Morgunblaðið - 21.10.1986, Blaðsíða 1

64 SÍÐUR B
STOFNAÐ 1913
238. tbl. 72. árg.
ÞRIÐJUDAGUR 21. OKTÓBER 1986
Prent8mið)a Morgunblaðsins
Slmamynd/AP
Flak flugvélarinnar dreifðist yfir stórt svæði og er fátt heillegt eft-
ir af henni. Þykir furðulegt, að nokkur skuli hafa komist lífs af.
Mósambíkforseti
ferst í flugslysi
Lissabon, Maputo, Jóhannesarborg, AP.
SAMORA Machel, forseti
Mósambík, fórst i flugslysi í
fyrrinótt ásamt 28 mönnum öðr-
um. Var flugvélin á leið til
Maputo, höfuðborgar Mósambik,
frá Zambíu þegar hún hrapaði
innan landamæra Suður-Afríku.
Þjóðarleiðtogar víða um heim
hafa harmað fráfall Machels en
ekkert bendir til annars en að
um slys hafi verið að ræða.
P. W. Botha, forseti Suður-
Afríku, sagði í gær í yfírlýsingu,
að hann harmaði slysið og nafni
hans, R. F. Botha, utanríkisráð-
herra Suður-Afríku, sagði í
Komatipoort, skammt frá slys-
staðnum, að 27 manns hefðu farist
og tíu komist lífs af, þ. á m. flug-
maður vélarinnar, sem var sovésk
af gerðinni Tupolev 134A. Flug-
maðurinn hætti við að lenda í
Maputo vegna veðurs og sveigði inn
yfir Suður-Afríku þar sem flugvélin
hrapaði, 200 metra fyrir innan
landamærin. Lak Machels og ann-
arra, sem fórust, hafa nú verið flutt
til Maputo.
Yfirvöld í Mósambík höfðu í
gærkvöldi ekki skýrt opinberlega
frá láti Machels en í fréttum portúg-
ölsku fréttastofunnar NP frá
Maputo segir, að meðal hinna látnu
séu Alcantara Santos, samgöngu-
ráðherra, Aquina de Braganca, einn
helsti ráðgjafi Machels, og Cangela
de Mandonca, siðameistari stjómar-
innar. Onnur portúgölsk frétta-
stofa, ANOP, segist hafa eftir
heimildum, að mannleg mistök hafi
valdið slysinu en Afríska þjóðarráð-
ið og önnur samtök, sem beijast
gegn Suður-Afríkustjóm, segja, að
hún beri óbeina ábyrgð á þvf. Flak
vélarinnar er dreift yfir stórt svæði
og þykir það ganga kraftaverki
næst, að nokkur skuli hafa lifað af.
Þjóðarleiðtogar víða um heim
hafa lýst hryggð sinni vegna dauða
Machels, sem leiddi þjóð sína í frels-
isbaráttunni við Portúgala. Búist
er við, að bráðabirgðastjóm í
Mósambík muni verða undir forystu
Mario Machungo, sem tók við for-
sætisráðherraembætti í júlí sl.
Heimsf riðarþing- í
Kaupmannahöfn:
Afganist-
an var ekki
á dagskrá
Kaupmannahðfn, AP.
TIL nokkurra átaka kom á
sunnudag á þingi Heimsfrið-
arráðsins, sem haldið hefur
verið í Kaupmannahöfn.
Nokkrir tugir manna mættu á
þingið til að mótmæla innrás
Sovétmanna í Afganistan en
heimsfriðarmenn steyttu að
þeim hnefunum og sögðu þá
vera útsendara bandarisku
leyniþjónustunnar.
Heimsfriðarráðið er af flestum
talið nokkurs konar deild í sovéska
utanríkisráðuneytinu og kemur
það aldrei fyrir á þingum þess,
að Sovétmönnum sé fundið nokk-
uð til foráttu. Er ýmsum fulltrúum
vestrænna friðarhreyfinga jafnan
boðið að sitja þing þess en fiilltrú-
um óopinberra friðarhreyfínga í
Austur-Evrópu hins vegar bannað
það.
Atökin hófust þegar um 50
menn komu til að mótmæla.
grimmdarverkum og hemaði Sov-
étmanna í Afganistan og urðu úr
slagsmál milli þeirra og öryggi-
svarða. Helstu samþykktir þings-
ins voru að skora á stórveldin að
hætta kjamorkuvopnakapphlaup-
inu og hvetja til stuðnings við þá,
sem eiga um sárt að binda vegna
kjamorkuárásar Bandaríkja-
manna á Hiroshima og Nagasaki
undir lok síðustu heimsstyijaldar.
AP/Símamynd
Tvöárfrá dauða Popieluszkos
Þúsundir manna söfnuðust saman við kirkju heilags Stanislaws
Kostka í Varsjá á sunnudag til að minnast þess, að þá voru tvö
ár liðin frá því pólskir öryggislögreglumenn myrtu prestinn
Jerzy Popieluszko. Kolanámamennimir á myndinni hafa sett á
róðukrossinn miða með nafni Samstöðu og i barmi sér bera
þeir mynd af Popieluszko.
Sjá „Þúsundir Samstöðumanna...** á bls. 25.
Breyta Sovétmenn af-
stöðunní til geimvama?
W aakín rrtnn 1P
Washington, AP.
TALSMAÐUR Hvita hússins
sagði í gær, að Sovétmenn hefðu
komið þeim boðum til Banda-
ríkjastjóraar, að þeir vildu taka
Kafbátaferðum fjölgar
við strendur Svíþjóðar
Aldrei fleiri en eftir viðræðumar við Sovétmenn í vor
Stokkhólmi, frá Erik Liden, fréttaritara
FERÐUM ókunnra kafbáta inn-
an sænsku landhelginnar hefur
fjölgað á nýjan leik. Bengt
Gustafsson, yfirmaður sænska
hersins, skýrði frá þvi i gær,
mánudag, að á þriðja fjórðungi
þessa árs hefði 15 sinnum orðið
vart við ókunnan kafbát við
strendur Svíþjóðar. Er það mik-
il fjölgun frá því fyrr i sumar
og síðasta vetur.
Morgunblaðsins.
Skýrsla yfírhershöfðingjans var
lögð fyrir utanríkismálanefnd
sænska þingsins á föstudag og
Sten Andersson, utanríkisráð-
herra, sagði þá, að hann liti
kafbátaferðimar mjög alvarlegum
augum. Kvað hann sig og Ingvar
Carlsson, forsætisráðherra, hafa
trúað því í sumar, að kafbátaferð-
unum yrði hætt í kjölfar opin-
berrar heimsóknar Carlssons til
Moskvu í apríl sl. Þá var forsætis-
ráðherranum heitið því, að
Sovétmenn myndu virða fullveldi
sænsku þjóðarinnar. „Nú hefur
þessi yfirgangur vaxið og það
getum við alls ekki þolað," sagði
Andersson.
Sænski herinn hefur að undan-
fömu varið tveimur milljörðum
skr. (12 milljörðum (sl.kr.) til að
bæta kafbátavamimar.
upp nýjar viðræður um geim-
varnatilraunir, sem voru ásteyt-
ingarsteinninn á Reykjavíkur-
fundinum. Einn helsti ráðgjafi
Gorbachevs sagði á sunnudag,
að llklega mætti komast að sam-
komulagi um þetta mál.
Larry Speakes, talsmaður Hvíta
hússins, sagði á fréttamannafundi
á sunnudag, að Gorbachev, leiðtogi
Sovétríkjanna, hefði komið því á
framfæri við Bandaríkjastjóm, að
Sovétmenn væm reiðubúnir til
nýrra viðræðna um geimvamaáætl-
unina og tilraunir á henni en á því
máli strönduðu viðræðumar í
Reykjavík. Gorbachev hefur sagt,
að ágreiningurinn um geimvamaá-
ætlunina komi í veg fyrir samninga
um önnur mál en nú virðist sem
Sovétmenn séu tilbúnir til að endur-
skoða afstöðu sína til hennar.
Georgy Arbatov, einn helsti ráð-
gjafi Gorbachevs á Reykjavíkur-
fundinum, sagði sl. sunnudag í
viðtali við CBS-sjónvarpsstöðina
bandarísku, að engum hurðum hefði
verið skellt og líklega mætti finna
einhvetja lausn á deilunni um geim-
vamaáietlunina. Kemur þetta heim
og saman við yfirlýsingu frá Don-
ald Regan, starfsmannastjóra Hvíta
hússins, um að samningamenn Sov-
étríkjanna í Genf séu nú að breyta
afstöðu sinni til geimvamaáætlun-
arinnar.
Richard Perle, aðstoðarvamar-
málaráðherra Bandaríkjanna, sagði
í fyrradag, að þrátt fyrir afvopnun-
artillögur Bandaríkjamanna í
Reykjavík yrði Atlantshafsbanda-
lagið áfram fært um að fylgja
stefnu sinni um „sveigjanleg við-
brögð“. Var hann með þessum
orðum að svara þeirri gagmýni
margra Evrópumanna og hershöfð-
ingja Nato, að með tillögunum væri
Vestur-Evrópa svipt þeirri vöm,
sem kjamorkuvopnin væm gegn
margföldum yfírburðum Varsjár-
bandalagsins. Perle spáði því, að á
næsta ári næðust samningar um
að fjarlægja allar meðaldrægar eld-
flaugar frá Evrópu.