Morgunblaðið - 12.06.1986, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR12. JÚNÍ 1986
15
svítuna hans og líka serenöðuna
fyrir píanó. Það er ógleymanlegt
því að hann fór sjálfur í gegnum
verkin með mér lið fyrir iið. Stra-
vinski var alvörugefinn og alveg
ótrúlegur listamaður. Ég lærði
mikið af honum. Einu sinni spurði
ég hann að því af hveiju hann sett-
ist ekki niður og skrifaði það sem
hann væri að kenna mér svo fleiri
tóniistarmenn gætu lært þessar
kúnstir og fengju að njóta þekkingar
hans. Svarið kom mér i opna
skjöldu. Hann sagðist bara ekki
kæra sig um að hinir og þessir
væru að spila sín verk. Hann vildi
bara fyrsta flokks túlkun og ekkert
annað og þess vegna ætlaði hann
svo sannarlega ekki að dreifa þessu
tilhægriogvinstri."
„Umgengstu marga tónlistar-
menn?"
„Nei, eiginlega mjög fáa. Ég er
mikið fyrir einveru. Hún á vel við
mig. Ég met einkalífíð mikils og uni
mér best í skauti Qölskyldunnar
þegar ég er ekki á ferðalögum. Við
hjónin eigum þrjú böm og sex
bamaböm og höfum nóg að gera
við að rækta sambandið við þau.“
„Hafa þau farið útá tónlistar-
brautina?"
„Nei, það er nú svo merkilegt að
ekkert þeirra hefur gert það. Öll
hafa þau yndi af tónlist og sækja
tónleika að staðaldri en iðka þó
ekki tónlist. Bömin okkar hafa valið
sér annan starfsvettvang. Annar
sonurinn er í hrossarækt og hinn
er í fasteignaviðskiptum, en dóttir
okkar, sem er 47 ára, er byijuð að
lesa lögfræði. Konan mín er frá
Frankfurt og þegar við giftumst var
hún frábær mezzósópran. Ég vildi
gjaman að hún héldi áfram að
syngja en hún er afskaplega mikil
heimiiismanneskja og vildi ekki hafa
neinn losarabrag á fjölskyldulífínu
eins og óhjákvæmilega verður þar
sem bæði hjónin em listamenn og
em á sífelldum ferðalögum. Hún
hefur aldrei séð eftir þessari ákvörð-
un — það er frekar að mér hafí þótt
skaði að því að hún hélt ekki áfram
að syngja. Lengi vel ferðaðist hún
taisvert með mér en nú er hún komin
með sykursýki og treystir sér sjald-
an að heiman."
„Ertu sjálfur ekkert orðinn
þreyttur á ferðalögum og hótelher-
bergjum?"
„Nei, það er nú öðm nær. Ég hef
alltaf haft unun af því að ferðast
og nautn af því að skoða nýja staði
og kynnast aðstæðum þar. Ætli það
sé ekki þessi lífsþorsti sem heldur
manni við efnið. Þótt ég sé á níræð-
isaldri er ég ekki aldeilis búinn að
fá nóg af lífínu og mig skortir orð
til að iýsa því hvað ég naut þess
að fara í útsýnisflug og skoða þetta
dásamlega land ykkar með viðkomu
í Vestmannaeyjum. Það er ekkert
varið í að ferðast án þess að skoða
sig um. ísland er merkilegt land og
Morgunblaðið/Einar Falur
það er með ólíkindum hvað þið emð
á háu menningarstigi þegar þess
er gætt að þið emð svo fámenn þjóð
á þessari eyju lengst norður í höf-
um.“
„Þú ert að mikiu leyti uppalinn í
Berlín en fluttist svo vestur um haf.“
„Já, ég fluttist til New York
snemma í síðari heimsstyijöldinni.
Það var ekki orðið verandi f Berlín
eða Þýskalandi yfírleitt. Ekki þegar
Hitler var búinn að ná undirtökun-
um. Hugsaðu þér Berlín, þessa
yndislegu borg þar sem Iistir
blómstmðu á ámnum eftir 1920.
Svo var Hitler alit í einu búinn að
sölsa undir sig völdin og eftir þijá
mánuði var öll þessi dásemd komin
í rúst. Það var hryllilegt að horfa
upp á þessa tortímingu á því sem
gerir lífíð þess virði að lifa því.
Viðbjóðnum verður ekki með orðum
lýst.“
„Gerðirðu þér fljótlega grein fyrir
tortímingareðli nazismans?"
„Já, eiginlega strax. Lengi vel var
maður að vona að þetta yrði kveðið
niður, trúði á sigur hins góða, en
þær vonir urðu sífellt daufari þar
til ástandið var orðið óþolandi."
„Þú hefur kynnst einræði víðar
en í Þýskalandi Hitlers?"
„Já, ég er nú hræddur um það.
Það er dapurlegt að koma til komm-
únistaríkjanna. Maður fær andlegt
áfall. Astandið er í algjörri andstöðu
við lífsskoðun mína.“
„Og þitt eigið föðurland?"
„Sama sagan. Ég fór þangað fyrir
þemur áram, gagngert til þess að
missa ekki alveg tengslin við Chile
því að þar er ég þó þrátt fyrir allt
uppmnninn. Þar er náttúrlega allt
í hers höndum og það fór illa í mig
að verða vitni að því. Ég hef alla
tíð haft ákveðna stjómmálaskoðun.
Ég er fijálslyndur lýðræðissinni og
það þýðir ekki að segja mér að þetta
sé afstæð hugmynd. Mér líkar vel
í Bandaríkjunum og er sáttur við
hugmyndafræðina sem það þjóð-
félag grandvallast á en samt er ég
ekki sáttur við það hvemig Banda-
ríkjastjóm hagar sér gagnvart ein-
ræðisstjómum. Ég er nefnilega
sannfærður um að þeir í Washington
gætu sett einræðisstjómum á borð
við Pinochet-stjómina í Chile stólinn
fyrir dymar ef þeir kærðu sig um
að taka þetta föstum tökum. En það
er eins og þeir séu ragir við að segja
harðstjómm til syndanna og setja
þeim skilyrði sem þeir hafa þó öll
tök á að gera. Þeir eiga að setja
þeim skilyrði í mannréttindamál-
um.“
„Hefurðu verið virkur í mann-
réttindabaráttu?"
„Nei, ekki beinlínis, en ég set
mig ekki úr færi með að tala fyrir
þeim málstað hvar og hvenær sem
ég get, eins og t.d. núna.“
„Hvað segirðu um forsetakosn-
ingamar í Austurríki?"
„Furðulegt mál. Það þarf ekki
að segja mér að ekki hafi verið vitað
um tengsl Waldheims við nazista
þegar hann var aðalritari Samein-
uðu þjóðanna. Ég er ekki að segja
að það eigi að elta þá uppi með öllum
ráðum og láta þá svara til saka sem
hafa eitthvað á samviskunni síðan
í stríðinu en það er gmndvallarmun-
ur á þvf að láta þá eiga sig úr því
sem komið er og að hefja þá til
æðstu metorða. Menn furða sig á
því að þrátt fyrir tortryggilega for-
tíð skuli Waldheim hljóta slíka kosn-
ingu í forsetaembætti en það er nú
það skrýtna við Austurríkismenn
að þeir era haldnir einhveiju djúp-
stæðu gyðingahatri. Þetta er eitt-
hvað sem býr í undirvitun þjóðarsál-
arinnar."
Kemurðu aftur til íslands?"
„Hver veit? Ég er nú ekki nema
83 ára. Móðir mín var orðin 100
ára þegar hún dó.“
ITAUA
Við bjóðum þér að velja milli 4 staða
á Italíu eða dvelja á 2 af áfangastöð-
um Útsýnar í einni ferð!
Baðstrandabæjunum vinsælu Lignano og Bibione, í fjallafegurð við Garda eða heilsu-
lindabænum Abano Terma.
Enn eykst fjölbreytnin,
Vegna mikillar eftirspurnar bjóðum við aukaferð 28. ágúst í 3 vikur.
Italía og Austurríki í sömu ferð
2 vikur Lignano og 1 vika Zell am See
Sérmenntuð fóstra sér um Barnafríklúbbinn!
Feróaskrifstofan
OTSÝN
Austurstræti 17, sími 2661 1.
NÆSTU BROTTFARIR:
26. júní 4 íbúðir lausar
17. júlí 8 íbúðir lausar
Takmarkað gistirými
— pantiðtímanlega!