Morgunblaðið - 26.08.1986, Síða 19

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 26. ÁGÚST 1986
SVÖRTU - STÓRU sorpsekkirnir frá Plastprent nýtast þér á marga vegu,
á heimilinu, í garöinum, sumarbústaðnum, ferðalaginu.
Svörtu plastpokarnir frá Plastprent eru sannkallað þjóðþrifaráð þegar taka
þarf til hendinni og sópa út úr hornunum.
ÞJOÐÞRIFARAÐ FRA PLASTPRENT
Brautryðjandi á sviði pökkunar
Plastprent hf.
Höföabakka 9,sími 685600
Fást í öllum matvöruverslunum, byggingavöru-
verslunum og á bensínstöóvum um allt land.
Einfalt og þægilegt statíf fyrir þá
sem nota mikið af þeim STÚRA frá
Plastprent.
Nunnan - afneit-
arinn - ofurmennið
Erlendar bækur
Siglaugur Brynleifsson
D. Felicitas Corrigan: The Nun
the Infidel the Superman. The
remarkable friendships of Dame
Laurentia McLachlan with Sydn-
ey Cockerell, Bemard Shaw and
others. John Murray 1985.
Laurentia McLachlan var abbadís
í Stanbrook-klaustri í Worcester,
sem tilheyrir Benedikts-reglu, en
höfuðtilgangur þeirrar reglu er til-
beiðsla og bænahald, allt annað
starf er aukastarf reglubræðra og
systra en þau störf hafa valdið
straumhvörfum í aldanna rás, í
fræðimennsku, guðfræði og bygg-
ingarlist. Það voru Benediktínar
sem vemduðu klassískar bókmennt-
ir og foma menningararfleifð,
þegar upplausn og stjómleysi ríkti
í stórum hlutum Evrópu. Cluny og
St. Germain-des-Prés vom þýðing-
armestu menningarsetur Evrópu í
margar aldir.
Laurentia gekk ung í klaustur
og dvaldi í klaustrí í sjötíu ár, inni-
lokuð og afskorín frá heiminum og
höfuðiðja hennar og tilgangur var
tilbeiðsla, iðkun helgisiða og bæna-
hald. Trúariðkun og þær víddir sem
em tengdar þeirri innlifun, „hin
stöðuga tilraun til þess að nálgast
guðdóminn . .. tengir mann ein-
staklingum og verkum þeirra nánar
en orðið hefði, utan klaustur-
múranna“ (Laurentia: 1922) Þá
hafði hún verið nunna í 38 ár.
Vinir hennar reyndu þetta í fari
hennar, hún geislaði af umhyggju
fyrir öllum þeim sem til hennar leit-
uðu, og meðal þeirra vom hinir
ólíklegustu einstaklingar.
Meðal hinna fjölmörgu vina
Laurentiu vom Sydney Carlyle
Cockerell og George Bemard Shaw.
Cockerell var meðal kunnustu
fræðimanna um miðaldahandrit og
listasögu og prentlistarsögu á sinni
tíð, hann var náinn samstarfsmaður
Williams Morris við Klemscott
Press, sem gaf út fegurstar bækur
í Englandi á síðasta áratug 19. ald-
ar. Fitzwillian-safnið í Cambridge
er í sinni núverandi mynd mikið
verk Cockerills, en það var upp-
haflega stofnað 1816 og er meðal
elstu almennings-listasafna Eng-
lands. Cockerell var mikill fagurkeri
og naut lífsins í ríkum mæli, hann
taldi sig heiðinn og lífsmáti hans
var algjör andstæða lífsmáta nunn-
unnar, sem var innilokuð, en naut
lífsins á öðm sviði og öðlaðist meiri
lífsfyllingu en sá sem leitaði hennar
út um alla heima. Þetta kemur skýrt
fram í bréfum Cockerells til Lauren-
tiu og einnig þakkklæti hans fyrir
viturlegar ráðleggingar og snjallar
athugasemdir um hann sjálfan og
verk hans.
Einlæg vinátta og falslaus trún-
aður ríkti með þeim í tæpa hálfa
öld en Laurentia lést árið 1953.
Bréf Cockerells til Laurentiu em
lifandi og skemmtilegt sambland
fræðilegra athugana einkum um
prentlist, bókaskreytingar og listir
ásamt dægurmálefnum. Bréf
beggja varðveittust, fyrstu sautján
árin sem þau skrifuðust á vissi hvor-
ugt um að bæði varðveittu bréfín
og þá varð það að samkomulagi
með þeim að það þeirra sem lengur
lifði skyldi erfa bréfin og hafa full-
an ráðstöfunarrétt á þeim. Cock-
erell afhenti Stanbrook-klaustri
bréfin, bundin í átta bindi, 1954.
Þrátt fyrir mismunandi ákoðanir
á trúmálum, bar aldrei skugga á
vináttu þeirra. Bréf Laurentiu Qalla
um lífsmáta nunnunnar og trúar-
iðkanir og leiðsögn þess, sem hún
taldi að hefði leitt til vináttu þeirra
Cockerells, „sem er meðal dýrmæt-
ustu gjafa sem Guð hefur veitt
mér“. Ahugi Cockerells á trúmálum
var einlægur og hann bar djúpa
lotningu fyrir skoðunum Laurentiu,
þótt hann bæri ekki gæfu til þess
að geta tileinkað sér þær.
Cockerell og Bemard Shaw voru
nánir vinir og það var hann sem
kynnti Laurentiu og Shaw. Þar með
hófst vinátta, sem reist var á full-
kominni einlægni og gagnkvæmri
virðingu. Bréf þeirra eru ekki síður
skemmtileg en bréf Cockerells og
Laurentiu og andríkið og fyndnin
er meiri, en það kunni Laurentia
vel að meta. Bréf Shaws dagsett í
Damaskus 1931 með lýsingum
Shaws á landinu helga og svæðun-
um þar í kring er ágætt dæmi um
stílsnilld höfundar og það kunni
Laurentia vel að meta. Hún mat
Shaw eins og hann var, fullur af
ofsa og hneykslan og fullkomlega
sjálfum mér samkvæmur. Bréf
þeirra fjalla mikið um trúmál og
verk Shaws. Þau ávörpuðu hvort
annað með „bróðir" og „systir“. '
Það var ekki ósjaldan að Shaw
fór þess á leit við Laurentiu að hún
minntist sín í bænum sínum og það
gerði hún vissulega. Shaw lést á
Allra sálna messu þann 2. nóvem-
ber 1950. Sálumessa var sungin
allan þann dag í Stanbrook klaustri:
Þessi bók er mjög uppbyggileg
og þeir sem þar koma við sögu eru
allir skemmtilegt og gáfað fólk,
fólk andlegrar spektar og aðalper-
sónan, nunnan, skemmtilegust
allra. Shaw ákvað einhvemtímann,
að ef hann ætti eftir að skrifa söng-
leik, myndi hann kalla hann: „Káta
abbadísin" þá með Laurentiu í
huga.
Saga ísafjarðar og Eyrarhrepps hins
foma komin í bókaverslanir á Vestfjörðum
Fjallar um tíma-
bilið 1867-1920
ísafirði.
ANNAÐ bindið af Sögu ísafjarð-
ar og Eyrarhrepps hins forna,
var kynnt á blaðamannafundi á
ísafirði nýlega.
Jón Páll Halldórsson formaður
Sögufélags ísfirðinga kynnti bók-
ina, en hún er rituð af Jóni Þ. Þór
sagnfræðingi. Sagði hann að nú
væri eitt og hálft ár síðan fyrsta
bindið kom út og hefði verið ákveð-
ið að leggja áherslu á útkomu þessa
bindis á 200 ára afmæli kaupstaðar-
ins.
Annað bindið nær yfir tímabilið
frá 1867—1920 sem er tímabit
meiri efnalegra framfara á ísafirði
en víðast annarsstaðar þekktist á
íslandi á þeim tíma. í bókinni er
fjöldi mynda, þar með myndin og
kort sem dönsku landmælingamar
afhentu landmælingum íslands fyr-
ir skömmu og vom gerðar hér á
ísafirði á fyrstu ámm aldarinnar.
Bókin er nú komin í bókaverslanir
á Vestfjörðum, en almenn dreifing
hefst á vegum Hins íslenska bók-
menntafélags 1. september. Félög-
um sögufélagsins er boðin bókin á
afsláttarkjömm svo og verður öllum
núlifandi íslendingum fæddum á
ísafirði á ámnum 1900—1970 boðin
bókin með bréfi, en þeir em nú
4.780 bls.
Öll vinna við bókina er mjög
vönduð, en hún var að mestu unnin
hjá Prentstofunni ísrúnu á ísafirði.
Úlfar