Morgunblaðið - 07.06.1986, Blaðsíða 46

46
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 7. JÚNÍ1986
Hjónaminning:
Mundína F. Þorláksdóttir
og Sigurbjörn F. Björnsson
Mundína Freydís
Fædd 8. aprfl 1899
Dáin 5. desember 1985
Sigurbjörn Finnur
Fæddur 16. september 1895
Dáinn 29. maí 1986
í dag verður til moldar borinn
afí okkar, Finnur á Ytri-Á. Það
varð stutt á milli brotthvarfs afa
og ömmu af þessari jörð, enda
bæði orðin háöldruð og farin að
heilsu, eftir annasaman og árang-
ursríkan starfsdag.
Mundína amma fæddist á Lóni í
Ólafsfirði, dóttir hjónanna Önnu
Gunnlaugsdóttur frá Garði og Þor-
láks Ólafssonar Gíslasonar, sem
fyrstur manna byggði sér bæ í
„Horninu", þar sem nú er Ólafs-
flarðarkaupstaður. Mundína ólst
upp hjá foreldrum sínum í Ólafsfirði
ásamt þremur systkinum og flutti
með þeim á Kleifamar, þegar Anna
og Þorlákur byggðu í Ártúni.
Finnur afi fæddist á Ytri-Gunn-
ólfsá, sonur Kristínar Bjamadóttur
frá Eystra-Hóli í Flókadal en hún
flutti að Ytri-Á til móðurbróður
sfns, Bjöms Gíslasonar, árið 1881,
og manns hennar, Bjöms Baldvins-
sonar frá Skeggjabrekku. Afi dvaldi
því á Ytri-Á allt þar til hann sökum
heilsubrests flutti þaðan 86 ára að
aldri. Mundína og Finnur kynntust
á Kleifunum og vorið 1917 gengu
þau í hjónaband. Þau eignuðust 20
böm, §ögur þeirra dóu í æsku, en
sextán eru enn á lífi og fylgja nú
föður sfnum til grafar. Þau hafa
öll verið heilsuhraust og komist af
í lffinu og vom foreldrum sfnum til
mikillar gieði og hjálpar f ieik og
starfi. Afkomendur Mundínu og
Finnserunú 134,118álífi.
Á Ytri-Á var tvíbýli eða félagsbú
eins og það er kallað nú til dags,
en þar bjuggu einnig Anton bróðir
Finns og kona hans Guðrún Sigur-
jónsdóttir, ættuð úr Fljótum. Anton
lést fyrir nokkrum árum en Guðrún
eða Rúna eins og hún er alltaf
kölluð, lifir mann sinn og dvelst nú
á Dvalarheimilinu Hombrekku.
Bræðumir þyggðu saman íbúðar-
húsið á Ytri-Á og bjuggu Anton og
Rúna á efri hæðinni. Þau áttu 10
böm og var oft líf í tuskunum á
þessum margmennu heimilum. Það
vakir enn í minningunni sá fyöldi
af stígvélum og gúmmískóm sem
við augum blasti í forstofunni þegar
við komum í heimsókn til afa og
ömmu.
Anton og Finnur höfðu blandað-
an búskap, sauðijárrækt og útgerð
og höfðu mikið umleikis. í þá daga
vora ekki grónar götumar niður í
flöra eins og nú er. Sem dæmi um
framsýni þeirra má nefna að þeir
byggðu árið 1933, ásamt öðram
bændum á Kleifunum, rafstöð, sem
notuð var í mörg ár og sjást enn
minjar hennar í ánni. Við munum
Mundfnu ömmu sem glæsilega konu
sem hélt reisn sinni fram á efri ár,
þrátt fyrir margar bameignir og
erfiðan vinnudag. Hana var gott
heim að sækja enda ávallt Qölmenni
hjá henni, en þó var ætíð nóg rými
fyrir alla. Aldrei sáum við hana
fella verk úr hendi og sérstakt var
að sjá hvemig hún gat pijónað og
iesið samtímis. Það var engu líkara
en að hún þyrfti aldrei að sofa og
þrátt fyrir langan vinnudag, urðum
við þess aldrei vör að hún hijáðist
af nútímasjúkdómnum streitu eða
ofþreytu. Bamabömin áttu stórt
rúm í hjarta hennar og sóttu mikið
til hennar. Hún mundi eftir af-
mælisdögum okkar allra, 52ja að
tölu. Það sást líka glöggt við útför
hennar 13. desember sl., hve við
mátum hana mikils, því þar komum
við allflest, þrátt fyrir langan veg
margra okkar og að um hávetur
væri. Það var okkur til mikillar gleði
hve veðurguðimir vora ömmu hlið-
hollir í hennar hinstu för, stillur og
heiðskírt veður.
Finnur afi var orðlagður þrek-
maður og mikill göngugarpur.
Þegar enginn læknir var í Ólafsfirði
sótti hann oft ljrf til læknisins á
Dalvík. Þá gekk hann yfir þar sem
heitir Drangar. Hann var sfðasti
bóndinn sem stundaði heyskap í
Hvanndölum. Þann 17. september
1965, eða daginn eftir sjötugsaf-
mælið sitt, batt hann á sig bak-
pokann og gekk yfir til Héðins-
fjarðar, ásamt öðram bændum til
að smala og til er í eigu okkar
mynd af honum sem eitt okkar tók
þegar hann kom til baka. Á þeirri
mynd heldur hann á mink sem hann
veiddi á leiðinni. Á þessu sést að
hann hélt sínu mikla þreki fram
eftir öllum aldri og sem dæmi má
nefna að alltaf reri hann á „Skóhlíf-
inni“, en svo nefndi hann síðasta
bátinn sinn, til að vitja um kolanet-
in, allt þar til hann varð fyrir því
áfalli árið 1981 að missa sjónina.
Ef hann hefði haldið henni, er eins
víst að hann hefði hlaupið um land-
areignina sem endranær ffarn til
dauðadægurs.
IláMméla
marfcaðurínn
Smiöjuvegur 30 E-gata,
Kópavogur Sími 77066

Almenna auglyslnqastofan hf
Daggarslangan
er árangur margra ára vísinda-
legra rannsókna á því hvernig
ná má hámarksuppskeru og
gœöum á sem stystum tíma,
meö réttri vökvun. Rœktun meö
daggarslöngu undir plastdúk,
eykur allan vöxt um allt aö 30%.
Daggarslangan þýölr:
Hraöari vöxt • Melri uppskeru •
Betri uppskeru • Fallegri liti á
grœnmetl, blómum og grasl •
Minni vinnu • Jafnari áburöar-
dreifingu • Enga áburöabruna-
bletti • Engan arfa.
Vatniö smitar gegnum
daggarslönguna
og heldur því jaröveginum ávallt
jafnrökum. Auövelt er aö gefa
áburö og lyf í gegnum slönguna
og hún er jafnframt þannig
útbúin aö hvorki sandur eöa
rœtur geta stíflaö hana.
Daggarslangan gerlr
kraftaverk fyrir:
Gróöurhús • Heimagaröa •
Garöyrkjustöövar • Skrúögaröa •
Vermireitl • Golfvelli • íþrótta-
leikvanga • om.fl.
Daggarslangan kostar
aöelns kr. 650,-
10 m löng meö tengingu.
*
Síðustu þijú árin dvöldu afi og
amma á Dvalarheimilinu Hom-
brekku. Oftast var hann hress
þegar við komum í heimsókn og
þann 11. maí í vor eða daginn áður
en hann veiktist í hinsta sinn kom
eitt okkar til hans. Þá var hann
hress og fylgdist með því sem var
að gerast í firðinum.
Nú er hann farinn til ömmu og
laus við þjáningamar sem hann leið
síðustu dagana. Við viljum þakka
starfsfólkinu á Hombrekku fyrir
umönnunina við afa og ömmu
þennan tíma sem þau hafa dvalið
hjá ykkur. Eins þökkum við afa og
ömmu allar góðu stundimar sem
við áttum hjá þeim.
Fyrir hönd bamanna á Akureyri,
Helga, Stina og Sissi
Ekki man ég lengur hvaða ár það
var, er ég heyrði fyrst talað um
Mundínu og Finn á Ytri-Á, en ég
var þá telpukom í föðurhúsum er
næstelsta dóttir þeirra fluttist í
næsta nágrenni bemskuheimilis
mfns.
Æði mörgum áram seinna átti ég
svo eftir að flyfjast til búsetu í
næsta nágrenni við þau Ytri-Ár-
hjón, og entist það í 28 ár eða þar
til í nóvember 1981 að þau fluttu
f bæinn.
Þegar ég flyt hingað árið 1953
er Mundína orðin 54 ára og Finnur
58 ára, yngsta bamið af 20 rétt
að verða 8 ára og þá eiga lög-
heimili á Ytri-Á 10 af bömum
þeirra. Framhaldið varð svo að
systkinin fluttust eitt af öðra burt,
en af jafnstóram hópi tel ég að
mikil samheldni hafi rikt með þeim
systkinum, og hvert einasta sumar
kom eitthvað af þeim heim í hey-
skapinn og á vorin vora bamaböm-
in send til hjálpar við sauðburðinn.
Það var á orði haft að aldrei hafi
Mundfna komið svo á bæina sunnan
við ána, að hún héldi ekki á pijónum
eða skæðum til að gera skinnskó,
meðan þeir vora aðal fótabúnaður
fólksins, má enda geta hver vinnu-
dagur hennar hefir verið.
Líka var frá sagt og heyrði ég
reyndar sjálf að Finnur gætti þess
vel er eldri bömin komust á legg
að þau léttu undir með mömmu
sinni. Hvatningarorðin vora gjam-
an: Ætlið þið £ið láta hana mömmu
ykkar gera þetta eina? Þetta breytt-
ist nú svolítið fannst mér er þau
vora orðin ein, þá sá maður hana
oft í verki með Finni úti við, einkum
eftir að hann fór að tapa sjón til
baga.
Finnur var alveg einstaklega
laginn við að hjálpa skepnum og
var mjög mikið til hans leitað á
meðan flestir áttu bæði ær og kýr,
lagði hann þá oft nótt við dag að
verða öðram að liði, enda sérstak-
Iega hjálpfús og gott til hans að
leita. Það vora alltaf mikil og góð
samskipti og samhjálp milli Kleifa-
bæjanna, og er mér í huga þegar
safriast var saman til að bjarga
bátunum ofar á kambinn, undan
brimi eða þegar þurfti að moka upp
stöðvarpollinn. Svo vora það vorin
þegar farið var með fé til Hvann-
dala- og náttúralega haustgöngum-
ar að ná því aftur.
Sjaldnast varð komist sjóleiðis
og er mér til efs að aðrir eigi fleiri
ferðir, um Fossdal, Bjarg, Hvann-
dalaskriður eða Rauðskörð en Finn-
ur oft í misjöfnum veðram og ekki
alltaf með reynda fjallamenn með
sér, en alltaf gekk slysalaust.
Þau Ytri-Ár hjón stóðu meðan
stætt var, þau vora bæði orðin
þrotin að kröftum og heilsan farin,
því var þeim hvfldin kær, enda
dagsverkið orðið langt og vel af
hendi leyst.
Ég vil svo að lokum þakka þeim
öll árin í nágrenninu og biðja þeim
blessunar Guðs f nýjum heimkynn-
um. Ollum aðstandendum sendum
við hjónin hlýjar kveðjur.
Blessuð sé minning þeirra Mund-
ínu og Finns á Ytri-Á.
Ingibjörg á Syðri-Á.
Mig langar til að kveðja afa minn
og ömmu með fáeinum orðum. Afí
minn, Sigurbjöm Finnur Bjömsson,
lést 29. maí en amma mín, Mundína
Freydís Þorláksdóttir, lést 5. des-
ember sl. að dvalarheimilinu Hom-
brekku í Ólafsfírði.
Það leita margar minningar á
hugann. Við bamabömin þeirra
nutum þess hve bömin 16 vora og
era samstilltur systkinahópur.
Eins og geta má nærri var oft
margt um manninn á Ytri-Á, en
alltaf pláss fyrir alla, lff og fjör og
mikið tilhlökkunarefni á hveiju
sumri að fara í heimsókn norður í
Ólafsfjörð.
En skýrastu myndimar í huga
mér era af afa, þar sem hann stend-
ur á sólríkum sumardegi með orfið
og brýnir, á meðan hann spjallar
við mig um það sem ég vil.
Aldrei féll þeim verk úr hendi
þó skrafað væri og athygli og hlý-
legt viðmót áttum við alltaf víst
hjá þeim. Þau héldu ótrúlegri
starfsorku fram á efri ár og virtust
komast af með miklu minni svefn
en almennt gerist. Þegar við unga
fólkið komum á fætur á morgnana
höfðu þau oft verið að störfum í
nokkra klukkutíma. Viðræður afa
við okkur unga fólkið vora glaðleg-
ar og hispurslausar. Oft fór hann
á kostum og ég minnist þess hve
skemmtilegur og hnyttinn hann var
í svöram.
Amma fylgdist af alúð með öllum
sínum stóra hóp og lét sér ekkert
óviðkomandi og gott var að leita
til hennar ef eitthvað bjátaði á,
því þar áttum við vísan skilning.
Síðast heimsótti ég afa og ömmu
á Hombrekku í fyrrasumar. En þá
hittust afkomendur Kleifa-fólksins
á Kleifunum og rifjuðu upp gömul
kynni. Þar gafst unga fólkinu
kærkomið tækifæri til að átta sig
betur á þessu stóra og mikla ættar-
tré.
Amma dó 5. desember sl., þá
vora kraftamir þrotnir og síðustu
árin vora henni lítt til gleði, hún
æðraðist ekki en lífslöngunin virtist
horfin.
Afí dó 29. maí aldraður maður
eftir langan og strangan starfsdag
og fékk kærkomna hvfld.
Að leiðarlokum vil ég þakka þeim
góða oggleðilega samfylgd.
Steinunn Guðmundsdóttir