Morgunblaðið - 20.02.1987, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 20. FEBRÚAR 1987
33
Minning:
Magnús Kristjánsson
fv. kaupfélagsstjóri
Fæddur 30. janúar 1918
Dáinn 9. febrúar 1987
Tengdafaðir minn, Magnús
Kristjánsson, er látinn. Það er er-
fítt að trúa því að hann sé horfínn
svona skyndilega. Að vísu var ald-
urinn farinn að færast yfír hann,
en hann var unglegur og bar aldur-
inn ótrúlega vel þrátt fyrir þungar
byrðar sem á hann voru lagðar á
efri árum.
Ég man fyrst eftir Magnúsi þeg-
ar ég var að alast upp fyrir austan,
þá var hann kaupfélagsstjóri á
Hvolsvelli og stjómaði umfangs-
miklum atvinnurekstri Kaupfélags
Rangæinga. Á þeim árum þegar
hann var kaupfélagsstjóri voru
miklir uppgangstímar á Hvolsvelli
og undir hans stjóm varð Kaupfélag
Rangæinga að stórfyrirtæki á sviði
verslunar og þjónustu í héraðinu.
Mér er minnisstætt gamla verslun-
arhúsið hjá Amarhvoli og pakk-
húsin sem þar vom, þetta var
ævintýraheimur fyrir ungan dreng
í verslunarferð. Síðar var byggt
annað verslunarhús, stórt og glæsi-
legt, suður við þjóðveginn og þar
vom reist fleiri hús yfír ýmsa aðra
þjónustu kaupfélagsins. Þessar
byggingar spmttu upp á ótrúlega
stuttum tíma og bera enn þann dag
í dag ljósan vott um stórhug, dugn-
að og framsýni Magnúsar sem
forystumanns á þessum áram. í
minningum mínum frá þessum tíma
man ég líka vel eftir eiginkonu
Magnúsar, Laufeyju Guðjónsdóttur.
Þó ég sæi hana ekki oft fyrir aust-
an er hún mér eftirminnileg sem
glæsileg kona með mikið hrafnsvart
hár.
Síðan leið tíminn, ég fór að heim-
an til náms og kom ekki austur í
Rangárvallasýslu eftir það nema
sem gestur. Löngu síðar höguðu
atvikin því svo að leiðir okkar
Magnúsar lágu saman á ný eftir
að ég kynntist dóttur hans,
Svanfríði. En þá höfðu mikil um-
skipti orðið í lífí Magnúsar. Hann
hafði orðið fyrir miklu áfalli vegna
hjartasjúkdóms árið 1961 og
skömmu síðar látið af störfum sem
kaupfélagsstjóri á Hvolsvelli.
Nokkm eftir það, þegar hann var
fluttur til Reykjavíkur, kominn til
heilsu á ný og farinn að una hag
sínum í öðm starfi, þá dundi annað
áfall yfír Qölskylduna. Laufey kona
hans veiktist alvarlega og lá síðan
rúmfost í sjúkrahúsi í 17 ár.
Þannig var ástatt hjá Magnúsi
þegar ég kynntist honum og fjöl-
skyldu hans. Þau kynni urðu að
náinni vináttu og flölskylduböndum
þegar við Svanfríður dóttir hans
stofnuðum heimili og gengum í
hjónaband.
Þegar ég nú að leiðarlokum kveð
Magnús tengdaföður minn er margs
að minnast. Hann var höfðingi heim
að sækja og á heimili hans áttum
við Svanfríður margar ánægju-
stundir. Eftirminnileg em mér mörg
skemmtileg ferðalög með honum,
sérstaklega var ógleymanlegt að
vera með honum vestur í Kanada
sumarið 1982 þegar við Svanfríður
dvöldum með honum hjá Borgþóri
mági mínum og fjölskyldu hans.
Þeim sem til þekktu líður seint ur
minni sú umhyggja sem Magnús
sýndi Laufeyju konu sinni í hennar
langa og erfiða veikindastríði.
Lengst af fór hann nær því á hveij-
um einasta degi til að heimsækja
hana vestur á Landakotsspítala og
ef hann þurfti að fara eitthvað í
burtu sá hann ævilega til þess að
einhver annar gæti farið til Laufeyj-
ar. Sú ástúð sem Magnús sýndi
henni var aðdáunarverð og ógleym-
anleg.
Nú em tengdaforeldrar mínir
báðir horfnir af sjónarsviðinu með
stuttu millibili. Laufey andaðist í
október síðastliðnum og með henni
missti Magnús það sem hann lifði
fyrir síðustu árin. Heilsu hans hrak-
aði og aðeins fjómm mánuðum siðar
andaðist hann skyndilega á heimili
sinu 69 ára að aldri.
Að síðustu vil ég þakka Magnúsi
fyrir samfylgdina og margar
ánægjulegar stundir á heimili okkar
Svanfríðar. í huganum geymast
endurminningar um einlægan vin
og sannan heiðursmann. Blessuð
sé minning hans.
Njáll Sigurðsson
í dag er til moldar borinn frændi
minn Magnús Kristjánsson fyrrver-
andi kaupfélagsstjóri á Hvolsvelli.
Hann lést á heimili sínu í Safamýri
34 í Reykjavík hinn 9. þessa mánað-
ar, 69 ára að aldri.
Magnús var sonur hjónanna Am-
laugar Samúelsdóttur og Kristjáns
Ólafssonar bónda og oddvita á
Seljalandi undir Eyjafjöllum. Hann
er fæddur á Seljalandi og ólst þar
upp hjá foreldram sínum með fimm
systkinum, sem náðu fullorðins-
aldri, einum bróður, Ólafi, sem var
bóndi og oddviti á Seljalandi og
látinn er fyrir nokkmm ámm, og
fjórum systmm, Sigríðir, húsfreyju
á Seljalandi, Þuríði, húsfreyju á
Hvolsvelli, Aðalbjörgu, húsfreyju í
Reykjavík, og Mörtu, húsfreyju á
Seljalandi. Tvö systkini Magnúsar
létust í æsku.
Heimili Amlaugar og Kristjáns á
Seljalandi var mikið rausnarheimili
og vom þau hjónin einstaklega
gestrisin og hjálpfús, en þess nutu
ferðamenn í ríkum mæli, því Selja-
land var í þjóðbraut og mikill
áningastaður, sérstaklega vegna
Markarfljóts, áður en það var brúað
1933. Mikil aðstoð og leiðsögn var
á þeim tíma innt af hendi frá Selja-
landi við þá sem leið áttu yfír fljótið.
Á Seljalandi var einnig gestkvæmt
vegna félagsmálastarfa Kristjáns
og vegna þess að þar var mjög lengi
verslunarútibú frá Kaupfélagi Hall-
geirseyjar.
Systkinin á Seljalandi ólust upp
í anda félagshyggju og samvinnu-
hugsjónar, sem hafði sterk áhrif á
lífsviðhorf þeirra. Sérstaklega átti
þetta við um Magnús, sem stundaði
nám í Héraðsskólanum á Laugar-
vatni hjá Bjama Bjamasyni og síðar
í Samvinnuskólanum hjá Jónasi
Jónssyni. Magnús fór ungur að
starfa fyrir Kaupfélag Hallgeirseyj-
ar, fyrst með föður sínum við
útibúið á Seljalandi, síðar í sumar-
vinnu á skólaámnum ogþegar hann
lauk námi í Samvinnuskólanum
1941 réðst hann til framtíðarstarfa
hjá því. Hann varð fljótlega fulltrúi
kaupfélagsstjóra og 1946 var hann
ráðinn kaupfélagsstjóri, en þá lét
Sveinn Guðmundsson kaupfélags-
stjóri af því starfí eftir 5 ára starf
á Hvolsvelli og tók þá við kaup-
félagsstjórastarfí hjá Kaupfélagi
Skagfirðinga, sem hann gegndi
rpjög lengi.
Ég kom til starfa þjá Kaupfélagi
Hallgeirseyjar vorið 1946 og fékk
því gott tækifæri til þess að kynn-
ast starfsháttum Magnúsar og
þeirri uppbyggingu og þróun sem
átti sér stað undir hans forystu á
vegum kaupfélagsins í tæp 20 ár
sem hann var kaupfélagsstjóri.
Þegar Magnús var ráðinn kaup-
félagsstjóri var Sigurþór Ólafsson
oddviti í Kollabæ formaður kaup-
félagsins. Hann var ömmubróðir
Magnúsar, traustur og mikilhæfur
félagsmálamaður. Þeir frændur
vom samhentir að vinna að upp-
byggingu samvinnustarfs í Rangár-
vallasýslu, sem þá var í mótun.
Árið 1948 var Kaupfélag Hallgeirs-
eyjar og Kaupfélag Rangæinga á
Rauðalæk sameinað í eitt félag með
aðalstöðvar á Hvolsvelli. Eftir sam-
eininguna, og með tilliti til annarra
aukinna umsvifa félagsins á þeim
tíma í verslun og þjónustuiðnaði
beitti Magnús sér fyrir því, að félag-
ið byggði myndarlegt iðnaðarhús,
sem gerði mögulegt að koma á fót
bflaverkstæði, vélsmiðju, rafmagns-
verkstæði og trésmiðju. í framhaldi
af því beitti hann sér fyrir því að
hafíst var handa um að byggja
gott verslunarhús, sem svaraði vel
kröfum þess tíma og staðsett er við
Austurveg sem er hraðbrautin er
nú liggur um Suðurland. Með til-
komu þess húss 1957 varð bylting
í verslunaraðstöðu félagsins, því
gömlu verslunarhúsin vom orðin
óviðunandi á allan hátt og úr þjóð-
braut. í kjölfar þessara fram-
kvæmda og umsvifa þróaðist byggð
í Hvolsvelli og myndarlegt sveita-
þorp tók að myndast.
Magnús var duglegur og farsæll
athafnamaður og stjómaði kaup-
félaginu af varfæmi og framsýni
og gætti hagsmuna þess af mikilli
kostgæfni, en hann lét fleiri verk-
efni til sín taka. Hann vann að
uppbyggingu sveitarfélagsins í
Hvolhreppnum, sem var í ömm
vexti á þeim tíma, og var um skeið
oddviti þess og átti stóran þátt í
að þar var byggt myndarlegt félags-
heimili. Hann gegndi mörgum
öðmm störfum í þágu atvinnuupp-
byggingar. Hann átti lengi sæti i
stjóm Olíufélagsins svo og Meitils-
ins hf. í Þorlákshöfn, einnig átti
hann um skeið sæti í stjórn sérleyf-
ishafa og var áhugamaður um
ferðamál og umbætur í samgöngu-
og flutningamálum.
Magnús naut mikils trausts allra
sem áttu viðskipti við hann og kaup-
félagið í hans kaupfélagsstjóratíð.
Þetta átti bæði við félagsmenn í
kaupfélaginu og ekki síður þau fyr-
irtæki og þá kaupsýslumenn sem
höfðu viðskipti við kaupfélagið.
Þetta fann ég mjög vel þegar ég
tók við kaupfélagsstjórastarfinu af
Magnúsi og þessa nýtur kaupfélag-
ið jafnvel enn í dag.
Það þurfti mikið þrek og karl-
mennsku til þess að ryðja þá braut
og stjóma þeirri uppbyggingu sem
varð hlutskipti Magnúsar Kristjáns-
sonar á Hvolsvelli. Aðstaðan í
Rangárvallasýslu var ekki sérlega
góð. Afurðasalan var ekki á vegum
kaupfélagsins til styrktar rekstrin-
um, eins og hjá mörgum öðmm
kaupfélögum í dreifbýlinu, og auk
þess var neytendaverslunin klofín í
tvennt vegna stjómmálaskoðana,
en slíkt er óhagkvæmt og torveldar
eðlilega uppbyggingu og hag-
kvæma þjónustu í héraðinu.
Árið 1942 kvæntist Magnús
Laufeyju Guðjónsdóttur frá
Fremstuhúsum í Mýrarhreppi í
Vestur-ísafiarðarsýslu, mikilli
ágætiskonu, sem reyndist honum
góður lífsförunautur. Böm þeirra
em Kristján Öm bifreiðastjóri, bú-
settur í Hvolsvelli, Svanfríður
hjúkmnarfræðingur, búsett í
Reykjavík, og Guðjón Borgþór
líffræðingur, búsettur í Reykjavík.
Árið 1962 veiktist Magnús alvar-
lega af kransæðastíflu, sem lamaði
heilsu hans í mörg ár, og raunar
gekk hann aldrei alveg heill til skóg-
ar eftir það. Hann gegndi þó
kaupfélagsstjórastarfi í 3 ár eftir
að hann veiktist, en 1965 kaus
hann að láta af því starfí og flutt-
ist þá til Reykjavíkur og hóf störf
hjá Dráttarvélum hf. og starfaði
þar í mörg ár, lengst af sem skrif-
stofustjóri. Fyrir nokkmm ámm
vom Dráttarvélar hf. sameinaðar
Búnaðardeild Sambands ísl. sam-
vinnufélaga, eftir það starfaði
Magnús þar, allt til dauðadags.
Þremur áram eftir að þau Laufey
og Magnús fluttust til Reykjavíkur
veiktist Laufey mjög alvarlega og
lá rúmföst í spítala ætíð eftir það.
Hún lést í október sl. 67 ára að
aldri. Veikindi Laufeyjar vom þung-
bær, ekki aðeins fyrir hana, líka
fyrir Magnús, börn þeirra og aðra
ættingja og vini. Magnús reyndist
Laufeyju einstakur vinur og hjálp-
arhella í hennar þungbæm og
langvinnu veikindum. Hann kom til
hennar í sjúkrahúsið alla daga, þeg-
ar hann gat því við komið, og létti
henni lífið með einstakri fómfysi
og alúð.
Nú þegar Magnús er allur og þau
hjónin bæði vil ég færa þeim mínar
bestu þakkir fyrir löng og góð
kynni. Ég þakka Magnúsi gott og
mikið samstarf frá liðnu ámnum
sem við áttum saman hjá Kaup-
félagi Hallgeirseyjar og Kaupfélagi
Rangæinga. Einnig þakka ég marg-
ar góðar ánægjustundir sem ég
átti með þeim hjónum bæði á heim-
ili þeirra og með þeim á glöðum
stundum í góðra vina hópi.
Ég votta bömum þeirra, tengda-
bömum, bamabörnum og öðmm
ættingjum og vinum innilega samúð
mína og minnar fjölskyldu.
Guð blessi þau og minningu
þeirra.
Ólafur Ólafsson
t
Móðir okkar,
ANNA THEÓDÓRSDÓTTIR,
Digranesvegi 24,
Kópavogl,
lést í Landspítalanum 18. febrúar.
Jón Zophonfasson,
Sigurlaug Zophonfasdóttir,
Sesselja Zophonfasdóttlr,
Kristinn Zophonfasson.
t
Hjartkær eiginmaður minn,
QUÐNI SVEINSSON,
Suðurgötu 23, Keflavfk,
verður jarðsunginn fró Keflavíkurkirkju laugardaginn 21. febrúar
kl. 14.00.
Quðrfður Jónsdóttir
og aðrir aðstandendur.
t
Móðir mín, tengdamóðir og amma,
INGIBJÖRG JÓHANNSDÓTTIR,
Hverfisgötu 68a,
andaðist þann 7. febrúar sl.
Otförin hefur farið fram í kyrrþey að ósk hinnar látnu.
Victor Jacobsen, Þórhlldur Jónsdóttir,
Aðalheiður Jacobsen, Jón K. Jacobsen.
t
Eiginkona mín, móðir og amma,
MARGRÉT SIGRÍÐUR JÓNSDÓTTIR,
Safamýri 57,
andaðist á Hjartadeild landsspítalans aö morgni 19. febrúar.
Jarðarförin auglýst síðar.
Alexander Stefánsson,
Ester Alexandersdóttlr,
Margrót S. Alexanders.
t
Faðir minn, tengdafaðir og afi,
ODDUR ODDSSON,
Hrafnlstu,
Reykjavfk,
áður Vesturgötu 37,
lést í Borgarspítalanum 18. febrúar.
Erna Magnúsdóttir, Gunnar Oddsson.
t
Móðir mín, tengdamóðir og amma
RIGMOR KOCH MAGNÚSSON,
lést í Borgarspftalanum 17. febrúar.
Magnús Óskarsson, Elfn Sigurðardóttlr,
Óskar Magnússon,
Eydfs Magnúsdóttir.
t
Eiginmaður minn, faöir okkar, stjúpfaðir, tengdafaöir og afi,
SIGURLAUGUR JÓN SÆVAR ÞÓRÐARSON,
Hrlngbraut 97,
andaðist í Borgarspftalanum aö kvöldi 18. febrúar.
Marfa Jakobsdóttir,
börn, tengdabörn og barnabarn.