marks
um vindingsátak frá hægra hreyfli.
Hins vegar þarf rannsóknamefndin
að rannsaka flakið betur áður en
hægt verður að segja til um það
með óyggjandi hætti hvort vinstri
hreyfíll TF-ORM hafí stöðvast á
flugi.
Pálmar S. Gunnareson, sem
komst lífs af úr slysinu, mun ekki
hafa veitt því athygli hvort hreyfíl-
bilun hafí orðið. Tekin hefur verið
af honum bráðabirgðaskýrsla, en
nánari skýrelur verða teknar af
þeim Kristjáni Guðmundssyni, sem
einnig komst lífs af, þegar unnt
verður. Af framburði Pálmare er
það ráðið að flugvélin hafí lent í
mikilli fjallabylgju. Jafnframt mun
hann hafa skýrt frá því að dýfan
hafí verið það mikil að geysileg
skelfíng hafl gripið um sig í flugvél-
inni.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins er ekki hægt að útiloka
að hreyflar einá og þeir, sem voru
á TF-ORM, stöðvist í ísingarekilyrð-
um. Reyndar er ýmislegt, sem á
að koma í veg fyrir að svo verði,
og m.a. voru hreyflar TF-ORM með
beinni eldsneytisgjöf en ekki blönd-
ungi.
Hleðsla flugvélarinnar mun hafa
verið eðlileg. A.m.k. 50 kfló vantaði
upp á að flugvélin væri fullhlaðin
og var hún því ekki yfírhlaðin er
hún fór frá ísafírði.
Athyglin beinist að
veðurfarslegum þáttum
Athygli rannsóknarmanna bein-
ist mjög að veðurfarelegum þáttum.
Mikill vindur var í lofti og í fjalllendi
getur myndast ókyrrð og mikið
niðuretreymi hlémegin við fjöll og
ijallgarða. Samkvæmt upplýsingum
frá Sigurjóni Einarssyni, flugstjóra
á flugvél Flugmálastjómar, var gíf-
urlegt niðuretreymi á þeim slóðum,
þar sem TF-ORM fóret. Sigurjón
lækkaði flugið í 7.000 feta hæð
yflr slysstað og voru niðuretreymið
og ísing þá slík að þótt klifrað
væri með fíillu afli hækkaði flugvél-
sig ekki nema 100-200 fet á
m
mínútu meðan flogið var út úr
veðrinu. Áttu flugmenn Flugmála-
stjómarvélarinnar fullt í fangi með
að stjóma henni. í kyrrn lofti mun
láta nærri að hún klifri um 2.000
fet á mínútu. Skýjatoppar voru í
10.000 feta hæð yflr slysstaðnum
og frostmark í um 5.000 feta hæð,
sem er lágmarksflughæð á flugleið-
inni milli Stykkishólms og Reykja-
víkur. Hugsanlegt er talið að flug-
maðurinn hafí verið að reyna að
lækka sig niður úr ísingu er hann
bað um heimild til lækkunar i 5.000
fet. Veður hafí hins vegar verið
með þeim hætti að flugvélinni hafl
ekki tekizt að halda þeirri hæð.
Hafí hreyfill síðan ekki starfað
eðlilega hafl það aðeins orðið til að
auka á erfiðleika flugmannsins.