Morgunblaðið - 03.05.1986, Blaðsíða 1

56 SÍÐUR OG LESBÓK
STOFNAÐ1913
96. tbl. 72. árg.
LAUGARDAGUR 3. MAÍ 1986
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Roar Christiansen/Símamynd
ICY á sviðinu íBjörgvin
Hér má sjá söngtríóið ICY á æfingu í Grieg-tónleikahöllinni í Björgvin. Þau Pálmi
Gunnarsson, Helga Möller og Eiríkur Hauksson eru komin í búningana, sem þau aetla
að klæðastí kvöld. ,,
Sjá ennfremur frásogn á slðu 4.
Brýnast að
leysa efna-
hagsvandann
— sagði Gro Harlem
Brundtland eftir að
hún tók að sér stjórn-
armyndun
Osló. Frá Jan Erik Laure, frétta-
ritara Morgunblaðsins, og AP.
GRO Harlem Brundtland,
leiðtogi Verkamannaflokks-
ins, hefur með semingi ákveð-
ið að taka að sér myndun
minnihlutastjórnar í Noregi
eftir að Káre Willoch sagði
af sér.
Ákvörðun Brundtland bindur
enda á fjögurra og hálfs árs
stjómartíð Willochs._ Brundtland
rseddi tvisvar við Ólaf konung
V. og átti einnig viðræður við
Harald krónprins, þingmenn og
leiðtoga flokkanna sex, sem
sæti eiga á Stórþinginu.
Gærdagurinn hófst á því að
Willoch baðst lausnar fyrir
stjóm sína og ráðlagði konungi
að fela Bmndtland stjómar-
myndun.
Brundtland sagði að fyrst og
fremst bæri nýrri stjóm að leysa
aðsteðjandi efnahagsvanda.
„Við ætlum að leggja fram nýjar
tillögur um efnahagsstefnu í vor
og leggja til frekari niðurskurð
á fjárlögum," sagði Brundtland
við blaðamenn.
Brundtland getur ekki mynd-
að stjóm formlega fyrr en á
föstudag eða fímmtudag í fyrsta
lagi.
Norska stjómarskráin skipar
svo fyrir að ekki megi ijúfa þing
og verður Stórþingið að sitja út
kjörtímabilið. Þingmenn verða
einnig að greiða atkvæði og
mega ekki sitja hjá.
Leiðtogafundur sjö þjóða í Tókýó:
Hryðjuverk
verða ofar- #
lega á baugi
Tókýó. AP.
RONALD Reagan Bandarikjaforseti kom í gær til Tókýó til að sitja
fund leiðtoga sjö ríkja. Hefst fundurinn á sunnudag og er tilgangur-
inn að fjalla um efnahagsmál. Aftur á móti hafa hryðjuverk sett
mark sitt á undanfamar vikur og verður einnig fjallað um þau á
fundinum.
Bettino Craxi, forsætisráðherra
Italíu, sagði í dag að hann hefði
skipað ítalska hemum að vera við-
búnum utanaðkomandi árás og
hann hefði látið Líbýumenn vita að
ítalir væm ákveðnir í að verja land
sitt og þjóð. Craxi kvaðst einnig
hafa rætt við Yasuhiro Nakasone,
forsætisráðherra Japans, og hefðu
þeir orðið ásáttir um nauðsyn þess
að rætt skyldi á leiðtogafundinum
hvemig beijast eigi gegn hryðju-
verkastarfsemi.
Helmut Kohl, kanslari Vestur-
Þýskalands, er staddur í Bangkok
á Thailandi á leið sinni til Tókýó.
Kvaðst hann ætla að fara fram á
að kjamorkuslysið í Ukraínu og
hryðjuverk yrðu rædd á fundinum.
Þegar hefur verið gert uppkast
að yfirlýsingu til að gefa út eftir
efnahagsráðstefnunni um afvopnun
og heimsfrið. Þar er aftur á móti
ekki minnst á hryðjuverk.
Þeir leiðtogar, sem sitja fundinn,
em Nakasone, Craxi, Kohl, Reagan,
Brian Mulroney, forsætisráðherra
Kanada, Francois Mitterrand, for-
seti Frakklands, og Margaret
Thatcher, forsætisráðherra Bret-
lands. .
Sjá ennfremur grem
á miðopnu.
Kjarnorkuslysið í Chernobyl:
Vísmdamenn telja mestu
hættuna um garð gengna
VESTRÆNIR vSsindamenn te|ja að mesta hættan eftir kjarnorkuslys-
ið í Sovétríkjunum sé liðin hjá. En hið risastóra, geislavirka ský
heldur áfram að berast fyrir vindum yfir Evrópu. Skýið berst nú
suður á bóginn yf ir Balkanlöndin.
Geislavirkni hækkaði áttfalt í
Belgrad í Júgóslavíu. I Rúmeníu
ráðlögðu yfírvöld fólki að halda
bömum sínum innan dyra og í sjón-
varpi var fólk beðið að skola af
ávöxtum og grænmeti fyrir neyslu
og neyta ekki vatns.
Sovésk yfírvöld hafa ekki veitt
neinar nýjar upplýsingar um slysið
umfram það að allt sé í ömggum
höndum. Þeir halda því enn fram
að tveir hafí farist í slysinu og 197
slasast.
Bandarískur sérfræðingur í bein-
mergsflutningi kom í gær til Sovét-
ríkjanna í boði Sovétmanna. Bein-
mergurinn eyðileggst þegar menn
verða fyrir mikilli geislun.
Mörg hundmð útlendingar hafa
verið fluttir brott frá Kiev, 2,4
milljóna manna borg í um 130 km
fjarlægð frá slysstað, og Minsk, sem
er í um 320 km fjarlægð.
Flest vestræn dagblöð réðust í
gær harkalega að Sovétmönnum
fyrir að halda slysinu leyndu í
upphafí. Sovéskir fjölmiðlar segja
að hér sé um múgsefjunarherferð
á hendur Sovétmönnum að ræða.
Mikhail Gorbachev, leiðtogi Sov-
étríkjanna, gaf í gær út fyrstu
opinbem yfírlýsingu sína eftir slys-
ið. Minntist hann þar hvergi á kjam-
orkuslysið heldur talaði um að
Kremlarbændur væm reiðbúnir að
semja um bann við kjamorkutil-
raunum.
Talið er að megnið af geislavirk-
um gufum hafí þegar lekið úr kjam-
orkuverinu í Chemobyl og ólíklegt
að mikið meira leki út, jafnvel þótt
enn logi eldar í kjamaofninum. Á
mynd frá Landsat-gervitunglinu
má greina dularfullan heitan blett
nærri kjamorkuverinu. Sérstök
sveit, sem Bandaríkjastjóm fól að
fylgjast með framvindu mála í
Sovétríkjunum, segir að bletturinn
sé líklega ekki annar kjamakljúfur,
heldur verksmiðja. Sovétmenn reisa
oft verksmiðjur nærri kjamorkuver-
um.
í Breska blaðinu Financial Times
sagði í gær að Sovétmenn hefðu
lokað þeim tuttugu kjamaofnum,
sem eru af sömu gerð og þeir í
Chemobyl.
Vestur-Þjóðveijar hafa varað
landsmenn við að drekka mjólk
sakir hættu á geislavirkni og Svíar
hafa mælst til þess að bændur beiti
kúm ekki á haga heldur geymi þær
í fjósum.
Aukinnar geislavirkni hefur orðið
vart í Vestur-Evrópu, en hún er
hvergi yfír hættumörkum.
Vitali Churkin, sovéskur sendi-
ráðsstarfsmaður, sagði fyrir banda-
rískri þingnefnd á fímmtudag að
Sovétmenn hefðu fulla stjórn á
málum eftir slysið í kjamorkuverinu
í Ukraínu og hamraði á því að þeir
hefðu ekki skorast undan skyldum
sínum og ábyrgð gagnvart öðrum
ríkjum og greint leiðtogum þeirra
frá mögulegum hættum af slysinu.
Það er fátítt að sovéskir embættis-
menn beri vitni fyrir nefnd sem
þessari. Þingmenn í undimefnd
fulltrúadeildar þingsins lögðu
spumingar fyrir Churkin og varð
hann hvað eftir annað að vísa
spumingum frá á þeirri forsendu
að hann hefði ekki tiltækar tækni-
legar upplýsingar, sem farið væri
framá.
Churkov gat ekki sagt til um það
hvort enn væri eldur í kjamakljúfi.
Hann sagði þó að ekki væri búið
að ráða fram úr öllu í sambandi við
slysið: „Það er augljóst mál að þessu
er ekki lokið. Enda höfum við ekki
sagt öðmm ríkjum að nú sé allt í
lagi og þau geti farið rólegar í
sakimar."
Churkov sagði þó að Sovétmenn
hefðu fulla stjóm á málum. Sendi-
ráðsmaðurinn sagði að slysið hefði
átt sér stað á mánudag. Það stang-
ast á við aðrar fréttir, sem herma
að slysið hafí gerst á föstudag og
ástandið versnað um síðustu helgi.
Sjá ennfremur fréttir á
blaðsiðu 24.